Την ικανοποίησή της για την έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και άδειας ταξιδίου (ETIAS) και την ενίσχυση του οργανισμού eu-LISA, εξέφρασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά την τελική έγκρισή του από την Ευρωβουλή. Οι νομοθετικές προτάσεις για το σύστημα ETIAS και τον οργανισμό eu-LISA, που υπέβαλε η Επιτροπή τον Νοέμβριο του 2016 και τον Ιούνιο του 2017 αντίστοιχα, αναγνωρίσθηκαν ως πολιτικές προτεραιότητες από την κοινή δήλωση για τις νομοθετικές προτεραιότητες της ΕΕ για το 2018-2019.

Την ικανοποίησή του για τη σημερινή έγκριση εξέφρασε και ο Ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος, χαρακτηρίζοντας την απόφαση σημαντικό βήμα για τη δημιουργία μιας Ευρώπης που προστατεύει. «Κατά την έναρξη της θητείας της παρούσας Επιτροπής αναλάβαμε τη δέσμευση για τη δημιουργία μιας Ευρώπης που προστατεύει - και σήμερα, κάνουμε ένα ακόμη σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Ο ενισχυμένος eu-LISA θα αποτελέσει το νευραλγικό κέντρο των πληροφοριακών συστημάτων για τα σύνορα, τη μετανάστευση και την ασφάλεια» δήλωσε ο κ. Αβραμόπουλος. «Το νέο σύστημα ETIAS διασφαλίζει ότι δεν θα έχουμε πλέον κενά πληροφόρησης όσον αφορά στους ταξιδιώτες που δεν υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης. Τα άτομα που αποτελούν απειλή για την ασφάλεια ή ενέχουν κίνδυνο παράτυπης μετανάστευσης θα εντοπίζονται πριν ακόμη ταξιδέψουν προς τα σύνορα της ΕΕ, ενώ τα ταξίδια των καλόπιστων ταξιδιωτών θα διευκολυνθούν» συμπλήρωσε και κατέληξε: «Θέλω να ευχαριστήσω αμφοτέρους τους εισηγητές για την καθοριστική συμβολή και τη δέσμευσή τους για την οικοδόμηση μιας ασφαλέστερης Ένωσης για τους πολίτες μας».

Η άδεια του ETIAS δεν συνιστά θεώρηση. Μόλις το σύστημα αρχίσει να λειτουργεί, θα διενεργεί προαναχωρησιακούς ελέγχους για τον εντοπισμό απειλών για την ασφάλεια και παράτυπης μετανάστευσης που θέτουν οι ταξιδιώτες οι οποίοι επωφελούνται από πρόσβαση στον χώρο Σένγκεν χωρίς υποχρέωση θεώρησης. Κατά την άφιξή τους στα σύνορα της ΕΕ, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να έχουν έγκυρο ταξιδιωτικό έγγραφο και άδεια του ETIAS.

Φθηνή, απλή και γρήγορη: όλοι οι ταξιδιώτες χωρίς υποχρέωση θεώρησης, θα πρέπει να ζητούν άδεια ETIAS πριν από την επίσκεψή τους στον χώρο Σένγκεν. Η συμπλήρωση της ηλεκτρονικής αίτησης δεν θα διαρκεί περισσότερο από 10 λεπτά και θα δίνεται αυτόματη έγκριση σε περισσότερες από το 95 % των περιπτώσεων. Οι ταξιδιώτες θα πρέπει να καταβάλλουν εφάπαξ τέλος 7 ευρώ (για άτομα ηλικίας μεταξύ 18 και 70 ετών) και η άδεια που θα εκδίδεται θα ισχύει για τρία έτη.

Διασταύρωση των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ: το σύστημα ETIAS θα διασταυρώνει δεδομένα από ταξιδιώτες που απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης με τα δεδομένα των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τα σύνορα, την ασφάλεια και τη μετανάστευση, συμπεριλαμβανομένων του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS), του συστήματος πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS), του Eurodac και των βάσεων δεδομένων της Europol και της Ιντερπόλ. Εάν τα διασταυρούμενα δεδομένα αντιστοιχούν στις βάσεις δεδομένων της ΕΕ, η αίτηση θα υποβάλλεται σε χειροκίνητη επαλήθευση από την κεντρική μονάδα ETIAS, την οποία διαχειρίζεται ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.

Σαφείς κανόνες για την άρνηση εισόδου: σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης χορήγησης αδείας, η οικεία εθνική αρχή θα πρέπει να ενημερώνει τον αιτούντα σχετικά με την απόφαση, ή να ζητά πρόσθετες πληροφορίες εντός 96 ωρών. Εάν παρασχεθούν πρόσθετες πληροφορίες, η εθνική αρχή οφείλει να λάβει απόφαση εντός τεσσάρων εβδομάδων από την αρχική ημερομηνία της αίτησης. Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, οι αιτούντες έχουν πάντοτε δικαίωμα προσφυγής.

Η αναβάθμιση του eu-LISA, του οργανισμού της ΕΕ για τη λειτουργική διαχείριση συστημάτων ΤΠ μεγάλης κλίμακας στον τομέα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της δικαιοσύνης, θα δώσει στον εν λόγω οργανισμό τη δυνατότητα και τα εργαλεία που χρειάζεται για να εξασφαλίζει την κεντρική λειτουργική διαχείριση των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τη μετανάστευση, την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων.

Ανάπτυξη νέων συστημάτων: ο ενισχυμένος eu-LISA θα διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη διατήρηση νέων συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ για τη μετανάστευση, την ασφάλεια και τη διαχείριση των συνόρων, ειδικότερα: του συστήματος εισόδου/εξόδου (EES) και του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου (ETIAS).

Αναβάθμιση των υφιστάμενων συστημάτων: ο οργανισμός θα είναι επίσης σε καλύτερη θέση να συντηρεί και να διαχειρίζεται τα υφιστάμενα συστήματα, όπως το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν (SIS), το σύστημα πληροφοριών για τις θεωρήσεις (VIS) και το Eurodac, για τα οποία είναι ήδη αρμόδιος.

Διασφάλιση της διαλειτουργικότητας: ο ενισχυμένος οργανισμός θα είναι υπεύθυνος για τη διάδοση τεχνικών λύσεων που θα εγγυώνται την αποτελεσματική αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των συστημάτων πληροφοριών της ΕΕ και την εύκολη επιτόπια πρόσβαση σε αυτά από τους αστυνομικούς και τους συνοριοφύλακες.

Και τα δύο αυτά κείμενα θα πρέπει τέλος να εγκριθούν από το Συμβούλιο. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ο εκ περιτροπής πρόεδρος του Συμβουλίου θα υπογράψουν τις σχετικές νομοθετικές πράξεις.

Οι κανονισμοί θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες μετά τη δημοσίευση τους στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUR-Lex), γεγονός που θα δώσει στον eu-LISA τη δυνατότητα να ξεκινήσει τη δημιουργία του ευρωπαϊκού συστήματος πληροφοριών και αδείας ταξιδίου (ETIAS) και να καταστήσει λειτουργικό από το νέο σύστημα πληροφοριών στα τέλη του 2021.