Για κίνδυνο να δημιουργηθεί Σχίσμα στη Χριστιανοσύνη  μεγαλύτερο από εποχής 1054, λόγω της έντασης που υπάρχει μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας κάνει λόγο δημοσίευμα της εφημερίδας «New York Times».

Μάλιστα η ανταπόκριση από τη Μόσχα του Neil MacFarquhar εξηγεί και τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην όλη υπόθεση που ως γνωστόν έχει σχέση με την αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας.

Το δημοσίευμα ξεκινά με δηλώσεις ενός ειδικού στις θρησκευτικές σπουδές, Vyacheslav Gorshkov, που διδάσκει κατήχηση σε έναν Καθεδρικό Ναό του Κιέβου και ο οποίος ήταν μεταξύ της πλειοψηφίας των Ορθοδόξων χριστιανών στην Ουκρανία, οι οποίοι είχαν συμφιλιωθεί με το γεγονός ότι η Εκκλησία τους υπαγόταν στο Πατριαρχείο Μόσχας. Οχι πλέον.

Ο Ουκρανός θεολόγος δεν θέλει να σπάσει την πίστη, αλλά θέλει τον διαχωρισμό από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, εκνευρισμένος από το γεγονός ότι το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί την Εκκλησία ως μέσο του παλιού αυτοκρατορικού ελέγχου.

Ο θεολόγος αυτός ανήκει στην πλειοψηφία των πιστών που ελπίζουν ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α’, ο πνευματικός ηγέτης των εκτιμώμενων 300 εκατομμυρίων Ανατολικών Ορθοδόξων πιστών παγκοσμίως, θα αψηφήσει τη Ρωσία και θα παραχωρήσει στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία ανεξαρτησία – γνωστή ως «αυτοκεφαλία» στην Εκκλησία.

«Η απόκτηση αυτοκεφαλίας είναι μέρος της διαδικασίας εξόδου από την αυτοκρατορική τροχιά της Μόσχας» και κατηγορεί το Πατριαρχείο της Μόσχας ότι εξαρτάται κατά πολύ από το Κρεμλίνο, όπως γινόταν και επί τσάρου.

Τώρα, η Ουκρανική Εκκλησία είναι στα πρόθυρα απομάκρυνσης από τη Μόσχα, απειλώντας το αυτοκρατορικό έργο του κ. Πούτιν ως άμεση και ακούσια συνέπεια της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

«Πείτε αντίο στην εκκλησία της ανεξαρτησίας» δήλωσε ο Σεργκέι Τσάπνιν (Sergey Chapnin) θρησκευτικός καθηγητής και συχνός επικριτής της Εκκλησίας. «Η αυτοκρατορική διάσταση της ταυτότητας της Ρωσίας είναι εξαιρετικά σημαντική και η αυτοκεφαλία θα είναι ένα ισχυρό πλήγμα για το αυτοκρατορικό έργο, το οποίο είναι το μόνο έργο που έχει η Ρωσία» δήλωσε.

Οι Ρώσοι, σε αναβρασμό, απειλούν να τα σπάσουν ολοκληρωτικά με τη μητέρα Εκκλησία, προκαλώντας κάτι που πολλοί θεωρούν ότι θα προκαλέσει το μεγαλύτερο από το 1054 χριστιανικό σχίσμα όταν δημιουργήθηκαν η Δυτική και η Ανατολική Εκκλησία.

Η Ρωσική Εκκλησία ισχυρίζεται ότι ο Βαρθολομαίος δεν έχει κανένα δικαίωμα να αποσπάσει την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία από το Πατριαρχείο της Μόσχας χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Ο κανονικός τίτλος του Βαρθολομαίου συνδέεται με την ιστορία και είναι η Αγιότητά του, Βαρθολομαίος, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης. Το οικουμενικός σημαίνει ότι είναι πρώτος μεταξύ ίσων με το δικαίωμα να δημιουργεί νέα παραρτήματα στην Εκκλησία.

Ιντριγκες και δογματικές διαφωνίες μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ξεσπούν εδώ και αιώνες. Σε αντίθεση με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία όπου υπάρχει ένας μόνος και αδιαφιλονίκητος ηγέτης, ο Πάπας, κάθε μία από τις 14 Εκκλησίες της Ορθοδοξίας απολαμβάνουν σημαντική ανεξαρτησία.

Η σημερινή διαμάχη περιλαμβάνει διαφορετικές ερμηνείες του βαθμού εποπτείας επί της Ουκρανίας που χορηγήθηκε αρχικά στο Πατριαρχείο Μόσχας το 1686.

Τον περασμένο μήνα, η Μόσχα έκανε το πρώτο βήμα προς μια ρήξη, αναστέλλοντας τις επαφές με την Κωνσταντινούπολη και παύοντας να μνημονεύει το όνομα του κ. Βαρθολομαίου.

«Εμείς στη Ρωσική Εκκλησία δεν αναγνωρίζουμε την αυτοκεφαλία και δεν έχουμε άλλη επιλογή να αναστείλουμε τις επαφές με την Κωνσταντινούπολη» ανέφερε ο Μητροπολίτης Ιλαρίων του Βολόκολαμσκ, παραπέμποντας σε αμερικανική συνωμοσία.

«Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν έχει άλλο το δικαίωμα να προσφωνείται όπως τώρα, ως ηγέτης των 300 εκατ. Ορθοδόξων Χριστιανών του πλανήτη. Τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός δεν τον αναγνωρίζει καθόλου» ανέφερε ο Ιλαρίων.

Πολλοί στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι κουρασμένοι από αυτό που αποκαλούν ρωσική αλαζονεία και την υπερβολικά εθνικιστική στάση κληρικών κάτω από το δάκτυλο του Κρεμλίνου.

Επικροτούν τον Πατριάρχη αλλά θεωρούν ότι ένα σχίσμα με τη Ρωσία θα άφηνε την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία πιο αδύναμη και φτωχότερη, χωρίζοντάς την από τη μία χώρα που της προσδίδει σημαντικά χρήματα και επιρροή.

Μία μικρότερη Εκκλησία θα υπομόνευε την προσπάθεια της Μόσχας να αποκαλείται προστάτιδα των Ορθόδοξων χριστιανών και της αποκαλούμενης Τρίτης Ρώμης, μετά την απώλεια της Ρώμης στο αρχικό σχήμα και μετά της Κωνσταντινούπολης που καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς το 1453.

Ισως το σημαντικότερο είναι ότι αμβλύνει την απόπειρα του Πούτιν να εμφανίσει την κυβέρνησή του ως μετενσάρκωση της παλιάς τσαρικής αυτοκρατορίας.