Χρειάστηκαν δεκάδες ώρες διαπραγμάτευσης και παρασκηνίου, όπως και αρκετές ξεχωριστές αίθουσες (καθώς δεν μιλούσαν όλοι με όλους) για να καταλήξει η διεθνής κοινότητα σε μια συμφωνία για το τέλος του 10ετούς σχεδόν εμφυλίου στην πλούσια σε κοιτάσματα Λιβύη.

Η σύνοδος έγινε στο Βερολίνο υπό την αιγίδα της Μέρκελ, η οποία επιχείρησε να εκμεταλλευθεί το momentum για να δείξει ότι είναι παρούσα στην διεθνή σκηνή. Μαζί με αυτήν, το ίδιο επιχείρησε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Την ενεργό παρουσία της στη διεθνή σκηνή διεκδίκησε και η ανύπαρκτη σε θέματα εξωτερικής πολιτικής ΕΕ.

Η καγκελάριος της Γερμανίας, η οποία κατηγορήθηκε ακόμα και από τον Τύπο της χώρας της ότι έκανε για μια ακόμα φορά το χατήρι του Ερντογάν σχετικά με τον κατάλογο των συμμετεχόντων στη διάσκεψη, έπαιξε το χαρτί του «καλοπροαίρετου ουδέτερου», δεδομένου ότι η Γερμανία δεν έχει αποικιοκρατικό παρελθόν που να την συνδέει με τη συγκεκριμένη χώρα.

Ωστόσο, η συμφωνία που επιτεύχθηκε για την κατάπαυση του πυρός, μόνο για να πανηγυρισμούς δεν είναι. Ίσως το συνόψισε καλύτερα από όλους ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ: «Η σύνοδος ήταν χρήσιμη, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι για την ώρα δεν καταφέραμε να πετύχουμε την επανάληψη ενός σοβαρού και σταθερού διαλόγου μεταξύ Χαφτάρ και Αλ Σάρατζ.»

Και δεν έχει άδικο ο βετεράνος της εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας, δεδομένου ότι οι δύο ηγέτες της Λιβύης δεν βρέθηκαν ούτε καν στην ίδια αίθουσα. Τόσο άσχημες είναι οι μεταξύ τους σχέσεις. Συμφώνησαν βέβαια στο πλαίσιο της γενικότερης προσπάθειας εκεχειρίας, να ορίσουν εκπροσώπους για διάλογο. Πάντα υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.

Στις διαδικασίες για την κατάπαυση του πυρός θα συμμετάσχουν και χώρες, οι οποίες δεν έλαβαν μέρος στη σύνοδο, διευκρίνισε το Βερολίνο, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να διασκεδάσει τις εντυπώσεις από τα όσα γράφτηκαν το περασμένο διάστημα για τους «αποκλεισμένους» από τη διάσκεψη.

Συγκρατημένα αισιόδοξη εμφανίστηκε η καγκελάριος Μέρκελ, λέγοντας ότι μπήκε το πρώτο λιθαράκι στην προσπάθεια για ειρήνη στην πολύπαθη αφρικανική χώρα.

Ο δρόμος θα είναι μακρύς και περνά από την αυστηρή τήρηση της εκεχειρίας και του εμπάργκο όπλων. Εμπάργκο υπήρχε και πριν, αλλά δεν τηρήθηκε. Τώρα όλοι διαβεβαιώνουν ότι θα κάνουν ό,τι μπορούν για να το τηρήσουν. Όλοι επίσης θα κάνουν ό,τι μπορούν για να μην γίνει η Λιβύη η επόμενη Συρία, όπου διαφορετικές χώρες θα παίζουν τα δικά τους παιχνίδια μέσω μαχητών, μισθοφόρων, εταιρειών, ενίοτε και τζιχαντιστών.

Στη συγκρατημένη αισιοδοξία της Μέρκελ, ήλθαν να προστεθούν τα λόγια του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες: «Όλοι οι συμμετέχοντες δεσμεύθηκαν να αποκηρύξουν την ανάμειξη στην ένοπλη σύγκρουση και τις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης».

Άγνωστο βέβαια αν εκείνη τη στιγμή τον άκουγαν αρκετοί, όπως για παράδειγμα ο Ταγίπ Ερντογάν με τον περίφημο μνημόνιό του...

Υπενθυμίζεται ότι στη διάσκεψη του Βερολίνου συμμετείχαν, γεωγραφικώς και μόνο, οι δύο ορκισμένοι εχθροί της Λιβύης, Σάρατζ και Χαφτάρ. Κατά τα άλλα ήταν παρόντες ο Πούτιν της Ρωσίας, ο Ερντογάν, οι πρωθυπουργοί της Βρετανίας Τζόνσον και της Ιταλίας Κόντε, ο Μάικ Πομπέο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν, η Ούρσουλα φον ντερ Λέιεν της Κομισιόν, ο Ισπανός Χοσέ Μπορέλ που έχει αναλάβει την εξωτερική πολιτική της ΕΕ.

