Μη σνομπάρεις το εμβόλιο... Ρώτησα ασθενή του φαρμακείου που υποφέρει από αλλεργικό άσθμα (κι αυτό την καθιστά αυτομάτως ευπαθή) πότε έχει κανονίσει το ραντεβού για τον εμβολιασμό της. Απάντησε ότι αρνείται να κάνει το εμβόλιο της Astrazeneca. Χωρίς αμφιβολία, δεν είναι η μοναδική περίπτωση που αρνείται να εμβολιαστεί με το συγκεκριμένο εμβόλιο – άλλωστε, τις τελευταίες ημέρες, ακόμα και κράτη ανέστειλαν το πρόγραμμα εμβολιασμών για να εξετάσουν την πιθανότητα να συνδέεται με περιστατικά θρομβώσεων. Τα επιχειρήματα όσων τάσσονται στο ίδιο, μερικά έστω, αντιεμβολιαστικό στρατόπεδο είναι, α) οι παρενέργειες του συγκεκριμένου εμβολίου, β) ο μακρύς χρόνος, τρεις μήνες, που μεσολαβεί ανάμεσα πρώτη και δεύτερη δόση, γ) η έλλειψη στοιχείων για την αποτελεσματικότητά του σε μεγάλες ηλικίες και, δ), η η έλλειψη στοιχείων για την ανταπόκρισή του στα καινούργια μεταλλαγμένα στελέχη του κορωνοϊού. Κι όμως. Η ευρύτερη καχυποψία δεν στηρίζεται στα προαναφερθέντα κενά (που σιγά σιγά απαντώνται) αλλά στον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίθηκαν στις επιφυλάξεις αυτές ορισμένοι πολιτικοί. Αυτοί μετέδωσαν την καχυποψία. Εκκινώντας από τον γάλλο πρόεδρο, Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος στα τέλη Ιανουαρίου, χωρίς αναφορά σε επιστημονικά και ερευνητικά στοιχεία τα οποία δεν υπήρχαν, δήλωσε ότι το εμβόλιο της Astrazeneca είναι ‘’quasi-ineffective’’ –σχεδόν αναποτελεσματικό[1][2]. Την ίδια ακριβώς ημέρα, ο E.M.A. (European Medicines Agency) έδωσε το πράσινο φως για το εμβόλιο, αναφέροντας ότι «δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τους μεγαλύτερους ηλικιακά (άνω των 55 ετών) και στο πόσο καλά λειτούργησε το εμβόλιο σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία. Παρ’ όλα αυτά, η προστασία είναι σίγουρη, με δεδομένο ότι η ανοσοποιητική ανταπόκριση σε αυτή την ηλικία δημιουργείται και με βάση την εμπειρία που έχει ο οργανισμός και σε άλλα εμβόλια. Καθώς υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες σε αυτή την ηλικιακή ομάδα, η επιστημονική ομάδα του E.M.A. θεώρησε ότι το εμβόλιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από μεγαλύτερους ηλικιακά ανθρώπους» [3]. Λίγες μέρες μετά, τη Γαλλία ακολούθησε η Γερμανία, με δηλώσεις[4] ότι στους άνω των 65 δεν θα έπρεπε να χορηγείται το Astrazeneca.

