Το δίλημμα του Πέδρο Σάντσεθ: Άμεσα εκλογές ή «despacito»;
Νέα κυβέρνηση στη Μαδρίτη με πολλά ανοικτά μέτωπα
O μήνας του μέλιτος για τον Πέδρο Σάντεθ τελείωσε προτού καν αρχίσει. Ο νέος πρωθυπουργός της Ισπανίας γνωρίζει πολύ καλά ότι το έργο του είναι εξαιρετικά δύσκολο, δεδομένου ότι η δύναμη των Σοσιαλιστών (PSOE) στη Βουλή είναι μόλις 84 έδρες (επί συνόλου 350), ενώ στη Γερουσία ο απόλυτος έλεγχος βρίσκεται στα χέρια του Λαϊκού Κόμματος: Επί συνόλου 266 εδρών, έχει 149 έδρες.
Η Αντιπολίτευση αναμένεται να είναι σκληρή σε δύο επίπεδα: καταρχήν από τα δεξιά-κεντροδεξιά όπου βρίσκονται το ηττημένο Λαϊκο Κόμμα και οι Ciudadanos (170 έδρες), αλλά και από τα αριστερά: εκεί υπάρχουν οι Podemos που επιθυμούσαν να μπουν στην κυβέρνηση και εισέπραξαν την άρνηση του νέου πρωθυπουργού και τα εθνικιστικά κόμματα -κυρίως της Καταλονίας- που στήριξαν την πρόταση μομφής και τώρα ενδέχεται να προσέλθουν για να εξαργυρώσουν γραμμάτια.
Ο ίδιος ο Πέδρο Σάντσεθ στην ομιλία του στο Κοινοβούλιο ξεκαθάρισε ότι δεν κάνει παραχωρήσεις στους Καταλανούς εθνικιστές (είπε ότι σέβεται το Σύνταγμα που εκείνοι θεωρούν ότι δεν τους δεσμεύει), ενώ υποσχέθηκε να τηρήσει τον προϋπολογισμό που ψήφισε μόλις την περασμένη εβδομάδα ο τέως πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι. Ήταν άλλωστε ο μόνος τρόπος να πάρει και τις 5 έδρες των Βάσκων εθνικιστών και να συμπληρωθεί ο μαγικός αριθμός για να πέσει ο Ραχόι.
Πάντως, στη Γερουσία τα μέλη του Λαϊκού Κόμματος ακονίζουν τα μαχαίρια και ετοιμάζονται να «τροποποιήσουν» όσα προέβλεψε ο προϋπολογισμός του Ραχόι για τους Βάσκους. Με λίγα λόγια θέλουν να τιμωρήσουν τους εθνικιστές που αφού πήραν περισσότερα χρήματα, μετά έριξαν την κυβέρνηση.
Στις τάξεις των βαρόνων του PSOE, που πριν από 1,5 χρόνο τράβηξαν το χαλί κάτω από τα πόδια του Σάντσεθ, επικρατεί ικανοποίηση. Εκτιμούν ότι η επιστροφή του κόμματος στην εκτελεστική εξουσία θα κάνει καλό στις τοπικές κυβερνήσεις, όπου πλειοψηφεί το PSOE, ώστε να ξεμπλοκάρουν νομοσχέδια από αυτά που θεωρείται ότι έχουν «κοινωνικό πρόσημο».
Επικρατεί, πάντως, διχογνωμία για το πότε πρέπει η χώρα να πάει σε εκλογές. Τα δύο στρατόπεδα: εκείνοι που θεωρούν ότι δεν μπορεί η κυβέρνηση να προχωρήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα με 84 έδρες και εξωκοινοβουλευτικό πρωθυπουργό και εκείνοι που σπρώχνουν τις κάλπες για τα τέλη του 2019, στη λογική του περσινού ισπανόφωνου χιτ «Despacito» (αργά). Υπενθυμίζεται ότι η τετραετία εξαντλείται τον Μάιο του 2020.
Το καλύτερο σενάριο για τον Σάντσεθ είναι να γίνουν εκλογές έως τα τέλη του 2018. «Οι Ισπανοί του είπαν να διώξει τον Ραχόι και το έκανε. Αν δουν ότι τώρα περιχαρακώνεται, θα καεί και ο ίδιος» αναφέρει στέλεχος του κόμματος.
Η αλήθεια είναι ότι ο Σάντσεθ δεν έχει κοινοβουλευτική στήριξη για να αντέξει μεγάλο χρονικό διάστημα. Το φθινόπωρο θα «φουντώσει» και πάλι το καταλανικό (συνεχίζονται οι δίκες των στελεχών της προηγούμενης κυβέρνησης), ενώ θα εντείνεται και η πίεση των Podemos, δεδομένου ότι η χώρα έτσι κι αλλιώς έχει τις πολύ σημαντικές περιφερειακές εκλογές του 2019.
Οι Podemos πολιορκούν συστηματικά το PSOE για την τρίτη πλέον θέση (σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις τώρα στην τρίτη θέση είναι το PSOE και στην τέταρτη οι Podemos).
Ένα ακόμα επιχείρημα για την άμεση προσφυγή στις κάλπες: να αιφνιδιαστεί το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι, το οποίο εκτός από τα οικονομικά σκάνδαλα που αντιμετωπίζει, πρέπει να επεξεργαστεί το σοκ της απώλειας της εξουσίας μετά από 7 χρόνια.
Είναι δεδομένο ότι θα υπάρξει ανασύνταξη, ήδη ζητείται από ανώτερα στελέχη έκτακτο συνέδριο, αλλά θα χρειαστεί εύλογο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, δεν έχει ακόμα ξεκαθαρίσει τις προθέσεις του ο ίδιος ο Ραχόι. Θα μείνει και για επόμενες εκλογές, ώστε να πάρει τη ρεβάνς ή θα πάει σπίτι του;
Στις τελευταίες δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας το Λαϊκό Κόμμα βρίσκεται στη δεύτερη θέση. Πρώτο κόμμα στην Ισπανία είναι οι φιλελεύθεροι Ciudadanos του 40άρη Άλμπερτ Ριβέρα. Το συγκεκριμένο κόμμα κατάφερε να έρθει πρώτο και στις εκλογές που έγιναν τον Δεκέμβριο στην Καταλονία.
Οι Ciudadanos δεν στήριξαν την πρόταση μομφής και στήριξαν την κυβέρνηση Ραχόι. Δεν μπήκαν όμως στην κυβέρνηση με υπουργεία και φρόντισαν εγκαίρως να τηρήσουν αποστάσεις. Προς το παρόν, η στρατηγική τους επιβραβεύεται. Τουλάχιστον σε επίπεδο δημοσκοπήσεων.
Αυτό που θα έχει ενδιαφέρον είναι τα ευρήματα της πρώτης δημοσκόπησης που θα γίνει το αμέσως επόμενο διάστημα με πρωθυπουργό Σάντσεθ.