ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Θρίλερ με τον Nord Stream 2: Τα σενάρια για το πώς τρυπήθηκαν οι αγωγοί - Οι εκρήξεις που έμοιαζαν με σεισμούς
Κανένας αξιωματούχος δεν παρουσίασε στοιχεία για το τι προκάλεσε τις διαρροές, αλλά με τη δυσπιστία προς τη Ρωσία να είναι μεγάλη, ορισμένοι φοβήθηκαν ότι η Μόσχα σαμποτάρισε τη δική της υποδομή για προειδοποίηση
Η Δανία
πιστεύει ότι «εσκεμμένες ενέργειες» προκάλεσαν μεγάλες διαρροές στον Nord Stream 1 και στον Nord Stream 2 που διέρχονται κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα από τη Ρωσία προς τη Γερμανία, και οι σεισμολόγοι δήλωσαν ότι ισχυρές εκρήξεις προηγήθηκαν των διαρροών.
Ευρωπαίοι ηγέτες και εμπειρογνώμονες έκαναν λόγο για πιθανό σαμποτάζ εν μέσω της ενεργειακής κόντρας με τη Ρωσία που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν και γεμάτοι με φυσικό αέριο, κανένας από τους δύο αγωγούς, ούτε ο Nord Stream 1 ούτε ο Nord Stream 2 δεν προμηθεύει επί του παρόντος την Ευρώπη.
«Είναι σαφής η εκτίμηση των Αρχών ότι πρόκειται για εσκεμμένες ενέργειες - όχι για ατυχήματα», δήλωσε την Τρίτη η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν. Πρόσθεσε όμως ότι «δεν υπάρχουν πληροφορίες που να υποδεικνύουν ποιος μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτό». Η Φρέντερικσεν απέρριψε τον ισχυρισμό ότι το περιστατικό αποτελεί επίθεση κατά της Δανίας, λέγοντας ότι οι διαρροές σημειώθηκαν σε διεθνή ύδατα.
Το περιστατικό επισκίασε τα εγκαίνια ενός πολυαναμενόμενου αγωγού που θα μεταφέρει νορβηγικό φυσικό αέριο στην Πολωνία για να ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της ηπείρου από τη Μόσχα.
Πότε έγιναν οι εκρήξεις στον Nord Stream 1 και στον Nord Stream 2
Η πρώτη έκρηξη καταγράφηκε νωρίς το πρωί της Δευτέρας νοτιοανατολικά του δανικού νησιού Bornholm, δήλωσε ο Bjorn Lund, διευθυντής του Σουηδικού Εθνικού Σεισμικού Δικτύου. Μια δεύτερη, ισχυρότερη έκρηξη βορειοανατολικά του νησιού την ίδια νύχτα ισοδυναμούσε με σεισμό μεγέθους 2,3 βαθμών. Σεισμικοί σταθμοί στη Δανία, στη Νορβηγία και στη Φινλανδία κατέγραψαν επίσης τις εκρήξεις. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, δεν πρόκειται για σεισμό», δήλωσε ο Λουντ.
Σήμερα, ο υπουργός Άμυνας της Δανίας, Morten Bødskov θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για να συζητήσει τις διαρροές στους δύο αγωγούς φυσικού αερίου με τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Τι προκάλεσε την έκρηξη
Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν αναφορικά με το τι ακριβώς προκάλεσε τις εκρήξεις στους αγωγούς, που διαθέτουν ατσάλινα τοιχώματα πάχους 4,1 εκ. και καλύπτονται από ενισχυμένο σκυρόδεμα πάχους 11 εκατοστών. Σύμφωνα με τον Δανό στρατιωτικό αναλυτή Puck Nielsen, ένα σαμποτάζ «από τεχνικής άποψης δεν είναι δύσκολο. Απαιτεί απλώς ένα σκάφος, απαιτεί κάποιους δύτες που να γνωρίζουν από χειρισμό εκρηκτικών συσκευών. Αν δούμε ποιος θα επωφελείτο στην πράξη από αναταραχές και πρόσθετο χάος στην αγορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, πιστεύω ότι βασικά μόνον ένας παίκτης επωφελείται από περισσότερη αβεβαιότητα, κι αυτός είναι η Ρωσία», είπε.
