ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η καραντίνα φεύγει, η τηλεργασία μένει: Ιστορικές αλλαγές στην εργασία φέρνει ο κοροναιός
Σε λιγότερο από 100 ημέρες, η πανδημία και οι αλυσιδωτές αντιδράσεις λόγω καραντίνας «κατάφεραν» να φέρουν το μέλλον της εργασίας στο σήμερα
Καθώς εκατομμύρια εργαζόμενοι ανά τον πλανήτη βγαίνουν σιγάσιγά από την καραντίνα και επιστρέφουν στα γραφεία τους, αρχίζει πλέον να φαίνεται ξεκάθαρα ότι αυτή η πανδημία άλλαξε για πάντα τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε. Δημοσκοπήσεις που έγιναν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού δείχνουν ότι μόνο ένας στους δύο Αμερικανούς σκοπεύει να επιστρέψει στον χώρο εργασίας του μόλις δοθεί το σύνθημα για την επανεκκίνηση της οικονομίας, εφόσον φυσικά του δοθεί επιλογή. Η επανάσταση της τηλεργασίας είναι γεγονός. Ομως ακόμα και εκείνοι που θα γυρίσουν στις δουλειές τους θα διαπιστώσουν ότι τα γραφεία δεν θα είναι ποτέ ξανά ίδια.
Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ έδειξε πόσο ανατράπηκε η καθημερινότητα των εργαζομένων εξαιτίας του κοροναϊού. Σύμφωνα με την έρευνα των CNBC και Change Research, το 42% των Αμερικανών δουλεύει από το σπίτι, ποσοστό πολλαπλάσιο από το 9% που έκανε το ίδιο πριν από την πανδημία. Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι τα ποσοστά της τηλεργασίας είναι ακόμα υψηλότερα στις χώρες της Ευρώπης, όπου το lockdown υπήρξε σαφώς αυστηρότερο.
Το ενδιαφέρον είναι ότι σήμερα μόνο το 55% των Αμερικανών που ρωτήθηκαν απάντησαν ότι σκοπεύουν να επιστρέψουν στα γραφεία τους μόλις η πανδημία τεθεί υπό έλεγχο. Το 24% θα ήθελε να συνεχίσει να δουλεύει από το σπίτι (είτε όλες είτε έστω κάποιες ημέρες της εβδομάδας) και το 20% δεν έχει αποφασίσει ακόμα.
Μέσα σε λιγότερο από 100 ημέρες, η πανδημία κατάφερε να φέρει το μέλλον της εργασίας στο σήμερα. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν μέσα σε ένα βράδυ θα φάνταζαν υπό οποιεσδήποτε άλλες συνθήκες αδύνατες. Ξαφνικά, οι ταμίες των σουπερμάρκετ και οι οδηγοί των εταιρειών κούριερ είναι αυτοί που κρατούν ζωντανό το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Οι κυβερνήσεις πληρώνουν τους εργαζομένους που υπό διαφορετικές συνθήκες θα είχαν απολυθεί από τις δουλειές τους. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ακόμα και οι απασχολούμενοι στη λεγόμενη «gigeconomy», λαμβάνουν πληρωμένη αναρρωτική άδεια. Η πανδημία του κοροναϊού δημιουργεί ένα δίχτυ ασφαλείας που θα μπορούσε να αλλάξει το μέλλον της εργασίας.
