ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Εκπρόσωποι του τουρισμού στα Παραπολιτικά: Αναμένουμε κινητικότητα μετά τις 15 Ιουνίου
Με προσεκτικά βήματα το restart του τουρισμού
Αν υπάρξει ατοµική ευθύνη και τηρηθούν τα υγειονοµικά πρωτόκολλα, τότε, η Ελλάδα µπορεί να αποτελέσει έναν ασφαλή προορισµό για διακοπές.
Ωστόσο, σύµφωνα µε τα όσα παρατηρούν και αναφέρουν στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» τουριστικοί φορείς και επαγγελµατίες του κλάδου, το τοπίο παραµένει θολό για τον Μάιο και τον Ιούνιο, εφόσον δεν έχουν ξεκαθαριστεί οι όροι ταξιδιού από τις βασικές αγορές-πελάτες του ελληνικού τουρισµού (ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Ρωσία, Γερµανία κ.ά.), µε κύρια συνέπεια τις µηδενικές κρατήσεις και την αναποφασιστικότητα των ξενοδόχων περί επαναλειτουργίας των µονάδων τους.
Το ερώτηµα, λοιπόν, που προκύπτει είναι: Κάτω από ποιες συνθήκες µπορούµε να µιλάµε για άνοιγµα του τουρισµού, τώρα - κατά το τρέχον διάστημα, και υπό ποιους όρους τον Ιούλιο;
«Ανοίγουµε για να δώσουµε το µήνυµα της προετοιµασίας, αλλά χρειάζεται ακόµη δουλειά. “Κόκκινο” στα κρούσµατα είναι “κόκκινο” στον τουρισµό, στις επιχειρήσεις, στην απασχόληση, στους τζίρους των τοπικών οικονοµιών. Αν θέλουµε να ξαναπάρουµε πίσω τις ζωές µας, θα το πετύχουµε µόνο µε εµβόλια και ατοµική ευθύνη. ∆εν υπάρχει άλλος δρόµος κι όποιος τον υπόσχεται λέει ψέµατα και έχει εγκληµατικές ευθύνες. Μετά το τυπικό άνοιγµα, ένα διάστηµα 30-40 ηµερών είναι απαραίτητο για να βελτιωθεί η επιδηµιολογική εικόνα της χώρας, που είναι στο χέρι µας, και να δούµε εν τω µεταξύ να οριστικοποιούνται οι κανόνες µετακινήσεων εντός της Ε.Ε µε το Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό και να ενεργοποιούνται διακρατικές συµφωνίες µε τρίτες χώρες. Τότε θα µπορούµε να αισιοδοξούµε για µια σεζόν από τον Ιούλιο µέχρι και τον Οκτώβριο τουλάχιστον», ξεκαθάρισε σε επικοινωνία του µε τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ξενοδόχων.
Συµβολική ηµεροµηνία, που δηµιουργεί αλυσίδα εµπιστοσύνης, χαρακτήρισε τη σηµερινή ηµέρα η Ιωάννα ∆ρέττα, διευθύνουσα σύµβουλος της Marketing Greece, µιας καινοτόµου συµµαχίας του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) και του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ).
«Χρειαζόµασταν αυτή την ηµεροµηνία-ορόσηµο για επικοινωνιακό σκοπό, ωστόσο αυτό δεν σηµαίνει πως πατήθηκε σήµερα ένα κουµπί και άνοιξε ο τουρισµός. Οι κρατήσεις θα έρθουν σταδιακά και η τουριστική δραστηριότητα θα επανεκκινήσει πρακτικά προς τα τέλη Ιουνίου», ανέφερε στα «Π», τονίζοντας πως φέτος υπάρχει σαφής στόχευση στην επιµήκυνση της σεζόν. «Αλλωστε, η τοποθέτηση της Marketing Greece, ιδίως για το 2021, είναι το “Endless Greek Summer”», πρόσθεσε, θυµίζοντας πως και το 2020 υπήρχε η δυναµική για παράταση της τουριστικής περιόδου, η οποία όµως διακόπηκε λόγω του 2ου κύµατος της πανδηµίας.
