Πώς θα μπορούσε να συνδέεται η χρηματοδότηση για αποκατάσταση τοιχογραφιών και για νέα πρόσοψη για έναν ερειπωμένο καθεδρικό ναό μιας χώρας στην κεντρική Αφρική με την ένταξη ενός επισκόπου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στο Πατριαρχείο Μόσχας, με την, κατά τους Ρώσους, μισθοφορική ομάδα και κατά τις δυτικές χώρες νεοναζιστική παραστρατιωτική οργάνωση, με έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο όπως αυτός που διεξάγεται από τις άγιες μέρες του Πάσχα στο Σουδάν και μία απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Μόσχας στα τέλη του 2021 κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, με την οποία αποφάσισε να κάνει δεκτούς στους κόλπους της 102 κληρικούς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από 8 αφρικανικές χώρες και να δημιουργήσει Πατριαρχική Εξαρχεία στην Αφρική πραγματοποιώντας εισπήδηση στα εδάφη του πρεσβυγενούς Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Φαινομενικά τα παραπάνω δεν έχουν κάποια αιτιώδη συνάφεια, καθώς οι εμφύλιες συγκρούσεις γίνονται ανάμεσα στον αρχηγό του στρατού στρατηγό Αμπντέλ Φατάχ αλ Μπουρχάν και τον ηγέτη των RSF (Μονάδων Ταχείας Υποστήριξης) και αναπληρωτή αρχηγό του στρατού Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκάλο.

Διπλωματικοί αναλυτές, ωστόσο, διακρίνουν στην εμφύλια σύγκρουση εμπλοκή της Ρωσίας και ακόμα μία προβολή ισχύος του Κρεμλίνου. Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει διαχρονικά στραμμένο το βλέμμα του στο Σουδάν, αποσκοπώντας στην εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών τις οποίες διαθέτει η χώρα. Το ενδιαφέρον αυτό εντάθηκε από τη στιγμή που ξέσπασε ο πόλεμος της Ρωσίας με την Ουκρανία, καθώς τα ορυχεία χρυσού, ουρανίου και διαμαντιών που βρίσκονται σε χώρες της περιοχής έχουν ζωτική σημασία για τη ρωσική οικονομία.

Ο ρόλος της Ρωσικής Εκκλησίας


Ένας από τους βασικότερους βραχίονες για την άσκηση διπλωματίας και επιρροής σε ξένες χώρες από το Κρεμλίνο είναι η Ρωσική Εκκλησία. Το φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί σε χώρες των Βαλκανίων, του Καυκάσου και κορυφώθηκε στην περίπτωση της αυτοκεφαλίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας επαναλαμβάνεται, σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές, και στην Αφρική. Η αρχή έγινε στα τέλη του 2021, όταν η Ιερά Σύνοδος με απόφασή της δημιούργησε την Πατριαρχική Εξαρχεία στην Αφρική, αποτελούμενη από τις εκκλησιαστικές επαρχίες Βορείου και Νοτίου Αφρικής, κάνοντας παράλληλα δεκτούς στους κόλπους της 102 κληρικούς του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας από 8 αφρικανικές χώρες. Σύµφωνα µε την ίδια απόφαση, µητροπολίτης Κλιν και πατριαρχικός έξαρχος Αφρικής διορίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Ερεβάν και Αρµενίας Λεωνίδας, µέχρι πρότινος αντιπρόεδρος του Τµήµατος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Στην επαρχία Βορείου Αφρικής, η Ρωσική Εξαρχεία συμπεριλαμβάνει και το Σουδάν στο οποίο λειτουργούσε ο Μητροπολίτης Χαρτούμ και παντός Σουδάν, Σάββας, ο οποίος υπό δραματικές συνθήκες κατάφερε να απεγκλωβιστεί από τη χώρα, με τη βοήθεια ενός ανώτατου μουσουλμάνου κληρικού.

Το Πατριαρχείο Μόσχας, από τη στιγμή που δημιουργήθηκε η παράλληλη δομή της Ρωσικής Εξαρχίας της Αφρικής, δεν σταμάτησε να προσπαθεί να επεκτείνει την επιρροή του, επιχειρώντας να προσελκύσει κληρικούς. Ενδεικτικό είναι ότι στις αρχές του έτους η πρόσοψη του ορθόδοξου καθεδρικού ναού του Αγίου Ανδρέα στο Μπανγκούι, πρωτεύουσα της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας που συνορεύει δυτικά του Σουδάν, επισκευάστηκε με χρήματα που προήλθαν από τη Ρωσία, ενώ με τα ίδια χρήματα έγινε η αποκατάσταση των τοιχογραφιών του ναού. Ο δε επίσκοπος Ρέτζις Σεν Κλερ Βογιεμάγουα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο εντάχθηκε στο Πατριαρχείο της Μόσχας, ενώ ταξίδεψε στη ρωσική πρωτεύουσα, όπου παρέμεινε για 3 μήνες με τα έξοδα καλυμμένα, σύμφωνα με τους Financial Times. Στην ίδια λογική, η Ρωσία δώρισε 6.000 δολάρια για την κατασκευή σχολικής τάξης, όπου 60 παιδιά, όλα ορφανά από τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας, λαμβάνουν βασικά μαθήματα ρωσικής γλώσσας.

Το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας προχώρησε στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου στην καθαίρεση από του υψηλού υπουργήματος της Αρχιεροσύνης του τέως Μητροπολίτη Κλιν Λεωνίδα λόγω σειράς κανονικών παραπτωμάτων (εισπήδηση σε δικαιοδοσία Εκκλησίας, καθιέρωση αντιμηνσίων, διανομή αγίου Μύρου, εξαγορά διά χρημάτων γηγενών κληρικών ακόμη και καθηρημένων, φατρία, εθνοφυλετισμό κ.ά.) και καταδικάζοντας τις εκκλησιολογικοπολιτικές «θεωρίες» περί διαποιμάνσεως του Ρωσικού κόσμου ανά την υφήλιο επί τη βάσει της εθνικότητος».

Το ερώτημα το οποίο διατυπώνεται πλέον από πολλούς είναι τι ρόλο θα διαδραματίσει η Ρωσία στο παρασκήνιο και το προσκήνιο μετά τη λήξη του εμφυλίου και αν η διοίκηση που θα προκύψει θα θεωρεί τη χώρα ως έδαφος το οποίο θα συνεχίσει να υπάγεται στην κανονική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας ή της Ρωσικής Εξαρχίας της Αφρικής.