Ο ξυλοδαρμός μέχρι θανάτου, το βράδυ της Πέμπτης, ενός μαύρου άνδρα από λευκούς φρουρούς ασφαλείας μέσα σε ένα σούπερ μάρκετ του ομίλου Carrefour στο Πόρτο Αλέγκρε στην νότια Βραζιλία πυροδότησε ένα κύμα οργής και αγανάκτησης σε ολόκληρη τη χώρα, κατά την χθεσινή ημέρα εορτασμού της Ημέρας Ευαισθητοποίησης για τους Μαύρους.

Το περιστατικό, που προκάλεσε διαδηλώσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις βίαια επεισόδια, συνέβη την Πέμπτη το βράδυ: ένα βίντεο που τράβηξε ένας μάρτυρας, και μετέδωσαν μέσα ενημέρωσης καταγράφει τη στιγμή που ο 40χρονος Ζοάο Αλμπέρτο Σιλβέιρα Φρέιτας δέχεται απανωτές γροθιές στο πρόσωπο από έναν φρουρό ενώ ένας άλλος τον κρατά.

Σε άλλες εικόνες φαίνονται άνδρες υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης να κάνουν καρδιοαναπνευστική ανάνηψη στον άνδρα που κειτόταν μπροστά από την είσοδο του σούπερ μάρκετ και ο οποίος πέθανε επί τόπου.

Σύμφωνα με την στρατονομία, ο 40χρονος απείλησε μια υπάλληλο του σούπερ μάρκετ η οποία κάλεσε τους φρουρούς ασφαλείας. Οι δύο φρουροί συνελήφθησαν. Ένας από αυτούς είναι στρατιωτικός αστυνομικός που εργάζεται για την ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας εκτός των ωραρίων εργασίας του.

Ένας φίλος του θύματος, που ήταν μάρτυρας του επεισοδίου, είπε στον ειδησεογραφικό ιστότοπο G1 ότι ο Σιλβέιρα Φρέιτας ενώ δεχόταν την επίθεση από τους φρουρούς «φώναζε ότι δεν μπορούσε να αναπνεύσει», μια φράση που φώναζε ο Τζορτζ Φλόιντ, ο Αφροαμερικανός που πέθανε από ασφυξία στα χέρια της αστυνομίας τον Μάιο στη Μινεάπολη των ΗΠΑ, σε μια δολοφονία που συγκλόνισε τον κόσμο και πυροδότησε μαζικές κινητοποιήσεις σε ολόκληρες τις ΗΠΑ.

Ο G1 ανέφερε ότι μια αρχική ανάλυση του ιατροδικαστικού ινστιτούτου της Πολιτείας έδειξε ως ενδεχόμενη αιτία θανάτου ασφυξία.

Σε ανακοίνωση χθες, η τοπική μονάδα της γαλλικής αλυσίδας Carrefour SA εξέφρασε τη βαθιά της λύπη για αυτό που αποκάλεσε ως ένα κτηνώδη θάνατο και τόνισε ότι έλαβε αμέσως μέτρα για να διασφαλίσει ότι οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν στην δικαιοσύνη. Πρόσθεσε ότι θα τερματίσει τη σύμβαση με την εταιρεία ασφαλείας, θα απολύσει τον υπάλληλο που ήταν υπεύθυνος για το κατάστημα κατά τη στιγμή του συμβάντος και θα κλείσει το κατάστημα ως ένδειξη σεβασμού.

Σε μια σειρά tweets στα πορτογαλικά, ο Γάλλος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Carrefour, Αλεξάντρ Μπομπάρ εξέφρασε τα συλλυπητήριά του, σημειώνοντας πως οι εικόνες που δημοσιεύτηκαν σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίκτυα είναι «αβάσταχτες».

«Εσωτερικά μέτρα ελήφθησαν αμέσως από τον όμιλο Carrefour Brazil, κυρίως αναφορικά με τη συμβαλλόμενη εταιρεία ασφάλειας. Αυτά τα μέτρα είναι ανεπαρκή. Οι αξίες μου και οι αξίες της Carrefour δεν ευθυγραμμίζονται με τον ρατσισμό και τη βία», ανέφερε το αφεντικό της παγκόσμιας αλυσίδας σούπερ μάρκετ.