Η κ. ∆ρέττα στάθηκε και σε ένα άλλο, εξίσου σηµαντικό στοιχείο ενόψει της επανεκκίνησης: «Το άνοιγµα του τουρισµού διαφοροποιείται ανά αγορά. Βλέπουµε, για παράδειγµα, τη Μ. Βρετανία, για την οποία η Ελλάδα παραµένει σε “πορτοκαλί” χρώµα. Αναµένουµε την επαναξιολόγηση προς τα τέλη Μαΐου. Από την άλλη, το Ισραήλ έχει ανοίξει τις πτήσεις προς τη χώρα µας, ενώ οι ΗΠΑ µάς κατατάσσουν ακόµη στο “κόκκινο” και κρατούν στάση αναµονής».
«Ναι µεν η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως ο τουρισµός ανοίγει, αλλά οι tour operators δεν µας έχουν ενηµερώσει σχετικά µε την επανεκκίνηση των πτήσεων, ούτε οι αεροπορικές εταιρείες έχουν προβεί σε σαφείς ανακοινώσεις», είπε από την πλευρά του ο Γιώργος Πελεκανάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας ∆ιευθυντών Ξενοδοχείων (ΠΟ∆ΙΞ).
«Αναµένουµε κινητικότητα µετά τις 15 Ιουνίου, σύµφωνα µε την εικόνα που διαµορφώνεται έως σήµερα», πρόσθεσε, αναφερόµενος σε έναν µεγάλο αριθµό ξενοδοχείων που παραµένουν ακόµη κλειστά.
Για µεγάλες αβεβαιότητες έκανε όµως λόγο και ο κ. Τάσιος: «Πάµε σε µια σεζόν που θα είναι όχι “last minute” αλλά “last second κι όποιος προλάβει”. Ο ανταγωνισµός των τουριστικών χωρών είναι τεράστιος µέσα σε µια συγκυρία γεωπολιτικών εντάσεων. Ανατροπές µπορεί να συµβούν από τη µια στιγµή στην άλλη».
Στο επιτελείο του ΣΕΤΕ εκφράζεται επίσης µια επιφυλακτικότητα για τα διεθνή ταξίδια και την τάση «staycation». Σύµφωνα µε τον Γιάννη Ρέτσο, πρόεδρο του ΣΕΤΕ, έχουµε ένα ακόµα δύσκολο και απαιτητικό καλοκαίρι και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στις διµερείς συµφωνίες, που θα καθορίσουν τους όρους εισόδου και εξόδου.
«Η τουριστική µας δραστηριότητα ξεκίνησε ήδη µε µια πρώτη πτήση από τουρίστες από το Τελ Αβίβ», είπε ο Νίκος Χαλκιαδάκης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Κρήτης.
«Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πάνω από εβδοµήντα προγραµµατισµένες πτήσεις από την Πολωνία, την Τσεχία, το Βέλγιο, το Ισραήλ, τη Γερµανία αλλά και το Ηνωµένο Βασίλειο», σηµείωσε µε φανερή αισιοδοξία για σηµαντική κινητικότητα στην περιοχή το β’ εξάµηνο του 2021 και ελπίζοντας να µην υπάρχει κάποια ακύρωση.
«Εχοντας υποστεί ένα ισχυρό σοκ το 2020, ζητάµε φέτος να είναι σε λειτουργία όλα τα χερσαία σύνορα και ειδικά ο σταθµός των Ευζώνων, από τον οποίο διέρχεται το 25% µε 30% του οδικού τουρισµού», επισήµανε ο Ηρακλής Τσιτλακίδης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Πιερίας. Οσο για τη χρήση του Green Pass, ο κ. Τσιτλακίδης το χαρακτήρισε πολύ θετικό στοιχείο, που θα διευκολύνει την ασφαλή πρόσβαση, ακόµα και από τρίτες χώρες.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι την Παρασκευή 14 Μαΐου κατά την επίσημη εκδήλωση για το άνοιγμα του τουρισμού στο Σούνιο, ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, παρουσία της διοίκησης του ΕΟΤ, ανακοίνωσε ότι θα ανοίξουν όλες οι πύλες εισόδου.