Σύμφωνα με τον Guardian, βρετανικές πηγές είπαν ότι θεωρούν πως ίσως να μην είναι δυνατό να καθοριστεί τι συνέβη με ακρίβεια, ενώ μια άλλη πηγή ανέφερε ότι οι εκρήξεις είναι απίθανο να προκλήθηκαν από υποβρύχιο ή άλλο υποθαλάσσιο σκάφος, επειδή η παρουσία τους θα είχε εντοπιστεί στα σχετικά ρηχά νερά της Βαλτικής, με τμήματα των αγωγών να βρίσκονται σε βάθος μεταξύ 80 και 110 μέτρων.
Ένα εναλλακτικό σενάριο -εντελώς υποθετικό, όπως τόνισαν οι ίδιες πηγές- είναι ότι μπορεί ένα σκάφος μεταμφιεσμένο σε εμπορικό να έριξε μέρες ή εβδομάδες πριν την επίθεση νάρκες στην περιοχή, που πυροδοτήθηκαν αργότερα με τηλεχειρισμό και προκάλεσαν της εκρήξεις.
Η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί ότι πρόκειται για στοχευμένες επιθέσεις εναντίον των δύο αγωγών, όπως αναφέρει η εφημερίδα Tagesspiegel επικαλούμενη κύκλους ασφαλείας αλλά και βάσει άλλων στοιχείων. Το περιοδικό Der Spiegel επικαλείται μάλιστα άνθρωπο που έχει γνώση των γεγονότων από μέσα. Με λίγα λόγια, σημειώνει η DW, οι ενδείξεις συντείνουν κατά πάσα πιθανότητα σε σαμποτάζ, πράξη δολιοφθοράς, ή ακόμη και σε επίθεση επί τη βάσει της χρονικής αλληλουχίαςκαι της ισχυρής απώλειας πίεσης στον Nord Stream 1.
Βάσει πρώτων εκτιμήσεων της κατάστασης, «το ενδεχόμενο πιθανής επίθεσης στο βάθος της θάλασσας δεν είναι κάτι το σύνηθες. Γίνεται μόνο με ειδικές δυνάμεις, με δύτες, ή και υποβρύχιο» αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές.
Σημειωτέον ότι τη Δευτέρα η Αρχή Ασφάλειας Πετρελαίου της Νορβηγίας (PSA) προέτρεψε τις πετρελαϊκές εταιρείες να επαγρυπνούν για μη αναγνωρισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, που φαίνονται να πετούν κοντά σε νορβηγικές υπεράκτιες πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου, προειδοποιώντας για πιθανές επιθέσεις, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο NTB.
Αφροί στη θάλασσα, στο σημείο όπου έγινε η έκρηξη
Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας Jeppe Kofod δήλωσε ότι η Σουηδία, η Γερμανία και η Πολωνία έχουν ενημερωθεί και «θα ενημερώσουμε και θα προσεγγίσουμε τη Ρωσία σε αυτή την περίπτωση».
Είπε ότι η υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Δανίας δεν βλέπει αυξημένη στρατιωτική απειλή κατά της Δανίας μετά τις τρεις διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2.
Οι διαρροές στους αγωγούς φυσικού αερίου, πάντως, στη Βαλτική, δημιούργησαν αφρούς στην επιφάνεια του νερού, όπως δείχνουν οι εικόνες που έδωσε στη δημοσιότητα ο στρατός της Δανίας. Ο υπουργός Ενέργειας της Δανίας Dan Jørgensen δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να πούμε για πόσο καιρό θα συνεχιστεί η διαρροή», καθώς το αέριο δεν έχει διακοπεί και προς το παρόν δεν υπάρχει σχετική ενημέρωση για το πότε θα διακοπεί.
Η γερμανική διαχειρίστρια εταιρεία των αγωγών, η Nord Stream AG, δήλωσε ότι ετοιμάζει έρευνα για να εκτιμήσει τη ζημιά. «Επί του παρόντος, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί ένα χρονοδιάγραμμα για την αποκατάσταση της υποδομής μεταφοράς φυσικού αερίου», αναφέρεται σε ανακοίνωση της εταιρείας. «Τα αίτια του συμβάντος θα αποσαφηνιστούν ως αποτέλεσμα της έρευνας».
