Κατελήφθη χθες από τους Ρώσους το Τσερνόμπιλ ύστερα από σφοδρή μάχη. Το ερώτημα που απασχόλησε πολλούς ήταν, γιατί η Ρωσία ήθελε διακαώς να καταλάβει τη συγκεκριμένη περιοχή, η οποία παραμένει ραδιενεργή μετά την πυρηνική καταστροφή του 1986.

Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρώην διοικητή των δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη, Μπεν Χότζες «Η τοποθεσία είναι σημαντική λόγω της θέσης που βρίσκεται. Το Τσέρνομπιλ βρίσκεται ακριβώς στο δρόμο προς το Κίεβο».

Το Τσέρνομπιλ απέχει λιγότερο από 17 χλμ. από τα σύνορα της Ουκρανίας με τη σύμμαχο της Μόσχας, Λευκορωσία, όπου ο Πούτιν παρέταξε τα στρατεύματά του ενόψει της εισβολής. Από εκεί είναι μια σχετικά ευθεία πορεία περίπου 130 χλμ. νότια προς το Κίεβο.

Η διαδρομή από τη Λευκορωσία προς το Κίεβο μέσω του Τσερνόμπιλ ήταν ιδιαίτερα σημαντική για τους Ρώσους επιτελείς επειδή τους επέτρεψε να περάσουν από τον Δνείπερο στη Λευκορωσία αποφεύγοντας ένα πιθανώς επικίνδυνο πέρασμα του κυρίως ποταμού, που χωρίζει την Ουκρανία, πίσω από τις εχθρικές γραμμές.

«Το ήθελαν γιατί θέλουν να πάρουν τον έλεγχο ολόκληρης της χώρας», είπε η Έβελιν Φάρκας, αναπληρώτρια βοηθός υπουργός Άμυνας επί κυβέρνησης Ομπάμα, αρμόδια για τη Ρωσία, την Ουκρανία και την Ευρασία. «Θέλουν να περικυκλώσουν την πρωτεύουσα».

Σθεναρή αντίσταση από την ουκρανική Εθνοφρουρά

Το Γαλλικό Πρακτορείο έκανε λόγο χθες για σφοδρές μάχες κοντά στον χώρο αποθήκευσης των πυρηνικών αποβλήτων στο εργοστάσιο του Τσέρνομπιλ, επικαλούμενο σύμβουλο του υπουργού Εσωτερικών Αντόν Γκερατσένκο. «Τα στρατεύματα των εισβολέων εισχώρησαν από τη Λευκορωσία στη ζώνη του εργοστασίου του Τσερνόμπιλ. Τα μέλη της Εθνοφρουράς που προστατεύουν τον χώρο αποθήκευσης προβάλλουν πεισματικά αντίσταση» έγραψε στο Telegram.

Από την πλευρά του ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έγραψε στο Twitter πως «οι μαχητές μας δίνουν τη ζωή τους για να μην επαναληφθεί η τραγωδία του 1986. Οι εθνοφρουροί πολεμούν σκληρά» υποστήριξε.

Κίνδυνος για διασπορά μολυσμένου νέφους σκόνης

Μια μεγάλη «ζώνη αποκλεισμού» περιβάλλει τον κατεστραμμένο αντιδραστήρα στο Τσερνόμπιλ και την εγκαταλελειμμένη γειτονική πόλη Πριπιάτ, όπου οι εργαζόμενοι επί πολλά χρόνια απασχολούνταν με την επίπονη αποσυναρμολόγηση του πρώην εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καθαρίζοντας ραδιενεργά συντρίμμια. Μετά την έκρηξη του 1986, ένα ραδιενεργό σύννεφο κάλυψε μεγάλο μέρος της Ευρώπης. Η ραδιενέργεια της περιοχής γύρω από το εργοστάσιο έχει μειωθεί τις δεκαετίες που ακολούθησαν την καταστροφή και μελέτες εντόπισαν ακμάζοντες πληθυσμούς άγριων ζώων στη ζώνη αποκλεισμού, παρά τη μόλυνση στο έδαφος, σύμφωνα με την Παγκόσμια Πυρηνική Ένωση.

Οι μάχες στην περιοχή του Τσερνόμπιλ αυτή την εβδομάδα θα μπορούσαν να προκαλέσουν διασπορά μολυσμένου νέφους σκόνης από το έδαφος και να φέρουν στην επιφάνεια άλλα συντρίμμια, εγείροντας ανησυχίες για την πιθανότητα επιβλαβών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η Φάρκας είπε ότι ακόμα κι αν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν ενδιαφέρεται για το ίδιο το παροπλισμένο εργοστάσιο, η Μόσχα θα ήθελε να εξασφαλίσει την εγκατάσταση, ειδικά με την πιθανότητα παρατεταμένης μάχης με τους Ουκρανούς αντάρτες, εφόσον η Ρωσία προχωρήσει στην κατάληψη της χώρας. «Σίγουρα δεν θέλουν να κυκλοφορούν στον αέρα πυρηνικά υλικά», είπε. «Κατανοούν τον κίνδυνο εκεί», είπε.

Η ΕΣΣΔ κατασκεύασε το εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ όταν η Ουκρανία αποτελούσε μέρος της και πολλοί θεωρούν ότι η καταστροφή του 1986 συνέβαλε στην πτώση της πάλαι ποτέ υπερδύναμης λίγα χρόνια αργότερα. Η καταστροφή αποτέλεσε αντικείμενο ιστορικού ρεβιζιονισμού τις δεκαετίες που ακολούθησαν, καθώς ο Πούτιν και οι σύμμαχοί του προσπαθούν να παρουσιάσουν υπό πιο θετικό πρίσμα τη Σοβιετική Ένωση. Μετά τη δημοτικότητα της μίνι σειράς του 2019 του HBO για το Τσέρνομπιλ, που παρουσίαζε την πυρηνική καταστροφή ως προϊόν σοβιετικής κακοδιαχείρισης, ένα τηλεοπτικό δίκτυο που υποστηρίζεται από το Κρεμλίνο πρόβαλε δική του σειρά κατηγορώντας τη CIA.

Οι άθικτοι αντιδραστήρες του εργοστασίου συνέχισαν να παράγουν ενέργεια για την Ουκρανία μέχρι το 2000, όταν το Τσέρνομπιλ έκλεισε οριστικά. «Είναι ένα άχρηστο ακίνητο», είπε ένας Αμερικανός αξιωματούχος. «Αλλά αν θέλει κάποιος να καταλάβει γρήγορα το Κίεβο, ο δρόμος περνά από Τσερνόμπιλ».