Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να της δοθούν περισσότερες εξουσίες προκειμένου να μπλοκάρει την ανάθεση ή την πρόσβαση σε μια δημόσια σύμβαση αν μια ξένη επιχείρηση έχει λάβει πολλές επιδοτήσεις, μια ρύθμιση που στοχεύει, χωρίς να την κατονομάζει, την Κίνα.

Το κείμενο αυτό εγγράφεται στο πλαίσιο μιας σκλήρυνσης της στάσης της Ευρώπης απέναντι στο Πεκίνο, του δεύτερου μεγαλύτερου εμπορικού εταίρου της μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την οποία πασχίζει να διατηρήσει μια διπλωματική και οικονομική ισορροπία.

Από τη μία πλευρά, η Γερμανία επιθυμεί να διατηρηθούν οι δεσμοί με αυτόν τον προνομιακό προορισμό για τις εξαγωγές της και από την άλλη, ορισμένα κράτη μέλη ανησυχούν για τον αθέμιτο ανταγωνισμό κινεζικών επιχειρήσεων που επιδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από το κομμουνιστικό καθεστώς.

Η ένταση ανάμεσα στα δύο μπλοκ είναι επίσης πολιτική: η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις σε βάρος της Κίνας, την οποία κατηγορεί για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή της Σιντζιάνγκ. Εκείνη απάντησε επιβάλλοντας κυρώσεις σε ευρωβουλευτές, πανεπιστημιακούς και στο γερμανικό κέντρο σκέψης MERICS.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η πιο ανοικτή αγορά στον κόσμο. Αλλά αυτή η ανοικτή στάση πάει μαζί με τη δικαιοσύνη», ανέφερε σε ένα τουίτ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία πρόσθεσε πως σκοπός των προτεινόμενων μέτρων είναι να διασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού.

Η νομοθεσία που παρουσιάστηκε σήμερα, η οποία αναμένεται τώρα να εξεταστεί από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα επιτρέψει στην Επιτροπή να διεξάγει έρευνα για τις ξένες επιχειρήσεις που επιδιώκουν να εξαγοράσουν εταιρίες της ΕΕ με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 500 εκατ. ευρώ.

Επίσης θα μπορούν να ξεκινήσουν έρευνες σε βάρος ομίλων που είναι υποψήφιοι για μεγάλες δημόσιες συμβάσεις στην Ευρώπη, όπως οι σιδηρόδρομοι ή οι τηλεπικοινωνίες, με αξία που υπερβαίνει τα 250 εκατ. ευρώ.

Η Επιτροπή θα μπορεί επίσης να ξεκινήσει έρευνες με δική της πρωτοβουλία.

Σε περίπτωση στρέβλωσης του ανταγωνισμού, οι Βρυξέλλες θα μπορούν να ζητήσουν διορθωτικά μέτρα ακόμη και να απαγορεύσουν σε ορισμένες περιπτώσεις την ανάθεση δημόσιας σύμβασης στην εν λόγω εταιρία.

Τα δάνεια με μηδενικό επιτόκιο, μια προνομιακή δημοσιονομική μεταχείριση ή απλώς άμεσες επιχορηγήσεις θα μπορούσαν να αποτελούν μέρος της βοήθειας που θεωρείται ότι στρεβλώνει τον ανταγωνισμό.

Η πρόταση δεν στρέφεται επίσημα εναντίον μιας συγκεκριμένης χώρας, αλλά ευρωπαϊκές πηγές συμφωνούν πως οι ανησυχίες που αφορούν την Κίνα βρίσκονται στο επίκεντρο της σύνταξής της.

Το κείμενο αυτό παρουσιάζεται λίγο καιρό μετά τη συμφωνία-έκπληξη στην οποία κατέληξαν στα τέλη Δεκεμβρίου οι Βρυξέλλες και το Πεκίνο.

Η συμφωνία αυτή, που επιτεύχθηκε έπειτα από χρόνια μπλοκαρίσματος, δεν έχει ακόμη επικυρωθεί, όμως ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Βάλντις Ντομπρόφσκις, δήλωσε χθες, Τρίτη, στο Γαλλικό Πρακτορείο πως οι «προσπάθειες» των υπηρεσιών του γι’ αυτό έχουν «ανασταλεί». «Στην παρούσα κατάσταση (…) το περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό για την επικύρωση της συμφωνίας», είπε.