«Ένας Κινέζος κατάσκοπος στο κινητό μας;» Μάλλον αυτό πιστεύει η κυβέρνηση των ΗΠΑ, με το υπουργείο Δικαιοσύνης να ερευνά τώρα τη διενέργεια κατασκοπείας εις βάρος Αμερικανών πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων δημοσιογράφων που καλύπτουν τη βιομηχανία της τεχνολογίας, από την κινεζική εταιρεία η οποία κατέχει τη δημοφιλή πλατφόρμα διαμοιρασμού σύντομων βίντεο TikTok.

Σύμφωνα με τους «New York Times», η έρευνα συνδέεται με την παραδοχή εκ μέρους της μητρικής εταιρείας ByteDance ότι οι υπάλληλοί της εξασφάλισαν δεδομένα Αμερικανών χρηστών της εφαρμογής, ανάμεσά στους οποίους και δύο ρεπόρτερ. Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης, το FBI και η Εισαγγελία της Βιρτζίνια ερευνούν την εταιρεία, η οποία έχει έδρα το Πεκίνο και φέρεται να διατηρεί στενές σχέσεις με την κινεζική κυβέρνηση.

Στόχος η νεολαία

Η επιβεβαίωση της έρευνας έρχεται σε μια στιγμή που ο Λευκός Οίκος σκληραίνει τη στάση του απέναντι στην εταιρεία υπό τον φόβο ότι η Λαϊκή Κίνα μπορεί να χρησιμοποιεί τη δημοφιλή εφαρμογή για να συγκεντρώνει στοιχεία ή να κατασκοπεύει Αμερικανούς πολίτες, να υπονομεύει δημοκρατικούς θεσμούς και να προωθεί τον εθισμό στο Διαδίκτυο, ιδίως στις νεαρές ηλικίες. Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal», η αμερικανική κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι το TikTok πρέπει να αλλάξει ιδιοκτησιακό καθεστώς, ζητώντας από την ByteDance να πουλήσει το μερίδιό της, έτσι ώστε το TikTok να «απαγκιστρωθεί» από την Κίνα. Ειδάλλως, θεωρείται πιθανός ένας καθολικός αποκλεισμός της εφαρμογής στις ΗΠΑ. Το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί οι κατηγορίες σε βάρος της πασίγνωστης πλατφόρμας σε σχέση με το εάν αποτελεί «εθνικό κίνδυνο» εξαιτίας του γεγονότος ότι «συγκεντρώνει τα δεδομένα εκατομμυρίων χρηστών», τα οποία μπορεί να καταλήξουν στα χέρια του Πεκίνου.

Το app έχει αρχίσει ήδη να απαγορεύεται σε κυβερνητικά τηλέφωνα στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες του κόσμου, όπου αντιμετωπίζεται σαν ένας ψηφιακός Δούρειος Ίππος με τον οποίο η Κίνα επιχειρεί να αλώσει την ασφάλεια κρατών, κυρίως της Δύσης.

Εκατομμύρια έφηβοι και νέοι σε όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν το TikTok για να μοιραστούν τις προσωπικές στιγμές τους. Μόνο στις ΗΠΑ, οι χρήστες της εφαρμογής υπολογίζονται σε πάνω από 100.000.000, σχεδόν το 30% του πληθυσμού.

Εν αγνοία τους, όμως, ενδέχεται να χρησιμοποιούν μια εφαρμογή που συλλέγει από το κινητό τους κάθε είδους προσωπικά δεδομένα, τα οποία καταλήγουν στη μητρική εταιρεία, την κινεζική ByteDance. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν καταλήγουν και στα χέρια της ηγεσίας του Πεκίνου.

Η ByteDance αρνείται από την πρώτη στιγμή οποιαδήποτε πολιτική ανάμειξη, τονίζοντας ότι τα στοιχεία που συλλέγονται για τους Αμερικανούς χρήστες αποθηκεύονται στη Σιγκαπούρη και όχι στην Κίνα.

Καταιγίδα αποκλεισμών

Ούτε μία ούτε δύο… Δέκα είναι πλέον οι χώρες που έχουν μπλοκάρει το TikTok από κρατικές/υπηρεσιακές τηλεφωνικές συσκευές δημοσίων υπαλλήλων και κρατικών αξιωματούχων, υπό τον φόβο ότι ευαίσθητα δεδομένα καταλήγουν στα χέρια του Πεκίνου. Μετά τις ΗΠΑ, ακολούθησαν οι Καναδάς, Μεγάλη Βρετανία, Βρυξέλλες/Στρασβούργο (ΕΕ), Βέλγιο, Ολλανδία, Δανία, Ταϊβάν, Ινδία και Ιράν. Όλες οι χώρες επικαλούνται λόγους «εθνικής ασφαλείας», ενώ η υπόθεση έχει λάβει πολιτικές διαστάσεις στο πλαίσιο του ανταγωνισμού ΗΠΑ - Κίνας. Εκτός από τη διενέργεια «κατασκοπείας», η εφαρμογή έχει κατηγορηθεί ότι παραπληροφορεί, προπαγανδίζοντας συγκεκριμένες θέσεις έναντι άλλων με σκοπό τη χειραγώγηση, ιδίως των νέων.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Απογευματινή στις 20 Μαρτίου 2023