ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Μονοπώλιο στην περισυλλογή και µεταφορά στερεών και υγρών αποβλήτων και στο Λιμάνι της Κέρκυρας
Επί 17 χρόνια, από την 1η Απριλίου του 2003 έως σήµερα, δύο εταιρείες, η Antipollution ANE και η HEC A.E., µονοπωλούν τις εργασίες περισυλλογής και µεταφοράς στερεών και υγρών αποβλήτων των πλοίων στο λιµάνι της Κέρκυρας.
Η αρχική σύµβαση, πενταετούς διάρκειας, µε τον Οργανισµό Λιµένος Κέρκυρας (ΟΛΚΕ) έχει λήξει από τα τέλη του 2008 και έκτοτε µε διαρκείς ανανεώσεις, απευθείας αναθέσεις και σιωπηρές παρατάσεις εξακολουθούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους, υπερβαίνοντας, πέραν του νόµου και του κοινοτικού κεκτηµένου, κάθε έννοια και αρχή του ανταγωνισµού.
Μάλιστα, τον Φεβρουάριο του 2015 ο νόµιµος εκπρόσωπος της Antipollution είχε συλληφθεί επ’ αυτοφώρω όταν, σύµφωνα µε τη σχηµατισθείσα από τις αστυνοµικές Αρχές δικογραφία και τα τότε δηµοσιεύµατα, αποπειράθηκε να δωροδοκήσει τον τότε πρόεδρο του ΟΛΚΕ µε το ποσό των 15.000 ευρώ προκειµένου να τροποποιήσει οικεία διακήρυξη διαγωνισµού.
Τελικώς, ο δηµόσιος διαγωνισµός τελεσφόρησε το 2016 µόνον για τον κλάδο των υγρών αποβλήτων, όπου δραστηριοποιείται η HEC A.E. του ∆ηµ. Μελισσανίδη, έπειτα από περίπου οκτώ χρόνια µη νόµιµων παρατάσεων.
Το οξύµωρο είναι ότι η Antipollution ANE του Βύρωνα Βασιλειάδη κατέχει έως σήµερα στο ίδιο λιµάνι το προνόµιο της αποκλειστικότητας στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, αν και ο εκπρόσωπός της αντιµετωπίζει κακουργηµατικό κατηγορητήριο. «Η διασφάλιση της διαφάνειας κατά τη σύναψη και υλοποίηση δηµοσίων συµβάσεων αποτελεί πάγια προγραµµατική µας δέσµευση», δήλωνε το 2015 σχετικώς ο υπουργός Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ, Θ. ∆ρίτσας, δίνοντας την υπόσχεση ότι το υπουργείο του θα εξέταζε «όλες τις συµβάσεις διαχείρισης αποβλήτων στο σύνολο των λιµένων της χώρας».
Τόσο µεγάλο ενδιαφέρον έδειξε, που πέντε χρόνια µετά η Antipollution ANE δεσπόζει στους λιµενικούς οργανισµούς και στα δηµοτικά λιµενικά ταµεία, µε λεόντεια µερίδα, της τάξης του 85%, στις «εργολαβίες» για τα στερεά απόβλητα και η HEC µε 90% για τα υγρά.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάζουν σήµερα τα «Παραπολιτικά» στο πλαίσιο της µακράς έρευνάς τους για τα κραταιά µονοπώλια στους εν λόγω κλάδους, τα τελευταία χρόνια δεν εφαρµόζονταν ούτε οι νόµοι που ψηφίζονταν επί των ηµερών των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. για τη δήθεν προστασία του υγιούς ανταγωνισµού.
Οι δε εκάστοτε επικεφαλής των λιµενικών φορέων και της Ρυθµιστικής Αρχής Λιµένων (ΡΑΛ) και οι πολιτικοί τους προϊστάµενοι επιχειρούσαν να δικαιολογήσουν την ευνοϊκή για τους µονοπωλούντες την αγορά... απραξία τους υποστηρίζοντας ότι ο Ευρωπαϊκός Κανονισµός του 2017 (352/2017) για την πλήρη απελευθέρωση της εν λόγω αγοράς και την επιβολή ισότιµων και διαφανών όρων στους διαγωνισµούς προσκρούει στον Ν. 4504/2017 και δεν µπορεί να εφαρµοστεί.