Στη Σουηδία, η πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον δήλωσε ότι «πρόκειται πιθανότατα για δολιοφθορά», αλλά όχι για επίθεση κατά της Σουηδίας. Η Άντερσον πρόσθεσε ότι η γειτονική πλούσια σε πετρέλαιο Νορβηγία «μας ενημέρωσε για την αυξημένη δραστηριότητα drones στη Βόρεια Θάλασσα και για τα μέτρα που έχουν λάβει σε σχέση με αυτήν».
Η υπουργός Εξωτερικών Αν Λίντε δήλωσε ότι η Σουηδία «(δεν) αποκλείει κανένα σενάριο και δεν θα κάνουμε εικασίες σχετικά με το κίνητρο ή τον δράστη».
Τα σενάρια για «ρωσικό δάκτυλο»
Κανένας αξιωματούχος δεν παρουσίασε στοιχεία για το τι προκάλεσε τις διαρροές, αλλά με τη δυσπιστία προς τη Ρωσία να είναι μεγάλη, ορισμένοι φοβήθηκαν ότι η Μόσχα σαμποτάρισε τη δική της υποδομή από κακία ή για να προειδοποιήσει ότι οι αγωγοί είναι ευάλωτοι σε επιθέσεις. Οι διαρροές αύξησαν το ενδιαφέρον για το κατά πόσον οι ενεργειακές υποδομές αποτελούν στόχο και οδήγησαν σε μια μικρή άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου.
«Μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα ότι πρόκειται για μια πράξη σαμποτάζ, μια πράξη που πιθανότατα σημαίνει ένα επόμενο βήμα κλιμάκωσης της κατάστασης που αντιμετωπίζουμε στην Ουκρανία», δήλωσε ο Μοραβιέτσκι.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν συνομίλησε με τον υπουργό Εξωτερικών της Δανίας, Jeppe Kofod για το προφανές σαμποτάζ, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ned Price, ο οποίος επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.
Ο Anders Puck Nielsen, ερευνητής του Κέντρου Ναυτικών Επιχειρήσεων στο Βασιλικό Αμυντικό Κολέγιο της Δανίας, δήλωσε ότι η χρονική στιγμή των διαρροών ήταν «εμφανής» δεδομένης της τελετής για το Baltic Pipe. Είπε ότι ίσως κάποιος επεδίωξε «να στείλει ένα μήνυμα ότι κάτι μπορεί να συμβεί με το νορβηγικό αέριο».
Ευρωπαίοι ηγέτες και εμπειρογνώμονες έκαναν λόγο για πιθανό σαμποτάζ εν μέσω της ενεργειακής κόντρας με τη Ρωσία που προκλήθηκε από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αν και γεμάτοι με φυσικό αέριο, κανένας από τους δύο αγωγούς, ούτε ο Nord Stream 1 ούτε ο Nord Stream 2 δεν προμηθεύει επί του παρόντος την Ευρώπη.
«Είναι σαφής η εκτίμηση των Αρχών ότι πρόκειται για εσκεμμένες ενέργειες - όχι για ατυχήματα», δήλωσε την Τρίτη η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντερικσεν. Πρόσθεσε όμως ότι «δεν υπάρχουν πληροφορίες που να υποδεικνύουν ποιος μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτό». Η Φρέντερικσεν απέρριψε τον ισχυρισμό ότι το περιστατικό αποτελεί επίθεση κατά της Δανίας, λέγοντας ότι οι διαρροές σημειώθηκαν σε διεθνή ύδατα.
Το περιστατικό επισκίασε τα εγκαίνια ενός πολυαναμενόμενου αγωγού που θα μεταφέρει νορβηγικό φυσικό αέριο στην Πολωνία για να ενισχύσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της ηπείρου από τη Μόσχα.
