Καθώς η «επομένη των εκλογών» μοιάζει με μια μέρα χωρίς τέλος, τα αμερικανικά τηλεοπτικά δίκτυα παρακολουθούν από πολύ κοντά την καταμέτρηση, αλλά διστάζουν να κάνουν τολμηρές προβλέψεις για τον νικητή, προσπαθώντας να αποφύγουν τυχόν ολισθήματα.


Ο φόβος για το αποτέλεσμα και η γκάφα της Φλόριντα


Το βράδυ της Τετάρτης, στις 23.20, μόνο το Fox News, το συντηρητικό κανάλι που παρακολουθεί ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακηρύσσει νικητή στην Αριζόνα τον Δημοκρατικό αντίπαλό του, τον Τζο Μπάιντεν.


Ο Τραμπ εξεμάνη, σύμφωνα με την εφημερίδα New York Times. Αν χάσει την Πολιτεία αυτή, την οποία είχε κερδίσει το 2016, περιορίζονται σοβαρά οι πιθανότητές του για μια δεύτερη τετραετία στον Λευκό Οίκο. Ο Τζέισον Μίλερ, πολιτικός σύμβουλος του προέδρου, κάνει αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα στο Fox News –πολλοί παρουσιαστές του άλλωστε δηλώνουν ανοιχτά υποστηρικτές του προέδρου– ζητώντας να ανακαλέσουν την πρόβλεψη για την Αριζόνα. Ο γαμπρός του, ο Τζάρεντ Κούσνερ, τηλεφωνεί ακόμη και στον Ρούπερτ Μέρντοχ, τον πρόεδρο του ομίλου Fox. Εις μάτην… Το Fox News εξακολουθεί να επιμένει, το μοναδικό ανάμεσα σε όλα τα μεγάλα δίκτυα.

Για να πάρει αυτήν την απόφαση, το Fox News βασίστηκε στο λεγόμενο “decision desk”, μια ομάδα δεκάδων στατιστικολόγων και αναλυτών οι οποίοι τροφοδοτούν το δίκτυο με εκτιμήσεις, προβλέψεις και αποτελέσματα. Τέτοιες ομάδες έχουν άλλωστε όλοι οι ανταγωνιστές του. Το 2018 το Fox News είχε και πάλι ξεχωρίσει όταν ανακοίνωσε, πολλές ώρες πριν από τα αντίπαλα δίκτυα, ότι οι Δημοκρατικοί απέσπασαν την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων.


Όλα τα δίκτυα θυμούνται ακόμη καλά την 7η Νοεμβρίου 2000 και τη στροφή 180 μοιρών που αναγκάστηκαν να κάνουν όταν ανακήρυξαν πρόωρα νικητή στη Φλόριντα τον Αλ Γκορ, τον υποψήφιο των Δημοκρατικών. Και αυτή η «είδηση» υπήρξε εφιάλτης για την αξιοπιστία τους τα επόμενα χρόνια. «Σε τελική ανάλυση, το Fox μπορεί να έχει δίκιο, όμως η αρχική απόφασή του ήταν πιθανότατα πρόωρη», εκτιμά ο Κώστας Παναγόπουλος, καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Νορθίστερν και μέλος της αντίστοιχης ομάδα του δικτύου NBC.


Τα “decision desks” δέχονται τεράστια πίεση για να δώσουν ακριβή αποτελέσματα, εξήγησε, όμως θα πρέπει επίσης να ενεργούν γρήγορα και το καθένα τους «βρίσκει μια διαφορετική ισορροπία» μεταξύ εγκυρότητας και ταχύτητας. «Δεν κάνουμε αγώνα δρόμου», διαβεβαίωσε στα μέσα Οκτωβρίου ο Σαμ Φέιστ, ο επικεφαλής του γραφείου του CNN στην Ουάσινγκτον. «Θα ήταν αντιπαραγωγικό για όλους μας. Ξέρουμε ότι πρέπει να περιμένουμε να ανακοινωθούν οι αριθμοί», είπε.



Δεν είναι μαγεία, μόνο μαθηματικά



Η κατακόρυφη αύξηση της πρώιμης ψήφου (αυτοπροσώπως ή δια αλληλογραφίας), που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια αλλά πήρε φέτος μεγάλες διαστάσεις λόγω της πανδημίας, ανάγκασε τις ομάδες αυτές να τροποποιήσουν τις μεθόδους τους. Η σημασία των exit poll, των δημοσκοπήσεων, ανήμερα των εκλογών, μεταξύ των ψηφοφόρων που πήγαν στα εκλογικά τμήματα έχει μειωθεί αισθητά. Δεν αποτελούν πλέον το απόλυτο βαρόμετρο.


Στις φετινές προεδρικές εκλογές οι ομάδες υποχρεώθηκαν να ρωτήσουν χιλιάδες ψηφοφόρους οι οποίοι ψήφισαν πρόωρα, προκειμένου να αποκρυπτογραφήσουν, όσο αυτό ήταν δυνατόν, την ψήφο τους. Έτσι ανακάλυψαν ότι η πρόωρη ψήφος προερχόταν κυρίως από τους Δημοκρατικούς και κατάλαβαν ότι τα ψηφοδέλτια που έπεσαν στην κάλπη ανήμερα των εκλογών ευνοούσαν τον απερχόμενο πρόεδρο.


Σήμερα, τα αποτελέσματα και οι προβλέψεις προέρχονται από δύο μεγάλους πόλους στις ΗΠΑ: από τη μία, η σύμπραξη του Fox News με το πρακτορείο Associated Press, από την άλλη, το National Election Pool (NEP), στο οποίο βασίζονται τα δίκτυα CNN, ABC, CBS και NBC. Έτσι εξηγείται γιατί μέχρι και σήμερα το απόγευμα μόνο το Fox News και το AP παραμένουν τα μοναδικά μεγάλα μμε που έχουν ανακηρύξει νικητή των εκλογών στην Αριζόνα τον Τζο Μπάιντεν.


«Από ποια περιφέρεια προέρχονται τα ψηφοδέλτια που δεν έχουν καταμετρηθεί ακόμη; Ποια είναι η τάση μέχρι τώρα; Πόσες είναι οι πρόωρες ψήφοι; Ποια είναι τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογών;» Αυτά είναι τα ερωτήματα που εξέτασαν το Fox News και ο AP και έκριναν ότι, με βάση τα δικά τους υπολογιστικά μοντέλα, ο Ντόναλντ Τραμπ δεν μπορεί πλέον να κερδίσει αυτήν την Πολιτεία.


«Δεν υπάρχει μαγεία στις προβλέψεις», εξηγούσε στο CNN, στις αρχές Οκτωβρίου, η Τζένιφερ Ατζίστα, η υπεύθυνη του δικτύου για τα εκλογικά αποτελέσματα. «Είναι θλιβερό, όμως πρόκειται απλώς για μαθηματικά», είπε.