ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η «ισραηλινή άνοιξη» απειλεί τον Νετανιάχου - Βυθισμένo σε μια άνευ προηγουμένου πολιτική και κοινωνική κρίση το Ισραήλ, με χιλιάδες πολίτες στους δρόμους
Έντονες διαμαρτυρίες για τις μεταρρυθμίσεις που θα περιορίσουν δραστικά τις εξουσίες του δικαστικού σώματος
H αναθεώρηση του δικαστικού συστήματος, που προωθεί με κάθε κόστος η κυβέρνηση Νετανιάχου στο Ισραήλ, βυθίζει τη χώρα σε μια άνευ προηγουμένου πολιτική και κοινωνική κρίση.
Χιλιάδες Ισραηλινοί βγαίνουν στους δρόμους τους τελευταίους δύο μήνες, διαμαρτυρόμενοι για τις μεταρρυθμίσεις, που, όπως λένε, θα διαβρώσουν τη δημοκρατία και θα ωθήσουν τη χώρα στο απόλυτο χάος.
Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται μια σειρά από προτάσεις που θα περιορίσουν δραστικά τις εξουσίες του δικαστικού σώματος και θα δώσουν στην κυβέρνηση τον έλεγχο του διορισμού των δικαστών. Στόχος του «βασιλιά Μπίμπι» είναι να εκχωρήσει περισσότερη εξουσία στους πολιτικούς και να αποδυναμώσει το πανίσχυρο Ανώτατο Δικαστήριο. Οι επικριτές του λένε ότι οι κινήσεις του ανατρέπουν το σύστημα λογοδοσίας της χώρας, θέτουν σε κίνδυνο τα ίδια τα δημοκρατικά θεμέλια του Ισραήλ και έχουν να κάνουν με τα δικαστικά προβλήματα του ίδιου του Νετανιάχου, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για απάτη, παραβίαση εμπιστοσύνης και δωροδοκία.
Κεντρικός πυλώνας
Ο ίδιος έχει μετατρέψει την αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος της χώρας σε κεντρικό πυλώνα της ατζέντας του. Απέναντί του, επιχειρηματίες, νομικοί εμπειρογνώμονες, πρώην διευθυντές κεντρικών τραπεζών, στελέχη από τον τομέα της τεχνολογίας και συνταξιούχοι στρατιωτικοί ηγέτες, αλλά και μια νέα κατηγορία, που ενώνει τη φωνή της με τους διαδηλωτές και προκαλεί τρόμο στην κυβέρνηση: οι έφεδροι. Εκατοντάδες έφεδροι των Ενόπλων Δυνάμεων, ανάμεσά τους οι επίλεκτες κυβερνητικές και στρατιωτικές μονάδες πληροφοριών, πιλότοι και στρατιωτικοί γιατροί, προειδοποιούν τις τελευταίες εβδομάδες ότι θα «κρεμάσουν τα όπλα» τους, εάν ο συνασπισμός του Νετανιάχου υλοποιήσει τα σχέδιά του.
Οι απειλές από τον σημαντικό αυτόν θεσμό του Ισραήλ υπογραμμίζουν το βάθος του διχασμού για τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση, η οποία προκάλεσε μαζικές διαμαρτυρίες, πυροδότησε συναγερμό μεταξύ των συμμάχων και έκανε το σέκελ να καταρρεύσει. Η αντίθεση στο σχέδιο κορυφώθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν 37 από τους 40 εφέδρους της Μοίρας 69, μιας επίλεκτης μονάδας που πετά μαχητικά αεροσκάφη F-15 και συμμετείχε στην αποστολή του 2007 για τον βομβαρδισμό ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στη Συρία, προειδοποίησαν τον διοικητή τους ότι δεν θα εμφανιστούν για την προγραμματισμένη εκπαίδευση. Η είδηση της «ανταρσίας» σε μία από τις κορυφαίες μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας του Ισραήλ προκάλεσε οργή στους πολιτικούς του κυβερνώντος συνασπισμού. Ο υπουργός Επικοινωνιών, Σλόμο Κάρχι, δήλωσε ότι οι έφεδροι που αρνούνται να παρουσιαστούν για υπηρεσία μπορούν να «πάνε στο διάολο», ενώ η υπουργός Δημόσιας Διπλωματίας, Γκαλίτ Ντιστέλ Ατμπαριάν, τους χαρακτήρισε «μη πατριώτες», «μη σιωνιστές» και είπε ότι δεν εκπροσωπούν τον λαό του Ισραήλ.