Ο Μπομπάρ ζήτησε επίσης «μια πλήρη επανεξέταση των δράσεων κατάρτισης για υπαλλήλους και υπεργολάβους, όσον αφορά την ασφάλεια, τον σεβασμό της διαφορετικότητας και τις αξίες του σεβασμού και της απόρριψης της μισαλλοδοξίας».

Διαδηλώσεις και βίαια επεισόδια

Στο Πόρτο Αλέγκρε, διαδηλωτές χθες το απόγευμα μοίραζαν αυτοκόλλητα που απεικόνιζαν το λογότυπο της Carrefour λεκιασμένο με αίμα και ζήταγαν μποϊκοτάζ της αλυσίδας. Κρατούσαν ένα πανό στα πορτογαλικά που έγραφε "Black Lives Matter" (Οι Ζωές των Μαύρων Μετρούν) και πλακάτ που ζητούσαν δικαιοσύνη για τον Μπέτο, ένα ψευδώνυμο του θύματος.

Η διαδήλωση έλαβε βίαιη τροπή το βράδυ και διαδηλωτές έσπασαν παράθυρα και οχήματα μεταφοράς στο χώρο στάθμευσης του σούπερ μάρκετ που συνέβη το τραγικό συμβάν. Ένας μάρτυρας του Reuters ανέφερε πως η αστυνομία έριξε δακρυγόνα ενάντια στους διαδηλωτές.

Στο Σάο Πάολο, δεκάδες διαδηλωτές έσπασαν με πέτρες τα μπροστινά παράθυρα ενός καταστήματος Carrefour, αφαίρεσαν τις μπροστινές πόρτες και εισέβαλαν στο κτίριο, πετώντας προϊόντα στους διαδρόμους. Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, περίπου 200 διαδηλωτές που φώναζαν συνθήματα συγκεντρώθηκαν έξω από άλλη τοποθεσία ενός καταστήματος της αλυσίδας σούπερ μάρκετ.

«Φαίνεται ότι δεν υπάρχει διέξοδος. Ακόμα και την ημέρα της ευαισθητοποίησης για τους μαύρους», είπε ο Ριτσάρλισον ο μιγάς ποδοσφαριστής της Σελεσάο (εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου ανδρών της Βραζιλίας) που αγωνίζεται στην αγγλική ομάδα της Έβερτον.

Την 20η Νοεμβρίου τιμάται σε πολλά μέρη της Βραζιλίας η Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τους Μαύρους. Στην τελευταία χώρα στην αμερικανική ήπειρο που κατάργησε τη δουλεία, το 1888, περισσότεροι από τους μισούς από τους 212 εκατομμύρια κατοίκους είναι μαύροι ή μιγάδες.

«Η κουλτούρα του μίσους και του ρατσισμού πρέπει να καταπολεμηθεί στην πηγή της και ο νόμος θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί για να τιμωρήσει εκείνους που προάγουν το μίσος και τον ρατσισμό», δήλωσε ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Ροντρίγκο Μάϊα.

Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος της Βραζιλίας, Χάμιλτον Μουράο, υποστήριξε ότι ο θάνατος του Σιλβέιρα Φρέιτας ότι δεν ήταν ρατσιστική ενέργεια, χαρακτηρίζοντας «λυπηρή» τη δολοφονία που διαπράχθηκε, σύμφωνα με τον ίδιο, από έναν «μη καταρτισμένο φρουρό ασφαλείας». «Για μένα, στη Βραζιλία, δεν υπάρχει ρατσισμός. Είναι κάτι που θέλουν να εισαγάγουν εδώ στη Βραζιλία. Δεν υπάρχει εδώ», πρόσθεσε ο απόστρατος στρατηγός Μουράο.

Σύμφωνα με τον «Άτλαντα της Βίας» που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Αύγουστο, ο αριθμός των δολοφονιών των μαύρων στη χώρα αυξήθηκε κατά 11,5% μεταξύ 2008 και 2018, ενώ μεταξύ των μη μαύρων μειώθηκε κατά 12,9%.

Οι μαύροι Βραζιλιάνοι είναι σχεδόν τρεις φορές πιο πιθανό να πέσουν θύματα ανθρωποκτονίας, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία του 2019.