ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ιερώνυμος σε Πάπα Φραγκίσκο: Να πείσουμε τους ανθρώπους να πάψουν να φοβούνται την επιστήμη
Ο Αρχιεπίσκοπος δώρισε στον Πάπα Φραγκίσκο μια εικόνα του Αποστόλου Παύλου.
Ο Πάπας Φραγκίσκος πραγματοποίησε εθιμοτυπική επίσκεψη στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών όπου συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο.
Αρχικά πήρε το λόγο ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ο οποιός μεταξύ άλλων έστειλε μήνυμα και για την πανδημία λέγοντας μεταξύ άλλων ότι θα πρέπει να πείσουμε τους ανθρώπους να παύσουν να φοβούνται και να ακούσουν την επιστήμη.
Κατόπιν ο Αρχιεπίσκοπος δώρισε στον Πάπα Φραγκίσκο μια εικόνα του Αποστόλου Παύλου και είχαν μια κατ' ιδίαν συζήτηση, ενώ ακολούθως το λόγο πήρε ο Πάπας Φραγκίσκος.
Ειδικότερα, ο κ. Ιερώνυμος, αναφερόμενος στην πανδημία του κορωνοϊού, επισήμανε ότι έχει προκαλέσει ανασφάλεια, απογοήτευση και βία στους ανθρώπους και τόνισε ότι η συνεργασία της Εκκλησίας με την επιστήμη συμβάλλει στη μάχη κατά της πανδημίας, υπενθυμίζοντας ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε στείλει το μήνυμα ότι από τον ιό δεν απειλείται η ψυχή, αλλά η ζωή των ανθρώπων.
Όσον αφορά στο προσφυγικό, αφού ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών εξήρε την ευαισθησία του Ποντίφικα και υπενθύμισε την ιστορική επίσκεψή του, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον ίδιο στη Λέσβο το 2016, αναφέρθηκε στις ελληνίδες μάνες που περιέθαλψαν και συνεχίζουν να περιθάλπουν πρόσφυγες. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι αν οι ισχυροί του κόσμου δεν λάβουν τολμηρές αποφάσεις, τότε το προσφυγικό και μεταναστευτικό θα συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ επέστησε ιδιαίτερα τον κίνδυνο εργαλειοποίησης των προσφύγων από το Αφγανιστάν από την Τουρκία. «Αρκετά με τα όμορφα λόγια», υπογράμμισε ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδας, λέγοντας ότι είναι χρέος όλων να σταματήσουν οι ροές τώρα.
Ο κ. Ιερώνυμος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο περιβάλλον και την κλιματική κρίση, λέγοντας, μάλιστα, ότι πολλοί απογοητεύτηκαν από τη συμφωνία της Γλάσκώβης για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, και έθεσε το δίλλημα τόλμη ή ζοφερό μέλλον. Κατά τα λοιπά, είπε ότι τρέφει σεβασμό και αγάπη για το πρόσωπο του Πάπα Φραγκίσκου, τον οποίο χαρακτήρισε ως ικανό και ταπεινό εργάτη του ευαγγελίου, και τον υποδέχθηκε με «αδελφοσύνη και τιμή» στον τόπο όπου ο απόστολος Παύλος μίλησε για τον «άγνωστο Θεό», τον «Ιησού Χριστό».
Νωρίτερα το μεσημέρι ο πάπας Φραγκίσκος μετέβη στο Προεδρικό Μέγαρο όπου τον υποδέχτηκε θερμά η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Μετά την τελετή υποδοχής του Ποντίφικα ακολούθησε εθιμοτυπική επίσκεψη στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο προσωπικό της γραφείο, και στη συνέχεια συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στον πρώτο όροφο του Μεγάρου.
