Στο Αφγανιστάν είναι γνωστό ότι επικρατεί κοινωνική ανισότητα και ότι τα δικαιώματα των γυναικών υποβαθμίζονται και συρρικνώνονται μέρα με τη μέρα. Μετά την επιστροφή των Ταλιμπάν στην εξουσία το 2021, απαγορεύτηκε η πρόσβαση των περισσότερων κοριτσιών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και των γυναικών στα πανεπιστήμια. 

Το Αφγανιστάν αποτελεί την πιο καταπιεστική χώρα παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των γυναικών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. «Κάθε μέρα ξυπνάω με την ελπίδα να επιστρέψω στο σχολείο. Λένε συνέχεια ότι θα ανοίξουν σχολεία. Αλλά έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια τώρα. Δεν τους πιστεύω. Ραγίζει την καρδιά μου», λέει στο BBC η 17χρονη Χαμπίμπα.

Η Χαμπίμπα και οι πρώην συμμαθήτριές της είναι μεταξύ των εκατοντάδων χιλιάδων έφηβων κοριτσιών στο Αφγανιστάν που τους έχει απαγορευτεί η φοίτηση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Εδώ και ενάμιση χρόνο παραμένουν αποκλεισμένες από τα σχολεία τους. Όπως λένε, φοβούνται ότι η παγκόσμια οργή για αυτό που τους συμβαίνει σταδιακά εξασθενεί, ενώ οι ίδιες εξακολουθούν να ζουν καθημερινά με τον πόνο και τον φόβο.

«Όταν βλέπω τα αγόρια να πηγαίνουν στο σχολείο και να κάνουν ό,τι θέλουν, με πληγώνει πραγματικά. Νιώθω πολύ άσχημα. Όταν βλέπω τον αδερφό μου να φεύγει για το σχολείο, νιώθω συντετριμμένη», λέει η Ταμάνα και ξεσπά σε λυγμούς.

Οι λιγοστές ελπίδες που είχαν για να ανοίξουν ξανά τα σχολεία για εκείνες έχουν καταρρεύσει από τους αυξανόμενους περιορισμούς που έχει επιβάλει η κυβέρνηση των Ταλιμπάν στις γυναίκες.

Ο πρώτος περιορισμός για τις γυναίκες μετά την απαγόρευση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ήρθε τον Δεκέμβριο του 2021. Τότε οι Ταλιμπάν διέταξαν ότι οι γυναίκες θα πρέπει να συνοδεύονται από έναν άνδρα συγγενή εάν επρόκειτο να διανύσουν περισσότερα από 72 χιλιόμετρα (48 μίλια).

Τον Μάρτιο του 2022, η κυβέρνηση των Ταλιμπάν ανακοίνωσε ότι τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα ανοίξουν ξανά για τα κορίτσια. Λίγες ώρες αργότερα τα έκλεισαν ξανά.

Δύο μήνες μετά, ψηφίστηκε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο οι γυναίκες θα έπρεπε να φορούν ρούχα που να τις καλύπτουν από την κορυφή μέχρι τα νύχια, συμπεριλαμβανομένου ενός πέπλου για το πρόσωπο.

Τον Νοέμβριο, οι γυναίκες και τα κορίτσια αποκλείστηκαν από τα πάρκα, τα γυμναστήρια και τις πισίνες. Τα κορίτσια δεν επιτρέπεται πλέον να επιλέγουν μαθήματα όπως τα οικονομικά, μηχανική και δημοσιογραφία στο πανεπιστήμιο.

Τον Δεκέμβριο ανακοινώθηκε ότι τα πανεπιστήμια κλείνουν για τις φοιτήτριες και απαγορεύτηκε στις γυναίκες να εργάζονται σε εγχώριες και διεθνείς ΜΚΟ, εκτός από αυτές του τομέα της υγείας.

Οι Ταλιμπάν ισχυρίζονται ότι οι περιορισμοί επιβλήθηκαν επειδή οι γυναίκες δε φορούσαν χιτζάμπ, ούτε ακολουθούσαν τους ισλαμικούς νόμους.

Σημειώνεται ότι η επιβολή των κανόνων των Ταλιμπάν δεν είναι ομοιόμορφη σε όλες τις επαρχίες, αλλά δημιουργούν ένα περιβάλλον φόβου και σύγχυσης.

ΟΗΕ: Το Αφγανιστάν αντιμετωπίζει μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις

Ο ΟΗΕ, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, ζήτησε από τους Ταλιμπάν να τερματίσουν τους δρακόντειους περιορισμούς που επιβάλλουν στις γυναίκες, ενώ χαρακτήρισαν τη χώρα την πιο «καταπιεστική» παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των γυναικών.

«Ήταν σπαραξικάρδιο να βλέπουμε τις μεθοδικές, σκόπιμες και συστηματικές προσπάθειές τους να απομακρύνουν τις γυναίκες και τα κορίτσια του Αφγανιστάν από τη δημόσια σφαίρα», είχε αναφέρει η επικεφαλής της επιτροπής Αρωγής του ΟΗΕ στο Αφγανιστάν (Manua).

«Το γεγονός ότι ο μισός πληθυσμός της χώρας είναι κλεισμένος σπίτι του την ώρα που (το Αφγανιστάν αντιμετωπίζει) μία από τις πιο σοβαρές ανθρωπιστικές και οικονομικές κρίσεις παγκοσμίως είναι μια κολοσσιαία πράξη εθνικού αυτοακρωτηριασμού», κατήγγειλε ο ΟΗΕ.

Περίπου 22,8 εκατ. Αφγανοί - περισσότερος από τον μισό πληθυσμό της χώρας - είναι αντιμέτωποι με οξεία επισιτιστική ανασφάλεια και τρία εκατομμύρια παιδιά κινδυνεύουν από υποσιτισμό.

Οι επιπτώσεις των μέτρων που έχουν λάβει οι Ταλιμπάν δεν περιορίζονται στις γυναίκες και τα κορίτσια. Πλήττουν όλους τους Αφγανούς, με τις συνέπειές τους να είναι εμφανείς για πολλές γενιές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εκτιμά ότι το 2023 11,6 εκατ. γυναίκες και κορίτσια στο Αφγανιστάν θα έχουν ανάγκη ανθρωπιστική βοήθεια.