Με τα κρούσματα της πανδημίας να κυμαίνονται σταθερά κάτων από το ψυχολογικό όριο των 1.000 καθημερινά, εκκινούν οι συζητήσεις για τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων.

Το πρώτο βήμα για την επιστροφή στην κανονικότητα είναι η επαναλειτουργία των βρεφονηπιακών σταθμών, των νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων, ενώ επιφυλακτικοί παραμένουν οι ειδικοί για το άνοιγμα των υπόλοιπων βαθμίδων.
Παράλληλα, προβληματισμένοι είναι οι ειδικοί για τις συνέπειες της κινητικότητας κατά την εορταστική περίοδο και ιδίως τα Θεοφάνια, οι οποίοι αναμένουν την επιδημιολογική εικόνα που θα προκύψει μετά την περίοδο των γιορτών περιμένουν για να αποφασίσουν τα επόμενα βήματα όσον αφορά στα περιοριστικά μέτρα.

Έντονα επιφυλακτικοί παραμένουν οι επιστήμονες με το άνοιγμα του λιανεμπορίου και σημειώνουν - παρά τις έντονες ενστάσεις των εμπόρων- ότι πρέπει να υπάρξει μεγάλη προσοχή, ενώ αναμένουν αυξημένα κρούσματα την επόμενη εβδομάδα.

Την επιδημιολογική εικόνα που θα προκύψει μετά την περίοδο των γιορτών περιμένουν οι ειδικοί για να αποφασίσουν τα επόμενα βήματα όσον αφορά στα περιοριστικά μέτρα.

Ήδη, το lockdown έχει παραταθεί μέχρι τις 18 Ιανουαρίου, με εξαίρεση τα δημοτικά, τα νηπιαγωγεία, τους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς που ανοίγουν τη Δευτέρα.

Ωστόσο, παρά τις αντιδράσεις των εμπόρων, οι ειδικοί είναι έντονα επιφυλακτικοί με το άνοιγμα του λιανεμπορίου και σημειώνουν ότι πρέπει να υπάρξει μεγάλη προσοχή, ενώ αναμένουν αυξημένα κρούσματα την επόμενη εβδομάδα.

Στην ανάγκη να γίνουν λίγα και αργά βήματα έδωσε έμφαση ο καθηγητής Παθολογίας και μέλος της επιτροπής των λοιμωξιολόγων Χαράλαμπος Γώγος, που ανέφερε ότι «το λιανεμπόριο δεν θα ανοίξει ακόμα», ενώ υπογράμμισε ότι «δεν υπάρχουν εισηγήσεις για συγκεκριμένες ημερομηνίες». «Τίποτα δεν έχει αποφασιστεί για τη μεθεπόμενη εβδομάδα. Αλλάζει πολύ εύκολα η επιδημιολογική εικόνα», ξεκαθάρισε στον ΣΚΑΪ.

Ένα από τα θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι για επανεξέταση είναι το άνοιγμα της Γ’ Λυκείου, με το ζήτημα, όπως διευκρίνισε ο κ. Γώγος, να αναμένεται να συζητηθεί την άλλη εβδομάδα.

«Παράταση στο lockdown για να δούμε τα αποτελέσματα των γιορτών»

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο ομότιμος καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και μέλος Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών και της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Τάκης Παναγιωτόπουλος.

«Πρέπει να δούμε τη συνέπεια των συνευρέσεων στις γιορτές και αυτό είναι ένας λόγος που έκανε την επιτροπή εμπειρογνωμόνων να προτείνει την παράταση της εβδομάδας, παρότι δεν είναι αυτή που είχε εισηγηθεί την πρώτη εβδομάδα μετά τις γιορτές», δήλωσε στον ΘΕΜΑ 104,6.

Ο καθηγητής σημείωσε ότι η πτωτική τάση θα ήταν μεγαλύτερη «αν δεν υπήρχε η δραστηριότητα των Χριστουγέννων, αλλά αυτό είναι λίγο θεωρητικό», ενώ παραδέχθηκε ότι οι επιστήμονες ήθελαν να δουν ταχύτερη μείωση, με δεδομένο ότι τα μέτρα είναι σε ισχύ εδώ και δύο μήνες.

«Έχουμε δώσει μία υπερβολική έμφαση στις εισηγήσεις της επιτροπής πολλές φορές με πολύ διασταλτικό τρόπο. Η κυβέρνηση δικαιούται απολύτως να λαμβάνει αποφάσεις, έχει την πιο πλήρη εικόνα των πραγμάτων διότι δεν είναι μόνο τα ιατρικά και επιδημιολογικά δεδομένα» υπογράμμισε.