Πρέπει να διευκρινιστεί, σηµειώνουν νοµικοί παράγοντες, ότι «πριν από την κατάθεση οποιουδήποτε νοµοσχεδίου στη Βουλή τα κείµενα υφίστανται ενδελεχή έλεγχο από την Κεντρική Νοµοπαρασκευαστική Επιτροπή». Συνεπώς, «αν υπήρχε ζήτηµα αντίθεσης, δηλαδή ο εθνικός νόµος να αντιστρατεύεται τον Ευρωπαϊκό Κανονισµό, θα είχε εντοπιστεί, αν µη τι άλλο, από το έγκριτο αυτό σώµα των επιστηµόνων, ενώ θα υπήρχε και παρέµβαση από την Ε.Ε.».
ΣΑΦΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Στο άρ. 105 του Ν. 4504/2017 ορίζεται ρητά ότι «οι δηµόσιοι και ιδιωτικοί φορείς λιµένων δηµοσιεύουν ανά πενταετία προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος, χωριστά για καθεµιά από τις κατηγορίες αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου, µε αντικείµενο την κατάρτιση καταλόγου πολλαπλών παρόχων για καθεµιά από τις κατηγορίες αυτές».
Επίσης: «Συµβάσεις για την παραλαβή και διαχείριση αποβλήτων πλοίων και καταλοίπων φορτίου, καθώς και συµβάσεις παραχώρησης υπηρεσιών ευκολιών παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου που προέρχονται από πλοία, εφόσον έχουν συναφθεί ύστερα από νόµιµη διαγωνιστική διαδικασία και βρίσκονται σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος (δηλαδή, Νοέµβριος 2017), δεν καταλαµβάνονται από τις διατάξεις του έως τη λήξη του συµβατικού χρόνου διάρκειάς τους».
Τα όσα συµβαίνουν στο λιµάνι της Κέρκυρας µε τις δύο εταιρείες δεν «ακουµπούν» σε κανένα θεσµικό πλαίσιο, ενώ αξίζει να σηµειωθεί ότι κανείς από τους κατά καιρούς επικεφαλής του οργανισµού λιµένος του νησιού δεν έχει κληθεί από κανέναν να αιτιολογήσει το σκεπτικό της... αδρανούς συµπεριφοράς του απέναντι σε µια τέτοια κατάσταση.
Η αρχική σύµβαση, πενταετούς διάρκειας, µε τον Οργανισµό Λιµένος Κέρκυρας (ΟΛΚΕ) έχει λήξει από τα τέλη του 2008 και έκτοτε µε διαρκείς ανανεώσεις, απευθείας αναθέσεις και σιωπηρές παρατάσεις εξακολουθούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους, υπερβαίνοντας, πέραν του νόµου και του κοινοτικού κεκτηµένου, κάθε έννοια και αρχή του ανταγωνισµού.
Μάλιστα, τον Φεβρουάριο του 2015 ο νόµιµος εκπρόσωπος της Antipollution είχε συλληφθεί επ’ αυτοφώρω όταν, σύµφωνα µε τη σχηµατισθείσα από τις αστυνοµικές Αρχές δικογραφία και τα τότε δηµοσιεύµατα, αποπειράθηκε να δωροδοκήσει τον τότε πρόεδρο του ΟΛΚΕ µε το ποσό των 15.000 ευρώ προκειµένου να τροποποιήσει οικεία διακήρυξη διαγωνισµού.
Τελικώς, ο δηµόσιος διαγωνισµός τελεσφόρησε το 2016 µόνον για τον κλάδο των υγρών αποβλήτων, όπου δραστηριοποιείται η HEC A.E. του ∆ηµ. Μελισσανίδη, έπειτα από περίπου οκτώ χρόνια µη νόµιµων παρατάσεων.
Το οξύµωρο είναι ότι η Antipollution ANE του Βύρωνα Βασιλειάδη κατέχει έως σήµερα στο ίδιο λιµάνι το προνόµιο της αποκλειστικότητας στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, αν και ο εκπρόσωπός της αντιµετωπίζει κακουργηµατικό κατηγορητήριο. «Η διασφάλιση της διαφάνειας κατά τη σύναψη και υλοποίηση δηµοσίων συµβάσεων αποτελεί πάγια προγραµµατική µας δέσµευση», δήλωνε το 2015 σχετικώς ο υπουργός Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ, Θ. ∆ρίτσας, δίνοντας την υπόσχεση ότι το υπουργείο του θα εξέταζε «όλες τις συµβάσεις διαχείρισης αποβλήτων στο σύνολο των λιµένων της χώρας».
