ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
ΕΕ: Νέο αδιέξοδο για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο - Πώς θα επηρεαστεί η Ελλάδα
«Φρένο» από Ουγγαρία, Σλοβακία και Βουλγαρία
Απομακρύνεται κατά περίπου μία εβδομάδα η επίτευξη συμφωνίας στην ΕΕ
για το 6ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, που περιλαμβάνει σταδιακό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο μέχρι το τέλος του χρόνου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ.
Οι συζητήσεις για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο συνεχίζονται σε όλα τα επίπεδα. Σήμερα το θέμα του ρωσικού πετρελαίου θα συζητηθεί σε επίπεδο πρεσβευτών (Coreper) και στις 16 Μαΐου στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
Το μεγαλύτερο «φρένο» στην επίτευξη συμφωνίας είναι η Ουγγαρία, καθώς και η Σλοβακία και η Βουλγαρία που ζητούν εγγυήσεις για την ενεργειακή τους ασφάλεια. Η Ουγγαρία, μεταξύ άλλων, ζητά από την ΕΕ να χρηματοδοτήσει τις υποδομές που θα χρειαστεί η χώρα για να μπορέσει να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο ως το τέλος του 2024, αν και επιμένει ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος.
Ανάλογα αιτήματα προβάλουν και η Σλοβακία και η Βουλγαρία. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ, οι δυσκολίες δεν αναμένεται να επιλυθούν πριν από τις 18 Μαίου, όταν η Επιτροπή θα παρουσιάσει το σχέδιό της για τη σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ το «REPowerEU». Στο σχέδιο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί η οικονομική στήριξη που ζητά η Ουγγαρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ κατέστησε σαφές ότι η συνάντηση της Προέδρου της Επιτροπής με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας στη Βουδαπέστη δεν αφορούσε χρονοδιαγράμματα, αλλά επικεντρώθηκε στα ζητήματα που σχετίζονται με τις ενεργειακές υποδομές της χώρας και τα διυλιστήρια.
Μετά τη συνάντηση, η Ουγγαρία επανέλαβε ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει το πακέτο κυρώσεων μέχρι να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες της.
Παράλληλα, ο Ερίκ Μαμέρ επισήμανε ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η Ουγγαρία και άλλες χώρες έχουν σημαντική εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και ότι βρίσκονται σε μια ειδική κατάσταση που απαιτεί «ειδικές λύσεις».
Ανέφερε, επίσης, ότι η τηλεδιάσκεψη μεταξύ των ηγετών των περιφερειακών χωρών. που ανήγγειλε η Πρόεδρος της Επιτροπής, θα πραγματοποιηθεί όταν θα υπάρξει πρόοδος σε τεχνικό επίπεδο.
Τέλος, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ, από το 6ο πακέτο κυρώσεων αφαιρέθηκε η πρόταση για απαγόρευση της μεταφοράς πετρελαίου σε τρίτες χώρες από πλοία με ευρωπαϊκή σημαία. Αυτό συνέβη διότι έγινε κατανοητό ότι τρίτες δυνάμεις δεν επρόκειτο να λύσουν το εμπάργκο αυτό.
Η διαχειρίστρια εταιρεία του συστήματος μεταφοράς αερίου της Ουκρανίας GTSOU, υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει τον σταθμό συμπίεσης του Νοβοπσκόφ, λόγω «της παρέμβασης των κατοχικών δυνάμεων στην τεχνική διαδικασία».
Ο σταθμός αυτός, στην περιφέρεια του Λουγκάνσκ, είχε καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις και τους φιλορώσους αυτονομιστές λίγο μετά την εισβολή. Είναι ο πρώτος σταθμός συμπίεσης στο σύστημα διαμετακόμισης στην περιοχή του Λουχάνσκ, σε έναν αγωγό απ’ όπου μεταφέρονται περίπου 32,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου την ημέρα ή το ένα τρίτο του ρωσικού φυσικού αερίου που μεταφέρεται στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, σύμφωνα με την GTSOU.
Η Ρωσία συνεισέφερε τα προηγούμενα χρόνια το 40%-45% της αξίας των εισροών φυσικού αερίου της Ελλάδας, ποσοστό που μειώθηκε στο 30% το πρώτο διάστημα του 2022 και σχεδόν στο 20% της αξίας των ελληνικών εισαγωγών πετρελαίου.
