Δεινή ήττα υπέστη ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον στη Βουλή των Κοινοτήτων, αν και οι εξελίξεις έμοιαζαν σχεδόν αναμενόμενες: Σύσσωμη η Αντιπολίτευση ένωσε τις δυνάμεις της και μαζί με 21 «αντάρτες» βουλευτές των Συντηρητικών, τάχθηκαν υπέρ της πρωτοβουλίας να εμποδίσουν την αποχώρηση της χώρας από την Ένωση χωρίς συμφωνία. 

Υπενθυμίζεται βέβαια ότι σύσσωμη η Αντιπολίτευση και αρκετοί βουλευτές των Συντηρητικών είχαν καταψηφίσει -πριν λίγους μήνες- τη συμφωνία Λονδίνου-Βρυξελλών για συντεταγμένη αποχώρηση από το Ηνωμένο Βασίλειο. 

Με λίγα λόγια: Η Βουλή των Κοινοτήτων απέρριψε τη μόνη συμφωνία που ήρθε στο τραπέζι και τώρα απέρριψε το ενδεχόμενο να αποχωρήσει η Βρετανία χωρίς συμφωνία. Και όλα αυτά, ενώ η ΕΕ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει καλύτερο πακέτο για το «διαζύγιο»...

Σε κάθε περίπτωση, 328 βουλευτές έναντι 301 τάχθηκαν υπέρ της πρωτοβουλίας να εμποδίσουν το άτακτο Brexit. Εφόσον ψηφιστεί ο σχετικός νόμος, ο πρωθυπουργός θα δεσμεύεται να ζητήσει από την ΕΕ νέα παράταση για το «διαζύγιο» μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2020. 

Στους 21 «αντάρτες» των Συντηρητικών (που «καρατομήθηκαν» από τον Τζόνσον) συγκαταλέγονται ο τέως υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ αλλά και ο Νίκολας Σόουμς, ο εγγονός του Ουίνστον Τσόρτσιλ. 

Τα επόμενα βήματα

Την Τετάρτη θα δοθεί μία ακόμα μάχη στη Βουλή για να περάσει τελικά ο νόμος. Αυτό δεν σημαίνει το τέλος της περιπέτειας, δεδομένου ότι ο νόμος πρέπει μετά να εγκριθεί και από τη Βουλή των Λόρδων και ασφαλώς να υπογραφεί από τη βασίλισσα Ελισάβετ Β'.

Υπό κανονικές συνθήκες όλα αυτά απαιτούν αρκετές εβδομάδες, που στην παρούσα συγκυρία δεν υπάρχουν. Θεωρητικά, η διαδικασία θα τρέξει γρηγορότερα.

Εάν τελικά περάσει ο νόμος, ο Μπόρις Τζόνσον δηλώνει ότι θα ζητήσει πρόωρες εκλογές. Αυτό πάλι για να συμβεί απαιτεί πλειοψηφία 2/3 στη Βουλή των Κοινοτήτων, δηλαδή να ψηφίσουν υπέρ τουλάχιστον οι Συντηρητικοί και οι Εργατικοί.

Ο ηγέτης των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν, δήλωσε ότι θα στηρίξει το συγκεκριμένο αίτημα μόνον εφόσον βγει από το τραπέζι η προοπτική άτακτου Brexit στις 31 Οκτωβρίου.

Πάντως, αρκετά ιστορικά στελέχη των Εργατικών, όπως ο πρώην πρωθυπουργός (1997-2007) Τόνι Μπλερ, έχουν προειδοποιήσει τον διόλου δημοφιλή Τζέρεμι Κόρμπιν να μην πέσει στην παγίδα του Μπόρις Τζόνσον υπέρ των πρόωρων εκλογών. 

Οι τελευταίες έρευνες της Υougov, δίνουν προβάδισμα 33% στους Συντηρητικούς, έναντι μόλις 22% για τους Εργατικούς. Ωστόσο, οι έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί πριν την ήττα του πρωθυπουργού στη Βουλή και το «ξήλωμα» των βουλευτών που συντάχθηκαν με την Αντιπολίτευση.