Εἶναι ἰδιαιτέρως σημαντική γιά ἐμᾶς ἡ παροῦσα ἡμέρα τῆς ἐπισκέψεως καί ὑποδοχῆς Σας στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν, κατόπιν τῆς εὐγενοῦς προσκλήσεως τήν ὁποία Σᾶς ἀπηύθυνε ἡ ἔντιμος Ἑλληνική Πολιτεία διά τῆς Ἐξοχωτάτης Προέδρου τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας κ. Αἰκατερίνης Σακελλαροπούλου.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα μέ αἰσθήματα ἀδελφοσύνης καί τιμῆς. Ὡς εὖ παρέστητε τόσον Ὑμεῖς, ὅσον καί τά μέλη τῆς Συνοδίας Σας, στήν καθέδρα τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἀθηνῶν, πλησίον τοῦ ἱεροῦ βράχου τῆς Ἀκροπόλεως, πλησίον τοῦ ἱστορικοῦ τόπου, ὅπου γιά πρώτη φορά στήν εὐρωπαϊκή ἱστορία ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος καί ἱδρυτής τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁμίλησε γιά τόν ἄγνωστο Θεό, ὁμίλησε γιά τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό: «διερχόμενος γάρ καί ἀναθεωρῶν τά σεβάσματα ὑμῶν εὗρον καί βωμόν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ Θεῷ, ὅν οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτον ἐγώ καταγγέλω ὑμῖν» (Πράξ. ιζ΄, 23). Ἔχουμε τήν τιμή νά Σᾶς ὑποδεχόμεθα στήν Πατρίδα μας γιά δεύτερη φορά, ἀφοῦ εἶναι ἀκόμη νωπές στήν μνήμη μας οἱ στιγμές τῆς κοινῆς ἐπισκέψεώς μας στήν νῆσο τῆς Λέσβου, μαζί μέ τόν πρῶτο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, μέ σκοπό τήν παγκόσμια ἀφύπνιση ἐνώπιον τῆς προκλήσεως τοῦ προσφυγικοῦ καί μεταναστευτικοῦ προβλήματος. Σᾶς ὑποδεχόμεθα σέ μία ἰδιαιτέρως κρίσιμη περίοδο γιά τήν Πατρίδα μας, ἀλλά καί γιά ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη.
Ἡ σοβοῦσα πανδημική κρίση ἄλλαξε καί συνεχίζει νά ἀλλάζει τίς ζωές τῶν ἀνθρώπων σέ ὁλόκληρο τόν πλανήτη. Ποικίλα προβλήματα ἐμφανίσθηκαν στήν ἐπιφάνεια. Βία, ἀνασφάλεια, φόβος, ἀπελπισία καί κυρίως ἀπογοήτευση κυρίευσαν τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων, ἀνεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, γλώσσης καί πολιτισμοῦ. Ἀπέναντι στήν φθορά τοῦ θανάτου εἴμεθα ὅλοι ἴσοι. Ἡ ἀνθρωπολογία τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας περιγράφει τήν φθαρτότητα τοῦ ἀνθρώπου, τό πρόσκαιρον τῆς δημιουργίας, ἐνῶ ταυτίζει τόν θάνατο μέ τήν ἁμαρτία. Ὁ Χριστός μας, ἐλευθέρωσε τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τήν φθορά τῆς ἁμαρτίας. Ἀνέστησε τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, μεταμόρφωσε τήν ζωή του καί «θανάτῳ θάνατον πατήσας», ὡς Ἀρχηγός τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου προσέφερε τήν αἰώνια καί ἀτελεύτητη ζωή. Στόν Ἀπόστολο Παῦλο φαίνεται ξεκάθαρα ἡ ταύτιση θανάτου καί ἁμαρτίας. Φαίνεται ὅμως καί ἡ πίστη τοῦ Ἀποστόλου στό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως, καθόσον ὑπογραμμίζεται ὅλως ἰδιαιτέρως ἡ ἐλπίδα καί ἡ νέα βιοτή πού προσφέρει ὁ Ἀναστάς Ἰησοῦς.