Ειδικότερα, απαντώντας σε ερώτηση των «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ» σχετικά με την αναγκαιότητα ανοίγματος όλων των πυλών εισόδου δεσμεύτηκε πως θα ανοίξει η πύλη των Ευζώνων αλλά και η πύλη Ορμενίου, ανατολικά στη Βουλγαρία. «Ανοίγουμε από τις 14 Μαΐου την πύλη των Ευζώνων. Ο οδικός τουρισμός είναι πολύ σημαντικός για τη Βόρεια Ελλάδα και, φυσικά, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να διαφυλάξουμε την υγειονομική μας ασφάλεια, για να μη χρειαστεί να πάρουμε πιο περιοριστικά μέτρα», δεσμεύτηκε χαρακτηριστικά. Θυμίζουμε πως η επανεκκίνηση του οδικού τουρισμού το 2020 μετατράπηκε σε φαινόμενο μπούμερανγκ για πολλούς ξενοδόχους, όπως, για παράδειγμα, της Πιερίας, όπου το 75% των τουριστών καταφθάνει οδικώς. Από εκεί που ήταν οι πιο ευνοημένοι λόγω του πλεονεκτήματος της ασφαλούς προσβασιμότητας τουριστών οδικώς, λειτούργησαν μόνο 15 ημέρες, καθώς όλα ανατράπηκαν με την αιφνίδια απαγόρευση εισόδου στους Σέρβους, αλλά και με την αποδιοργάνωση των τεστ PCR.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ»
Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα που έστειλε στις βασικές της αγορές η Ελλάδα την Παρασκευή 14 Μαϊου, οπότε και άνοιξε επισήμως ο τουρισμός, η «βαριά βιομηχανία» της εθνικής μας οικονομίας.Ωστόσο, σύµφωνα µε τα όσα παρατηρούν και αναφέρουν στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» τουριστικοί φορείς και επαγγελµατίες του κλάδου, το τοπίο παραµένει θολό για τον Μάιο και τον Ιούνιο, εφόσον δεν έχουν ξεκαθαριστεί οι όροι ταξιδιού από τις βασικές αγορές-πελάτες του ελληνικού τουρισµού (ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Ρωσία, Γερµανία κ.ά.), µε κύρια συνέπεια τις µηδενικές κρατήσεις και την αναποφασιστικότητα των ξενοδόχων περί επαναλειτουργίας των µονάδων τους.
Το ερώτηµα, λοιπόν, που προκύπτει είναι: Κάτω από ποιες συνθήκες µπορούµε να µιλάµε για άνοιγµα του τουρισµού, τώρα - κατά το τρέχον διάστημα, και υπό ποιους όρους τον Ιούλιο;
«Ανοίγουµε για να δώσουµε το µήνυµα της προετοιµασίας, αλλά χρειάζεται ακόµη δουλειά. “Κόκκινο” στα κρούσµατα είναι “κόκκινο” στον τουρισµό, στις επιχειρήσεις, στην απασχόληση, στους τζίρους των τοπικών οικονοµιών. Αν θέλουµε να ξαναπάρουµε πίσω τις ζωές µας, θα το πετύχουµε µόνο µε εµβόλια και ατοµική ευθύνη. ∆εν υπάρχει άλλος δρόµος κι όποιος τον υπόσχεται λέει ψέµατα και έχει εγκληµατικές ευθύνες. Μετά το τυπικό άνοιγµα, ένα διάστηµα 30-40 ηµερών είναι απαραίτητο για να βελτιωθεί η επιδηµιολογική εικόνα της χώρας, που είναι στο χέρι µας, και να δούµε εν τω µεταξύ να οριστικοποιούνται οι κανόνες µετακινήσεων εντός της Ε.Ε µε το Πράσινο Ψηφιακό Πιστοποιητικό και να ενεργοποιούνται διακρατικές συµφωνίες µε τρίτες χώρες. Τότε θα µπορούµε να αισιοδοξούµε για µια σεζόν από τον Ιούλιο µέχρι και τον Οκτώβριο τουλάχιστον», ξεκαθάρισε σε επικοινωνία του µε τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο Γρηγόρης Τάσιος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ξενοδόχων.
