Χιλιάδες μετανάστες πεθαίνουν ή υφίστανται τη χειρότερη βία στη διάρκεια του ταξιδιού τους μέσα από την Αφρική και προς τις μεσογειακές ακτές, σύμφωνα με έκθεση που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα ο ΟΗΕ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του οποίου 72 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κάθε μήνα κατά μέσο όρο τα δύο τελευταία χρόνια.

«Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, κανείς δεν νοιάζεται να μάθει αν ζουν ή αν πέθαναν»: η έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και του κέντρου μετανάστευσης του Δανικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες περιγράφει τα βάσανα και τις ωμότητες που υφίστανται οι μετανάστες στα χέρια των διακινητών και των ένοπλων πολιτοφυλακών.

Τουλάχιστον 1.750 άνθρωποι πέθαναν στο ταξίδι αυτό το 2018 και 2019, κατά μέσο όρο 72 τον μήνα, «μια χαμηλή εκτίμηση, η κορυφή του παγόβουνου», σχολίασε ο ειδικός απεσταλμένος της HCR για την κεντρική Μεσόγειο, Βενσάν Κοστέλ, στη διάρκεια διαδικτυακής συνέντευξης Τύπου.

«Αυτή είναι στην πραγματικότητα μία από τις πιο φονικές διαδρομές στον κόσμο για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες», υπογραμμίζει η έκθεση.

Οι θάνατοι αυτοί προστίθενται σε εκείνους των μεταναστών που πεθαίνουν στη συνέχεια στη Μεσόγειο στην προσπάθειά τους να φθάσουν στην Ευρώπη (περισσότεροι από 1.200 το 2019 σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης).

Σχεδόν το ένα τρίτο των μεταναστών πεθαίνουν στην προσπάθεια να διασχίσουν τη Σαχάρα. Οι υπόλοιποι πεθαίνουν στη νότια Λιβύη ή κατά μήκος της δυτικοαφρικανικής διαδρομής που περιλαμβάνει το Μπαμακό στο Μάλι και την Αγκαντέζ στον Νίγηρα.

Οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες, «κινδυνεύουν από βιασμό και σεξουαλική κακοποίηση», ιδιαίτερα στα σημεία ελέγχου και στα σύνορα, καθώς και κατά τη διέλευσή τους από την έρημο.

Περίπου το 31% των προσφύγων που ρωτήθηκαν ήταν μάρτυρες ή υπέστησαν οι ίδιοι σεξουαλική βία σε περισσότερους από έναν τόπους στη διάρκεια του ταξιδιού τους.

Ένας άλλος ανησυχητικός παράγοντας, σύμφωνα με τον Κοστέλ, είναι πως σχεδόν στις μισές περιπτώσεις (47%) η βία οφείλεται στα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. «Τα κράτη έχουν ευθύνη», είπε.

Κατά την άφιξή τους στη Λιβύη, μια χώρα που έχει βυθιστεί στο χάος και είναι ο τελευταίος σταθμός πριν από την Ευρώπη, οι μετανάστες βρίσκονται τον περισσότερο καιρό στα χέρια διακινητών και πολιτοφυλακών που δρουν με πλήρη ασυλία.

Πολλοί από αυτούς που επιχειρούν το ταξίδι προς την Ευρώπη αναχαιτίζονται από τη λιβυκή ακτοφυλακή. Τουλάχιστον 6.200 μετανάστες στάλθηκαν πίσω στις λιβυκές ακτές το 2020, και συχνά κρατούνται αυθαίρετα σε επίσημα ή μυστικά κέντρα κράτησης, σύμφωνα με την έκθεση.

«Μια αποφασιστική και συντονισμένη δράση πρέπει να αναληφθεί από τα κράτη της περιοχής, με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας, προκειμένου να τεθεί τέρμα σε αυτές τις ωμότητες, να προστατευθούν τα θύματα και οι εγκληματίες να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη», σύμφωνα με τον Ύπατο Αρμοστή για τους πρόσφυγες, Φιλίπο Γκράντι, δηλώσεις του οποίου παρατίθενται στην έκθεση.

Κανείς διακινητής σε βάρος του οποίου έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τον ΟΗΕ, δεν έχει συλληφθεί εδώ και δύο χρόνια, και κανένα νέο όνομα δεν έχει εγγραφεί στον κατάλογο της επιτροπής κυρώσεων ανέφερε ο Κοστέλ.

«Γιατί δεν ακολουθούμε τη ροή του χρήματος; Γιατί δεν καταδιώκουμε στα σοβαρά αυτούς τους ανθρώπους; Έχουμε κουραστεί να γράφουμε τη μια έκθεση μετά την άλλη, να ακούμε πάντα τις ίδιες μαρτυρίες θυμάτων», είπε και κατέληξε: «Τα κράτη σήμερα δεν μπορούν να πουν ότι δεν ξέρουν».