Η ήσυχη ταφή στην Αγία Πετρούπολη του Γιεβγκένι Πριγκόζιν σηματοδότησε το τέλος του αρχηγού των μισθοφόρων της Wagner, αλλά η εταιρεία που ίδρυσε είναι ακόμη ζωντανή, τουλάχιστον εκτός Ρωσίας.

Το Κρεμλίνο θέλει η Wagner να επιβιώσει με άλλη μορφή και να συνεχίσει να λειτουργεί τουλάχιστον σε μεγάλες περιοχές ενδιαφέροντός του, όπως είναι η Αφρική. Η ταυτόχρονη εξάλειψη και των τριών που επέβαιναν στο αεροσκάφος που κατέπεσε στις 23 Αυγούστου, δηλαδή του Πριγκόζιν, του συνιδρυτή και στρατιωτικού διοικητή της ομάδας Wagner, Ντμίτρι Ούτκιν, και του υπευθύνου εφοδιασμού, Βαλέρι Τσεκαλόφ, σίγουρα διευκολύνει αυτό που λέγεται ότι ήταν το προτιμώμενο σενάριο του Κρεμλίνου: την ενσωμάτωση του συγκροτήματος Wagner στο σύνολό του από τη ρωσική διοίκηση.

Κανείς δεν έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στο πού βρισκόταν το αφεντικό της Wagner πριν από τον πρόωρο θάνατό του. Στην πραγματικότητα, όπως ανέφερε για πρώτη φορά η «Wall Street Journal», ο Πριγκόζιν βρισκόταν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και στο Μάλι και εκεί είχε συναντήσεις με διοικητές των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) από το Σουδάν. Η κλήση στον Λίβυο πολέμαρχο Χαλίφα Χαφτάρ στη Βεγγάζη, μόλις μία ημέρα πριν, από τον Ρώσο αναπληρωτή υπουργό Αμυνας, Γιούνους-Μπεκ Γιεβκούροφ, ο οποίος ήταν και ο ίδιος αξιωματικός καριέρας της υπηρεσίας αντικατασκοπείας (GRU), είχε σκοπό να διαβεβαιώσει τους Λίβυους για την απρόσκοπτη, συνεχή υποστήριξη «υπό νέα διαχείριση».

Επιπλέον, τα κέρδη που δημιουργούνται από τις επιχειρήσεις, όπως τεκμηριώνει και μια έκθεση του The Sentry τον Ιούνιο του 2023, είναι τεράστια, όπως, για παράδειγμα, η απόκτηση ενός μόνο ορυχείου χρυσού αξίας 2,8 δισ. δολαρίων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία. Η ερευνητική ομάδα της «Wall Street Journal» ανέφερε ότι ο Πριγκόζιν έστειλε ένα τζετ το περασμένο φθινόπωρο για να εισπράξει μια πληρωμή 200 εκατ. δολαρίων που είχε ζητήσει νωρίτερα από τον Χαφτάρ. Το παγκόσμιο δίκτυο της οργάνωσης για την πώληση φυσικών πόρων, που διαφορετικά θα ήταν δύσκολο να εμπορευθούν, είτε πετρέλαιο από τη Λιβύη, χρυσό από το Μάλι και το Σουδάν είτε διαμάντια από την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, είναι πλέον στα χέρια του Πούτιν.

Εκτός από το κέρδος, που τώρα φαίνεται να περνάει υπό τον έλεγχο του Κρεμλίνου, υπάρχει και το θέμα της πολιτικής και στρατιωτικής επιρροής που εξασκούσε η Wagner και τώρα αποκτά άμεσα η Ρωσία. Η οποία μπορεί να πουλάει ασφάλεια και προστασία στα καθεστώτα που αποζητούν τη βοήθειά της. Οι παραστρατιωτικοί της Wagner παρείχαν προστασία στον πρόεδρο Φοστέν-Αρσάνζ Τουαντερά, αλλά οι Ρώσοι πράκτορες ήταν αυτοί που εξασφάλισαν την επανεκλογή του το 2020. Πιο πρόσφατα, αναπτύχθηκαν για να οργανώσουν το δημοψήφισμα της 5ης Αυγούστου, το οποίο υποτίθεται ότι είχε ως αποτέλεσμα πως το 95% των ψήφων θα ενέκρινε συνταγματικές αλλαγές που θα παρέτειναν την προεδρική θητεία από πέντε σε επτά χρόνια.

Ανατράπηκαν

Οι πρόεδροι Ιμπραΐμ Μπουμπακάρ Κεϊτά του Μάλι, ο Ρος Μαρκ Κριστιάν Καμπορέ της Μπουρκίνα Φάσο και, πιο πρόσφατα, ο Μοχάμεντ Μπαζούμ από τον Νίγηρα, παρά το ότι ήταν ένθερμοι Δυτικοί σύμμαχοι με ιδιαίτερα στενούς δεσμούς με τη Γαλλία, ανατράπηκαν, ενώ τα γαλλικά στρατεύματα που στάθμευαν στις χώρες τους έμειναν αδρανή.

Στην περίπτωση του πρόσφατου πραξικοπήματος στον Νίγηρα, η «Le Monde» επιβεβαίωσε τον ισχυρισμό των πραξικοπηματιών ότι η έκπτωτη πλέον κυβέρνηση ζήτησε από τη Γαλλία να παρέμβει για να σώσει τον πρόεδρο τις πρώτες πρωινές ώρες του πραξικοπήματος, αλλά οι γαλλικές Αρχές αρνήθηκαν. Το πραξικόπημα στην Γκαμπόν υπογραμμίζει την πλήρη κατάργηση αυτού που κάποτε ήταν η Françafrique: αν μια φρουρά περίπου 400 Γάλλων στρατιωτών δεν μπορεί να αποτρέψει την ανατροπή του προέδρου Αλί Μπονγκό Οντιμπά, ο οποίος ήταν πιστός σύμμαχος της Γαλλίας, γιατί οποιαδήποτε κυβέρνηση να θελήσει να υποστεί την οργή του αντιγαλλικού λαϊκίστικου αισθήματος διατηρώντας τέτοιου είδους στρατεύματα μέσα στη χώρα;

Εχοντας, δε, δημιουργήσει μια σχεδόν μόνιμη βάση στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, μέσω της de facto κατάληψης του κράτους, η Wagner χρησιμοποίησε τη χώρα ως σημείο εφόρμησης για είσοδο σε γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Σουδάν και Καμερούν. Ολα αυτά πλέον ενίσχυσαν τα συμφέροντα και τα κέρδη της Ρωσίας. Ακόμα και χωρίς το αφεντικό της Wagner, το Κρεμλίνο θα θέλει να δει το δίκτυο της εταιρείας να επιβιώνει και να συνεχίζει να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες που εμφανίζονται στην Αφρική.

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 9/9