«Ψεύτη», «ληστή», «ανισόρροπε»… ο Λούλα και ο Ζαΐχ Μπολσονάρου αντάλλαξαν βαρείς χαρακτηρισμούς χθες, Παρασκευή, στη διάρκεια μιας ηλεκτρισμένης τηλεοπτικής μονομαχίας, δύο ημέρες πριν από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βραζιλία.

Στη διάρκεια αυτού του ντιμπέιτ που κράτησε περισσότερο από δύο ώρες και μεταδόθηκε από το TV Globo, το δίκτυο με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στη χώρα, οι δύο αντίπαλοι κατηγόρησαν αδιάκοπα ο ένας τον άλλο ότι λέει ψέματα, εις βάρος της παρουσίασης απτών προγραμμάτων για τα τέσσερα χρόνια θητείας που διακυβεύονται στην ψηφοφορία της Κυριακής.

«Παίρνεις Βιάγκρα;»

«Λούλα, πάψε να λες ψέματα, γύρνα σπίτι σου», είπε ο ακροδεξιός πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου, 67 ετών, που έφθασε να πει ότι ο αντίπαλός του πρέπει να «πάει να του εξορκίσουν τα πονηρά πνεύματα ώστε να σταματήσει να λέει ψέματα».

Ο αριστερός πρώην πρόεδρος, που έγινε 77 ετών την Πέμπτη, δεν του χαρίστηκε: «αυτός ο τύπος είναι ο μεγαλύτερος ψεύτης στην ιστορία της Βραζιλίας», είπε, χαρακτηρίζοντας στη συνέχεια τον αντίπαλό του «ανισόρροπο». Ακόμη και προβλήματα… στύσης απασχόλησαν την τηλεοπτική αναμέτρηση. «Παίρνεις Βιάγκρα;» ρώτησε ο Μπολσονάρου τον Λούλα, ο οποίος τον είχε καλέσει να λογοδοτήσει για την αμφιλεγόμενη αγορά 35.000 τέτοιων σκευασμάτων για τον στρατό.

Η χθεσινή τηλεμαχία έλαβε χώρα κατά το τέλος μιας προεκλογικής εκστρατείας με συχνά χυδαίους χαρακτηρισμούς, με χτυπήματα κάτω από τη ζώνη και μαζική παραπληροφόρηση στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης.

Τίποτα καινούργιο…

«Ήταν μια αντι-τηλεμαχία, χωρίς τίποτα καινούριο που θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι», εκτίμησε ο πολιτικός χρονογράφος Οτάβιο Γκέδες στο δίκτυο Globonews, μετά το τελευταίο τηλεοπτικό ντιμπέιτ πριν από τον δεύτερο γύρο.

Ο Λούλα αύξησε ελαφρά (κατά τέσσερις έως έξι ποσοστιαίες μονάδες) το προβάδισμά του στην τελευταία δημοσκόπηση του ινστιτούτου αναφοράς Datafolha, που δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη, με ποσοστό 53% στην πρόθεση ψήφου έναντι 47% για τον ακροδεξιό πρόεδρο. Εκτός από τη λεκτική αντιπαράθεση η μονομαχία ήταν επίσης και σωματική.

Κάθε αντίπαλος προσπάθησε να καταλάβει στο μέγιστο το πεδίο σε ένα στούντιο που είχε μεταμορφωθεί σε «αρένα «για μια ανελέητη μάχη. «Μείνε εδώ, Λούλα!», είπε ο απερχόμενος πρόεδρος ενώ ο αντίπαλός του τού γυρνούσε την πλάτη. «Όχι, δεν θέλω να είμαι κοντά σου», απάντησε ο πρώην εργάτης, ο οποίος συχνά πλησίαζε πολύ κοντά στις κάμερες για να απευθυνθεί στους τηλεθεατές κοιτάζοντάς τους στα μάτια.

Διεκόπη πολλές φορές η τηλεμαχία

Η τηλεμαχία διακόπηκε πολλές φορές από τις φωνές των προεκλογικών επιτελείων που προσπαθούσαν να αποσυντονίσουν τους υποψηφίους. Ο Λούλα επιτέθηκε στον αντίπαλό του για τη διεθνή πολιτική του, ένα θέμα που δεν είχε αναφερθεί ουσιαστικά καθόλου κατά τα προηγούμενα τηλεοπτικά ντιμπέιτ.

«Υπό τη διακυβέρνησή σου, η Βραζιλία έγινε παρίας. Κανείς δεν θέλει να σε δεχθεί και κανείς δεν έρχεται εδώ», είπε. Ο πρώην πρόεδρος (2003-2007) υπενθύμισε ότι είχε γίνει δεκτός με όλες τις τιμές στο Μέγαρο των Ηλυσίων από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν τον Νοέμβριο του 2021. «Περνιέται για πατερούλης των φτωχών» ειρωνεύθηκε από την πλευρά του ο Ζαΐχ Μπολσονάρου, προτού αποκαλέσει «ληστή» τον αντίπαλό του που έμεινε στη φυλακή 18 μήνες για διαφθορά το 2018 και το 2019, προτού ακυρωθεί η καταδίκη του από το Ανώτατο Δικαστήριο.

Στον πρώτο γύρο, που διεξήχθη στις 2 Οκτωβρίου, ο Λούλα ήρθε πρώτος με ποσοστό 48% των ψήφων, έναντι 43% του Ζαϊχ Μπολσονάτου. Όμως τα αποτελέσματα του ακροδεξιού προέδρου ήταν πολύ καλύτερα εκείνων που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις, δίνοντάς του μια κάποια ορμή για την εκστρατεία στο ενδιάμεσο των δύο γύρων.

Αυτή η ορμή ανακόπηκε ωστόσο από δύο σημαντικά φάλτσα: τις ατυχείς δηλώσεις του υπουργού Οικονομίας Πάολο Γκέδες, που είπε πως η αύξηση του κατώτατου μισθού μπορεί να αποσυνδεθεί από τον πληθωρισμό και τη σύλληψη ενός πρώην μπολσοναρίστα βουλευτή που τραυμάτισε αστυνομικούς με χειροβομβίδα.

Τα μηνύματα στο ραδιόφωνο

Αισθανόμενος στριμωγμένος, ο πρόεδρος Μπολσονάρου, που μετρίασε τις επικρίσεις του για το ηλεκτρονικό σύστημα ψηφοφορίας, βρήκε ένα νέο αγαπημένο θέμα αυτή την εβδομάδα: την καταγγελία φερόμενων ως παρατυπιών στη μετάδοση προεκλογικών μηνυμάτων από το ραδιόφωνο.

Το Ανώτατο Εκλογικό Δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του προεκλογικού επιτελείου του αρχηγού του κράτους, υποστηρίζοντας ότι δεν παρουσιάστηκε καμία απόδειξη, κάτι που θα μπορούσε να αποτελεί «εκλογικό αδίκημα» και μία προσπάθεια «αποσταθεροποίησης του δεύτερου γύρου». Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο Μπολσονάρου προετοιμάζει το έδαφος προκειμένου να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα σε περίπτωση ήττας, τροφοδοτώντας τους φόβους για βίαια επεισόδια, όπως η εισβολή στο Καπιτώλιο στην Ουάσινγκτον μετά την ήττα του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο του 2021.