Ο Ερντογάν βγάζει στο σφυρί τα «ασημικά» της Τουρκίας, προκειμένου να βρει τους αναγκαίους οικονομικούς πόρους χωρίς να προσφύγει στο ΔΝΤ και, από ό,τι φαίνεται, βρήκε πρόθυμους αγοραστές κατά την τριήμερη περιοδεία του σε χώρες του Κόλπου.

Ο Τούρκος πρόεδρος ανθίσταται σε κάθε ιδέα προσφυγής στο ΔΝΤ. Προτιμά να παραχωρήσει όση δημόσια περιουσία χρειαστεί, προκειμένου να βρει τους απαιτούμενους πόρους, παρά να προσφύγει στο ΔΝΤ. «Η δημόσια περιουσία μένει εδώ, δεν μπορεί κανείς να την πάρει και να φύγει. Σε μια δύσκολη στιγμή την επανακρατικοποιείς. Το ΔΝΤ, όμως, βάζει πολιτικούς όρους», ήταν η χαρακτηριστική δήλωση στα «Π» στελέχους της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας «Aksam», άποψη που μάλλον συμμερίζεται ο Τούρκος πρόεδρος. Ο Ερντογάν υπέγραψε συμφωνίες-μαμούθ, άνω των 50 δισ. δολαρίων κατά την επίσκεψή του στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άνω των 10 δισ. δολαρίων στη Σαουδική Αραβία.

Οι τομείς

Οι συμφωνίες αφορούν τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, το ηλεκτρονικό εμπόριο, τα χρηματοοικονομικά, η Υγεία, τα τρόφιμα, ο τουρισμός, τα ακίνητα, οι οικοδομές, η αμυντική βιομηχανία, η τεχνητή νοημοσύνη και οι προηγμένες τεχνολογίες. Οπως είπε, οι σχέσεις της Αγκυρας με τα Εμιράτα θα διεξάγονται στο ανώτερο επίπεδο μέσω του μηχανισμού του Στρατηγικού Συμβουλίου Υψηλού Επιπέδου.

Μεταξύ των πολυάριθμων συμφωνιών που υπέγραψε ο Ερντoγάν στην Τζέντα με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν ήταν και δύο συμβόλαια για την πώληση τουρκικών επιθετικών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών της εταιρείας Baykar, τα οποία μπορούν να φέρουν όπλα, με προοπτική η κατασκευή ορισμένων να γίνει στη Σαουδική Αραβία. Στο Κατάρ, οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών υπέγραψαν, παρουσία του Τούρκου προέδρου και του εμίρη Αλ Θάνι, κοινή διακήρυξη, στην οποία περιλαμβάνονται περίπου 100 επίσημα έγγραφα.

O αντιπολιτευόμενος σχολιογράφος Τζαν Ατακλί, της εφημερίδας «Korkusuz», ισχυρίζεται ότι «το Κατάρ, η χώρα με την οποία η κυβέρνηση του ΑΚΡ ή, πιο συγκεκριμένα, ο Ερντογάν έχει τις στενότερες διπλωματικές σχέσεις, έχει βάλει στο στόχαστρο τα Βαρώσια». Αναφέρεται, επίσης, σε φημολογία ότι το Κατάρ «έχει ήδη σηκώσει τα μανίκια για να χρηματοδοτήσει νέα κτίρια, ξενοδοχεία και εγκαταστάσεις» στη μέχρι πρότινος περίκλειστη πόλη, όπου, όπως σημειώνει, «θα γίνουν πολύ σοβαρές επενδύσεις και θα δημιουργηθεί τουριστικό κέντρο».

Στήριξη

Η Ντόχα έχει στηρίξει πολλάκις τον Ερντογάν οικονομικά και πολιτικά. Αντιστοίχως, η Τουρκία στήριξε το Κατάρ όταν έμεινε χωρίς τρόφιμα εξαιτίας του εμπάργκο της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων του το 2017 και διατηρεί στρατιωτική παρουσία στο εμιράτο. Η συνέχιση της συμμαχίας των δύο χωρών δεν προκαλεί έκπληξη. Αντιθέτως, άξια ιδιαίτερης αναφοράς είναι η αλλαγή στάσης του Αμπου Ντάμπι και της Τζέντα, η οποίες φαίνεται να ανταποκρίνονται στην ευρύτερη αλλαγή πολιτικής της Αγκυρας, που επιχειρεί πλέον να κλείσει τα μέτωπά της στη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο.

Τα «φιλέτα» της δημόσιας περιουσίας στην Τουρκία ανήκουν στο Ταμείο Περιουσιακών Στοιχείων (Türkiye Varlık Fonu - TVF), πρόεδρος του Δ.Σ. του οποίου είναι ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το TVF ιδρύθηκε το 2016 ως ένα κρατικό ταμείο διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας, το οποίο στην πράξη λειτουργεί ως εταιρεία συμμετοχών και διατηρεί στο χαρτοφυλάκιό του τις μετοχές του τουρκικού Δημοσίου σε εταιρείες στρατηγικού ενδιαφέροντος.

Μετοχές

Το Ταμείο έχει στο χαρτοφυλάκιό του μετοχές των μεγάλων κρατικών τραπεζών και ασφαλιστικών εταιρειών (Ziraat, HalkBank, Vakıfbank, Türkiye Sigorta, Türkiye Hayat Emeklilik), του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης, ενεργειακών εταιρειών, όπως η Botas (αγωγοί πετρελαίου), διυλιστήρια, πετροχημικά κ.λπ., των Τουρκικών Αερογραμμών (Turkish Airlines), των Τουρκικών Ταχυδρομείων (PTT), του λιμανιού της Σμύρνης, των κρατικών μεταλλείων, τυχερών παιγνίων, τηλεπικοινωνιακών εταιρειών (Turkcell, Türk Telekom), των δορυφόρων Türksat, ακινήτων κ.ο.κ.

Πιο συγκεκριμένα, το 79% των συμμετοχών του είναι στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, το 9% στις μεταφορές-υποδομές, το 7% στον ενεργειακό κλάδο, το 4% στις τηλεπικοινωνίες και το 1% σε υπόλοιπες επενδύσεις. Πρόκειται συνολικά για 29 εταιρείες και δύο άδειες πνευματικών δικαιωμάτων. Μεγάλη είναι η ζήτηση από Αραβες επενδυτές για τα τουρκικά ακίνητα και η εισροή στην Τουρκία μεγάλου όγκου πετροδολαρίων είναι ένας από τους λόγους που έχει απορρυθμιστεί η τουρκική αγορά ακινήτων

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 22 Ιουλίου 2023.