«Νωρίς για το άνοιγμα Γυμνασίων, Λυκείων και λιανεμπορίου»

Από την πλευρά του, ο ομότιμος καθηγητής εσωτερικής παθολογίας και μολυσματικών ασθενειών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και μέλος της ειδικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Αχιλλέας Γκίκας υποστήριξε ότι είναι νωρίς για να συζητηθεί το άνοιγμα των σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και του λιανεμπορίου, που «θα αργήσει 1-2 εβδομάδες ακόμη να απελευθερωθεί».

Στόχος είναι το σταδιακό άνοιγμα των δραστηριοτήτων, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί απότομα το επιδημιολογικό φορτίο. «Όλη η φροντίδα είναι να μην έρθουμε αντιμέτωποι με ένα τρίτο κύμα», δήλωσε στον ΘΕΜΑ 104,6 εκτιμώντας ότι «δεν θα φτάσουμε ξανά τα 3.000 κρούσματα. Δεν νομίζω ότι θα φτάσουμε σε τέτοια ύψη πάλι γιατί αν ξαναφτάσουμε θα έχουμε πολύ μεγαλύτερες επιπτώσεις. Το σύστημα δεν σηκώνει ξανά τόσο μεγάλη πίεση γιατί είναι ήδη τραυματισμένο».

Ανάσα οι επόμενοι μήνες 

Κι αν οι επιστήμονες εκφράζουν ανησυχία για την περίοδο μετά τις γιορτές, η στάση τους για τους επόμενους μήνες είναι πιο αισιόδοξη, με δεδομένη και την επιχείρηση των εμβολιασμών.

«Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι και με μία ήπια κάλυψη του εμβολιασμού, 40-50%, που θα έχουμε πετύχει το καλοκαίρι, θα δούμε μεγάλη ύφεση της επιδημίας. Τα μέτρα ατομικής προστασίας θα τα ξεφορτωθούμε, όταν δούμε τα νούμερα να πέφτουν δραματικά. Ίσως από τον Μάιο και μετά», δήλωσε ο επίκουρος καθηγητής του ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης, που ανέφερε ότι βρισκόμαστε στη συρρίκνωση του δεύτερου κύματος.

«Το γεγονός ότι παραμένουν κλειστές κάποιες δραστηριότητες, οι οποίες σχετίστηκαν με εκθετική αύξηση μέσα Οκτωβρίου -Νοέμβριου, ίσως μας επιτρέψει να πούμε ότι η επιδημία μπορεί να κινηθεί σε σταθεροποιητικά επίπεδα και να μην δούμε τρίτο κύμα. Η εικόνα της πανδημίας, αυτή τη στιγμή είναι σε φάση βελτίωσης», λέει χαρακτηριστικά.

Πάντως ο κ. Μαγιορκίνης εκτίμησε ότι ο εμβολιασμός στην Ελλάδα δεν θα ολοκληρωθεί για όλον τον πληθυσμό πριν το καλοκαίρι.

Στο ζήτημα των εμβολιασμών αναφέρθηκε και ο κ. Γκίκας, λέγοντας ότι «μέχρι το τέλος του μήνα θα ομαλοποιηθεί η εισροή εμβολίων και σιγά - σιγά θα έχουμε κάλυψη του πληθυσμού. Με φοβίζει η καθυστέρηση της παραλαβής».

Αισιοδοξία για το εμβόλιο 

Διευκρινίσεις σχετικά με το εθνικό εμβολιαστικό σχέδιο και τις δυνατότητες εμβολιασμού του ελληνικού κράτους δίνει μέσω ανάρτησης του στο Facebook ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων , Νίκος Χαρδαλιάς, υπογραμμίζοντας πως όταν αδειοδοτηθούν περισσότερα εμβόλια ώστε να διαθέτουμε και μεγαλύτερες ποσότητες φιαλιδίων, θα μπορούμε να φτάσουμε έως και 2 εκατομμύρια εμβολιασμούς το μήνα.

Συγκεκριμένα ο κ. Χαρδαλιάς αναφέρει τα εξής:

1) έως χθες 8.1.2021, 13 ημέρες από την έναρξη των εμβολιασμών, και σύμφωνα με το our world in data, η Ελλάδα είχε εμβολιάσει το 0,33% (34.787 εμβόλια) του πληθυσμού της όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος εμβολίων είναι στο 0.23%. Υπάρχουν μόλις 7 χώρες παγκοσμίως που έχουν ξεπεράσει το 1%, εκ των οποίων μόνο η Δανία (1,76%) ανήκει στην ΕΕ.

2) στο πλαίσιο της συμφωνίας που έχει συνάψει η ΕΕ με τις παραγωγούς εταιρίες των εμβολίων που έχουν αδειοδοτηθεί έως τώρα (pfizer και Moderna) -και της σχετικής κλείδας που ορίζει τις εθνικές κατανομές σε κάθε κράτος μέλος-, έχουν προγραμματιστεί να παραδοθούν για τον Ιανουάριο συνολικά 424.624 δόσεις δηλαδή 212.312 εμβόλια. Ο αριθμός αυτός διατίθεται σύμφωνα με τις υποδείξεις της εθνικής επιτροπής εμβολιασμού στο υγειονομικό προσωπικό δημοσίων-ιδιωτικών νοσοκομείων και σε ιδιώτες γιατρούς, σε φιλοξενούμενους και εργαζόμενους σε δομές φροντίδας ηλικιωμένων και χρονίως πασχόντων και σε ηλικιωμένους άνω των 85 ετών.

3) όχι, η δυνατότητα εμβολιασμού δεν θα παραμείνει στις ~8.000/ημερησίως καθόλη τη διάρκεια του 2021, όπως διάφοροι καλόπιστα (ή όχι) υπέθεσαν ή φοβήθηκαν. Ξεκινήσαμε από μερικές εκατοντάδες εμβόλια την ημέρα την πρώτη εβδομάδα, ανεβήκαμε στις 5.000+ στις 4/1, χθες υπερβήκαμε τις 8.000 και από 20/1 που τα εμβολιαστικά κέντρα θα φτάσουν τα 189 με 367 εμβολιαστικές γραμμές, θα φτάσουμε τα 17.500 εμβόλια ημερησίως (~48 εμβόλια/ημερησίως/εμβολιαστική γραμμή) για τον υπόλοιπο Ιανουάριο με στόχο την εξάντληση της πλειονότητας των διαθεσίμων εμβολίων του πρώτου μήνα.

4) Οι γραμμές εμβολιασμού αναπτύσσονται σταδιακά και όχι όλες μαζί διότι συσχετίζονται υποχρεωτικά α) με το διαθέσιμο αριθμό εμβολίων που έχουμε παραλάβει (τι νόημα θα είχε να αναπτύξουμε όλες τις γραμμές εμβολιασμού του τελικού πλάνου εμβολιασμού όταν δεν διαθέτουμε τα αντίστοιχα εμβόλια άραγε;) β) την ανάγκη εκπαίδευσης του προσωπικού που διενεργεί τους εμβολιασμούς χρησιμοποιώντας ψηφιακά εργαλεία και διαδικασίες καταχώρισης που εφαρμόζονται για πρώτη φορά και γ) την προσεκτική δοκιμή μιας εξαιρετικά συνθέτης εφοδιαστικής αλυσίδας διανομής των φιαλιδίων του εμβολίου υπό πολύ αυστηρές προδιαγραφές αποθήκευσης, ψύξης και μεταφοράς από τα 5 hubs σε όλη την Ελλάδα.

5) η σημαντική αβεβαιότητα που υπάρχει ακόμη γύρω από την παραγωγική ικανότητα της φαρμακοβιομηχανίας να παράγει και να προμηθεύει κάθε χώρα με τις αναγκαίες ποσότητες στη βάση των συμβατικών υποχρεώσεων που έχουν αναληφθεί, μας υποχρεώνει να κινούμαστε με συντηρητικά βήματα προς το παρόν. Για παράδειγμα, σε αυτή τη φάση θα ήταν τουλάχιστον ριψοκίνδυνη, αν όχι ανεύθυνη, μια εναλλακτική «μονοδοσική» στρατηγική από τη στρατηγική δύο δόσεων που εφαρμόζει η χώρα μας. Κι αυτό διότι η μονοδοσική στρατηγική θα εξαντλούσε -στο όνομα της ταχύτητας- πολύ γρήγορα τα λιγοστά διαθέσιμα αποθέματα χωρίς όμως να είναι σίγουρο ότι θα παραλάβουμε στην ώρα τους τις αναγκαίες ποσότητες για τη δεύτερη δόση, διακινδυνεύοντας έτσι να αχρηστευθεί και η πρώτη δόση για όσους εμβολιάστηκαν.

6) εν τέλει, ένα από τα ζητήματα που καλούμαστε να διαχειριστούμε σε αυτή τη φάση είναι η σχέση περιορισμένης προσφοράς και αυξημένης ζήτησης. Ακόμη πιο μαζικοί εμβολιασμοί θα είναι εφικτοί στη χώρα μας όταν αδειοδοτηθούν περισσότερα εμβόλια ώστε να διαθέτουμε και μεγαλύτερες ποσότητες φιαλιδίων. Και φυσικά τότε, ναι, θα μπορούμε να φτάσουμε έως και 2 εκατομμύρια εμβολιασμούς το μήνα. Η παρουσίαση του τελικού σχεδίου ανάπτυξης εμβολιαστικών κέντρων δεν πρέπει να συγχέεται, όμως, με τις σημερινές δυνατότητες εμβολιασμού με βάση τα διαθέσιμα εμβόλια.