«Oι σκληροί ρωσικοί χειµώνες ήταν εκείνοι που σταµάτησαν τον Ναπολέοντα, αλλά και τον Χίτλερ το 1941. Τώρα ο Πούτιν θέλει να κάνει τον χειµώνα που έρχεται το ίδιο σκληρό για την Ευρώπη», γράφει το «Politico».

«Όπλα» του Ρώσου προέδρου ενάντια στις δυτικές Δηµοκρατίες, οι οποίες εξοπλίζουν την Ουκρανία και επιβάλλουν κυρώσεις στη Μόσχα, τα τρόφιµα, τα λιπάσµατα και, φυσικά, τα καύσιµα, τα οποία λιγοστεύουν επικίνδυνα, δοκιµάζουν την ευρωπαϊκή συνοχή και προµηνύουν τον πιο άγριο χειµώνα στην Ευρώπη εδώ και πολλές δεκαετίες.

«Βούτυρο στο ψωµί» του Πούτιν, οι αδύναµες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, που κλυδωνίζονται, ανίκανες να σηκώσουν το βάρος της πραγµατικότητας από την Εσθονία µέχρι τη Γαλλία και την Ιταλία. Αλλά και οι ρωγµές στο κοινό ευρωπαϊκό οικοδόµηµα και στη συνοχή των «27», που δοκιµάζεται, καθώς ο πόλεµος στην Ουκρανία παρατείνεται - και κατά τόπους κλιµακώνεται σε αγριότητα. Σε όλη την Ευρώπη τα σηµάδια αγωνίας πολλαπλασιάζονται.

Οι τράπεζες τροφίµων στην Ιταλία ταΐζουν περισσότερους πολίτες. Γερµανοί αξιωµατούχοι απορρίπτουν τον κλιµατισµό, διότι προετοιµάζουν σχέδια για δελτίο στο φυσικό αέριο και επαναλειτουργία των εργοστασίων άνθρακα. Το ευρώ έχει υποχωρήσει σε χαµηλό 20 ετών έναντι του δολαρίου και οι προβλέψεις για ύφεση πολλαπλασιάζονται. Στο εκρηκτικό «κοκτέιλ» που απειλεί την Ευρώπη προστίθενται µια πιθανή εισροή προσφύγων λόγω της παγκόσµιας επισιτιστικής κρίσης, οι πυρκαγιές και τα κύµατα καύσωνα που αποξήραναν καλλιεργήσιµες εκτάσεις, αλλά και ο κίνδυνος µιας νέας έξαρσης του κορονοϊού, που θα διαταράξει πάλι τις αλυσίδες εφοδιασµού.



Κοινό μέτωπο

Mε φόντο τις πολλαπλές αυτές κρίσεις, η ενότητα και η αποφασιστικότητα της Ε.Ε. και το κοινό µέτωπο απέναντι στον Πούτιν δοκιµάζονται. Το ίδιο και η υποστήριξη στο Κίεβο. Το 60% των πολιτών της Ε.Ε. λένε ότι δεν είναι έτοιµοι να αντιµετωπίσουν αυξήσεις στο κόστος των τροφίµων ή της ενέργειας, σύµφωνα µε πρόσφατη έρευνα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Περίπου το 59% συµφώνησε ότι «οι ευρωπαϊκές αξίες, όπως η ελευθερία και η δηµοκρατία, πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα, ακόµα κι αν αυτό επηρεάζει τις τιµές και το κόστος ζωής».

Η υποστήριξη, ωστόσο, ήταν υψηλότερη µεταξύ των οικονοµικά ασφαλέστερων και έπεφτε κάτω από το 50% στους πολίτες που δυσκολεύονταν να πληρώσουν λογαριασµούς. Το ερώτηµα είναι σε ποιον βαθµό οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν θωρακιστεί για να αντέξουν µια ρωσική οικονοµική επίθεση. Ως µεγάλος εξαγωγέας τροφίµων, λιπασµάτων, πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Ρωσία έχει σηµαντικό µερίδιο στην ευρωπαϊκή οικονοµία. Η επιρροή της θα γίνει πιο έντονη καθώς οι θερµοκρασίες θα αρχίσουν να πέφτουν και τα παγωµένα νοικοκυριά και οι ενεργοβόρες βιοµηχανίες θα αναζητούν φυσικό αέριο.

