Χιλιάδες Ιάπωνες θα αποτίσουν σήμερα ύστατο φόρο τιμής στον δολοφονημένο πρώην πρωθυπουργό τους Σίνζο Άμπε, η κρατική κηδεία του οποίου εντός της ημέρας στο Τόκιο είναι πάντως πολύ αμφιλεγόμενη στο ασιατικό αρχιπέλαγος.

Πολυάριθμοι απλοί πολίτες περίμεναν στην ουρά για να αποθέσουν μπουκέτα με λουλούδια και να σταθούν για λίγη ώρα μπροστά σε πορτρέτο του Άμπε εγκατεστημένο σε σκηνή κοντά στο Νιπόν Μπουντόκαν, χώρο όπου γίνονται διαγωνισμοί πολεμικών τεχνών, συναυλίες και επίσημες τελετές, στην καρδιά της ιαπωνικής πρωτεύουσας, που θα αρχίσει η κρατική κηδεία περί τις 14:00 (τοπική ώρα· στις 08:00 ώρα Ελλάδας).

«Ήθελα να τον ευχαριστήσω (σ.σ. τον Σίνζο Άμπε). Έκανε τόσα πολλά για την Ιαπωνία (…) και ο τρόπος που πέθανε ήταν τόσο σοκαριστικός», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Κότζι Τακαμόρι, επιχειρηματίας 46 ετών που πήρε μαζί με τον 9χρονο γιο του το εξπρές από τη νήσο Χοκάιντο (βόρεια) στην πρωτεύουσα.

«Αλλά για να είμαι ειλικρινής, ήρθα επίσης επειδή υπάρχει τόση εναντίωση» στην κρατική κηδεία, πρόσθεσε.

Η τελετή απέχει παρασάγγας από το να ενώνει την Ιαπωνία, απεναντίας πυροδότησε έντονες διαμαρτυρίες και διαδηλώσεις τις τελευταίες εβδομάδες.

Ο Σίνζο Άμπε κατέρριψε το ρεκόρ παραμονής στον πρωθυπουργικό θώκο στην Ιαπωνία (πάνω από οκτώμισι χρόνια, τις περιόδους 2006-2007 και 2012-2020).

Ήταν η γνωστότερη ιαπωνική πολιτική μορφή, στη χώρα του και στο εξωτερικό, λόγω της έντονης διπλωματικής δραστηριότητάς του και της πολιτικής νομισματικής τόνωσης της οικονομίας που έγινε γνωστή με τον όρο «Αμπενόμικς».

Η δολοφονία του 67χρονου εν μέσω προεκλογικής ομιλίας του την 8η Ιουλίου προκάλεσε σοκ στην Ιαπωνία και σε όλο τον κόσμο.

Όμως ο Σίνζο Άμπε ήταν επίσης κόκκινο πανί για πολλούς στη χώρα του, λόγω των νεοφιλελεύθερων και εθνικιστικών απόψεών του, της διακηρυγμένης πρόθεσής του να αναθεωρήσει το πασιφιστικό ιαπωνικό Σύνταγμα και της σύνδεσης του ονόματός του με διάφορα πολιτικοοικονομικά σκάνδαλα.

Το κίνητρο του δράση του φόνου —οι υποτιθέμενες σχέσεις του πρώην πρωθυπουργού με την Εκκλησία της Ενοποίησης, ή «σέκτας Μουν», που κατηγορείται πως πιέζει ασφυκτικά τα μέλη της για να τους αποσπά χρήματα— αμαύρωσε ακόμη περισσότερο την εικόνα του Άμπε, τουλάχιστον για τους επικριτές του.

Μετά τον θάνατό του, βρέχει αποκαλύψεις για το εύρος των σχέσεων ανάμεσα στην θρησκευτική οργάνωση αυτή και ιάπωνες κοινοβουλευτικούς, πάνω απ’ όλα του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (ΦΔΚ, δεξιά), επικεφαλής του οποίου ήταν άλλοτε ο Άμπε και σήμερα ο διάδοχός του στο αξίωμα του πρωθυπουργού Φουμίο Κισίντα. Ο τελευταίος βλέπει τη δημοτικότητά του να βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση από το καλοκαίρι.