Οι πρόωρες εκλογές είναι λύση;

Σε μια χώρα βαθύτατα διχασμένη και κουρασμένη από τη συζήτηση του Brexit -έχουν ήδη περάσει τρία και πλέον χρόνια από το οριακό δημοψήφισμα για την έξοδο- είναι αμφίβολο αν οι εκλογές θα λύσουν το πρόβλημα. 

Εφόσον ο Μπόρις Τζόνσον κερδίσει τις εκλογές (αυτό μοιάζει να είναι το πιθανότερο σενάριο), τότε με αναβαθμισμένη τη λαϊκή εντολή -και εφόσον έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, θα προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδίου για οριστικό διαζύγιο, προφανώς χωρίς συμφωνία. Με λίγα λόγια, η 31η Οκτωβρίου θα επανέλθει στο τραπέζι.

Αυτό φαίνεται να πιστεύουν και στις Βρυξέλλες. Στο Παρίσι, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν Ιβ Λεντριάν προεξοφλεί ότι είναι το πιθανότερο σενάριο. Στην Ιρλανδία που ανησυχεί βαθύτατα για την εξέλιξη των συνόρων με την Βόρειο Ιρλανδία, ο υπουργός Οικονομικών ξεκαθάρισε ότι για να δοθεί νέα παράταση στο δράμα του Brexit, θα πρέπει να υπάρχει σοβαρός λόγος...

Εφόσον σχηματιστεί μια άλλη κυβέρνηση, π.χ. των Εργατικών, η Βρετανία κατά πάσα πιθανότητα θα ζητήσει νέες διαπραγματεύσεις με τους «27» για το διαζύγιο. Αυτό από μόνο του είναι τοξικό για το πολιτικό σύστημα, διότι σπρώχνει ακόμα πιο μακριά το ίδιο το Brexit, άρα και τη δυσφορία των πολιτών που βλέπουν την υπόθεση να πηγαίνει ακόμα πιο πίσω.

Όμως και οι διαπραγματεύσεις από μόνες τους δεν σημαίνουν πολλά. Ακόμα και αν τελικά προκύψει μια νέα συμφωνία, ελάχιστα θα διαφέρει από εκείνη που είχε πετύχει η τέως πρωθυπουργός Τερέζα Μέι και την οποία απέρριψαν οι βουλευτές.

Άλλωστε, τόσο η Μέρκελ όσο και ο Μακρόν ξεκαθάρισαν πρόσφατα στους Βρετανούς ότι δεν υπάρχει κάτι καλύτερο να τους προσφέρουν. Ειδικά στην υπόθεση της Βορείου Ιρλανδίας.  

Την ίδια ώρα, οι τριγμοί στην οικονομία συνεχίζονται. Με το ΑΕΠ της Βρετανίας να συρρικνώνεται το β' τρίμηνο του 2019, η λίρα επίσης βρίσκεται σε διαρκή τροχιά υποχώρησης,

Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγο πριν την χθεσινή ψηφοφορία στη Βουλή, το νόμισμα υποχώρησε σε επίπεδο έως και 1:1,1959 δολάρια. Ήταν το νέο ιστορικό χαμηλό μετά το 1985.

Εξάλλου, έγγραφό της Κομισιόν που περιήλθε σε γνώση του Reuters, αποκαλύπτει τις ανησυχίες: Η Κομισιόν εισηγείται να προσφερθεί οικονομική βοήθεια σε επιχειρήσεις, εργαζόμενους και αγρότες σε περίπτωση που το άτακτο Brexit γίνει πραγματικότητα.

Για πολλούς, η μόνη αληθινή λύτρωση για το Ηνωμένο Βασίλειο είναι η πλήρης εγκατάλειψη του εγχειρήματος της εξόδου.