H άρνηση της Γερμανίας, της Ολλανδίας, της Αυστρίας και της Φινλανδίας να συναινέσουν στην έκδοση ευρωπαϊκού ομολόγου για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας κλονίζει μακροπρόθεσμα το οικοδόμημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό διότι έγινε φανερό ότι, πέραν της συγκεκριμένης διπλής μέχρι σήμερα άρνησης μίας χώρας που κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια, ειδικά κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, στα ευρωπαϊκά πράγματα, δηλαδή της Γερμανίας, έχουν αναγκαστεί και άλλες χώρες να καταφύγουν σε εθνικά μέτρα αυτοπροστασίας που οδηγούν σε εθνικό απομονωτισμό.

Η ειρωνεία είναι ότι οι Ευρωπαίοι χλεύαζαν τον Τραμπ για πολιτική απομονωτισμού των ΗΠΑ και τώρα καταφεύγουν στην ίδια πολιτική. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πρώην πρόεδρος της Ε.Ε. την εποχή που οι ευρωπαϊκές ηγεσίες είχαν επαρκές κύρος Ζακ Ντελόρ είχε επισημάνει με επιστολή του ότι «η έλλειψη ευρωπαϊκής αλληλεγγύης αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο για την Ε.Ε.».

Σε επίρρωση των κινδύνων που επισήμαινε ο Ντελόρ έρχεται η δήλωση του Ιταλού πρωθυπουργού, Τζουζέπε Κόντε, ότι «ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινδυνεύει να χάσει τον λόγο ύπαρξής του», ενώ ανάλογες ήταν και οι δηλώσεις του Ιταλού Προέδρου της ∆ημοκρατίας, κ. Ματαρέλα. Κατόπιν αυτών, έρευνα στην Ιταλία έδειξε ότι το 88% των Ιταλών θεωρεί ότι η Ε.Ε. δεν βοηθάει τη χώρα τους, ενώ το 67% θεωρεί ότι είναι μειονέκτημα για τη χώρα τους να είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Όπως καταγράφεται σε αμερικανικές μελέτες σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας παγκοσμίως, ειδικώς για την Ευρωπαϊκή Ένωση επισημαίνεται ότι επιστρέφει σε εθνικιστικούς κανόνες, που παραμερίζουν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, καθώς τα περισσότερα κράτη-μέλη, εκτός από κλείσιμο των συνόρων που αποτέλεσε αυτονόητη ενέργεια για την αντιμετώπιση ανεξέλεγκτων μεταναστευτικών ροών, σταμάτησαν τις εξαγωγές κρίσιμων αγαθών και περιόρισαν την ανθρωπιστική βοήθεια που μπορούσαν να παράσχουν σε άλλες χώρες. Με άλλα λόγια, τα μέλη της Ε.Ε., αντί να αντιμετωπίσουν τη νέα απειλή ως ενιαίος συνασπισμός, ενστικτωδώς αντέδρασαν με την προστασία των εθνικών τους συμφερόντων.

Αποδείξεις του νέου εθνοκεντρισμού στην Ευρώπη, που αναπτύσσεται με αφορμή την πανδημία, συνιστούν αρκετές καταγραφείσες ενέργειες από σειρά κρατών-μελών. Η Γερμανία απαγόρευσε την εξαγωγή ιατρικού προστατευτικού υλικού, όπως λ.χ. γάντια και αναπνευστήρες, ενώ οι Ελβετοί επισήμως κατήγγειλαν ότι οι γερμανικές τελωνειακές Αρχές δεν επέτρεψαν σε ελβετικό φορτηγό με 240.000 μάσκες να κατευθυνθεί στην Ελβετία. Επίσης, επέβαλαν ελέγχους στα σύνορα με την Αυστρία, τη ∆ανία, τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και την Ελβετία.

ΚΑΤΑΣΧΕΣΕΙΣ

Από την άλλη, η Αυστρία είναι η πρώτη χώρα που έκλεισε τα σύνορά της με την Ιταλία, έχει απειλήσει να ακυρώσει τη δική της συμμετοχή στη Συμφωνία Σένγκεν, ενώ η Γαλλία όχι μόνο κατέσχεσε όλες τις μάσκες που κατασκευάζονται στη χώρα, αλλά επέβαλε σε εργοστάσιο κατασκευής του συγκεκριμένου προστατευτικού υλικού να ακυρώσει παραγγελία που είχε από το Ηνωμένο Βασίλειο. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα απέρριψε το ιταλικό αίτημα για οικονομική βοήθεια προκειμένου να μην υποστεί ρωγμές το ευρώ σε μία δύσκολη στιγμή, ενώ η Ισπανία, αφού απέτυχε να της δοθεί βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, απευθύνθηκε στο... ΝΑΤΟ για 1,5 εκατομμύριο μάσκες και 450.000 αναπνευστήρες. Το ΝΑΤΟ, βεβαίως, δεν διέθετε τον εξοπλισμό αυτόν.
Η Τσεχία είχε κατάσχει 110.000 μάσκες με προορισμό την Ιταλία, από την Κίνα. Μερικές μέρες μετά αναγκάστηκε να απελευθερώσει το φορτίο.

Σλοβενία, Τσεχία, Ελβετία, Πολωνία, Ουγγαρία έχουν κλείσει τα σύνορά τους και η ∆ανία έχει επιβάλει αυστηρούς ελέγχους, ενώ το Βέλγιο βρίσκεται σε ένταση με την Ολλανδία, που δεν έχει επιβάλει απαγορεύσεις και κλείσιμο καταστημάτων. Και η Πολωνία απαγόρευσε την εξαγωγή στη Νορβηγία εκατοντάδων χιλιάδων αντισηπτικών. Οι απόψεις ότι η συνοχή της Ευρώπης δοκιμάζεται, με απροσδιόριστες τις προσεχείς εξελίξεις, συνεχώς αυξάνονται. Αναφέρεται ενδεικτικώς η άποψη πολιτικού αναλυτή του Euronews, ο οποίος παρατηρεί ότι μέσα σε λίγες εβδομάδες η αλληλεγγύη κατέρρευσε στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Καθώς η Ευρώπη αναγκάζεται να πάρει μέτρα για την πανδημία, πολλοί είναι πλέον αυτοί που ανησυχούν για την ουσία της Ευρώπης και τις τέσσερις ελευθερίες της, την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, υπηρεσιών, κεφαλαίων και ατόμων, ενώ το γερμανικό «Σπίγκελ» επισήμανε ότι αντί να αντιμετωπίσει η Ε.Ε. την πανδημία με κοινές λύσεις, βαλκανοποιείται και κα τα φεύγει σε εθνοκεντρικές λύσεις...

Το μήνυμα είναι σαφές: Όταν τα πράγματα χειροτερεύουν, κάθε κράτος-μέλος κοιτάζει πρώτα τον εαυτό του, 60 χρόνια μετά την ίδρυση της Κοινότητας.