Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) επανέλαβε σε έκθεσή του σήμερα Πέμπτη την έντονη ανησυχία του για την απουσία προόδου στις συνομιλίες με το Ιράν σε σχέση με τις τρεις μη δηλωμένες εγκαταστάσεις.

«Συνεχίζει να μην υπάρχει πρόοδος», υπογραμμίζει ο γενικός διευθυντής Ραφαέλ Γκρόσι, που σημειώνει ωστόσο την πρόταση της Τεχεράνης να δεχθεί αξιωματούχους της υπηρεσίας του ΟΗΕ έως τα τέλη Νοεμβρίου και να τους δώσει απαντήσεις, παρότι δεν έχει παράσχει ακόμη νέο υλικό. Η πρόταση του Ιράν έγινε πριν από την τριμηνιαία συνεδρίαση του Συμβουλίου των Κυβερνητών του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας την ερχόμενη εβδομάδα, στην οποία διπλωμάτες λένε ότι αναμένουν από τις δυτικές δυνάμεις να πιέσουν για ένα ψήφισμα, καλώντας το Ιράν να συνεργαστεί, μια κίνηση που εξοργίζει την Τεχεράνη.

«Ο ΔΟΑΕ ελπίζει με την ευκαιρία αυτή πως θα δοθούν διευκρινίσεις στο θέμα που αφορά τα ίχνη εμπλουτισμένου ουρανίου που βρέθηκαν κατά το παρελθόν σε διάφορα σημεία, ώστε να μπορεί να εγγυηθεί ότι το ιρανικό πρόγραμμα έχει αποκλειστικά ειρηνική χρήση», αναφέρει μία από τις δύο εμπιστευτικές αναφορές που ο οργανισμός έστειλε στα κράτη-μέλη του σήμερα ενόψει της συνεδρίασης του διοικητικού συμβουλίου του.

Το Ιράν ζητεί να κλείσει η έρευνα του IAEA για την επίτευξη συμβιβασμού

Ο διεθνής οργανισμός ζητεί εκ νέου, όπως κάνει εδώ και μήνες, τεχνικά αξιόπιστες εξηγήσεις από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στις εγκαταστάσεις και στο υλικό, καθώς και στη συλλογή δειγμάτων, ανάλογα με την περίπτωση, υπογραμμίζεται στο έγγραφο που συντάχθηκε ενόψει του Συμβουλίου των Κυβερνητών στις 17 και 18 Νοεμβρίου.

Οι δύο πλευρές επανέλαβαν την επαφή τους στις 7 Νοεμβρίου, καθώς το Ιράν έστειλε αντιπροσωπεία στη Βιέννη.

Το θέμα αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία στα οποία προσκόπτουν οι διαπραγματεύσεις που άρχισαν τον Απρίλιο του 2021 στη Βιέννη για την αναβίωση της συμφωνίας του 2015, που τορπιλίστηκε τρία χρόνια αργότερα από τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Η Τεχεράνη ζητεί να κλείσει η έρευνα του ΔΟΑΕ για την επίτευξη ενός συμβιβασμού με τους απευθείας συνομιλητές της (Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα και Ρωσία), ενώ οι ΗΠΑ μετέχουν σε αυτές εμμέσως.

Σε νεκρό σημείο οι διαπραγματεύσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας με το Ιράν

Έπειτα από θετικά σημάδια τον Αύγουστο, οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται στο εξής σε νεκρό σημείο.

Η συμφωνία του 2015, γνωστή ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ ή JCPOA, όπως είναι το ακρωνύμιό της στ' αγγλικά), έχει στόχο να εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα - στόχος που η Ισλαμική Δημοκρατία αρνιόταν πάντα ότι επεδίωκε.

Ωστόσο, μετά την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών και την επαναφορά των αμερικανικών κυρώσεων που προκαλούν ασφυξία στην οικονομία της, η Τεχεράνη αποδεσμεύτηκε σταδιακά από τις υποχρεώσεις της.

Στα τέλη Οκτωβρίου ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν είπε ότι έχει λίγες ελπίδες, επικαλούμενος τις προϋποθέσεις που ζητεί η Τεχεράνη.

Μια επανάληψη του διαλόγου δείχνει ακόμα πιο δύσκολη όσο το Ιράν συγκλονίζεται από μια λαϊκή αμφισβήτηση που δεν είχε συμβεί εδώ και χρόνια, μετά τον θάνατο στις 16 Σεπτεμβρίου της 22χρονης Μαχσά Αμινί, μετά τη σύλληψή της από την αστυνομία ηθών.

Σε χωριστή αναφορά, ο ΔΟΑΕ αναφέρει ότι τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου που έχει συσσωρεύσει το Ιράν ανέρχονταν σε 3.673,7 κιλά στις 22 Οκτωβρίου, ένα σύνολο χαμηλότερο κατά 267,2 κιλά συγκριτικά με τον Αύγουστο, αλλά πολύ πάνω από το ανώτατο όριο των 202,8 κιλών στο οποίο είχε δεσμευτεί η Ισλαμική Δημοκρατία το 2015.