Καμία υποχώρηση
Παρά τις προειδοποιήσεις από τους εφέδρους, την έκκληση του προέδρου, Ισαάκ Χέρτσογκ, στην κυβέρνηση να πάρει πίσω τη μεταρρύθμιση και τις εβδομάδες διαδηλώσεων στους δρόμους, η κυβέρνηση έχει δείξει μέχρι στιγμής ελάχιστα δείγματα υποχώρησης. Η «ισραηλινή άνοιξη», όπως την αποκαλούν οι σχολιαστές, είναι μια σπάνια επίδειξη ενότητας σε μια κοινωνία βαθιά πολωμένη.
Φοβούμενοι ότι οι προτάσεις που περιορίζουν την εξουσία του Ανώτατου Δικαστηρίου θα οδηγήσουν το Ισραήλ σε μια πορεία αυταρχισμού παρόμοια με αυτήν της Τουρκίας και της Ουγγαρίας, πάνω από 100.000 άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους κάθε Σάββατο βράδυ σε πολλές πόλεις του Ισραήλ για να εκφράσουν την αντίθεσή τους. Αποφασισμένοι, οι πολιτικοί σύμμαχοι του Νετανιάχου προχώρησαν τη Δευτέρα (13/3) με το σχέδιο αναθεώρησης του δικαστικού συστήματος, προωθώντας ένα νομοσχέδιο που θα προστατεύει θεσμικά τον «βασιλιά Μπίμπι». Η προτεινόμενη τροποποίηση ορίζει ότι ο πρωθυπουργός μπορεί να κηρυχθεί ανίκανος για το αξίωμα μόνο λόγω σωματικής ή ψυχικής αδυναμίας να ασκήσει τα καθήκοντά του και μόνο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ή με ψήφο των τριών τετάρτων των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου.
Το διακύβευμα, στο μεταξύ, αυξάνεται για όλες τις πλευρές. Το σε μεγάλο βαθμό ακέφαλο κίνημα διαμαρτυρίας πρέπει να αποφασίσει εάν θα υιοθετήσει πιο έντονες πρακτικές και εάν ο στόχος του είναι μόνον να σταματήσει τις δικαστικές αλλαγές ή να οδηγήσει σε απορρύθμιση τον κυβερνητικό συνασπισμό Νετανιάχου.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 18/3
Στο επίκεντρο της διαμάχης βρίσκεται μια σειρά από προτάσεις που θα περιορίσουν δραστικά τις εξουσίες του δικαστικού σώματος και θα δώσουν στην κυβέρνηση τον έλεγχο του διορισμού των δικαστών. Στόχος του «βασιλιά Μπίμπι» είναι να εκχωρήσει περισσότερη εξουσία στους πολιτικούς και να αποδυναμώσει το πανίσχυρο Ανώτατο Δικαστήριο. Οι επικριτές του λένε ότι οι κινήσεις του ανατρέπουν το σύστημα λογοδοσίας της χώρας, θέτουν σε κίνδυνο τα ίδια τα δημοκρατικά θεμέλια του Ισραήλ και έχουν να κάνουν με τα δικαστικά προβλήματα του ίδιου του Νετανιάχου, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για απάτη, παραβίαση εμπιστοσύνης και δωροδοκία.