Συµβολική ηµεροµηνία, που δηµιουργεί αλυσίδα εµπιστοσύνης, χαρακτήρισε τη σηµερινή ηµέρα η Ιωάννα ∆ρέττα, διευθύνουσα σύµβουλος της Marketing Greece, µιας καινοτόµου συµµαχίας του Συνδέσµου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) και του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ).
«Χρειαζόµασταν αυτή την ηµεροµηνία-ορόσηµο για επικοινωνιακό σκοπό, ωστόσο αυτό δεν σηµαίνει πως πατήθηκε σήµερα ένα κουµπί και άνοιξε ο τουρισµός. Οι κρατήσεις θα έρθουν σταδιακά και η τουριστική δραστηριότητα θα επανεκκινήσει πρακτικά προς τα τέλη Ιουνίου», ανέφερε στα «Π», τονίζοντας πως φέτος υπάρχει σαφής στόχευση στην επιµήκυνση της σεζόν. «Αλλωστε, η τοποθέτηση της Marketing Greece, ιδίως για το 2021, είναι το “Endless Greek Summer”», πρόσθεσε, θυµίζοντας πως και το 2020 υπήρχε η δυναµική για παράταση της τουριστικής περιόδου, η οποία όµως διακόπηκε λόγω του 2ου κύµατος της πανδηµίας.
Η κ. ∆ρέττα στάθηκε και σε ένα άλλο, εξίσου σηµαντικό στοιχείο ενόψει της επανεκκίνησης: «Το άνοιγµα του τουρισµού διαφοροποιείται ανά αγορά. Βλέπουµε, για παράδειγµα, τη Μ. Βρετανία, για την οποία η Ελλάδα παραµένει σε “πορτοκαλί” χρώµα. Αναµένουµε την επαναξιολόγηση προς τα τέλη Μαΐου. Από την άλλη, το Ισραήλ έχει ανοίξει τις πτήσεις προς τη χώρα µας, ενώ οι ΗΠΑ µάς κατατάσσουν ακόµη στο “κόκκινο” και κρατούν στάση αναµονής».
«Ναι µεν η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως ο τουρισµός ανοίγει, αλλά οι tour operators δεν µας έχουν ενηµερώσει σχετικά µε την επανεκκίνηση των πτήσεων, ούτε οι αεροπορικές εταιρείες έχουν προβεί σε σαφείς ανακοινώσεις», είπε από την πλευρά του ο Γιώργος Πελεκανάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας ∆ιευθυντών Ξενοδοχείων (ΠΟ∆ΙΞ).
«Αναµένουµε κινητικότητα µετά τις 15 Ιουνίου, σύµφωνα µε την εικόνα που διαµορφώνεται έως σήµερα», πρόσθεσε, αναφερόµενος σε έναν µεγάλο αριθµό ξενοδοχείων που παραµένουν ακόµη κλειστά.
Για µεγάλες αβεβαιότητες έκανε όµως λόγο και ο κ. Τάσιος: «Πάµε σε µια σεζόν που θα είναι όχι “last minute” αλλά “last second κι όποιος προλάβει”. Ο ανταγωνισµός των τουριστικών χωρών είναι τεράστιος µέσα σε µια συγκυρία γεωπολιτικών εντάσεων. Ανατροπές µπορεί να συµβούν από τη µια στιγµή στην άλλη».