Γι’ αὐτό καί εὐαγγελίζεται ὁ Ἀπόστολος τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία καταργεῖ τήν βία: «καί ἐλθών εὐηγγελίσατο εἰρήνην ὑμῖν τοῖς μακράν καί τοῖς ἐγγύς» (Ἐφεσ. β΄, 17). Εἰρήνη πού τόσο πολύ ἔχει ἀνάγκη σήμερα ὁ κόσμος, γιατί μόνον ὁ Χριστός «καταπαύει τόν κλύδωνα» (πρβλ. Ματθ. ιδ΄, 22-34), διώχνει τόν φόβο, ἐνισχύει τήν ἀγάπη καί ἀνορθώνει τήν πίστη μας. Ἡ «ἐν εἰρήνῃ» συμπόρευση Ἐκκλησίας καί ἐπιστήμης βοήθησε, συνέβαλε καί συμβάλλει τά μέγιστα στήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ μαζί μέ τά ἐπιστημονικά ἐπιτεύγματα προστατεύουν τό δῶρο τῆς ζωῆς, ἐνισχύουν τήν πίστη τῶν ἀνθρώπων, ἐπεκτείνουν τήν εἰρήνη ἀπό ἀτομικό σέ κοινωνικό γεγονός. Καί εἶναι ἀνάγκη ὅλοι οἱ χριστιανοί Ἡγέτες νά δώσουμε ἀπό κοινοῦ αὐτή τήν μαρτυρία πού χρειάζεται τώρα ἡ οἰκουμένη. Πολύ σωστά, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος ἐπεσήμανε ὅτι ἐκ τῆς ἐνσκηψάσης πανδημίας δέν ἀπειλεῖται ἡ πίστη, ἀλλά ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Ἐμεῖς ἔχουμε χρέος νά ἀποσαφηνίζουμε αὐτή τήν οὐσιαστική διάκριση καί νά βοηθοῦμε τούς ἀνθρώπους νά παύσουν νά φοβοῦνται.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα στήν φιλόξενη Ἑλλάδα μας, στήν χώρα πού γνωρίζει καλά τήν ἀρετή καί συνάμα τήν ἀρχοντιά τῆς φιλοξενίας. Ἄλλωστε, πολλές Ἑλληνίδες μητέρες περιέθαλψαν καί στίς ἡμέρες μας πολλούς πρόσφυγες ἀδελφούς μας σέ ὁλόκληρη τήν Ἑλλάδα. Σέ αὐτές, ἡ χριστιανική διδασκαλία τῆς ἀγάπης πέρασε στήν ἐφαρμογή, στήν πράξη, ἔγινε βίωμα. Δέν ἔμεινε στά λόγια. Αὐτές οἱ μητέρες συνεχίζουν νά μᾶς διδάσκουν μέ ὅ,τι ὀμορφότερο ἔχει καί μπορεῖ νά δώσει ἡ ἀνθρώπινη ψυχή. Μέ τήν φιλαλληλία, τήν ἀγάπη, τήν ἀποδοχή, τήν κατανόηση, τήν ἀνιδιοτέλεια. Πραγματικά, χαίρομαι γιά τήν εὐαισθησία σας στό προσφυγικό καί μεταναστευτικό ζήτημα. Ἀναγνωρίζω τήν μεγάλη προσφορά σας στήν ἐνσωμάτωση καί ὑποδοχή τόσων προσφύγων κατά τά τελευταῖα ἔτη. Ὅμως αἰσθάνομαι ταὐτοχρόνως τήν ἀνάγκη νά ἐπισημάνω μαζί μέ Σᾶς ὅτι ὀφείλουμε νά κρούσουμε τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου μπροστά στήν μεγάλη αὐτή πρόκληση. Ἐάν ἡ παγκόσμια κοινότητα, οἱ ἡγέτες τῶν ἰσχυρῶν κρατῶν, οἱ διεθνεῖς ὀργανισμοί δέν λάβουν τολμηρές ἀποφάσεις, ἡ συνεχῶς ἀπειλούμενη παρουσία τῶν ἀπροστάτευτων προσφύγων γυναικῶν καί τῶν παιδιῶν θά συνεχίζεται αὐξανόμενη παγκοσμίως. Τά αὐτονόητα δικαιώματα στήν παιδεία, τήν θρησκευτική ἐλευθερία, τήν ἰσότητα, θά συνεχίσουν νά ὑποσκάπτονται.
