ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
EE: Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ελευθερία του Τύπου σε Ουγγαρία, Πολωνία και Σλοβενία
Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Βέρα Γιούροβα, αναφέρθηκε σήμερα σε πρόσφατες «ανησυχητικές εξελίξεις» για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του Τύπου στην Ουγγαρία, την Πολωνία και τη Σλοβενία, κατά τη διάρκεια συζήτησης στο Ευρωκοινοβούλιο.
Τι ανησυχεί την Επιτροπή
Η Τσέχα αξιωματούχος, αρμόδια για θέματα αξιών και διαφάνειας στην Κομισιόν, διαβεβαίωσε ότι η Επιτροπή «παρακολουθεί την κατάσταση» και ότι «δεν θα διστάσει να ενεργήσει σε περίπτωση μη συμμόρφωσης εθνικών νομοθεσιών ή αποφάσεων με την ευρωπαϊκή νομοθεσία». Η Γιούροβα υπενθύμισε τη σημασία που έχουν για τη δημοκρατία τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, που εργάζονται δίχως πολιτική πίεση. «Δυστυχώς, οι τελευταίοι μήνες σημαδεύτηκαν από ανησυχητικές νέες εξελίξεις», δήλωσε, επικαλούμενη τη διακοπή της λειτουργίας του πρώτου ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού της Ουγγαρίας, Klubradio «για λόγους που εγείρουν ανησυχία».
Παράλληλα, αναφέρθηκε σε έναν προτεινόμενο φόρο στην Πολωνία για τη διαφήμιση, τον οποίο καταγγέλλουν τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης ως απειλή για την ύπαρξή τους. «Το σχέδιο επανεξετάζεται και ελπίζουμε ότι οι ανησυχίες που εκφράζονται θα εισακουστούν», είπε. Η αντιπρόεδρος της Επιτροπής καταδίκασε τις «διαρκείς προσπάθειες» στη Σλοβενία «για υπονόμευση της βιώσιμης χρηματοδότησης και της ανεξαρτησίας του εθνικού πρακτορείου ειδήσων» STA, καθώς και τις «συχνές λεκτικές επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων». Η Βέρα Γιούροβα τόνισε πως η έκθεση για το κράτος δικαίου σε κάθε μία από τις 27 χώρες μέλη, που περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο για τον πλουραλισμό στα μέσα ενημέρωσης, είχε ήδη διαπιστώσει «προβλήματα». Η επόμενη έκθεση αναμένεται να δημοσιευτεί τον Ιούλιο.
Υπογράμμισε επίσης ότι η Ουγγαρία τελεί υπό την διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 7 για κίνδυνο «σοβαρής παραβίασης» των θεμελιωδών αρχών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εξέφρασε την ελπίδα να είναι σε θέση «σύντομα» να συζητήσει αυτό το ζήτημα στο πλαίσιο «συνάντησης με τους υπουργούς Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των 27». «Πρέπει να καταγράψουμε πρόοδο», τόνισε, ενώ αυτή η διαδικασία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου ενός κράτους μέλους, είναι στην πράξη ανενεργή, διότι απαιτεί την ομοφωνία των υπολοίπων κρατών μελών.
Η πρωτοβουλία της Κομισιόν
Η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει φέτος μια «πρωτοβουλία» για την καταπολέμηση του φαινομένου των καταχρηστικών νομικών διαδικασιών που στρέφονται κατά δημοσιογράφων με στόχο να τους φιμώσουν. Η Γιούροβα παραδέχθηκε ωστόσο ότι η Επιτροπή έχει «περιορισμένη» δικαιοδοσία στα μέσα ενημέρωσης, εκφράζοντας την επιθυμία να εξετάσει τρόπους «διεύρυνσης και ενίσχυσης της εργαλειοθήκης» που διαθέτει το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η ευρωβουλευτής Γκουεντολάιν Ντελμπό-Κόρφιλντ (Πράσινοι), εισηγήτρια για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Ουγγαρία, κατήγγειλε την εξαγορά οργανισμών μέσων ενημέρωσης από εταιρείες που συνδέονται με την κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν. «Οι νεκρολογίες ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στην Ουγγαρία μεγαλώνουν κάθε χρόνο», είπε.
Ο ευρωβουλευτής Νικολά Μπέι της πολιτικής ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία κατηγόρησε την Κομισιόν ότι «επιτίθεται σε δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις που δεν υποκύπτουν σε μια προοδευτική και παγκοσμιοποιημένη προπαγάνδα».
Σε ανακοίνωσή της, η Λίντα Ράβο από μια μη κυβερνητική οργάνωση για τις πολιτικές ελευθερίες, τόνισε πως η ΕΕ έκανε «μεγάλο λάθος κλείνοντας τα μάτια στις επιθέσεις του Όρμπαν κατά της δημοκρατίας στη χώρα του». «Το πρόβλημα επιδεινώθηκε και ενθάρρυνε αυταρχικούς ηγέτες σε άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο, όπως και στην Πολωνία και τη Σλοβενία», ανέφερε.
