Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αναγκάστηκε χθες Τρίτη να αποσύρει την υποψηφιότητα αυτής που ήθελε να αναλάβει την κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού στον Λευκό Οίκο: η Νίρα Τάντεν συνάντησε αντίσταση από πλευράς γερουσιαστών και γερουσιαστριών-κλειδιών, με αποτέλεσμα να δοκιμάσει τη γεύση της πρώτης του ήττας στο Κογκρέσο ο νέος Δημοκρατικός αρχηγός του κράτους, που λογαριάζει σε μια εντελώς οριακή πλειοψηφία στο Κογκρέσο.

Για εβδομάδες, ο Λευκός Οίκος φλέρταρε μια ολιγομελή ομάδα γερουσιαστών και γερουσιαστριών, που ανήκουν στους Ρεπουμπλικάνους και στους Δημοκρατικούς, χαρακτηρίζονται μετριοπαθείς και κρατούν στα χέρια τη δύναμη να εγκρίνουν, ή να σκοτώνουν, τα πιο σημαντικά του σχέδια.

Χαμένος κόπος

«Αποδέχθηκα το αίτημα που μου υπέβαλε η Νίρα Τάντεν να αποσύρω» την υποψηφιότητά της, ανακοίνωσε ο κ. Μπάιντεν χθες.

Ρεπουμπλικάνοι γερουσιαστές, αλλά κι ένας Δημοκρατικός συνάδελφός τους, εναντιώθηκαν ανοικτά να αναλάβει διευθύντρια του γραφείου διαχείρισης και προϋπολογισμού του Λευκού Οίκου (Office of Management and Budget, OMB), ισχυρής διεύθυνσης της αμερικανικής προεδρίας, με πρωταρχικό καθήκον την κατάρτιση του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού που θέλει ο εκάστοτε πρόεδρος.

Οι Ρεπουμπλικάνοι δήλωναν αγανακτισμένοι εξαιτίας σχολίων που είχε κάνει στο παρελθόν, βάζοντάς τους στο στόχαστρο ονομαστικά, ενώ προοδευτικοί προσκείμενοι στον ανεξάρτητο Μπέρνι Σάντερς τη θεωρούσαν υπερβολικά κεντρώα.

Αλλά ήταν ο συντηρητικότερος από τους Δημοκρατικούς γερουσιαστές, ο Τζο Μάντσιν, αυτός που θα καταδίκαζε σε τελευταία ανάλυση την υποψηφιότητα της κυρίας Τάντεν, ξεκαθαρίζοντας στα τέλη Φεβρουαρίου ότι δεν επρόκειτο να ψηφίσει υπέρ του διορισμού της. Υποστήριξε ότι οι «ανοικτά πολιτικές» τοποθετήσεις της θα είχαν «τοξική επίπτωση» στη σχέση ανάμεσα στο Κογκρέσο και τον Λευκό Οίκο.

Ένας γερουσιαστής και τρεις γερουσιάστριες-κλειδιά

Οι Δημοκρατικοί λογαριάζουν σε μια εντελώς οριακή πλειοψηφία στην αμερικανική άνω Βουλή: έχουν 50 έδρες, όσες και οι Ρεπουμπλικάνοι, με την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις να είναι σε θέση να κόψει τον γόρδιο δεσμό αν προκύπτει ισοψηφία.

Οι υποψηφιότητες που ανακοινώνει ο πρόεδρος χρειάζονται απλά 51 ψήφους για να εγκριθούν από τη Γερουσία. Θεωρητικά επομένως, κάθε αποσκίρτηση στις τάξεις των Δημοκρατικών μπορεί να καλυφθεί από μια ρεπουμπλικανική ψήφο.

«Δυστυχώς, μοιάζει πλέον προφανές ότι δεν υπάρχει οδός για να εξασφαλίσουμε την επικύρωση» της υποψηφιότητας, ανέφερε η Νίρα Τάντεν στην επιστολή της στον Τζο Μπάιντεν με την οποία ζήτησε να αποσυρθεί το όνομά της.

Γερουσιαστής για 35 χρόνια, ο σημερινός ένοικος του Λευκού Οίκου μπορεί να υπερηφανεύεται πως γνωρίζει την άνω Βουλή πολύ καλά· διαβεβαιώνει πως θα επιδιώξει να διαμορφώνεται όπου είναι δυνατό συναίνεση των δύο κομμάτων στο Κογκρέσο.

Ως εδώ, οι υποψηφιότητες που ανακοίνωσε εγκρίθηκαν ανεξαίρετα, συχνά με συντριπτική πλειοψηφία. Την ίδια ώρα Δημοκρατικοί προωθούν μεγαλεπήβολα σχέδια νόμου στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου διαθέτουν επίσης -λίγο πιο άνετη- πλειοψηφία.

Όμως η πτώση της κυρίας Τάντεν αναγγέλλεται νέες, ακόμη σκληρότερες μάχες στη Γερουσία. Σηματοδοτεί επίσης πόσο μεγάλη εξουσία έχουν πια στα χέρια τέσσερα μέλη του σώματος: ο Τζο Μάντσιν κι η Κίρστεν Σίνεμα (Αριζόνα) στις τάξεις των Δημοκρατικών, η Λίσα Μουρκάουσκι (Αλάσκα) και η Σούζαν Κόλινς (Μέιν) στο διασπασμένο στρατόπεδο των Ρεπουμπλικάνων.

Επόμενο εμπόδιο, ήδη εντός της εβδομάδας: η ψηφοφορία στην άνω Βουλή για το πακέτο τόνωσης της αμερικανικής οικονομίας προκειμένου να ανακάμψει από τον αντίκτυπο της πανδημίας του νέου κορονοϊού.

Ο επικεφαλής της πλειοψηφίας στη Γερουσία, ο Τσακ Σούμερ, διαβεβαίωσε χθες πως η παράταξή του διαθέτει «επαρκή» αριθμό ψήφων (με άλλα λόγια, 51) για να εγκριθεί το σχέδιο νόμου προτού κλείσει η εβδομάδα.

Αλλά ήταν σε θέση να κάνει τη δήλωση αυτή μόνο διότι από το κείμενο απαλείφθηκε η διάταξη για την αύξηση του κατώτερου μισθού, που συμπεριλαμβανόταν στην αρχική του εκδοχή.

Καθώς ο Τζο Μάντσιν και η Κίρστεν Σίνεμα τάχθηκαν εναντίον του μέτρου, απειλώντας να καταρρίψουν στο σύνολό του το νομοσχέδιο για το πακέτο στήριξης της οικονομίας το οποίο μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως θα υπερψηφιστεί από οποιονδήποτε Ρεπουμπλικάνο.

Επαπειλούμενο «αδιέξοδο»

Τον Τζο Μάντσιν, 73 ετών, χαρακτηρίζει ο ευθύς, ενίοτε δύστροπος τόνος του, την Κίρστεν Σίνεμα, 44 ετών, την πρώτη ανοικτά αμφιφυλόφιλη υποψήφια για τη Γερουσία το 2018, με ενίοτε εξεζητημένες επιλογές στην κόμμωση και την ενδυμασία της, η διακριτικότητά της ως προς τη μιντιακή της παρουσία. Αυτό το δίδυμο δεν μοιάζει να έχει και πολλά κοινά, ωστόσο το ενώνει η συστηματική υιοθέτηση συντηρητικών θέσεων, που κάνει έξαλλη την προοδευτική πτέρυγα του κόμματος.

Αρκεί να υπενθυμιστεί η αντίσταση που προβάλλει το δίδυμο στη μεταρρύθμιση των κανόνων της Γερουσίας ώστε οι νόμοι να περνούν με απλή, όχι ενισχυμένη πλειοψηφία 60 ψήφων.

Αν δεν περάσει αυτή η μεταρρύθμιση, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να ξαναγίνει της μόδας η τακτική κοινοβουλευτικού ανταρτοπολέμου που είναι γνωστή ως filibuster, οι Δημοκρατικοί και ο Τζο Μπάιντεν θα είναι αναγκασμένοι να εξασφαλίζουν την υποστήριξη τουλάχιστον δέκα Ρεπουμπλικάνων για να περάσουν τα προσεχή σημαντικά νομοσχέδιά τους: για τις μεταρρυθμίσεις στην αστυνόμευση, τις αλλαγές στην πολιτική όσον αφορά το μεταναστευτικό ζήτημα, τον έλεγχο της οπλοκατοχής...

Προοπτική ουσιαστικά αδιανόητη, σ’ ένα Κογκρέσο τόσο πολωμένο.

Οι Δημοκρατικοί «θα εξοργίζονται ολοένα περισσότερο βλέποντας τη Γερουσία να ξεπαστρεύει όλες τις προτεραιότητές τους», προέβλεψε ο Λάρι Σαμπάτο, πολιτολόγος στο πανεπιστήμιο της Βιρτζίνιας.

Τα δύο επόμενα χρόνια, ως τις ενδιάμεσες κοινοβουλευτικές εκλογές, είναι ενδεχόμενο να σημαδευτούν από πλήρες «αδιέξοδο» στο Κογκρέσο, εξήγησε στο Γαλλικό Πρακτορείο. Ωστόσο, «βάζω στοίχημα πως θα έχουμε περισσότερους συμβιβασμούς απ’ όσους αναμένουμε», εκτίμησε.

«Διότι αν τίποτα απ’ όσα θέλουν οι Δημοκρατικοί δεν εγκριθεί από τη Γερουσία, τότε τίποτα απ’ όσα θέλουν οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θα περάσει από τη Βουλή των Αντιπροσώπων ή τη Γερουσία. Και οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν κι αυτοί να προχωρήσουν κάποια πράγματα».