Μαζί ὀφείλουμε νά κινητοποιήσουμε τούς βράχους, τά τείχη καί τήν ἀδιαλλαξία τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς. Ἀρκετά πιά μέ τά ὄμορφα λόγια. Οἱ συνάνθρωποί μας στό Ἀφγανιστάν δέν μποροῦν νά ἀντέξουν αὐτές τίς δοκιμασίες. Θά ἀναγκασθοῦν νά φύγουν καί δυστυχῶς νά ἐργαλειοποιηθοῦν ἀπό Κράτη, ὅπως συστηματικά γίνεται ἀπό τήν γειτονική μας χώρα Τουρκία. Ἀναγκαζόμενοι νά βροῦν ἀσφαλεῖς χώρους, πιθανόν νά ὁδηγηθοῦν σέ συγκρούσεις, πολιτικές ἤ θρησκευτικές. Χρέος μας λοιπόν ἀποτελεῖ νά σταματήσουμε τήν μεταναστευτική ροή ἐν τῇ γενέσει της. Τώρα! Δέν ὑπάρχει ἄλλος χρόνος! Τό χρωστᾶμε στά παιδιά μας καί στίς ἐπερχόμενες γενεές. Ἄλλωστε, τό προσφυγικό εἶναι περίπλοκο ζήτημα. Πέραν τῶν οἰκονομικῶν, κοινωνικῶν καί πολιτικῶν ἀνισοτήτων, ἐνέχει ἐπίσης ὀντολογικές προεκτάσεις. Ἀπορρέει ἀπό τήν ἀνισότητα πού βιώνεται, ὅταν τό ἀνόμοιο δέν βρίσκεται ἐντός σχέσεως. Καί αὐτό, ὡς χριστιανούς καί θεολόγους, μᾶς ἀπασχολεῖ ἰδιαιτέρως. Σᾶς ὑποδεχόμεθα σέ μία ἐξίσου κρίσιμη στιγμή γιά ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη καί γιά τό μέλλον τῶν παιδιῶν μας. Ἡ πρόσφατη συμφωνία γιά τήν μείωση τῶν ρίπων τοῦ ἄνθρακα στήν Γλασκώβη ἀπογοήτευσε τό μεγαλύτερο μέρος τῶν ἀνθρώπων. Στό περιβάλλον ὅμως δέν χωροῦν συμβιβασμοί. Τό μεγάλο αὐτό δῶρο τοῦ Θεοῦ ἀπειλεῖται καί ἄν δέν ἀναλάβουμε τολμηρές πρωτοβουλίες, τό ζοφερό μέλλον εἶναι μπροστά μας. Σᾶς καλῶ νά καταδικάσουμε μαζί τήν μυωπική αὐτή πολιτική τῶν ἡγετῶν-κρατῶν, ἰσχυρῶν στήν παραγωγή ἐνέργειας. Δέν ἀρκεῖ νά προβάλλεται μόνον ὁ πλοῦτος, τό κέρδος καί οἱ εὔκολες λύσεις. Δέν ἀρκεῖ νά χρησιμοποιοῦμε ρηχά ἐπιχειρήματα γιά δῆθεν ἀπαιτούμενο χρόνο προσαρμογῆς. Τό ὀφείλουμε στά παιδιά μας. Μοιραζόμαστε, ἄλλωστε, τά ἴδια σχεδόν ἡλικιακά χρόνια καί γνωρίζουμε πολύ καλά τήν ἀγωνία γιά τό αὔριο. Ζοῦμε καί ζήσαμε τήν ζωή μας, ἔχοντας ἀπολαύσει τίς ὀμορφιές τοῦ Θεοῦ στήν φύση καί στό περιβάλλον. Τί γίνεται ὅμως μέ τίς νεώτερες γενεές; Εἶμαι βέβαιος πώς κρούω σέ ἀνοικτές θύρες καί γι’ αὐτό σᾶς παρακαλῶ νά ἀναλάβουμε ἀπό κοινοῦ δράσεις πρός αὐτή τήν κατεύθυνση.
Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἀθηνῶν καί ὅλες της οἱ δομές θά εἶναι στήν διάθεσή μας. Σᾶς ὑποδεχόμεθα, ἀκόμη, σέ μία χρονική συγκυρία πού φαίνεται ὅτι τά γεγονότα ἔχουν ξεπεράσει τούς χριστιανούς Ἡγέτες. Ὁ σύγχρονος πολιτισμός μετακινήθηκε ἀπό τό νόημα πού παραδοσιακά ἔδινε ἡ θρησκεία. Στηρίζεται πλέον στό νόημα πού παράγει μιά νέα, κατ’ οὐσία, θρησκευτικότητα: ἡ ψηφιακή τεχνολογία. Ἡ κατάργηση τῶν ὁρίων τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου, δημιουργοῦν τήν ψευδαίσθηση ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει οὔτε ὅρια οὔτε περιορισμούς. Ὅτι ἔχει κατακτήσει ἐπί γῆς τήν ἀθανασία, πού ἐμεῖς μεταθέτουμε στά Ἔσχατα. Εἶναι σχεδόν μαγεμένος ἀπό τήν διευκόλυνση καί τίς δυνατότητες πού τοῦ παρέχει ἡ ψηφιακή ἀνάπτυξη, ὥστε νά μή συνειδητοποιεῖ τήν ἀνελευθερία μέ τήν ὁποία, ἐν τέλει, τόν ὑπονομεύει. Γι’ αὐτό, ὅλο καί περισσότερο ἀναμένει μέ ἀνυπομονησία σχηματίζοντας ἀτελείωτες σειρές, τήν ἑπόμενη θαυματουργική ἐφαρμογή της. Φαίνεται, δυστυχῶς, ὅτι ἡ ἀπομάγευση τοῦ κόσμου, πού εὐαγγελίσθηκε ὁ Διαφωτισμός, ἀποδεικνύεται μιά πλάνη. Σᾶς ὑποδεχόμεθα, ἐπί πλέον, σέ μία ἰδιαιτέρως ἱστορική συγκυρία γιά τήν Πατρίδα μας. Διακόσια (200) ἔτη παρῆλθαν ἀπό τῆς ἐθνικῆς μας παλιγγενεσίας. Ἀπό τούς ἀγῶνες καί τίς θυσίες τῶν ἡρώων μας ἀπέναντι στό σκοτάδι πού ἤθελε νά ἐπιβάλει τότε ὁ ὀθωμανικός ζυγός. Νίκησε ὅμως τό φῶς, ἐπικράτησε ἡ πίστη, ἑδραιώθηκαν οἱ θυσίες καί ἀναδείχθηκε ἐκ νέου τό λίκνο τῆς δημοκρατίας. Ἡ Ὑμετέρα Ἁγιότης, ὡς ὁ σεμνός καί ταὐτοχρόνως δυναμικός Ἡγέτης τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, θεωροῦμε ὅτι κατά τήν ἱστορική αὐτή συγκυρία διαθέτετε τό θάρρος καί τήν εἰλικρίνεια νά ἐξετάσετε τίς ἀστοχίες καί τίς παραλείψεις πατέρων Σας, οἱ ὁποῖοι δέν ἔστερξαν στόν Ἀγῶνα τοῦ λαοῦ μας γιά ἐλευθερία. Δέν εἶναι πρόθεσίς μου νά Σᾶς φέρω σέ δύσκολη θέση. Θεωρῶ ὅμως ὅτι μεταξύ ὅσων θέλουν νά ὀνομάζονται καί νά εἶναι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, ἡ καλύτερη γλῶσσα εἶναι καί παραμένει ἡ εἰλικρίνεια. Μακρυά καί πέρα ἀπό μᾶς ἡ κακῶς ἐννούμενη διπλωματία καί οἱ διπλωματικές διεργασίες. Προσωπικά, τρέφω μεγάλη ἐκτίμηση καί ἀγάπη στό πρόσωπό σας. Ἐξ ἀρχῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς σας πορείας διακονεῖτε τόν ἄνθρωπο μιμούμενος τόν Κύριό μας, ὁ ὁποῖος: «οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι ἀλλά διακονῆσαι» (Μαρκ. ι΄, 45). Γεννηθήκατε, μεγαλώσατε καί διακονήσατε σέ μιά χώρα πού γνώρισε σκληρές περιπέτειες καί μεγάλες ἀνισότητες, οἰκονομικές, ταξικές καί φυλετικές. Ἐπιλέξατε, ὄχι τυχαῖα, νά λάβετε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου τῆς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας Φραγκίσκου τῆς Ἀσίζης, γιά τόν ὁποῖον προσφυῶς ἔχετε πεῖ ὅτι «ἔφερε στόν Χριστιανισμό μιά ἰδέα φτώχειας ἐνάντια στήν πολυτέλεια, τήν ὑπερηφάνεια, τή ματαιοδοξία τῶν πολιτικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν δυνάμεων τῆς ἐποχῆς».