Για άλλη μια φορά, οι πολιτικές δηλώσεις δεν βασίζονταν σε επιστημονικά δεδομένα. Η ίδια η Astrazeneca απέρριψε τις δηλώσεις αυτές, αντιπαραβάλλοντας στοιχεία από το clinical trial στους άνω των 65. Λίγες εβδομάδες μετά τα προαναφερθέντα περιστατικά, τον περασμένο μήνα, διαβάζαμε και ακούγαμε καθημερινά στις ειδήσεις για έρευνες που υποστήριζαν το εμβόλιο της Astrazeneca, καθώς απέδειξε προστασία από σοβαρή νοσηλεία σε μεγάλο ποσοστό. Πλέον και η Γαλλία και η Γερμανία προσφέρουν το εμβόλιο και στους άνω των 65 ετών. Όμως η καχυποψία είχε εδραιωθεί με αποτέλεσμα, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, πολλοί εμφανίζονται απρόθυμοι να προγραμματίσουν το εμβόλιο της Astrazeneca, προτιμώντας να μένουν χωρίς κανένα εμβόλιο μέχρι νεωτέρας, ή περιμένοντας το εμβόλιο της Johnson&Johnson, το οποίο ακόμα δεν έχει εγκριθεί. Είναι τεράστιο λάθος – και βλάπτει όχι μόνο όσους αρνούνται να κάνουν το συγκεκριμένο εμβόλιο αλλά και την κοινωνία. Τα στοιχεία και τα δεδομένα, άλλωστε, δεν επιτρέπουν την καχυποψία, αφού οι κλινικές δοκιμές και οι προϋποθέσεις για την έγκριση των εμβολίων προϋποθέτουν την ασφάλειά τους. Απέναντι λοιπόν στην καχυποψία που αποβαίνει σε βάρος της δημόσιας υγείας έχουμε μια πρακτική: να γυρίσουμε την πλάτη, ή καλύτερα το εμβολιασμένο μας μπράτσο, σε όσους θα εξακολουθήσουν, εγωιστικά και εγωκεντρικά, να αρνιούνται τον εμβολιασμό, με ρίσκο όχι μόνο τη δική τους υγεία και των αγαπημένων ανθρώπων τους, που πιθανόν να είναι ηλικιωμένοι ή να ανήκουν σε ευπαθή ομάδα, αλλά και την καθυστέρηση της απαλλαγής από την πανδημία και τις συνέπειές της. Η απάντηση στην κουλτούρα της αμφισβήτησης των εμβολίων πρέπει να είναι μια: το ιδανικό εμβόλιο για εσένα είναι αυτό που έχει εγκριθεί και ταυτόχρονα είναι και πρώτο διαθέσιμο στη χώρα σου.

 ΥΓ1. Η οποιαδήποτε αρνητική ή υπεροπτική στάση, μάλιστα χωρίς στοιχεία, απέναντι στο εμβόλιο της Astrazeneca, είναι εκδήλωση αγνωμοσύνης για την ομάδα των επιστημόνων της Οξφόρδης, η οποία και κατάφερε πρώτη, μέσα σε ελάχιστους μήνες, ένα επιστημονικό θαύμα, κάτι για το οποίο στο παρελθόν θα χρειαζόμασταν τουλάχιστον μια δεκαετία.

 ΥΓ2. Αν κάτι έπρεπε να μας έχει διδάξει η πανδημία είναι ότι πρέπει να εμπιστευόμαστε τους ιατρικούς και φαρμακευτικούς οργανισμούς καθώς και τις ερευνητικές ομάδες που τους στελεχώνουν. Ας πάψουμε να βλέπουμε την έρευνα και τις κατακτήσεις της επιστήμης από το πρίσμα των θεωριών συνωμοσίας, τις οποίες συχνά εκμεταλλεύονται οι φορείς λαϊκιστικών πολιτικών.

[1] https://www.france24.com/en/live-news/20210129-macron-astrazeneca-vaccine-quasi-ineffective-for-over-65s 

[2] https://www.politico.eu/article/coronavirus-vaccine-europe-astrazeneca-macron-quasi-ineffective-older-pe/ 

[3] Most of the participants in these studies were between 18 and 55 years old. There are not yet enough results in older participants (over 55 years old) to provide a figure for how well the vaccine will work in this group. However, protection is expected, given that an immune response is seen in this age group and based on experience with other vaccines; as there is reliable information on safety in this population, EMA’s scientific experts considered that the vaccine can be used in older adults. More information is expected from ongoing studies, which include a higher proportion of elderly participants.’’ https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-recommends-covid-19-vaccine-astrazeneca-authorisation-eu

[4] Germany’s Health Minister Jens Spahn cautioned that the final recommendation from the expert committee would come only after the EMA has made its decision. But the experts’ highly public move makes it very difficult for German authorities to advocate giving the jab to those 65 and over, at least for now, even the EMA deems it safe to do so. https://www.politico.eu/article/germany-reservations-on-oxford-astrazeneca-coronavirus-vaccine-jab-eus-woes/