Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ζητήσουν να μάθουν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) εάν σκοπεύει να στείλει ερευνητική αποστολή σε ιρανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις ώστε να βεβαιωθεί εάν η Τεχεράνη συμμορφώνεται με τη συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά ή όχι, δήλωσε χθες η πρέσβειρα των Ηνωμένων Πολιτειών στον ΟΗΕ Νίκι Χέιλι.


Η Χέιλι θα συναντηθεί σήμερα στη Βιέννη με στελέχη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΔΥΑΕ) του ΟΗΕ σε αποστολή έρευνας, όπως την χαρακτήρισε, που αποτελεί μέρος της επανεξέτασης της συμφωνίας μεταξύ Ιράν και δυτικών δυνάμεων από τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Υπό τους όρους της συμφωνίας, το Ιράν θα περιορίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα με αντάλλαγμα την άρση μεγάλου μέρους των κυρώσεων.


«Εάν εξετάσεις (...) την συμπεριφορά του Ιράν στο παρελθόν, βλέπεις ότι υπήρξε μυστική δράση σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, σε πανεπιστήμια, τέτοια πράγματα», είπε η Χέιλι, μέλος του κυβερνητικού συμβουλίου του του Τραμπ, σε συνέντευξη στο πρακτορείο Reuters.


«Ήδη (προ)υπήρχαν προβλήματα στις τοποθεσίες αυτές, άραγε τις συμπεριλαμβάνουν σε ό,τι εξετάζουν ώστε να βεβαιωθούν ότι αυτά τα θέματα δεν υπάρχουν πιά;» ρώτησε. «Τώρα έχουν τη δικαιοδοσία να εξετάσουν τις στρατιωτικές τοποθεσίες. Τώρα έχουν τη δικαιοδοσία να διερευνήσουν κάθε ύποπτη τοποθεσία, αλλά το κάνουν;» πρόσθεσε.


Δεν σκοπεύει να πιέσει την ΔΥΑΕ να προχωρήσει σε δράση τώρα, είπε, αλλά να θέσει ερωτήσεις.


Οι περισσότερες κυρώσεις του ΟΗΕ και της Δύσης αρθήκαν πριν από 18 μήνες, υπό τους όρους της συμφωνίας. Το Ιράν εξακολουθεί να υπόκειται σε εμπάργκο του ΟΗΕ για όπλα και σε άλλους περιορισμούς, οι οποίοι δεν είναι τεχνικά μέρος της συμφωνίας.


Η ΔΥΑΕ επιτηρεί τους περιορισμούς που έθεσε η συμφωνία του 2015 στις πυρηνικές δράσεις του Ιράν και παρουσιάζει τα αποτελέσματα ερευνών της κάθε τρίμηνο.


Μερικές από τις ερωτήσεις που είπε η Χέιλι ότι έχει είναι, "Εξετάζετε τα πάντα; Εξετάζετε τα μέρη εκείνα όπου έχει υπάρξει στο παρελθόν κρυφή δράση; Έχετε την ικανότητα να αποκτήσετε πρόσβαση σ' αυτές τις τοποθεσίες; Ή καθυστερείτε; Μήπως αποκλείεστε από αυτά τα πράγματα;"


Σύμφωνα με τους νόμους των ΗΠΑ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (υπουργείο Εξωτερικών) πρέπει να ενημερώνει το Κογκρέσο κάθε 90 μέρες για την συμμόρφωση ή όχι του Ιράν με την πυρηνική συμφωνία. Η επόμενη προθεσμία είναι ο Οκτώβριος, και ο Τραμπ έχει δηλώσει πως πιστεύει ότι μέχρι τότε οι ΗΠΑ θα ανακοινώσουν πως το Ιράν βρίσκεται εκτός συμμόρφωσης.


Η συμφωνία με το Ιράν αποτελεί για τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες «μια από τις σημαντικότερες διπλωματικές επιτυχίες στην αναζήτησή μας για ειρήνη και σταθερότητα», σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ΟΗΕ Στεφάν Ντουζάρικ χθες. «Όλα τα συμβαλλόμενα μέρη χρειάζεται να κάνουν το ύψιστο για να προστατεύσουν και να υποστηρίξουν τη συμφωνία αυτή», είπε ο Ντουζάρικ σε δημοσιογράφους.