ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η ξηρασία στέγνωσε και τον Ρήνο - Η χειρότερη κατάσταση που βιώνει η Ευρώπη τα τελευταία 500 χρόνια
Στο μάτι του κυκλώνα Γερμανία, Ολλανδία, Ελβετία, Γαλλία και Ιταλία
Η σοβαρή ξηρασία που πλήττει µεγάλο µέρος της Ευρώπης µεγεθύνει τους οικονοµικούς κινδύνους και διαταράσσει τις καλλιέργειες, την παραγωγή ενέργειας και τις εµπορικές ροές
σε µια περίοδο που οι τιµές των τροφίµων και των καυσίµων αυξάνονται ραγδαία. Αποτέλεσµα ενός καταστροφικού συνδυασµού ελάχιστων βροχοπτώσεων και θερµοκρασιών-ρεκόρ, το άνυδρο καλοκαίρι, σε συνδυασµό µε τον πόλεµο στην Ουκρανία και τα ενεργειακά παιχνίδια, απειλεί να προκαλέσει συνέπειες ντόµινο σε όλο το φάσµα της οικονοµίας.
Η Κοµισιόν εκτιµά ότι σχεδόν η µισή Ε.Ε. και µεγάλα τµήµατα του Ηνωµένου Βασιλείου αντιµετώπισαν «προειδοποιητικά» επίπεδα ξηρασίας, στεγνά ποτάµια και λίµνες και καταστροφικές πυρκαγιές, φαινόµενα που θα επιµείνουν µέχρι τον Σεπτέµβριο στο µεγαλύτερο µέρος της ηπείρου. Η ανοµβρία επιµένει στις βόρειες πεδιάδες της Ιταλίας, την Κεντρική Γερµανία, την Ανατολική Ουγγαρία και τη Βόρεια Ισπανία, καθώς και στις νότιες, κεντρικές και δυτικές περιοχές της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Ολλανδίας, µε τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι η τρέχουσα ξηρασία που βιώνει η Ευρώπη θα µπορούσε να είναι η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών. Κανένα άλλο γεγονός τα τελευταία 500 χρόνια δεν ήταν «παρόµοιο µε την ξηρασία του 2018. Αλλά φέτος, νοµίζω, είναι χειρότερο», είπε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο Αντρέα Τορέτι, ανώτερος ερευνητής στο Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προειδοποίησε για «πολύ υψηλό κίνδυνο» που θα συνεχιστεί τους επόµενους τρεις µήνες.
Τα ποτάµια και τα κανάλια της Ευρώπης µεταφέρουν ετησίως εµπορεύµατα άνω του ενός τόνου για κάθε πολίτη της Ε.Ε. και συµβάλλουν κατά 80 δισ. ευρώ στην οικονοµία ως οδοί µεταφοράς, σύµφωνα µε υπολογισµούς της Eurostat. Στη Γερµανία η ανησυχητική πτώση της στάθµης του Ρήνου, του δευτέρου µεγαλύτερου ποταµού στην Ευρώπη, διαταράσσει την κυκλοφορία των φορτηγίδων και µετατρέπεται σε πολιτικό ζήτηµα. Οπως αναφέρει το Reuters, ορισµένα πλοία αδυνατούν να πλεύσουν, ενώ άλλα αναγκάζονται να ταξιδέψουν µε το 25% της χωρητικότητάς τους, µε τις εταιρείες να πληρώνουν τέσσερα πλοία για να µεταφέρουν ένα πλήρες φορτίο.
Ο Ρήνος, «στυλοβάτης» των οικονοµιών Γερµανίας, Ολλανδίας και Ελβετίας εδώ και αιώνες, έχει στεγνώσει, µε αποτέλεσµα να δυσκολεύει η κυκλοφορία φορτίων ντίζελ και άνθρακα. Ζωτικό µέρος της οικονοµίας της Βορειοδυτικής Ευρώπης εδώ και αιώνες, τα 1.233 χιλιόµετρα του Ρήνου ρέουν από την Ελβετία µέσω της βιοµηχανικής καρδιάς της Γερµανίας πριν φτάσουν στη Βόρεια Θάλασσα στο λιµάνι του Ρότερνταµ. Μια πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας του Ρήνου θα έπληττε σκληρά την οικονοµία ολόκληρης της Ευρώπης. Οι ειδικοί υπολόγισαν ότι µια εξάµηνη αναστολή το 2018 κόστισε περίπου 5 δισ. ευρώ.
Με την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης να εντείνεται και τα ποτάµια Γαρούνα, Ροδανό και Λίγηρα να είναι ήδη πολύ ζεστά για να επιτρέψουν την απόρριψη νερού ψύξης, η γαλλική πυρηνική ρυθµιστική Αρχή επέτρεψε την περασµένη εβδοµάδα σε πέντε εργοστάσια να παραβιάσουν προσωρινά τους κανόνες. Στην Ιταλία, η ροή του αποξηραµένου Πάδου, του µακρύτερου ποταµού της χώρας, έχει πέσει στο ένα δέκατο της συνήθους στάθµης του, γεγονός που έχει «γονατίσει» τη γεωργία, κατά κύριο λόγο την παραγωγή καλαµποκιού και ρυζιού. Στους προστατευόµενους υγροβιότοπους του δέλτα του ποταµού, κοντά στη Βενετία, η υψηλή θερµοκρασία και η υποτονική ροή έχουν µειώσει την περιεκτικότητα του νερού σε οξυγόνο, σε βαθµό που υπολογίζεται ότι το 30% των αχιβάδων που αναπτύσσονται στη λιµνοθάλασσα έχουν πεθάνει. Ο ∆ούναβης, επίσης, «στερεύει», εµποδίζοντας το εµπόριο σιτηρών και άλλων ειδών.
Η συνεχιζόµενη ξηρασία στη «γηραιά ήπειρο» θέτει υπό πίεση την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, προειδοποιούν οι ειδικοί. Ο ηλεκτρισµός από την υδροηλεκτρική ενέργεια -η οποία χρησιµοποιεί νερό για την παραγωγή ενέργειας- έχει µειωθεί συνολικά κατά 20%. Και οι πυρηνικές εγκαταστάσεις, οι οποίες ψύχονται µε νερό ποταµών, έχουν περιοριστεί, δίνοντας µια εικόνα για το τι θα συµβεί για άλλους λόγους πλέον τον χειµ ώνα που έρχεται.
Η Κοµισιόν εκτιµά ότι σχεδόν η µισή Ε.Ε. και µεγάλα τµήµατα του Ηνωµένου Βασιλείου αντιµετώπισαν «προειδοποιητικά» επίπεδα ξηρασίας, στεγνά ποτάµια και λίµνες και καταστροφικές πυρκαγιές, φαινόµενα που θα επιµείνουν µέχρι τον Σεπτέµβριο στο µεγαλύτερο µέρος της ηπείρου. Η ανοµβρία επιµένει στις βόρειες πεδιάδες της Ιταλίας, την Κεντρική Γερµανία, την Ανατολική Ουγγαρία και τη Βόρεια Ισπανία, καθώς και στις νότιες, κεντρικές και δυτικές περιοχές της Γαλλίας, της Πορτογαλίας και της Ολλανδίας, µε τους ειδικούς να προειδοποιούν ότι η τρέχουσα ξηρασία που βιώνει η Ευρώπη θα µπορούσε να είναι η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών. Κανένα άλλο γεγονός τα τελευταία 500 χρόνια δεν ήταν «παρόµοιο µε την ξηρασία του 2018. Αλλά φέτος, νοµίζω, είναι χειρότερο», είπε σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου ο Αντρέα Τορέτι, ανώτερος ερευνητής στο Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και προειδοποίησε για «πολύ υψηλό κίνδυνο» που θα συνεχιστεί τους επόµενους τρεις µήνες.
Τα ποτάµια και τα κανάλια της Ευρώπης µεταφέρουν ετησίως εµπορεύµατα άνω του ενός τόνου για κάθε πολίτη της Ε.Ε. και συµβάλλουν κατά 80 δισ. ευρώ στην οικονοµία ως οδοί µεταφοράς, σύµφωνα µε υπολογισµούς της Eurostat. Στη Γερµανία η ανησυχητική πτώση της στάθµης του Ρήνου, του δευτέρου µεγαλύτερου ποταµού στην Ευρώπη, διαταράσσει την κυκλοφορία των φορτηγίδων και µετατρέπεται σε πολιτικό ζήτηµα. Οπως αναφέρει το Reuters, ορισµένα πλοία αδυνατούν να πλεύσουν, ενώ άλλα αναγκάζονται να ταξιδέψουν µε το 25% της χωρητικότητάς τους, µε τις εταιρείες να πληρώνουν τέσσερα πλοία για να µεταφέρουν ένα πλήρες φορτίο.
•80 δισ. ευρώ στην οικονοµία της Ε.Ε. συµβάλλουν τα ποτάµια και τα κανάλια της Ευρώπης, µέσω των οποίων µεταφέρονται εµπορεύµατα •30% των αχιβάδων που αναπτύσσονται στη λιµνοθάλασσα κοντά στη Βενετία έχουν αφανιστεί •20% έχει µειωθεί ο ηλεκτρισµός που παράγεται από την υδροηλεκτρική ενέργεια στην Ευρώπη
Ο Ρήνος, «στυλοβάτης» των οικονοµιών Γερµανίας, Ολλανδίας και Ελβετίας εδώ και αιώνες, έχει στεγνώσει, µε αποτέλεσµα να δυσκολεύει η κυκλοφορία φορτίων ντίζελ και άνθρακα. Ζωτικό µέρος της οικονοµίας της Βορειοδυτικής Ευρώπης εδώ και αιώνες, τα 1.233 χιλιόµετρα του Ρήνου ρέουν από την Ελβετία µέσω της βιοµηχανικής καρδιάς της Γερµανίας πριν φτάσουν στη Βόρεια Θάλασσα στο λιµάνι του Ρότερνταµ. Μια πλήρης διακοπή της κυκλοφορίας του Ρήνου θα έπληττε σκληρά την οικονοµία ολόκληρης της Ευρώπης. Οι ειδικοί υπολόγισαν ότι µια εξάµηνη αναστολή το 2018 κόστισε περίπου 5 δισ. ευρώ.
Η συνεχιζόµενη ξηρασία θέτει υπό πίεση την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
Την ίδια στιγµή, ο Λίγηρας, ο µεγαλύτερος ποταµός της Γαλλίας, διασχίζεται πλέον µε τα πόδια κατά τόπους. Τα ποτάµια της Γαλλίας µπορεί να µην είναι τόσο βασικές εµπορευµατικές αρτηρίες, αλλά χρησιµεύουν για την ψύξη των πυρηνικών σταθµών που παράγουν το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Καθώς οι τιµές άγγιξαν ιστορικά υψηλά, ο γίγαντας ηλεκτρικής ενέργειας EDF αναγκάστηκε να µειώσει την παραγωγή λόγω της ξηρασίας. Αυστηροί κανόνες ρυθµίζουν πόσο µπορούν οι πυρηνικοί σταθµοί να ανεβάσουν τη θερµοκρασία των ποταµών όταν εκκενώνουν νερό ψύξης - κι αν τα χαµηλά επίπεδα νερού και οι υψηλές θερµοκρασίες σηµαίνουν ότι ο ποταµός έχει ήδη υπερθερµανθεί, δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να µειώσουν την παραγωγή.Ο Λίγηρας, ο µεγαλύτερος ποταµός της Γαλλίας, διασχίζεται πλέον µε τα πόδια κατά τόπους
Με την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης να εντείνεται και τα ποτάµια Γαρούνα, Ροδανό και Λίγηρα να είναι ήδη πολύ ζεστά για να επιτρέψουν την απόρριψη νερού ψύξης, η γαλλική πυρηνική ρυθµιστική Αρχή επέτρεψε την περασµένη εβδοµάδα σε πέντε εργοστάσια να παραβιάσουν προσωρινά τους κανόνες. Στην Ιταλία, η ροή του αποξηραµένου Πάδου, του µακρύτερου ποταµού της χώρας, έχει πέσει στο ένα δέκατο της συνήθους στάθµης του, γεγονός που έχει «γονατίσει» τη γεωργία, κατά κύριο λόγο την παραγωγή καλαµποκιού και ρυζιού. Στους προστατευόµενους υγροβιότοπους του δέλτα του ποταµού, κοντά στη Βενετία, η υψηλή θερµοκρασία και η υποτονική ροή έχουν µειώσει την περιεκτικότητα του νερού σε οξυγόνο, σε βαθµό που υπολογίζεται ότι το 30% των αχιβάδων που αναπτύσσονται στη λιµνοθάλασσα έχουν πεθάνει. Ο ∆ούναβης, επίσης, «στερεύει», εµποδίζοντας το εµπόριο σιτηρών και άλλων ειδών.
Η συνεχιζόµενη ξηρασία στη «γηραιά ήπειρο» θέτει υπό πίεση την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, προειδοποιούν οι ειδικοί. Ο ηλεκτρισµός από την υδροηλεκτρική ενέργεια -η οποία χρησιµοποιεί νερό για την παραγωγή ενέργειας- έχει µειωθεί συνολικά κατά 20%. Και οι πυρηνικές εγκαταστάσεις, οι οποίες ψύχονται µε νερό ποταµών, έχουν περιοριστεί, δίνοντας µια εικόνα για το τι θα συµβεί για άλλους λόγους πλέον τον χειµ ώνα που έρχεται.