Αυτό το μέλλον διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα, καθώς όχι μόνο οι εργαζόμενοι, αλλά και οι επιχειρήσεις διαπιστώνουν ότι το πείραμα της τηλεργασίας έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η πανδημία έδειξε ότι εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να δουλέψουν εύκολα από το σπίτι, χρησιμοποιώντας emails, chats και videocalls για να επικοινωνήσουν με τους συναδέλφους και τους συνεργάτες τους. Για τις επιχειρήσεις, τα οφέλη είναι πολλαπλά, καθώς σταδιακά οι ανάγκες τους για χώρους γραφείων θα μειώνονται. Τα έξοδα για επαγγελματικά ταξίδια θα περικοπούν, αφού η περίοδος αυτή απέδειξε περίτρανα ότι οι περισσότερες συναντήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω Skype, Teams, Zoom ή κάποιας άλλης πλατφόρμας.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ
Ομως ακόμα και για εκείνους που σκοπεύουν να επιστρέψουν στα γραφεία τους, η καθημερινότητα θα είναι πλέον πολύ διαφορετική. Μάσκες, αντισηπτικά, θερμομετρήσεις και τεστ θα κυριαρχούν στους περισσότερους χώρους εργασίας. Τα γραφεία θα είναι πιο αραιά και τα ωράρια κυλιόμενα, ώστε να περιορίζεται ο αριθμός των ατόμων που θα βρίσκονται στον χώρο. Το μοντέλο του «open office», που κυριάρχησε από το 1990 και μετά, θα δώσει ξανά τη θέση του στα λεγόμενα «cubicles», τα κλειστά γραφειάκια των ’70s και των ’80s, που εκτιμάται ότι θα επιστρέψουν δυναμικά, αυτή τη φορά φτιαγμένα από πλεξιγκλάς. Μέχρι και τα έπιπλα γραφείου θα αλλάξουν σταδιακά. «Τα γραφεία συρρικνώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου από τα 1,8 μέτρα στα 1,6 μέτρα και τώρα στα 1,4 μέτρα ή και λιγότερο. Αλλά πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που θα δούμε να ανατρέπεται, καθώς οι άνθρωποι δεν θα θέλουν να κάθονται τόσο κοντά ο ένας στον άλλο», εξήγησε στον «Guardian» ο Αρούν Κάικερ της Zaha Hadid Architects. Το συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό γραφείο κατασκευάζει αυτόν τον καιρό στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ένα κτίριο με «ανέπαφα μονοπάτια», που θεωρείται το μέλλον των χώρων εργασίας. Στα νέα κεντρικά γραφεία της εταιρείας διαχείρισης απορριμμάτων Bee’ah, οι πόρτες ανοίγουν αυτόματα με αισθητήρες κίνησης και αναγνώρισης προσώπου, ενώ ο εργαζόμενος δεν χρειάζεται καν να πατήσει το κουμπί για να καλέσει το ασανσέρ ή να φτιάξει καφέ. Ολα γίνονται με ένα άγγιγμα στο κινητό του, όπως ακριβώς προστάζει η εποχή του κοροναϊού.
Δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ έδειξε πόσο ανατράπηκε η καθημερινότητα των εργαζομένων εξαιτίας του κοροναϊού. Σύμφωνα με την έρευνα των CNBC και Change Research, το 42% των Αμερικανών δουλεύει από το σπίτι, ποσοστό πολλαπλάσιο από το 9% που έκανε το ίδιο πριν από την πανδημία. Μπορεί να υποθέσει κανείς ότι τα ποσοστά της τηλεργασίας είναι ακόμα υψηλότερα στις χώρες της Ευρώπης, όπου το lockdown υπήρξε σαφώς αυστηρότερο.
24% θα ήθελε να συνεχίσει να δουλεύει από το σπίτι μετά την πανδημία και το 20% δεν έχει αποφασίσει ακόμα
Το ενδιαφέρον είναι ότι σήμερα μόνο το 55% των Αμερικανών που ρωτήθηκαν απάντησαν ότι σκοπεύουν να επιστρέψουν στα γραφεία τους μόλις η πανδημία τεθεί υπό έλεγχο. Το 24% θα ήθελε να συνεχίσει να δουλεύει από το σπίτι (είτε όλες είτε έστω κάποιες ημέρες της εβδομάδας) και το 20% δεν έχει αποφασίσει ακόμα.
Μέσα σε λιγότερο από 100 ημέρες, η πανδημία κατάφερε να φέρει το μέλλον της εργασίας στο σήμερα. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν μέσα σε ένα βράδυ θα φάνταζαν υπό οποιεσδήποτε άλλες συνθήκες αδύνατες. Ξαφνικά, οι ταμίες των σουπερμάρκετ και οι οδηγοί των εταιρειών κούριερ είναι αυτοί που κρατούν ζωντανό το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα. Οι κυβερνήσεις πληρώνουν τους εργαζομένους που υπό διαφορετικές συνθήκες θα είχαν απολυθεί από τις δουλειές τους. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ακόμα και οι απασχολούμενοι στη λεγόμενη «gigeconomy», λαμβάνουν πληρωμένη αναρρωτική άδεια. Η πανδημία του κοροναϊού δημιουργεί ένα δίχτυ ασφαλείας που θα μπορούσε να αλλάξει το μέλλον της εργασίας.