Ο έμπειρος Ισπανός πολιτικός είπε ασφαλώς το αυτονόητο: «Αν δεν ελέγξουμε την κατάσταση στην Λιβύη, ενδέχεται να αποσταθεροποιηθεί όλη η περιοχή».

Φυσικά οι δύο αντίπαλες ομάδες έχουν και τις συμμαχίες τους. Η κυβέρνηση του Αλ Σάρατζ με έδρα την Τρίπολη έχει τη στήριξη του ΟΗΕ, της Τουρκίας, της ΕΕ και του Κατάρ.

Ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος ελέγχει σχεδόν όλη τη χώρα και κρατά στα χέρια του τις κάνουλες με το πετρέλαιο, στηρίζεται από την Ρωσία, την Αίγυπτο, τα Εμιράτα, τη Γαλλία.

Χωρίς αμφιβολία, οι Ρώσοι και οι Τούρκοι είναι οι δύο δυνατοί παίκτες στην χώρα με έντονη παρουσία σε όλα τα επίπεδα.

Αυτό ασφαλώς δεν αρέσει σε όλους. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν έκρυψε την ενόχλησή του για την τουρκική ανάμειξη υπέρ του Σάρατζ, ζητώντας να σταματήσει η μεταφορά φιλο-τούρκων ανταρτών από τη Συρία στη Λιβύη. «Αυτό πρέπει να σταματήσει» είπε.

Άγνωστο αν τον άκουσε ο Ερντογάν, ο οποίος πριν από λίγα 24ωρα είχε ανακοινώσει την αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη. Ήδη, ο ΟΗΕ εκτιμά -όπως μετέδωσε το Reuters- ότι στη χώρα της Αφρικής δραστηριοποιούνται 2.000 αντάρτες από τη Συρία. Από κοντά, μισθοφόροι διαφόρων εθνικοτήτων.

Η Ιταλία, που κάποτε είχε εξαιρετικά στενές σχέσεις με τον συνταγματάρχη Καντάφι, δεν έκρυψε την επιθυμία της να παίξει ρόλο. Η Βρετανία που για την ώρα έχει να ασχοληθεί με την συμφωνία της επόμενης μέρας με την ΕΕ δήλωσε πρόθυμοι να στείλει ειδικούς για να επιτηρούν το σεβασμό  της κατάπαυσης του πυρός.

Τη στήριξή του προς τον λιβυκό λαό «για την οικοδόμηση ενός ασφαλούς μέλλοντος, χωρίς βία και ξένη παρέμβαση» εξέφρασε μέσω Twitter ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, ο οποίος συμμετείχε στη Διάσκεψη του Βερολίνου. Η θέση των ΗΠΑ είναι να μην υπάρξει ξεκάθαρος νικητής. Για αυτό υποστηρίζει την αποχώρηση όλων των ξένων δυνάμεων -άρα και των Ρώσων- και μόνιμη εκεχειρία. 

Στο Βερολίνο ανησυχούν επίσης και για το ενδεχόμενο το χάος στη Λιβύη να προκαλέσει νέα προσφυγικά κύματα στην Ευρώπη. Και έχουν κάθε δίκιο να ανησυχούν, αν σκεφτεί κανείς πώς «τακτοποίησαν» το προσφυγικό σε σχέση με την Τουρκία και τις ασταμάτητες προσφυγικές ροές προς την Ελλάδα.

Σε κάθε περίπτωση, ο στόχος της Γερμανίας μάλλον επιτεύχθηκε παρά τις αντιδράσεις για τις χώρες που δεν έλαβαν μέρος στη διάσκεψη. Οι προσδοκίες ήταν από την αρχή χαμηλές. Και το γεγονός ότι απλά έγινε ένα πρώτο βήμα, ώστε η πολύπαθη χώρα της Αφρικής να ειρηνεύσει, θεωρείται επιτυχία. 

Θα βρουν τρόπο να τηρήσουν την εκεχειρία οι δύο ορκισμένοι εχθροί της Λιβύης; Θέλουν πραγματικά να την τηρήσουν ή απλά στο Βερολίνο έγινε απογραφή συμμάχων και αντιπάλων για τα επόμενα πολεμικά σχέδια;

Συχνά οι εκεχειρίες επιτυγχάνονται και στη συνέχεια όλοι αναμένουν ποιος θα είναι ο πρώτος που θα τις παραβιάσει. Για να ξεκινήσει μετά το γαϊτανάκι ευθυνών και να συνεχιστεί απρόσκοπτα η πώληση όπλων και η ξένη ανάμειξη.