Τόσο µεγάλο ενδιαφέρον έδειξε, που πέντε χρόνια µετά η Antipollution ANE δεσπόζει στους λιµενικούς οργανισµούς και στα δηµοτικά λιµενικά ταµεία, µε λεόντεια µερίδα, της τάξης του 85%, στις «εργολαβίες» για τα στερεά απόβλητα και η HEC µε 90% για τα υγρά.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάζουν σήµερα τα «Παραπολιτικά» στο πλαίσιο της µακράς έρευνάς τους για τα κραταιά µονοπώλια στους εν λόγω κλάδους, τα τελευταία χρόνια δεν εφαρµόζονταν ούτε οι νόµοι που ψηφίζονταν επί των ηµερών των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. για τη δήθεν προστασία του υγιούς ανταγωνισµού.
Οι δε εκάστοτε επικεφαλής των λιµενικών φορέων και της Ρυθµιστικής Αρχής Λιµένων (ΡΑΛ) και οι πολιτικοί τους προϊστάµενοι επιχειρούσαν να δικαιολογήσουν την ευνοϊκή για τους µονοπωλούντες την αγορά... απραξία τους υποστηρίζοντας ότι ο Ευρωπαϊκός Κανονισµός του 2017 (352/2017) για την πλήρη απελευθέρωση της εν λόγω αγοράς και την επιβολή ισότιµων και διαφανών όρων στους διαγωνισµούς προσκρούει στον Ν. 4504/2017 και δεν µπορεί να εφαρµοστεί.
Πρέπει να διευκρινιστεί, σηµειώνουν νοµικοί παράγοντες, ότι «πριν από την κατάθεση οποιουδήποτε νοµοσχεδίου στη Βουλή τα κείµενα υφίστανται ενδελεχή έλεγχο από την Κεντρική Νοµοπαρασκευαστική Επιτροπή». Συνεπώς, «αν υπήρχε ζήτηµα αντίθεσης, δηλαδή ο εθνικός νόµος να αντιστρατεύεται τον Ευρωπαϊκό Κανονισµό, θα είχε εντοπιστεί, αν µη τι άλλο, από το έγκριτο αυτό σώµα των επιστηµόνων, ενώ θα υπήρχε και παρέµβαση από την Ε.Ε.».
ΣΑΦΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Στο άρ. 105 του Ν. 4504/2017 ορίζεται ρητά ότι «οι δηµόσιοι και ιδιωτικοί φορείς λιµένων δηµοσιεύουν ανά πενταετία προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος, χωριστά για καθεµιά από τις κατηγορίες αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου, µε αντικείµενο την κατάρτιση καταλόγου πολλαπλών παρόχων για καθεµιά από τις κατηγορίες αυτές».
Επίσης: «Συµβάσεις για την παραλαβή και διαχείριση αποβλήτων πλοίων και καταλοίπων φορτίου, καθώς και συµβάσεις παραχώρησης υπηρεσιών ευκολιών παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων πλοίου και καταλοίπων φορτίου που προέρχονται από πλοία, εφόσον έχουν συναφθεί ύστερα από νόµιµη διαγωνιστική διαδικασία και βρίσκονται σε ισχύ κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος (δηλαδή, Νοέµβριος 2017), δεν καταλαµβάνονται από τις διατάξεις του έως τη λήξη του συµβατικού χρόνου διάρκειάς τους».
Τα όσα συµβαίνουν στο λιµάνι της Κέρκυρας µε τις δύο εταιρείες δεν «ακουµπούν» σε κανένα θεσµικό πλαίσιο, ενώ αξίζει να σηµειωθεί ότι κανείς από τους κατά καιρούς επικεφαλής του οργανισµού λιµένος του νησιού δεν έχει κληθεί από κανέναν να αιτιολογήσει το σκεπτικό της... αδρανούς συµπεριφοράς του απέναντι σε µια τέτοια κατάσταση.