Διακοπή αερίου

Ήδη 12 χώρες της Ε.Ε. έχουν υποστεί πλήρη ή µερική διακοπή του ρωσικού αερίου και η Ρωσία έκλεισε «προσωρινά» τον αγωγό Nord Stream 1, που τροφοδοτεί µε φυσικό αέριο κατά κύριο λόγο τη Γερµανία, µε την Κοµισιόν να ετοιµάζει σχέδιο-έκπληξη για υποχρεωτικό «ψαλίδι» στην κατανάλωση φυσικού αερίου σε όλα τα κράτη-µέλη της Ε.Ε. Ο Ρόµπερτ Χάµπεκ, υπουργός Οικονοµίας της Γερµανίας, προειδοποίησε για έναν «πολιτικό εφιάλτη», που θα απειλήσει την κοινωνική συνοχή, εάν οι προµήθειες φυσικού αερίου γίνουν τόσο σπάνιες ώστε να πρέπει να διανεµηθούν από την κυβέρνηση.


«Για να μας διχάσει»

«Ο Πούτιν χρησιµοποιεί την ενέργεια ως όπλο και θα προσπαθήσει να µας διχάσει, ανεπιτυχώς», προειδοποίησε µε τη σειρά του ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς του µπλοκ, Τιερί Μπρετόν. Η Γερµανία ετοιµάζει σχέδια έκτακτης ανάγκης για το φυσικό αέριο. Οι τοπικές Αρχές χαµηλώνουν τα φώτα των δρόµων και µειώνουν τις θερµοκρασίες στις υπαίθριες πισίνες. Το Βερολίνο εξετάζει επίσης ένα εντυπωσιακό πακέτο διάσωσης 9 δισεκατοµµυρίων ευρώ του κολοσσού των επιχειρήσεων κοινής ωφελείας Uniper, του µεγαλύτερου εισαγωγέα αερίου της Γερµανίας.

To φιτίλι της έντασης

Στη Γαλλία, το φιτίλι της έντασης άναψε ήδη το περασµένο Σαββατοκύριακο µε µια σειρά από διαδηλώσεις ενάντια στο αυξανόµενο κόστος ζωής. Ο πρόεδρος Εµανουέλ Μακρόν, έχοντας χάσει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση και µε το όνοµά του να εµπλέκεται στο σκάνδαλο της εταιρείας Uber, δέχεται πιέσεις από την Ακροδεξιά της Λεπέν και την Ακροαριστερά του Μελανσόν και προχωράει άτολµα, χωρίς να θυµίζει σε τίποτα τον αποφασιστικό και αλαζόνα ηγέτη που είχε σαρώσει προ πενταετίας τον δικοµµατισµό.

Στη Γερµανία οι κυβερνώντες Σοσιαλδηµοκράτες, λίγους µήνες µετά τις εκλογές, καταποντίζονται στην τρίτη θέση των δηµοσκοπήσεων, µετά τους Χριστιανοδηµοκράτες και τους Πράσινους, µε τον «άχρωµο» καγκελάριο Σολτς να παλεύει για να αντεπεξέλθει στη βαριά κληρονοµιά της Μέρκελ. Στην Ιταλία ο «Σούπερ Μάριο» Ντράγκι, που έσωσε το ευρώ και κλήθηκε να σώσει την τρίτη µεγαλύτερη οικονοµία της ευρωζώνης, παραιτήθηκε, έστω κι αν ο ίδιος ζήτησε «σύµφωνο εµπιστοσύνης», για να συνεχίσει να κυβερνά, οδεύοντας πια σε πρόωρες εκλογές.


Επιπτώσεις της πανδημίας

Στην Ισπανία οι Σοσιαλιστές του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ απειλούνται ήδη από την Κεντροδεξιά, η οποία πέτυχε πρόσφατα µεγάλη νίκη στις τοπικές εκλογές της Ανδαλουσίας.

Η ρωσική πίεση δεν θα µπορούσε να έρθει σε χειρότερη στιγµή για την ήπειρο. Η Ευρώπη εξακολουθεί να κλυδωνίζεται από τις επιπτώσεις της πανδηµίας. Επειτα από δύο χρόνια αναταραχής, η ανάκαµψη -στον βαθµό που υπήρχε- έχει σταµατήσει λόγω της κρίσης στην εφοδιαστική αλυσίδα και της ανησυχίας για τις επιπτώσεις του πολέµου. Το χειρότερο σενάριο είναι η επισιτιστική κρίση να πυροδοτήσει ένα νέο κύµα µαζικής µετανάστευσης, ασκώντας περαιτέρω πίεση στα πολιτικά συστήµατα και ενισχύοντας περαιτέρω τις φωνές του λαϊκισµού.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 23 Ιουλίου 2022.