Στο επιτελείο του ΣΕΤΕ εκφράζεται επίσης µια επιφυλακτικότητα για τα διεθνή ταξίδια και την τάση «staycation». Σύµφωνα µε τον Γιάννη Ρέτσο, πρόεδρο του ΣΕΤΕ, έχουµε ένα ακόµα δύσκολο και απαιτητικό καλοκαίρι και θα πρέπει να δοθεί προσοχή στις διµερείς συµφωνίες, που θα καθορίσουν τους όρους εισόδου και εξόδου.
GAME CHANGER ΟΙ ΗΠΑ
Από ποιες χώρες, λοιπόν, περιµένουν οι ξενοδόχοι τους περισσότερους τουρίστες; «Σίγουρα οι βασικές µας αγορές είναι αυτές της Ε.Ε. Η Βρετανία πλέον είναι µια ξεχωριστή περίπτωση και θα δούµε πώς θα εξελιχθεί, παράλληλα ασφαλώς µε τις δύο ακόµα µεγάλες αγορές που µας ενδιαφέρουν, των ΗΠΑ και της Ρωσίας. ∆εν έχουµε ακόµη δεδοµένα για να κάνουµε την παραµικρή πρόβλεψη. Μπορούµε µόνο να ευχηθούµε το καλύτερο», απάντησε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας οµοσπονδίας ξενοδόχων κ. Τάσιος. Εξαιρετικά σηµαντικό είναι ότι, αυτήν τη στιγµή, η Marketing Greece συγκεντρώνει πολύ µεγάλο ενδιαφέρον από τις ΗΠΑ, σε αντίθεση µε το 2020, όταν στην κορυφή του ταξιδιωτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα βρισκόταν η Γερµανία. «Η Αµερική φέτος µπορεί να είναι ο game changer για τον ελληνικό τουρισµό. Αυτό, βέβαια, θα εξαρτηθεί από την επιδηµιολογική πορεία της Ελλάδας. Με άλλα λόγια, όταν πάψουµε να είµαστε “κόκκινοι”. Επιπλέον, παρατηρούµε ότι αυτήν τη στιγµή καταγράφονται περισσότερες πτήσεις από τις ΗΠΑ από ό,τι είχαµε δει ακόµα και το 2019», αποκάλυψε από την πλευρά της η κ. ∆ρέττα, επισηµαίνοντας ωστόσο και το ενδεχόµενο µη πραγµατοποίησης των καταγεγραµµένων πτήσεων. Η ίδια θεωρεί εξίσου σηµαντικές τις εξελίξεις γύρω από την έλευση Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα.«Η τουριστική µας δραστηριότητα ξεκίνησε ήδη µε µια πρώτη πτήση από τουρίστες από το Τελ Αβίβ», είπε ο Νίκος Χαλκιαδάκης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Κρήτης.
«Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πάνω από εβδοµήντα προγραµµατισµένες πτήσεις από την Πολωνία, την Τσεχία, το Βέλγιο, το Ισραήλ, τη Γερµανία αλλά και το Ηνωµένο Βασίλειο», σηµείωσε µε φανερή αισιοδοξία για σηµαντική κινητικότητα στην περιοχή το β’ εξάµηνο του 2021 και ελπίζοντας να µην υπάρχει κάποια ακύρωση.