Γι’ αὐτό καί ἔχω τήν βεβαιότητα ὅτι ὡς ὁ ρηξικέλευθος Προκαθήμενος τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας γνωρίζετε πώς νά ἀποτινάξετε τά βάρη τοῦ παρελθόντος, καί ἰδίως ὅσα ἀφοροῦν στά γεγονότα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐθνεγερσίας, πού δυστυχῶς ἔχουν πληγώσει τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὀφείλουμε στό αἷμα αὐτῶν τῶν ἡρώων καί τῶν μαρτύρων τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τήν ἀποκατάστασή τους ἀπό Σᾶς μέσα στό ἱστορικό γίγνεσθαι. Ἐμπιστεύομαι ἀπολύτως τήν κρίση, τό πνευματικό μεγαλεῖο καί τήν μεγάλη ἐκκλησιαστική σας ἐμπειρία. Σᾶς ὑποδεχόμεθα, τέλος, Ἁγιώτατε, ἀναγνωρίζοντας στό πρόσωπό σας ἕνα ἱκανό καί ταπεινό ἐργάτη τοῦ μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου γιά τήν ἑνότητά μας στήν κοινή πίστη ἐν Χριστῷ. Ἡ κοινή πορεία τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς μετά τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας κατά τήν πρώτη χιλιετία τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔχει νά μᾶς διδάξει πολλά. Ἐπί πλέον, ἡ δέσμευση ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων κατά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Κρήτης τό 2016, ὑπό τήν καθοδήγηση τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, γιά τήν συνέχιση τοῦ θεολογικοῦ διαλόγου ἀποτελεῖ συστατικό στοιχεῖο τῆς ἀποστολῆς μας.
Ὀφείλουμε τήν ἐξακολούθηση τοῦ διαλόγου ἐν ἀληθείᾳ καί ἀγάπῃ, χωρίς συμβιβασμούς καί μισαλλοδοξίες «ἵνα μή ἐγκοπήν τινα δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ» (Α΄ Κορ. Θ΄, 12), ἔχοντες ἀσφαλῶς τήν βεβαιότητα ὅτι δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά ἀφήνουμε διῃρημένο τόν ἄρραφο χιτῶνα τοῦ Κυρίου, ἀφοῦ, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «οὐ μεμέρισται ὁ Χριστός» (Α΄ Κορ. α΄, 13). Ἁγιώτατε, Κατακλείοντας τίς παροῦσες ταπεινές σκέψεις μας, μέ ἀφορμή τήν ἔλευσή Σας κοντά μας, εὐχόμεθα ὁλοψύχως ὁ Πανάγαθος καί Δωρεοδότης Θεός νά Σᾶς χαρίζει ὑγεία ἀκλόνητη, νά Σᾶς φωτίζει στό μεγάλο ἔργο πού ἔχετε ἀναλάβει γιά τήν διακονία τῶν ἀνθρώπων καί τήν ἑνότητα τῶν χριστιανῶν καί νά Σᾶς ἐνισχύει στήν πορεία σας, γιά τήν ἐπίτευξη ὅλων τῶν ἀνωτέρω. Καλῶς ὁρίσατε!
Αρχικά πήρε το λόγο ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ο οποιός μεταξύ άλλων έστειλε μήνυμα και για την πανδημία λέγοντας μεταξύ άλλων ότι θα πρέπει να πείσουμε τους ανθρώπους να παύσουν να φοβούνται και να ακούσουν την επιστήμη.
Κατόπιν ο Αρχιεπίσκοπος δώρισε στον Πάπα Φραγκίσκο μια εικόνα του Αποστόλου Παύλου και είχαν μια κατ' ιδίαν συζήτηση, ενώ ακολούθως το λόγο πήρε ο Πάπας Φραγκίσκος.
Ειδικότερα, ο κ. Ιερώνυμος, αναφερόμενος στην πανδημία του κορωνοϊού, επισήμανε ότι έχει προκαλέσει ανασφάλεια, απογοήτευση και βία στους ανθρώπους και τόνισε ότι η συνεργασία της Εκκλησίας με την επιστήμη συμβάλλει στη μάχη κατά της πανδημίας, υπενθυμίζοντας ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε στείλει το μήνυμα ότι από τον ιό δεν απειλείται η ψυχή, αλλά η ζωή των ανθρώπων.
Όσον αφορά στο προσφυγικό, αφού ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών εξήρε την ευαισθησία του Ποντίφικα και υπενθύμισε την ιστορική επίσκεψή του, μαζί με τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τον ίδιο στη Λέσβο το 2016, αναφέρθηκε στις ελληνίδες μάνες που περιέθαλψαν και συνεχίζουν να περιθάλπουν πρόσφυγες. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι αν οι ισχυροί του κόσμου δεν λάβουν τολμηρές αποφάσεις, τότε το προσφυγικό και μεταναστευτικό θα συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ επέστησε ιδιαίτερα τον κίνδυνο εργαλειοποίησης των προσφύγων από το Αφγανιστάν από την Τουρκία. «Αρκετά με τα όμορφα λόγια», υπογράμμισε ο προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδας, λέγοντας ότι είναι χρέος όλων να σταματήσουν οι ροές τώρα.
Ο κ. Ιερώνυμος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο περιβάλλον και την κλιματική κρίση, λέγοντας, μάλιστα, ότι πολλοί απογοητεύτηκαν από τη συμφωνία της Γλάσκώβης για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα, και έθεσε το δίλλημα τόλμη ή ζοφερό μέλλον. Κατά τα λοιπά, είπε ότι τρέφει σεβασμό και αγάπη για το πρόσωπο του Πάπα Φραγκίσκου, τον οποίο χαρακτήρισε ως ικανό και ταπεινό εργάτη του ευαγγελίου, και τον υποδέχθηκε με «αδελφοσύνη και τιμή» στον τόπο όπου ο απόστολος Παύλος μίλησε για τον «άγνωστο Θεό», τον «Ιησού Χριστό».
Η ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου
Στην αντιφώνησή του, ο ποντίφικας αφού και αυτός υπενθύμισε την ιστορική συνάντηση του 2016, επισήμανε ότι «τώρα ξαναβρισκόμαστε για να μοιραστούμε τη χαρά της αδελφοσύνης και να κοιτάξουμε τη Μεσόγειο, όχι μόνο ως τόπο που μας ανησυχεί και μας χωρίζει, αλλά και ως θάλασσα που ενώνει». Ο Πάπας σε μια μείζονα συμβολική κίνηση, μιλώντας για τη σχέση των δύο Εκκλησιών σημείωσε ότι «κοσμικά δηλητήρια μας μόλυναν, το ζιζάνιο της υποψίας μεγάλωσε την απόσταση και παύσαμε να καλλιεργούμε την μεταξύ μας κοινωνία. […] Με ντροπή, το αναγνωρίζω για την Καθολική Εκκλησία, πράξεις και επιλογές που λίγο ή τίποτα δεν έχουν να κάνουν με τον Ιησού και το Ευαγγέλιο, προερχόμενες μάλλον από δίψα για κέρδος και ισχύ, μάραναν τη μεταξύ μας κοινωνία. […] Η ιστορία έχει το δικό της βάρος και σήμερα εδώ αισθάνομαι την ανάγκη να ανανεώσω την αίτηση συγγνώμης από το Θεό και τους αδελφούς μας για τα σφάλματα που διέπραξαν τόσοι καθολικοί». Πάντως, ο προκαθήμενος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας μίλησε εκ νέου για «συνάντηση», διερωτώμενος «πώς μπορούμε να μαρτυρήσουμε στον κόσμο τη συμφωνία με το Ευαγγέλιο, αν εμείς οι χριστιανοί είμαστε ακόμα χωρισμένοι; Πώς μπορούμε να αναγγείλουμε την αγάπη του Χριστού που ενοποιεί τα έθνη, αν δεν είμαστε ενωμένοι μεταξύ μας;» και συμπλήρωσε ότι «μόλις αρχίσαμε, ως Καθολικοί, μια οδοιπορία για να εμβαθύνουμε την έννοια της συνοδικότητας και αισθανόμαστε ότι έχουμε τόσα να μάθουμε από εσάς. Το επιθυμούμε με ειλικρίνεια, βέβαιοι ότι όταν οι αδελφοί εν τη πίστει πλησιάζουν μεταξύ τους, κατέρχεται στις καρδιές τους η παρηγορία του Αγίου Πνεύματος».
Νωρίτερα το μεσημέρι ο πάπας Φραγκίσκος μετέβη στο Προεδρικό Μέγαρο όπου τον υποδέχτηκε θερμά η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Μετά την τελετή υποδοχής του Ποντίφικα ακολούθησε εθιμοτυπική επίσκεψη στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο προσωπικό της γραφείο, και στη συνέχεια συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στον πρώτο όροφο του Μεγάρου.
