Ο πόλεμος στην Ουκρανία μετά την εισβολή της Ρωσίας μπορεί να συνεχίζεται με αμείωτη ένταση παρά τις κυρώσεις από τη Δύση και τις συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας-Ουκρανίας, ωστόσο σε ένα άλλο επίπεδο φαίνεται να έχει κριθεί.

Ο πόλεμος της Ρωσίας, εκτός από το στρατιωτικό, το πολιτικό και το οικονομικό σκέλος έχει και ένα αμιγώς πνευματικό το οποίο εκδηλώνεται στον θρησκευτικό διχασμό εντός του ουκρανικού λαού. Σε μία χώρα όπου το 78% των πολιτών αυτοπροσδιορίζονται ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί, υπάρχουν δύο Εκκλησίες. Η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας και η αυτοκέφαλη Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, η οποία αναγνωρίζεται από το επίσημο ουκρανικό κράτος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, την Εκκλησία της Ελλάδος και την Εκκλησία της Κύπρου. Τον Ιανουάριο του 2021 η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας είχε 7.188 ενορίες, 4.572 ιερείς και 79 ιερές μονές με 233 μοναχούς και μοναχές, ενώ η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας) 12.406 ενορίες, 10.510 ιερείς και 215 ιερές μονές με 4.681 μοναχούς και μοναχές.

Οι πολεμικές επιχειρήσεις του ρωσικού στρατού που είναι σε εξέλιξη, έχουν φέρει τον λαό της Ουκρανίας μπροστά σε ένα αδιέξοδο καθώς στα κηρύγματα των Ρώσων ιερέων υπάρχουν γενικόλογες αναφορές για κατάπαυση του πυρός.

663379
Ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών, Κύριλλος
Ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών, Κύριλλος, έδωσε μάλιστα την περασμένη Κυριακή, κατά τη διάρκεια του κηρύγματός του και ένα θεωρητικό υπόβαθρο στη ρωσική εισβολή. Παρουσίασε τις πολεμικές επιχειρήσεις ως μια σύγκρουση για το «με ποια πλευρά του Θεού θα είναι η ανθρωπότητα» μεταξύ της Ρωσίας και των δυτικών χωρών που αγκαλιάζουν πιο προοδευτικές αξίες. Συγκεκριμένα, επέστησε την προσοχή στην υποστήριξη της Ουκρανίας για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων και την παρουσία gay pride, ανέφεραν οι Moscow Times. «Τα gay pride έχουν σχεδιαστεί για να αποδείξουν ότι η αμαρτία είναι μια παραλλαγή της ανθρώπινης συμπεριφοράς», ανέφερε ο προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας κατά τη διάρκεια του κηρύγματος.

Την ίδια ώρα που η Ρωσική Εκκλησία δίνει άλλοθι στις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, οι πιστοί στην Ουκρανία αντιμετωπίζουν μία αντιφατική πραγματικότητα. Οι περισσότεροι από τους ιερείς εκπροσωπούν μία Εκκλησία που δίνει την ευλογία της στα όπλα που στρέφονται εναντίον των πιστών και των οικογενειών τους.

i
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που πιστοί όχι απλά γυρίζουν την πλάτη τους στη Ρωσική Εκκλησία, αλλά στρέφονται και εναντίον της. Τα περιστατικά βίαιων αντιδράσεων εναντίον ιερέων της Ουκρανικής Ορθόδοξη Εκκλησίας (Πατριαρχείο Μόσχας) αποτελούν ένα φαινόμενο το οποίο εμφανίστηκε από την ημέρα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και πλέον λαμβάνει μεγαλύτερες διαστάσεις. Εκφράζεται δε ο φόβος για το τι πρόκειται να συμβεί κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Σαρακοστής, καθώς πρόκειται για μία περίοδο κατά την οποία σημειώνεται μεγάλη προσέλευση στους ιερούς ναούς.

Ενδεικτικό είναι ότι από την πρώτη εβδομάδα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αρκετοί πιστοί άρχισαν να αποστρέφονται τη ρωσόφιλη Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία εξέπεμπε ουδέτερα μηνύματα για τη ρωσική εισβολή απηχώντας τη γραμμή του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου.

Η κατάσταση μάλιστα ξέφυγε στη δυτική Ουκρανία και συγκεκριμένα στην περιοχή Ivano-Frankivsk, σε εκκλησία στην Tsenyava. Εκεί, εξαγριωμένοι κάτοικοι έβγαλαν με τη βία από το εσωτερικό της εκκλησίας Ρώσο ορθόδοξο ιερέα. Σύμφωνα δε με Ρώσο πρωτοπρεσβύτερο, το πλήθος ήταν οπλισμένο και έσπρωξε ακόμα και τους ενορίτες για να διώξει τον ιερέα.

Όσο περνάει δε ο χρόνος και το Πατριαρχείο Μόσχας συνεχίζει να υποθάλπει τις πολεμικές επιχειρήσεις της Ρωσίας σε βάρος της Ουκρανίας, ολοένα και μεγαλύτερο πλήθος θα στρέφεται στην αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, το ποίμνιο της οποίας ήταν μικρότερο από εκείνο της ρωσικής, εμφανίζει ωστόσο μία διαρκώς αυξανόμ