Πότε έγιναν οι εκρήξεις στον Nord Stream 1 και στον Nord Stream 2
Η πρώτη έκρηξη καταγράφηκε νωρίς το πρωί της Δευτέρας νοτιοανατολικά του δανικού νησιού Bornholm, δήλωσε ο Bjorn Lund, διευθυντής του Σουηδικού Εθνικού Σεισμικού Δικτύου. Μια δεύτερη, ισχυρότερη έκρηξη βορειοανατολικά του νησιού την ίδια νύχτα ισοδυναμούσε με σεισμό μεγέθους 2,3 βαθμών. Σεισμικοί σταθμοί στη Δανία, στη Νορβηγία και στη Φινλανδία κατέγραψαν επίσης τις εκρήξεις. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, δεν πρόκειται για σεισμό», δήλωσε ο Λουντ.Σήμερα, ο υπουργός Άμυνας της Δανίας, Morten Bødskov θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για να συζητήσει τις διαρροές στους δύο αγωγούς φυσικού αερίου με τον επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Τι προκάλεσε την έκρηξη
Τα σενάρια δίνουν και παίρνουν αναφορικά με το τι ακριβώς προκάλεσε τις εκρήξεις στους αγωγούς, που διαθέτουν ατσάλινα τοιχώματα πάχους 4,1 εκ. και καλύπτονται από ενισχυμένο σκυρόδεμα πάχους 11 εκατοστών. Σύμφωνα με τον Δανό στρατιωτικό αναλυτή Puck Nielsen, ένα σαμποτάζ «από τεχνικής άποψης δεν είναι δύσκολο. Απαιτεί απλώς ένα σκάφος, απαιτεί κάποιους δύτες που να γνωρίζουν από χειρισμό εκρηκτικών συσκευών. Αν δούμε ποιος θα επωφελείτο στην πράξη από αναταραχές και πρόσθετο χάος στην αγορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη, πιστεύω ότι βασικά μόνον ένας παίκτης επωφελείται από περισσότερη αβεβαιότητα, κι αυτός είναι η Ρωσία», είπε.Σύμφωνα με τον Guardian, βρετανικές πηγές είπαν ότι θεωρούν πως ίσως να μην είναι δυνατό να καθοριστεί τι συνέβη με ακρίβεια, ενώ μια άλλη πηγή ανέφερε ότι οι εκρήξεις είναι απίθανο να προκλήθηκαν από υποβρύχιο ή άλλο υποθαλάσσιο σκάφος, επειδή η παρουσία τους θα είχε εντοπιστεί στα σχετικά ρηχά νερά της Βαλτικής, με τμήματα των αγωγών να βρίσκονται σε βάθος μεταξύ 80 και 110 μέτρων.
Ένα εναλλακτικό σενάριο -εντελώς υποθετικό, όπως τόνισαν οι ίδιες πηγές- είναι ότι μπορεί ένα σκάφος μεταμφιεσμένο σε εμπορικό να έριξε μέρες ή εβδομάδες πριν την επίθεση νάρκες στην περιοχή, που πυροδοτήθηκαν αργότερα με τηλεχειρισμό και προκάλεσαν της εκρήξεις.
Η γερμανική κυβέρνηση θεωρεί ότι πρόκειται για στοχευμένες επιθέσεις εναντίον των δύο αγωγών, όπως αναφέρει η εφημερίδα Tagesspiegel επικαλούμενη κύκλους ασφαλείας αλλά και βάσει άλλων στοιχείων. Το περιοδικό Der Spiegel επικαλείται μάλιστα άνθρωπο που έχει γνώση των γεγονότων από μέσα. Με λίγα λόγια, σημειώνει η DW, οι ενδείξεις συντείνουν κατά πάσα πιθανότητα σε σαμποτάζ, πράξη δολιοφθοράς, ή ακόμη και σε επίθεση επί τη βάσει της χρονικής αλληλουχίαςκαι της ισχυρής απώλειας πίεσης στον Nord Stream 1.
Βάσει πρώτων εκτιμήσεων της κατάστασης, «το ενδεχόμενο πιθανής επίθεσης στο βάθος της θάλασσας δεν είναι κάτι το σύνηθες. Γίνεται μόνο με ειδικές δυνάμεις, με δύτες, ή και υποβρύχιο» αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές.
Σημειωτέον ότι τη Δευτέρα η Αρχή Ασφάλειας Πετρελαίου της Νορβηγίας (PSA) προέτρεψε τις πετρελαϊκές εταιρείες να επαγρυπνούν για μη αναγνωρισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, που φαίνονται να πετούν κοντά σε νορβηγικές υπεράκτιες πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου, προειδοποιώντας για πιθανές επιθέσεις, σύμφωνα με όσα μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο NTB.