Ο κίνδυνος ενεργειακής επάρκειας για τη χώρα μας δείχνει πάντως περιορισμένος, λένε οι οικονομολόγοι, σημειώνοντας τις συγκριτικά χαμηλές εγχώριες ανάγκες σε φυσικό αέριο που αντιστοιχούν στο 20% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην οικονομία. Επίσης, η χώρα προχωρεί στην περεταίρω αξιοποίηση των φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG που προσεγγίζει εφέτος το 50% των συνολικών εισαγωγών, με τις υποδομές για αποθήκευση να είναι διπλάσιες και να συνεχίζουν να αυξάνουν, απόρροια των νέων επενδύσεων, των περιθωρίων εντατικότερης χρήσης των ΑΠΕ, αλλά και της προσωρινής αύξησης της χρήσης λιγνιτικών μονάδων.
Καθώς όμως οι εξελίξεις οδηγούν σε ένα ενεργειακό έλλειμμα στην ευρωζώνη, που θα έχει πληθωριστικό και υφεσιακό αντίκτυπο, θα επηρεαστεί και η ελληνική οικονομία.
Ο πόλεμος εξάλλου συνεχίζεται, το μακροοικονομικό περιβάλλον επιδεινώνεται, ο πληθωρισμός αναμένεται να ξεπεράσει το 10% τον Απρίλιο και οι εκτιμήσεις για τον εφετινό ρυθμό ανάπτυξης περιορίζονται από το ΥΠΟΙΚ στο 3,1% ή στο 2,1% στο δυσμενές σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας, την ώρα που η κυβέρνηση εξαντλεί τα δημοσιονομικά περιθώρια για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με τους αναλυτές να επισημαίνουν και το ρίσκο του εκλογικού κύκλου.
Οι συζητήσεις για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο συνεχίζονται σε όλα τα επίπεδα. Σήμερα το θέμα του ρωσικού πετρελαίου θα συζητηθεί σε επίπεδο πρεσβευτών (Coreper) και στις 16 Μαΐου στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
Το μεγαλύτερο «φρένο» στην επίτευξη συμφωνίας είναι η Ουγγαρία, καθώς και η Σλοβακία και η Βουλγαρία που ζητούν εγγυήσεις για την ενεργειακή τους ασφάλεια. Η Ουγγαρία, μεταξύ άλλων, ζητά από την ΕΕ να χρηματοδοτήσει τις υποδομές που θα χρειαστεί η χώρα για να μπορέσει να απεξαρτηθεί από το ρωσικό πετρέλαιο ως το τέλος του 2024, αν και επιμένει ότι χρειάζεται περισσότερος χρόνος.
Ανάλογα αιτήματα προβάλουν και η Σλοβακία και η Βουλγαρία. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ, οι δυσκολίες δεν αναμένεται να επιλυθούν πριν από τις 18 Μαίου, όταν η Επιτροπή θα παρουσιάσει το σχέδιό της για τη σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση της ΕΕ το «REPowerEU». Στο σχέδιο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να συμπεριληφθεί η οικονομική στήριξη που ζητά η Ουγγαρία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ερίκ Μαμέρ κατέστησε σαφές ότι η συνάντηση της Προέδρου της Επιτροπής με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας στη Βουδαπέστη δεν αφορούσε χρονοδιαγράμματα, αλλά επικεντρώθηκε στα ζητήματα που σχετίζονται με τις ενεργειακές υποδομές της χώρας και τα διυλιστήρια.
Μετά τη συνάντηση, η Ουγγαρία επανέλαβε ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει το πακέτο κυρώσεων μέχρι να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες της.
Παράλληλα, ο Ερίκ Μαμέρ επισήμανε ότι η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η Ουγγαρία και άλλες χώρες έχουν σημαντική εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο και ότι βρίσκονται σε μια ειδική κατάσταση που απαιτεί «ειδικές λύσεις».
Ανέφερε, επίσης, ότι η τηλεδιάσκεψη μεταξύ των ηγετών των περιφερειακών χωρών. που ανήγγειλε η Πρόεδρος της Επιτροπής, θα πραγματοποιηθεί όταν θα υπάρξει πρόοδος σε τεχνικό επίπεδο.