ΣΚΑΝΕΡ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ
Από την κυβέρνηση γίνεται λόγος για εισροή πολλών τουριστών από τα Βαλκάνια. Ωστόσο, ερωτήµατα γεννιούνται δεδοµένου ότι το 2020 οι ξενοδόχοι των περιοχών που εξαρτώνται άµεσα από τον οδικό τουρισµό βίωσαν ένα ισχυρό σοκ µε το κλείσιµο των συνόρων. Σε ποιο στάδιο βρισκόµαστε σήµερα όσον αφορά την ασφαλή είσοδο των τουριστών από τα χερσαία σύνορα; «Είναι αισιόδοξη η εικόνα της υψηλής ζήτησης από τις βαλκανικές χώρες. Το κρίσιµο, λοιπόν, είναι να αξιοποιηθεί σωστά, ώστε να µεταφραστεί σε κρατήσεις δωµατίων σε όλη την ηπειρωτική χώρα που είναι προσβάσιµη µε το οδικό δίκτυο. Από τη Χαλκιδική µέχρι την Πελοπόννησο. Γι’ αυτό και έχουµε επανειληµµένως επισηµάνει τη σηµασία της γρήγορης ροής ελέγχων κατά την είσοδο στη χώρας µας, που µπορεί να επιτευχθεί µε τη λειτουργία σκάνερ». Επίσης πρέπει να ανοίξουν όλες οι πύλες εισόδου, µε πρώτη των Ευζώνων, που είναι η βασική πύλη της χώρας από την Κεντρική Ευρώπη», παρατήρησε από την πλευρά του ο κ.Τάσιος. Θυµίζουµε πως ο αριθµός αφίξεων ξεπερνά τα 9,5 εκατοµµύρια, µε τη µελέτη του ΙΝΣΕΤΕ για το 2019 να καταγράφει 1,8 δισ. ευρώ έσοδα. Ενας αριθµός που αντιστοιχεί στο 30,6% του συνόλου των αφίξεων και στο 10,1% των εσόδων.«Εχοντας υποστεί ένα ισχυρό σοκ το 2020, ζητάµε φέτος να είναι σε λειτουργία όλα τα χερσαία σύνορα και ειδικά ο σταθµός των Ευζώνων, από τον οποίο διέρχεται το 25% µε 30% του οδικού τουρισµού», επισήµανε ο Ηρακλής Τσιτλακίδης, πρόεδρος της Ενωσης Ξενοδόχων Πιερίας. Οσο για τη χρήση του Green Pass, ο κ. Τσιτλακίδης το χαρακτήρισε πολύ θετικό στοιχείο, που θα διευκολύνει την ασφαλή πρόσβαση, ακόµα και από τρίτες χώρες.
Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι την Παρασκευή 14 Μαΐου κατά την επίσημη εκδήλωση για το άνοιγμα του τουρισμού στο Σούνιο, ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, παρουσία της διοίκησης του ΕΟΤ, ανακοίνωσε ότι θα ανοίξουν όλες οι πύλες εισόδου.
Ειδικότερα, απαντώντας σε ερώτηση των «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ» σχετικά με την αναγκαιότητα ανοίγματος όλων των πυλών εισόδου δεσμεύτηκε πως θα ανοίξει η πύλη των Ευζώνων αλλά και η πύλη Ορμενίου, ανατολικά στη Βουλγαρία. «Ανοίγουμε από τις 14 Μαΐου την πύλη των Ευζώνων. Ο οδικός τουρισμός είναι πολύ σημαντικός για τη Βόρεια Ελλάδα και, φυσικά, θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και να διαφυλάξουμε την υγειονομική μας ασφάλεια, για να μη χρειαστεί να πάρουμε πιο περιοριστικά μέτρα», δεσμεύτηκε χαρακτηριστικά. Θυμίζουμε πως η επανεκκίνηση του οδικού τουρισμού το 2020 μετατράπηκε σε φαινόμενο μπούμερανγκ για πολλούς ξενοδόχους, όπως, για παράδειγμα, της Πιερίας, όπου το 75% των τουριστών καταφθάνει οδικώς. Από εκεί που ήταν οι πιο ευνοημένοι λόγω του πλεονεκτήματος της ασφαλούς προσβασιμότητας τουριστών οδικώς, λειτούργησαν μόνο 15 ημέρες, καθώς όλα ανατράπηκαν με την αιφνίδια απαγόρευση εισόδου στους Σέρβους, αλλά και με την αποδιοργάνωση των τεστ PCR.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ»