ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Μία κοινωνία σε διχασμό και μόνιμη αναταραχή - Η Γαλλία μαζεύει τα κομμάτια της μετά τις ταραχές της περασμένης εβδομάδας
Καλείται να επιλύσει τα πολύ σοβαρά προβλήματα που χρονίζουν και οδηγούν σε βία και φοβία
Μυρτω Μπουτση
Η Γαλλία
µετρά τις πληγές της, καθώς κόπασαν πλέον οι ταραχές που είχαν ξεσπάσει σε όλη τη χώρα από την προπερασµένη Τρίτη, όταν ο 17χρονος Ναέλ Μερζούκ σκοτώθηκε από αστυνοµικό στη Ναντέρ, προάστιο του Παρισιού, ξυπνώντας µνήµες από τις ταραχές στο Παρίσι τον Νοέµβριο του 2005.
Οι ίδιες εικόνες, µε πυρποληµένα αυτοκίνητα και µια αναταραχή που εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, µε αφορµή τον πυροβολισµό του Γαλλοαλγερινού εφήβου, που όµως περιορίστηκε συντοµότερα, εντός ηµερών, µε δεδοµένη και την πρωτοφανή σε µέγεθος κινητοποίηση αστυνοµικών δυνάµεων. Σύµφωνα µε το CNN, οι ταραχές προκάλεσαν ζηµιές κόστους άνω του 1,1 δισ. δολαρίων (σε περισσότερα από 20 εκατ. ευρώ υπολογίζονται οι ζηµιές µόνο στα µέσα µαζικής µεταφοράς και µόνο στο Παρίσι), όπως υπολογίζει η γαλλική ένωση επιχειρήσεων MEDEF, µε τον Γάλλο πρόεδρο, Εµανουέλ Μακρόν, µιλώντας στους δηµάρχους 241 από τις πληγείσες πόλεις, να υπόσχεται «την πλήρη στήριξή του» και τον εισαγγελέα να έχει απαγγείλει την κατηγορία της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως σε βάρος του αστυνοµικού που πυροβόλησε και σκότωσε τον 17χρονο.
Παράλληλα, όµως, ενδεικτικό µιας κοινωνίας σε διχασµό, οι δωρεές υπέρ του 38χρονου αστυνοµικού Φλοριάν Μ. ξεπέρασαν το ποσό των 670.000 ευρώ! Τον έρανο οργάνωσε ο Ζαν Μεσιά, πρώην εκπρόσωπος του ακροδεξιού υποψηφίου για την προεδρία, Ερίκ Ζεϊµούρ. Παρόµοιος έρανος για τον νεκρό συγκέντρωσε λιγότερα από 200.000 ευρώ. Τα χειρότερα προς στιγµήν δείχνουν να αποφεύχθηκαν για τη γαλλική έννοµη τάξη, όχι όµως απαραίτητα και για την κοινωνία, η οποία βγαίνει και από µια περίοδο κινητοποιήσεων για τον συνταξιοδοτικό νόµο του Γάλλου προέδρου. Αλλωστε, όλα δείχνουν πως το πρόβληµα περιθωριοποίησης των δεύτερης γενιάς µεταναστών, που ζουν στα γαλλικά µπανλιέ (προάστια), αποκοµµένοι από εργασιακές ευκαιρίες -πλην της µαύρης οικονοµίας-, και η περιφρόνησή τους από τις Αρχές µόνο χειροτέρεψαν στα 18 χρόνια που πέρασαν από το 2005.
Ως προς τα οικονοµικά µεγέθη, εκτός από τις ζηµιές αξίας άνω του ενός δισεκατοµµυρίου, η Γαλλία έχει να αναλογιστεί και τον αντίκτυπο στον τουρισµό, µε τον πρόεδρο της MEDEF, Ζεφρί Ρου ντε Μπεζιέ, να αναφέρει στο κανάλι France Inter πως οι ξένοι τουρίστες ακύρωσαν στις αρχές Ιουλίου το 20%-25% των προγραµµατισµένων ταξιδιών τους στη γαλλική πρωτεύουσα.
Στον ανθρώπινο απολογισµό των ταραχών προσµετράται ένας 19χρονος, που έπεσε από στέγη σούπερ µάρκετ, ενώ νεκρός βρέθηκε και ένας 24χρονος πυροσβέστης, ο οποίος προσπαθούσε να σβήσει φωτιά σε πάρκινγκ. Ο 17χρονος κηδεύτηκε το Σάββατο, καθώς οι ταραχές συνεχίζονταν αµείωτες. Τη νύχτα του Σαββάτου, η κατοικία του δηµάρχου της κωµόπολης Λ’ Αϊ-λε-Ροζ, Βενσέν Ζανµπρέν, κοντά στο Παρίσι, έγινε στόχος επίθεσης µε όχηµα, το οποίο στη συνέχεια πυρπολήθηκε, τραυµατίζοντας τη σύζυγο κα τα δύο µικρά παιδιά του. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εµανουέλ Μακρόν, ανέβαλε την προγραµµατισµένη για την περασµένη Κυριακή επίσκεψή του στη Γερµανία, την πρώτη από Γάλλο πρόεδρο εδώ και 23 χρόνια. Τη ∆ευτέρα, η γιαγιά του νεκρού αγοριού απηύθυνε έκκληση για ηρεµία. «Ευτυχώς η Αστυνοµία είναι εδώ. Σε όσους καταστρέφουν λέω να σταµατήσουν. Χρησιµοποιούν τον Ναέλ ως δικαιολογία», είπε στο γαλλικό δίκτυο BFM TV. Το βράδυ της ∆ευτέρας, ο Γάλλος πρόεδρος πραγµατοποίησε αιφνίδια επίσκεψη σε Αστυνοµικό Τµήµα του Παρισιού, για να εκφράσει την υποστήριξή του στο έργο των Αρχών.
Ο θάνατος
Ολα ξεκίνησαν την 27η Ιουνίου, όταν o Ναέλ και φίλοι του δανείστηκαν µια Mercedes και αποφάσισαν να κάνουν µια βόλτα στη Ναντέρ. Σύµφωνα µε βίντεο ενός νεαρού που αναρτήθηκε στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναµετέδωσε το Sky News, ο οποίος υποστηρίζει πως βρισκόταν στο όχηµα µαζί µε τον 17χρονο, καθώς οδηγούσαν στη λεωφορειολωρίδα πρόσεξαν ότι τους ακολουθούσαν µοτοσυκλέτες της Αστυνοµίας, που τους έκαναν σήµα να σταµατήσουν. Ο ένας αστυνοµικός φέρεται να πλησίασε στο παράθυρο του αυτοκινήτου, να είπε στον Ναέλ να κατεβάσει το τζάµι και να σβήσει τη µηχανή, «αλλιώς θα σε πυροβολήσω». Ο αστυνοµικός φέρεται να χτύπησε τον 17χρονο µε τη λαβή του όπλου του, ενώ έφτασε και δεύτερος αστυνοµικός, που -επίσης- χτύπησε τον Ναέλ µε τον ίδιο τρόπο.
Στο τρίτο χτύπηµα, ο 17χρονος σήκωσε το πόδι από το φρένο και το αµάξι έφυγε µπροστά, µε αποτέλεσµα ο δεύτερος αστυνοµικός να πυροβολήσει. Οπως επισηµαίνει το BBC, για κάποιους η βία που ακολούθησε τον θάνατο του ανήλικου είναι αποτέλεσµα της φτώχειας και των διαχωρισµών. Για άλλους είναι κατά βάση ένα πρόβληµα δηµόσιας τάξης: Συµµορίες και µικροεγκληµατίες που χρησιµοποιούν τον θυµό τους για να σπείρουν το χάος. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβληµα χρονίζει. Από το 1977, όταν ο τότε πρωθυπουργός, Ραϊµόν Μπαρ, εγκαινίασε ένα σχέδιο εργατικών κατοικιών, εξέφραζε ήδη την ανησυχία πως ενδέχεται να µετατραπούν σε γκέτο.
Η «πολιτική της πόλης» που ακολουθήθηκε δεν έδειξε να αποδίδει. Σε βάθος 20ετίας, πάνω από 60 δισ. ευρώ δαπανήθηκαν για την αναβάθµιση των υποδοµών των φτωχών προαστίων, ενώ συστάθηκαν διαδοχικά µια σειρά από φορείς, από το Εθνικό Συµβούλιο για τις Πόλεις έως την Εθνική Υπηρεσία για την Αστική Ανανέωση. Τα φτωχότερα προάστια, τα λεγόµενα quartiers prioritaires (κατά µια ειρωνεία, σηµαίνει συνοικίες στις οποίες δίδεται προτεραιότητα), στεγάζουν πάνω από πέντε εκατοµµύρια ανθρώπους, πολλοί από αυτούς µετανάστες, τρίτης και τέταρτης γενιάς. Το 57% των παιδιών σε αυτές τις κοινότητες ζουν στη φτώχεια, όταν στον συνολικό πληθυσµό της Γαλλίας το αντίστοιχο ποσοστό βρίσκεται στο 21%. Σύµφωνα µε το Ινστιτούτο Μοντέιν (Institut Montaigne), οι κάτοικοι σε αυτές τις συνοικίες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να είναι άνεργοι.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 8/7
Οι ίδιες εικόνες, µε πυρποληµένα αυτοκίνητα και µια αναταραχή που εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, µε αφορµή τον πυροβολισµό του Γαλλοαλγερινού εφήβου, που όµως περιορίστηκε συντοµότερα, εντός ηµερών, µε δεδοµένη και την πρωτοφανή σε µέγεθος κινητοποίηση αστυνοµικών δυνάµεων. Σύµφωνα µε το CNN, οι ταραχές προκάλεσαν ζηµιές κόστους άνω του 1,1 δισ. δολαρίων (σε περισσότερα από 20 εκατ. ευρώ υπολογίζονται οι ζηµιές µόνο στα µέσα µαζικής µεταφοράς και µόνο στο Παρίσι), όπως υπολογίζει η γαλλική ένωση επιχειρήσεων MEDEF, µε τον Γάλλο πρόεδρο, Εµανουέλ Μακρόν, µιλώντας στους δηµάρχους 241 από τις πληγείσες πόλεις, να υπόσχεται «την πλήρη στήριξή του» και τον εισαγγελέα να έχει απαγγείλει την κατηγορία της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως σε βάρος του αστυνοµικού που πυροβόλησε και σκότωσε τον 17χρονο.
Παράλληλα, όµως, ενδεικτικό µιας κοινωνίας σε διχασµό, οι δωρεές υπέρ του 38χρονου αστυνοµικού Φλοριάν Μ. ξεπέρασαν το ποσό των 670.000 ευρώ! Τον έρανο οργάνωσε ο Ζαν Μεσιά, πρώην εκπρόσωπος του ακροδεξιού υποψηφίου για την προεδρία, Ερίκ Ζεϊµούρ. Παρόµοιος έρανος για τον νεκρό συγκέντρωσε λιγότερα από 200.000 ευρώ. Τα χειρότερα προς στιγµήν δείχνουν να αποφεύχθηκαν για τη γαλλική έννοµη τάξη, όχι όµως απαραίτητα και για την κοινωνία, η οποία βγαίνει και από µια περίοδο κινητοποιήσεων για τον συνταξιοδοτικό νόµο του Γάλλου προέδρου. Αλλωστε, όλα δείχνουν πως το πρόβληµα περιθωριοποίησης των δεύτερης γενιάς µεταναστών, που ζουν στα γαλλικά µπανλιέ (προάστια), αποκοµµένοι από εργασιακές ευκαιρίες -πλην της µαύρης οικονοµίας-, και η περιφρόνησή τους από τις Αρχές µόνο χειροτέρεψαν στα 18 χρόνια που πέρασαν από το 2005.
Ως προς τα οικονοµικά µεγέθη, εκτός από τις ζηµιές αξίας άνω του ενός δισεκατοµµυρίου, η Γαλλία έχει να αναλογιστεί και τον αντίκτυπο στον τουρισµό, µε τον πρόεδρο της MEDEF, Ζεφρί Ρου ντε Μπεζιέ, να αναφέρει στο κανάλι France Inter πως οι ξένοι τουρίστες ακύρωσαν στις αρχές Ιουλίου το 20%-25% των προγραµµατισµένων ταξιδιών τους στη γαλλική πρωτεύουσα.
Δίκες
Με δεδοµένες τις άνω των 3.000 συλλήψεις έως τις αρχές της εβδοµάδας, το δικαστικό σύστηµα εργάζεται µε… υπερωρίες και µε τη διαδικασία της γρήγορης δίκης (comparutions immédiates), που ακολουθείται συνήθως σε απλές παραβάσεις, όπως εκείνες του ΚΟΚ, αλλά και σε κλοπές και επιθέσεις κατά τις οποίες ο δράστης συλλαµβάνεται επί τη πράξει. Οπως αναφέρουν οι «New York Times», το γαλλικό κράτος επιδιώκει να περάσει µήνυµα αυστηρότητας, µε τον υπουργό ∆ικαιοσύνης, Ερίκ Ντιπόν-Μορετί, να προτρέπει τους εισαγγελείς να επιδιώκουν ποινές φυλάκισης στις περιπτώσεις βανδαλισµού και σωµατικής επίθεσης, ενώ ανακοίνωσε πως θα επιβάλλεται πρόστιµο και ποινή φυλάκισης στους γονείς ανηλίκων που συµµετείχαν στις ταραχές.Στον ανθρώπινο απολογισµό των ταραχών προσµετράται ένας 19χρονος, που έπεσε από στέγη σούπερ µάρκετ, ενώ νεκρός βρέθηκε και ένας 24χρονος πυροσβέστης, ο οποίος προσπαθούσε να σβήσει φωτιά σε πάρκινγκ. Ο 17χρονος κηδεύτηκε το Σάββατο, καθώς οι ταραχές συνεχίζονταν αµείωτες. Τη νύχτα του Σαββάτου, η κατοικία του δηµάρχου της κωµόπολης Λ’ Αϊ-λε-Ροζ, Βενσέν Ζανµπρέν, κοντά στο Παρίσι, έγινε στόχος επίθεσης µε όχηµα, το οποίο στη συνέχεια πυρπολήθηκε, τραυµατίζοντας τη σύζυγο κα τα δύο µικρά παιδιά του. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εµανουέλ Μακρόν, ανέβαλε την προγραµµατισµένη για την περασµένη Κυριακή επίσκεψή του στη Γερµανία, την πρώτη από Γάλλο πρόεδρο εδώ και 23 χρόνια. Τη ∆ευτέρα, η γιαγιά του νεκρού αγοριού απηύθυνε έκκληση για ηρεµία. «Ευτυχώς η Αστυνοµία είναι εδώ. Σε όσους καταστρέφουν λέω να σταµατήσουν. Χρησιµοποιούν τον Ναέλ ως δικαιολογία», είπε στο γαλλικό δίκτυο BFM TV. Το βράδυ της ∆ευτέρας, ο Γάλλος πρόεδρος πραγµατοποίησε αιφνίδια επίσκεψη σε Αστυνοµικό Τµήµα του Παρισιού, για να εκφράσει την υποστήριξή του στο έργο των Αρχών.
Ο θάνατος
Ολα ξεκίνησαν την 27η Ιουνίου, όταν o Ναέλ και φίλοι του δανείστηκαν µια Mercedes και αποφάσισαν να κάνουν µια βόλτα στη Ναντέρ. Σύµφωνα µε βίντεο ενός νεαρού που αναρτήθηκε στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης και αναµετέδωσε το Sky News, ο οποίος υποστηρίζει πως βρισκόταν στο όχηµα µαζί µε τον 17χρονο, καθώς οδηγούσαν στη λεωφορειολωρίδα πρόσεξαν ότι τους ακολουθούσαν µοτοσυκλέτες της Αστυνοµίας, που τους έκαναν σήµα να σταµατήσουν. Ο ένας αστυνοµικός φέρεται να πλησίασε στο παράθυρο του αυτοκινήτου, να είπε στον Ναέλ να κατεβάσει το τζάµι και να σβήσει τη µηχανή, «αλλιώς θα σε πυροβολήσω». Ο αστυνοµικός φέρεται να χτύπησε τον 17χρονο µε τη λαβή του όπλου του, ενώ έφτασε και δεύτερος αστυνοµικός, που -επίσης- χτύπησε τον Ναέλ µε τον ίδιο τρόπο.
Στο τρίτο χτύπηµα, ο 17χρονος σήκωσε το πόδι από το φρένο και το αµάξι έφυγε µπροστά, µε αποτέλεσµα ο δεύτερος αστυνοµικός να πυροβολήσει. Οπως επισηµαίνει το BBC, για κάποιους η βία που ακολούθησε τον θάνατο του ανήλικου είναι αποτέλεσµα της φτώχειας και των διαχωρισµών. Για άλλους είναι κατά βάση ένα πρόβληµα δηµόσιας τάξης: Συµµορίες και µικροεγκληµατίες που χρησιµοποιούν τον θυµό τους για να σπείρουν το χάος. Σε κάθε περίπτωση, το πρόβληµα χρονίζει. Από το 1977, όταν ο τότε πρωθυπουργός, Ραϊµόν Μπαρ, εγκαινίασε ένα σχέδιο εργατικών κατοικιών, εξέφραζε ήδη την ανησυχία πως ενδέχεται να µετατραπούν σε γκέτο.
Η «πολιτική της πόλης» που ακολουθήθηκε δεν έδειξε να αποδίδει. Σε βάθος 20ετίας, πάνω από 60 δισ. ευρώ δαπανήθηκαν για την αναβάθµιση των υποδοµών των φτωχών προαστίων, ενώ συστάθηκαν διαδοχικά µια σειρά από φορείς, από το Εθνικό Συµβούλιο για τις Πόλεις έως την Εθνική Υπηρεσία για την Αστική Ανανέωση. Τα φτωχότερα προάστια, τα λεγόµενα quartiers prioritaires (κατά µια ειρωνεία, σηµαίνει συνοικίες στις οποίες δίδεται προτεραιότητα), στεγάζουν πάνω από πέντε εκατοµµύρια ανθρώπους, πολλοί από αυτούς µετανάστες, τρίτης και τέταρτης γενιάς. Το 57% των παιδιών σε αυτές τις κοινότητες ζουν στη φτώχεια, όταν στον συνολικό πληθυσµό της Γαλλίας το αντίστοιχο ποσοστό βρίσκεται στο 21%. Σύµφωνα µε το Ινστιτούτο Μοντέιν (Institut Montaigne), οι κάτοικοι σε αυτές τις συνοικίες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να είναι άνεργοι.
Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 8/7