Τέλος, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που μίλησαν στο ΑΜΠΕ, από το 6ο πακέτο κυρώσεων αφαιρέθηκε η πρόταση για απαγόρευση της μεταφοράς πετρελαίου σε τρίτες χώρες από πλοία με ευρωπαϊκή σημαία. Αυτό συνέβη διότι έγινε κατανοητό ότι τρίτες δυνάμεις δεν επρόκειτο να λύσουν το εμπάργκο αυτό.
Θρίλερ με τη μεταφορά φυσικού αερίου
Σε ενεργειακό συναγερμό βρίσκεται η Ευρώπη μετά την ανακοίνωση της Ουκρανίας ότι λόγω ανωτέρας βίας σταματά από σήμερα Τετάρτη, η μεταφορά ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του σταθμού της Σοχρανίφκα.Η διαχειρίστρια εταιρεία του συστήματος μεταφοράς αερίου της Ουκρανίας GTSOU, υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει τον σταθμό συμπίεσης του Νοβοπσκόφ, λόγω «της παρέμβασης των κατοχικών δυνάμεων στην τεχνική διαδικασία».
Ο σταθμός αυτός, στην περιφέρεια του Λουγκάνσκ, είχε καταληφθεί από τις ρωσικές δυνάμεις και τους φιλορώσους αυτονομιστές λίγο μετά την εισβολή. Είναι ο πρώτος σταθμός συμπίεσης στο σύστημα διαμετακόμισης στην περιοχή του Λουχάνσκ, σε έναν αγωγό απ’ όπου μεταφέρονται περίπου 32,6 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου την ημέρα ή το ένα τρίτο του ρωσικού φυσικού αερίου που μεταφέρεται στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, σύμφωνα με την GTSOU.
Πώς θα επηρεαστεί η Ελλάδα
Όπως στις περισσότερες χώρες της ΕΕ, το παζλ του πολέμου τρομάζει και στην Ελλάδα.Η Ρωσία συνεισέφερε τα προηγούμενα χρόνια το 40%-45% της αξίας των εισροών φυσικού αερίου της Ελλάδας, ποσοστό που μειώθηκε στο 30% το πρώτο διάστημα του 2022 και σχεδόν στο 20% της αξίας των ελληνικών εισαγωγών πετρελαίου.
Ο κίνδυνος ενεργειακής επάρκειας για τη χώρα μας δείχνει πάντως περιορισμένος, λένε οι οικονομολόγοι, σημειώνοντας τις συγκριτικά χαμηλές εγχώριες ανάγκες σε φυσικό αέριο που αντιστοιχούν στο 20% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην οικονομία. Επίσης, η χώρα προχωρεί στην περεταίρω αξιοποίηση των φορτίων υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG που προσεγγίζει εφέτος το 50% των συνολικών εισαγωγών, με τις υποδομές για αποθήκευση να είναι διπλάσιες και να συνεχίζουν να αυξάνουν, απόρροια των νέων επενδύσεων, των περιθωρίων εντατικότερης χρήσης των ΑΠΕ, αλλά και της προσωρινής αύξησης της χρήσης λιγνιτικών μονάδων.
Καθώς όμως οι εξελίξεις οδηγούν σε ένα ενεργειακό έλλειμμα στην ευρωζώνη, που θα έχει πληθωριστικό και υφεσιακό αντίκτυπο, θα επηρεαστεί και η ελληνική οικονομία.
Ο πόλεμος εξάλλου συνεχίζεται, το μακροοικονομικό περιβάλλον επιδεινώνεται, ο πληθωρισμός αναμένεται να ξεπεράσει το 10% τον Απρίλιο και οι εκτιμήσεις για τον εφετινό ρυθμό ανάπτυξης περιορίζονται από το ΥΠΟΙΚ στο 3,1% ή στο 2,1% στο δυσμενές σενάριο του Προγράμματος Σταθερότητας, την ώρα που η κυβέρνηση εξαντλεί τα δημοσιονομικά περιθώρια για μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, με τους αναλυτές να επισημαίνουν και το ρίσκο του εκλογικού κύκλου.