Αφροί στη θάλασσα, στο σημείο όπου έγινε η έκρηξη
Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας Jeppe Kofod δήλωσε ότι η Σουηδία, η Γερμανία και η Πολωνία έχουν ενημερωθεί και «θα ενημερώσουμε και θα προσεγγίσουμε τη Ρωσία σε αυτή την περίπτωση».Είπε ότι η υπηρεσία εξωτερικών πληροφοριών της Δανίας δεν βλέπει αυξημένη στρατιωτική απειλή κατά της Δανίας μετά τις τρεις διαρροές στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2.
Οι διαρροές στους αγωγούς φυσικού αερίου, πάντως, στη Βαλτική, δημιούργησαν αφρούς στην επιφάνεια του νερού, όπως δείχνουν οι εικόνες που έδωσε στη δημοσιότητα ο στρατός της Δανίας. Ο υπουργός Ενέργειας της Δανίας Dan Jørgensen δήλωσε ότι «δεν μπορούμε να πούμε για πόσο καιρό θα συνεχιστεί η διαρροή», καθώς το αέριο δεν έχει διακοπεί και προς το παρόν δεν υπάρχει σχετική ενημέρωση για το πότε θα διακοπεί.
Η γερμανική διαχειρίστρια εταιρεία των αγωγών, η Nord Stream AG, δήλωσε ότι ετοιμάζει έρευνα για να εκτιμήσει τη ζημιά. «Επί του παρόντος, δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί ένα χρονοδιάγραμμα για την αποκατάσταση της υποδομής μεταφοράς φυσικού αερίου», αναφέρεται σε ανακοίνωση της εταιρείας. «Τα αίτια του συμβάντος θα αποσαφηνιστούν ως αποτέλεσμα της έρευνας».
Στη Σουηδία, η πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον δήλωσε ότι «πρόκειται πιθανότατα για δολιοφθορά», αλλά όχι για επίθεση κατά της Σουηδίας. Η Άντερσον πρόσθεσε ότι η γειτονική πλούσια σε πετρέλαιο Νορβηγία «μας ενημέρωσε για την αυξημένη δραστηριότητα drones στη Βόρεια Θάλασσα και για τα μέτρα που έχουν λάβει σε σχέση με αυτήν».
Η υπουργός Εξωτερικών Αν Λίντε δήλωσε ότι η Σουηδία «(δεν) αποκλείει κανένα σενάριο και δεν θα κάνουμε εικασίες σχετικά με το κίνητρο ή τον δράστη».
Τα σενάρια για «ρωσικό δάκτυλο»
Κανένας αξιωματούχος δεν παρουσίασε στοιχεία για το τι προκάλεσε τις διαρροές, αλλά με τη δυσπιστία προς τη Ρωσία να είναι μεγάλη, ορισμένοι φοβήθηκαν ότι η Μόσχα σαμποτάρισε τη δική της υποδομή από κακία ή για να προειδοποιήσει ότι οι αγωγοί είναι ευάλωτοι σε επιθέσεις. Οι διαρροές αύξησαν το ενδιαφέρον για το κατά πόσον οι ενεργειακές υποδομές αποτελούν στόχο και οδήγησαν σε μια μικρή άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου.«Μπορούμε να δούμε ξεκάθαρα ότι πρόκειται για μια πράξη σαμποτάζ, μια πράξη που πιθανότατα σημαίνει ένα επόμενο βήμα κλιμάκωσης της κατάστασης που αντιμετωπίζουμε στην Ουκρανία», δήλωσε ο Μοραβιέτσκι.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν συνομίλησε με τον υπουργό Εξωτερικών της Δανίας, Jeppe Kofod για το προφανές σαμποτάζ, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Ned Price, ο οποίος επανέλαβε ότι οι ΗΠΑ έχουν δεσμευτεί να προωθήσουν την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.
Ο Anders Puck Nielsen, ερευνητής του Κέντρου Ναυτικών Επιχειρήσεων στο Βασιλικό Αμυντικό Κολέγιο της Δανίας, δήλωσε ότι η χρονική στιγμή των διαρροών ήταν «εμφανής» δεδομένης της τελετής για το Baltic Pipe. Είπε ότι ίσως κάποιος επεδίωξε «να στείλει ένα μήνυμα ότι κάτι μπορεί να συμβεί με το νορβηγικό αέριο».