Το 60% των Ιαπώνων είναι κατά

Η γρήγορη και μονομερής απόφαση του κ. Κισίντα να οργανωθεί κρατική κηδεία προκάλεσε αγανακτισμένες αντιδράσεις στην αντιπολίτευση, που τόνισε πως το ζήτημα έπρεπε να είχε τεθεί προς συζήτηση στο κοινοβούλιο και να δοθεί έγκρισή του. Κόμματα της αντιπολίτευσης θα μποϊκοτάρουν τη σημερινή τελετή.

Οι τελετές αυτού του είδους για πολιτικούς είναι σπανιότατες στην Ιαπωνία μεταπολεμικά, η μοναδική προηγούμενη ανάγεται στο 1967.

Το εκτιμώμενο κόστος της τέλεσης της κρατικής κηδείας —κάπου 12 εκατομμύρια ευρώ— επίσης προκάλεσε έντονο εκνευρισμό. Μετά την παταγώδη αποτυχία της προστασίας του Σίνζο Άμπε, η κυβέρνηση του διαδόχου του δεν φείδεται εξόδων για να εγγυηθεί την ασφάλεια: θα αναπτυχθούν κάπου 20.000 αστυνομικοί, σύμφωνα με ιαπωνικά ΜΜΕ.

Ειρηνικές διαδηλώσεις εναντίον της τελετής προσέλκυσαν χιλιάδες ανθρώπους τις τελευταίες εβδομάδες και αναμένεται άλλη μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας σήμερα, μπροστά στο κοινοβούλιο.

Άνδρας αυτοπυρπολήθηκε την περασμένη εβδομάδα κοντά στο γραφείο του πρωθυπουργού σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κρατική κηδεία, σύμφωνα με τον ιαπωνικό Τύπο.

Κατά τις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις, περί το 60% των πολιτών της Ιαπωνίας αντιτίθενται στην τέλεση της κρατικής κηδείας.

Διακριτική παρουσία της Κίνας

Περίπου 4.300 προσκεκλημένοι, ανάμεσά τους 700 ξένοι πολιτικοί, αναμένεται να παραβρεθούν σε αυτή την πολιτική τελετή διάρκειας μιάμισης ώρας.

Δεκαεννέα κανονιοβολισμοί θα ακουστούν όταν θα φθάσει η τεφροδόχος με τα λείψανα του Σίνζο Άμπε στο Μπουντόκαν.

Αφού ανακρουστεί ο εθνικός ύμνος και τηρηθεί ενός λεπτού σιγή, θα εκφωνηθούν διάφορες επικήδειες ομιλίες, ιδίως από τον κ. Κισίντα και τον Γιοσιχίντε Σούγκα, το άλλοτε δεξιό χέρι του Σίνζο Άμπε που τον διαδέχθηκε στο αξίωμα του πρωθυπουργού (2020-2021).

Ο αυτοκράτορας Ναρουχίτο και η σύζυγός του Μασάκο δεν θα παραστούν στην τελετή, καθώς το καθεστώς τους, των εθνικών συμβόλων, προβλέπει να τηρούν πολιτική ουδετερότητα, πάντως θα παραβρεθούν μέλη του ιαπωνικού αυτοκρατορικού οίκου.

Ανάμεσα στους ξένους προσκεκλημένους φιγουράρουν η Αμερικανίδα αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις, ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο Αυστραλός ομόλογός του Άντονι Αλμπανέζι. Η Γαλλία θα αντιπροσωπευτεί από τον πρώην πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί. Η Κίνα, οι σχέσεις της οποίας είναι μάλλον ψυχρές, έστειλε αντιπρόσωπο, πάντως όχι μέλος της κυβέρνησής της.