Κεντρικός πυλώνας
Ο ίδιος έχει μετατρέψει την αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος της χώρας σε κεντρικό πυλώνα της ατζέντας του. Απέναντί του, επιχειρηματίες, νομικοί εμπειρογνώμονες, πρώην διευθυντές κεντρικών τραπεζών, στελέχη από τον τομέα της τεχνολογίας και συνταξιούχοι στρατιωτικοί ηγέτες, αλλά και μια νέα κατηγορία, που ενώνει τη φωνή της με τους διαδηλωτές και προκαλεί τρόμο στην κυβέρνηση: οι έφεδροι. Εκατοντάδες έφεδροι των Ενόπλων Δυνάμεων, ανάμεσά τους οι επίλεκτες κυβερνητικές και στρατιωτικές μονάδες πληροφοριών, πιλότοι και στρατιωτικοί γιατροί, προειδοποιούν τις τελευταίες εβδομάδες ότι θα «κρεμάσουν τα όπλα» τους, εάν ο συνασπισμός του Νετανιάχου υλοποιήσει τα σχέδιά του.Οι απειλές από τον σημαντικό αυτόν θεσμό του Ισραήλ υπογραμμίζουν το βάθος του διχασμού για τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση, η οποία προκάλεσε μαζικές διαμαρτυρίες, πυροδότησε συναγερμό μεταξύ των συμμάχων και έκανε το σέκελ να καταρρεύσει. Η αντίθεση στο σχέδιο κορυφώθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν 37 από τους 40 εφέδρους της Μοίρας 69, μιας επίλεκτης μονάδας που πετά μαχητικά αεροσκάφη F-15 και συμμετείχε στην αποστολή του 2007 για τον βομβαρδισμό ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στη Συρία, προειδοποίησαν τον διοικητή τους ότι δεν θα εμφανιστούν για την προγραμματισμένη εκπαίδευση. Η είδηση της «ανταρσίας» σε μία από τις κορυφαίες μονάδες της Πολεμικής Αεροπορίας του Ισραήλ προκάλεσε οργή στους πολιτικούς του κυβερνώντος συνασπισμού. Ο υπουργός Επικοινωνιών, Σλόμο Κάρχι, δήλωσε ότι οι έφεδροι που αρνούνται να παρουσιαστούν για υπηρεσία μπορούν να «πάνε στο διάολο», ενώ η υπουργός Δημόσιας Διπλωματίας, Γκαλίτ Ντιστέλ Ατμπαριάν, τους χαρακτήρισε «μη πατριώτες», «μη σιωνιστές» και είπε ότι δεν εκπροσωπούν τον λαό του Ισραήλ.
Καμία υποχώρηση
Παρά τις προειδοποιήσεις από τους εφέδρους, την έκκληση του προέδρου, Ισαάκ Χέρτσογκ, στην κυβέρνηση να πάρει πίσω τη μεταρρύθμιση και τις εβδομάδες διαδηλώσεων στους δρόμους, η κυβέρνηση έχει δείξει μέχρι στιγμής ελάχιστα δείγματα υποχώρησης. Η «ισραηλινή άνοιξη», όπως την αποκαλούν οι σχολιαστές, είναι μια σπάνια επίδειξη ενότητας σε μια κοινωνία βαθιά πολωμένη. Φοβούμενοι ότι οι προτάσεις που περιορίζουν την εξουσία του Ανώτατου Δικαστηρίου θα οδηγήσουν το Ισραήλ σε μια πορεία αυταρχισμού παρόμοια με αυτήν της Τουρκίας και της Ουγγαρίας, πάνω από 100.000 άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους κάθε Σάββατο βράδυ σε πολλές πόλεις του Ισραήλ για να εκφράσουν την αντίθεσή τους. Αποφασισμένοι, οι πολιτικοί σύμμαχοι του Νετανιάχου προχώρησαν τη Δευτέρα (13/3) με το σχέδιο αναθεώρησης του δικαστικού συστήματος, προωθώντας ένα νομοσχέδιο που θα προστατεύει θεσμικά τον «βασιλιά Μπίμπι». Η προτεινόμενη τροποποίηση ορίζει ότι ο πρωθυπουργός μπορεί να κηρυχθεί ανίκανος για το αξίωμα μόνο λόγω σωματικής ή ψυχικής αδυναμίας να ασκήσει τα καθήκοντά του και μόνο από τον ίδιο τον πρωθυπουργό ή με ψήφο των τριών τετάρτων των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου.
Το διακύβευμα, στο μεταξύ, αυξάνεται για όλες τις πλευρές. Το σε μεγάλο βαθμό ακέφαλο κίνημα διαμαρτυρίας πρέπει να αποφασίσει εάν θα υιοθετήσει πιο έντονες πρακτικές και εάν ο στόχος του είναι μόνον να σταματήσει τις δικαστικές αλλαγές ή να οδηγήσει σε απορρύθμιση τον κυβερνητικό συνασπισμό Νετανιάχου.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 18/3
