Συζήτηση εντός και εκτός Τουρκίας έχουν ανοίξει οι δηλώσεις Βλαντιμίρ Πούτιν και Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν περί μετατροπής της Τουρκίας σε εναλλακτικό κέντρο προμήθειας φυσικού αερίου για την Ευρώπη. Ο τούρκος πρόεδρος, από την πλευρά του υπέδειξε ακόμα και την τοποθεσία, θεωρώντας ως πλέον κατάλληλη για την ανάπτυξη του την περιοχή της Ανατολικής Θράκης, θέλοντας να δημιουργήσει και ένα αντίβαρο στην γεωπολιτική και ενεργειακή σημασία της Αλεξανδρούπολης.

Στους επικριτές των σχεδιασμών Πούτιν και Ερντογάν και ένας τούρκος μηχανικός με ειδίκευση στα ενεργειακά και στελέχους του αντιπολιτευόμενου τουρκικού κόμματος Demokrat Parti Αλί Αρίφ Ακτούρκ. Ο Ακτούρκ βλέπει ένα παιχνίδι του Πούτιν στο οποίο επιχειρεί να χρησιμοποιήσει την Τουρκία ως διέξοδο. Υπογραμμίζει δε ότι αυτό θα δημιουργήσει ένα νέο ρήγμα στις σχέσεις Τουρκίας – ΝΑΤΟ.

Σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ακτούρκ αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Ο Πούτιν και το διαμετακομιστικό κέντρο αερίου. […] Κάναμε προφανή λάθη στο παρελθόν με τον TANAP και τον Turkish Stream2. Περάσαμε το αέριο μέσα από τη δική μας δεξαμενή με έναν σωλήνα και αφήσαμε το αέριο να γεμίσει σε μια άλλη δεξαμενή. Σαν να έρεε το αέριο και οι Τούρκοι να κοιτούσαν. Πυροβολήσαμε τα πόδια μας με τις Διακυβερνητικές Συμφωνίες που πέρασαν με κοινοβουλευτική έγκριση.

»Τώρα γίνεται αντιληπτό από τις δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας επί του θέματος ότι οι Ρώσοι σχεδιάζουν να αυξήσουν τη χωρητικότητα του Turkish Stream 2 κατά 5-6 mlym3 [sic] με επιπλέον ποσότητα αερίου (επιπλέον μονάδες συμπιεστών που θα κατασκευαστούν στην απέναντι πλευρά, στην Anapa) και στη συνέχεια σχεδιάζουν να παρακάμψουν την Τουρκία και να πάνε στην Ευρώπη χωρίς να περάσουν από το σύστημα BOTAŞ με το concept του Turkish Stream με νέες γραμμές που θα κατασκευάσουν.

»Ας προσπεράσουμε το θέμα της αδυναμίας κατασκευής νέων γραμμών αυτή τη στιγμή. Αυτό θα το συζητήσουμε ξεχωριστά. Ας υποθέσουμε για μια στιγμή ότι γίνεται. Θα υπάρχει εμπόριο με ένα μόνο σημείο παράδοσης, αλλά δεν θα ονομάζεται κόμβος ή κέντρο εμπορίου. Διότι το μόνο αέριο που θα πωλείται σε έναν μόνο πωλητή, σε ένα μονοπωλιακό σημείο πώλησης, θα είναι το ρωσικό αέριο.

Το χαρτί του φυσικού αερίου

»Οι δηλώσεις του Πούτιν είναι στην πραγματικότητα ένα νέο παιχνίδι με το χαρτί του φυσικού αερίου που του ξέφυγε στην κρίση της Ουκρανίας. Πώς; Χρησιμοποιώντας το χαρτί του φυσικού αερίου, σαν τη δαμόκλειο σπάθη για λόγους όπως η συντήρηση και η επισκευή, πριν το σαμποτάζ του Nord Stream, ανέβασε τις τιμές του φυσικού αερίου στα 3500-4000 δολάρια ακόμα και τον Αύγουστο και δημιούργησε φόβο στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη.

»Τώρα, ως αποτέλεσμα του σαμποτάζ, είναι σαν να χάθηκε το διακύβευμα και να σταμάτησε ο καβγάς, ο Πούτιν δεν έχει πλέον κανένα μοχλό πίεσης για να χρησιμοποιήσει το φυσικό αέριο. Τώρα προσπαθεί να στήσει ένα νέο παιχνίδι μέσω της Τουρκίας, που είναι η μόνη διέξοδος.

Νέο ρήγμα στο ΝΑΤΟ

»Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθεί να ανοίξει άλλο ένα ρήγμα στο μπλοκ του ΝΑΤΟ μέσω της Τουρκίας, η οποία φαίνεται να είναι το μαλακό υπογάστριο του δυτικού μπλοκ. Μετά από αυτές τις δηλώσεις, είναι αναπόφευκτη περισσότερη πίεση από τις ΗΠΑ.

»Ας μιλήσουμε για τη σκοπιμότητα του νέου αγωγού Turkish Stream: Δεν μπορεί κάθε κατασκευαστής σωλήνων να παράγει σωλήνες βαθέων υδάτων. Τόσο τον Blue Stream όσο και τον Turkish Stream τους προμήθευσαν χώρες όπως η Ιαπωνία και η Γερμανία. Προς το παρόν, κανείς δεν θα προμηθεύσει σωλήνες υπό καθεστώς κυρώσεων. Η εταιρεία που θα τον κατασκευάσει είναι ιταλική και δεν μπορεί να τον κατασκευάσει αυτή την περίοδο. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση: Η χρηματοδότηση τύπου Exim είναι αδύνατη αυτή την περίοδο.

»Μπορεί να γίνει με ιδία κεφάλαια; Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζει να αυξάνεται, οι τιμές του πετρελαίου πέφτουν. Νομίζω ότι η δυνατότητα της Ρωσίας να διαθέσει ιδία κεφάλαια για το σκοπό αυτό είναι πολύ περιορισμένη. Επειδή πρόκειται για επενδύσεις έντασης κεφαλαίου.

Τεχνικό ζήτημα με στοιχεία στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής

»Χθες, οι εμπειρογνώμονες που μιλούν για τα πάντα στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης σχολίαζαν αυτό το θέμα από καθέδρας. Πρόκειται για ένα πολύ τεχνικό ζήτημα και σε αυτό το τεχνικό ζήτημα κρύβονται στοιχεία στρατηγικής εξωτερικής πολιτικής. Είναι χρήσιμο να αξιολογήσουμε το θέμα ολιστικά χωρίς να το μετατρέψουμε σε εσωτερικό πολιτικό ζήτημα. Οι Ρώσοι γνωρίζουν πολύ καλά πώς να παίζουν το χαρτί του φυσικού αερίου και τα τεχνικά του στοιχεία.

»Είναι χρήσιμο να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Στο τραπέζι της εξωτερικής πολιτικής, το ορεκτικό του φυσικού αερίου μπορεί να ακούγεται πολύ νόστιμο, αλλά μπορεί να είναι δύσκολο να το χωνέψει κανείς αφού το φάει».