Τι ανησυχεί την Επιτροπή
Η Τσέχα αξιωματούχος, αρμόδια για θέματα αξιών και διαφάνειας στην Κομισιόν, διαβεβαίωσε ότι η Επιτροπή «παρακολουθεί την κατάσταση» και ότι «δεν θα διστάσει να ενεργήσει σε περίπτωση μη συμμόρφωσης εθνικών νομοθεσιών ή αποφάσεων με την ευρωπαϊκή νομοθεσία». Η Γιούροβα υπενθύμισε τη σημασία που έχουν για τη δημοκρατία τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, που εργάζονται δίχως πολιτική πίεση. «Δυστυχώς, οι τελευταίοι μήνες σημαδεύτηκαν από ανησυχητικές νέες εξελίξεις», δήλωσε, επικαλούμενη τη διακοπή της λειτουργίας του πρώτου ανεξάρτητου ραδιοφωνικού σταθμού της Ουγγαρίας, Klubradio «για λόγους που εγείρουν ανησυχία».
Παράλληλα, αναφέρθηκε σε έναν προτεινόμενο φόρο στην Πολωνία για τη διαφήμιση, τον οποίο καταγγέλλουν τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης ως απειλή για την ύπαρξή τους. «Το σχέδιο επανεξετάζεται και ελπίζουμε ότι οι ανησυχίες που εκφράζονται θα εισακουστούν», είπε. Η αντιπρόεδρος της Επιτροπής καταδίκασε τις «διαρκείς προσπάθειες» στη Σλοβενία «για υπονόμευση της βιώσιμης χρηματοδότησης και της ανεξαρτησίας του εθνικού πρακτορείου ειδήσων» STA, καθώς και τις «συχνές λεκτικές επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων». Η Βέρα Γιούροβα τόνισε πως η έκθεση για το κράτος δικαίου σε κάθε μία από τις 27 χώρες μέλη, που περιλαμβάνει ένα κεφάλαιο για τον πλουραλισμό στα μέσα ενημέρωσης, είχε ήδη διαπιστώσει «προβλήματα». Η επόμενη έκθεση αναμένεται να δημοσιευτεί τον Ιούλιο.
Υπογράμμισε επίσης ότι η Ουγγαρία τελεί υπό την διαδικασία που προβλέπει το άρθρο 7 για κίνδυνο «σοβαρής παραβίασης» των θεμελιωδών αρχών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εξέφρασε την ελπίδα να είναι σε θέση «σύντομα» να συζητήσει αυτό το ζήτημα στο πλαίσιο «συνάντησης με τους υπουργούς Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των 27». «Πρέπει να καταγράψουμε πρόοδο», τόνισε, ενώ αυτή η διαδικασία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου ενός κράτους μέλους, είναι στην πράξη ανενεργή, διότι απαιτεί την ομοφωνία των υπολοίπων κρατών μελών.
Η πρωτοβουλία της Κομισιόν
Η Κομισιόν αναμένεται να παρουσιάσει φέτος μια «πρωτοβουλία» για την καταπολέμηση του φαινομένου των καταχρηστικών νομικών διαδικασιών που στρέφονται κατά δημοσιογράφων με στόχο να τους φιμώσουν. Η Γιούροβα παραδέχθηκε ωστόσο ότι η Επιτροπή έχει «περιορισμένη» δικαιοδοσία στα μέσα ενημέρωσης, εκφράζοντας την επιθυμία να εξετάσει τρόπους «διεύρυνσης και ενίσχυσης της εργαλειοθήκης» που διαθέτει το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η ευρωβουλευτής Γκουεντολάιν Ντελμπό-Κόρφιλντ (Πράσινοι), εισηγήτρια για την κατάσταση της ελευθερίας του Τύπου στην Ουγγαρία, κατήγγειλε την εξαγορά οργανισμών μέσων ενημέρωσης από εταιρείες που συνδέονται με την κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν. «Οι νεκρολογίες ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στην Ουγγαρία μεγαλώνουν κάθε χρόνο», είπε.
Ο ευρωβουλευτής Νικολά Μπέι της πολιτικής ομάδας Ταυτότητα και Δημοκρατία κατηγόρησε την Κομισιόν ότι «επιτίθεται σε δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις που δεν υποκύπτουν σε μια προοδευτική και παγκοσμιοποιημένη προπαγάνδα».
Σε ανακοίνωσή της, η Λίντα Ράβο από μια μη κυβερνητική οργάνωση για τις πολιτικές ελευθερίες, τόνισε πως η ΕΕ έκανε «μεγάλο λάθος κλείνοντας τα μάτια στις επιθέσεις του Όρμπαν κατά της δημοκρατίας στη χώρα του». «Το πρόβλημα επιδεινώθηκε και ενθάρρυνε αυταρχικούς ηγέτες σε άλλες χώρες να κάνουν το ίδιο, όπως και στην Πολωνία και τη Σλοβενία», ανέφερε.