Αυτό το μέλλον διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα, καθώς όχι μόνο οι εργαζόμενοι, αλλά και οι επιχειρήσεις διαπιστώνουν ότι το πείραμα της τηλεργασίας έχει εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η πανδημία έδειξε ότι εκατομμύρια άνθρωποι μπορούν να δουλέψουν εύκολα από το σπίτι, χρησιμοποιώντας emails, chats και videocalls για να επικοινωνήσουν με τους συναδέλφους και τους συνεργάτες τους. Για τις επιχειρήσεις, τα οφέλη είναι πολλαπλά, καθώς σταδιακά οι ανάγκες τους για χώρους γραφείων θα μειώνονται. Τα έξοδα για επαγγελματικά ταξίδια θα περικοπούν, αφού η περίοδος αυτή απέδειξε περίτρανα ότι οι περισσότερες συναντήσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν μέσω Skype, Teams, Zoom ή κάποιας άλλης πλατφόρμας.
42% των Αμερικανών δουλεύει από το σπίτι, ποσοστό πολλαπλάσιο από το 9% που έκανε το ίδιο πριν από την πανδημίαΗ νέα εποχή της εργασίας μπορεί να απαλλάξει πολλούς από το πρωινό ξύπνημα ή τις μετακινήσεις σε μποτιλιαρισμένους δρόμους, όμως κρύβει και παγίδες για τους εργαζομένους. Ολοι εκείνοι που θα αφήσουν πίσω τους το οκτάωρο ή μια τυπική ημέρα στο γραφείο κινδυνεύουν να βρεθούν σε μια κατάσταση όπου απλώς θα είναι διαρκώς «online». Αν δεν θέσουν σαφή όρια, η νέα εργασιακή πραγματικότητα μπορεί τελικά να υποβαθμίσει την ποιότητα ζωής τους, υπονομεύοντας την ισορροπία εργασίας - προσωπικής ζωής, τον χρόνο για την οικογένεια, τη χαλάρωση ή ακόμα και τον ύπνο.
ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ
Ομως ακόμα και για εκείνους που σκοπεύουν να επιστρέψουν στα γραφεία τους, η καθημερινότητα θα είναι πλέον πολύ διαφορετική. Μάσκες, αντισηπτικά, θερμομετρήσεις και τεστ θα κυριαρχούν στους περισσότερους χώρους εργασίας. Τα γραφεία θα είναι πιο αραιά και τα ωράρια κυλιόμενα, ώστε να περιορίζεται ο αριθμός των ατόμων που θα βρίσκονται στον χώρο. Το μοντέλο του «open office», που κυριάρχησε από το 1990 και μετά, θα δώσει ξανά τη θέση του στα λεγόμενα «cubicles», τα κλειστά γραφειάκια των ’70s και των ’80s, που εκτιμάται ότι θα επιστρέψουν δυναμικά, αυτή τη φορά φτιαγμένα από πλεξιγκλάς. Μέχρι και τα έπιπλα γραφείου θα αλλάξουν σταδιακά. «Τα γραφεία συρρικνώθηκαν με το πέρασμα του χρόνου από τα 1,8 μέτρα στα 1,6 μέτρα και τώρα στα 1,4 μέτρα ή και λιγότερο. Αλλά πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που θα δούμε να ανατρέπεται, καθώς οι άνθρωποι δεν θα θέλουν να κάθονται τόσο κοντά ο ένας στον άλλο», εξήγησε στον «Guardian» ο Αρούν Κάικερ της Zaha Hadid Architects. Το συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό γραφείο κατασκευάζει αυτόν τον καιρό στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ένα κτίριο με «ανέπαφα μονοπάτια», που θεωρείται το μέλλον των χώρων εργασίας. Στα νέα κεντρικά γραφεία της εταιρείας διαχείρισης απορριμμάτων Bee’ah, οι πόρτες ανοίγουν αυτόματα με αισθητήρες κίνησης και αναγνώρισης προσώπου, ενώ ο εργαζόμενος δεν χρειάζεται καν να πατήσει το κουμπί για να καλέσει το ασανσέρ ή να φτιάξει καφέ. Ολα γίνονται με ένα άγγιγμα στο κινητό του, όπως ακριβώς προστάζει η εποχή του κοροναϊού.