Η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου
Ἁγιώτατε,Εἶναι ἰδιαιτέρως σημαντική γιά ἐμᾶς ἡ παροῦσα ἡμέρα τῆς ἐπισκέψεως καί ὑποδοχῆς Σας στήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν, κατόπιν τῆς εὐγενοῦς προσκλήσεως τήν ὁποία Σᾶς ἀπηύθυνε ἡ ἔντιμος Ἑλληνική Πολιτεία διά τῆς Ἐξοχωτάτης Προέδρου τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας κ. Αἰκατερίνης Σακελλαροπούλου.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα μέ αἰσθήματα ἀδελφοσύνης καί τιμῆς. Ὡς εὖ παρέστητε τόσον Ὑμεῖς, ὅσον καί τά μέλη τῆς Συνοδίας Σας, στήν καθέδρα τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἀθηνῶν, πλησίον τοῦ ἱεροῦ βράχου τῆς Ἀκροπόλεως, πλησίον τοῦ ἱστορικοῦ τόπου, ὅπου γιά πρώτη φορά στήν εὐρωπαϊκή ἱστορία ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος καί ἱδρυτής τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁμίλησε γιά τόν ἄγνωστο Θεό, ὁμίλησε γιά τόν Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό: «διερχόμενος γάρ καί ἀναθεωρῶν τά σεβάσματα ὑμῶν εὗρον καί βωμόν ἐν ᾧ ἐπεγέγραπτο, Ἀγνώστῳ Θεῷ, ὅν οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτον ἐγώ καταγγέλω ὑμῖν» (Πράξ. ιζ΄, 23). Ἔχουμε τήν τιμή νά Σᾶς ὑποδεχόμεθα στήν Πατρίδα μας γιά δεύτερη φορά, ἀφοῦ εἶναι ἀκόμη νωπές στήν μνήμη μας οἱ στιγμές τῆς κοινῆς ἐπισκέψεώς μας στήν νῆσο τῆς Λέσβου, μαζί μέ τόν πρῶτο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο, μέ σκοπό τήν παγκόσμια ἀφύπνιση ἐνώπιον τῆς προκλήσεως τοῦ προσφυγικοῦ καί μεταναστευτικοῦ προβλήματος. Σᾶς ὑποδεχόμεθα σέ μία ἰδιαιτέρως κρίσιμη περίοδο γιά τήν Πατρίδα μας, ἀλλά καί γιά ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη.
Ἡ σοβοῦσα πανδημική κρίση ἄλλαξε καί συνεχίζει νά ἀλλάζει τίς ζωές τῶν ἀνθρώπων σέ ὁλόκληρο τόν πλανήτη. Ποικίλα προβλήματα ἐμφανίσθηκαν στήν ἐπιφάνεια. Βία, ἀνασφάλεια, φόβος, ἀπελπισία καί κυρίως ἀπογοήτευση κυρίευσαν τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων, ἀνεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, γλώσσης καί πολιτισμοῦ. Ἀπέναντι στήν φθορά τοῦ θανάτου εἴμεθα ὅλοι ἴσοι. Ἡ ἀνθρωπολογία τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας περιγράφει τήν φθαρτότητα τοῦ ἀνθρώπου, τό πρόσκαιρον τῆς δημιουργίας, ἐνῶ ταυτίζει τόν θάνατο μέ τήν ἁμαρτία. Ὁ Χριστός μας, ἐλευθέρωσε τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τήν φθορά τῆς ἁμαρτίας. Ἀνέστησε τόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, μεταμόρφωσε τήν ζωή του καί «θανάτῳ θάνατον πατήσας», ὡς Ἀρχηγός τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου προσέφερε τήν αἰώνια καί ἀτελεύτητη ζωή. Στόν Ἀπόστολο Παῦλο φαίνεται ξεκάθαρα ἡ ταύτιση θανάτου καί ἁμαρτίας. Φαίνεται ὅμως καί ἡ πίστη τοῦ Ἀποστόλου στό γεγονός τῆς Ἀναστάσεως, καθόσον ὑπογραμμίζεται ὅλως ἰδιαιτέρως ἡ ἐλπίδα καί ἡ νέα βιοτή πού προσφέρει ὁ Ἀναστάς Ἰησοῦς.
Γι’ αὐτό καί εὐαγγελίζεται ὁ Ἀπόστολος τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία καταργεῖ τήν βία: «καί ἐλθών εὐηγγελίσατο εἰρήνην ὑμῖν τοῖς μακράν καί τοῖς ἐγγύς» (Ἐφεσ. β΄, 17). Εἰρήνη πού τόσο πολύ ἔχει ἀνάγκη σήμερα ὁ κόσμος, γιατί μόνον ὁ Χριστός «καταπαύει τόν κλύδωνα» (πρβλ. Ματθ. ιδ΄, 22-34), διώχνει τόν φόβο, ἐνισχύει τήν ἀγάπη καί ἀνορθώνει τήν πίστη μας. Ἡ «ἐν εἰρήνῃ» συμπόρευση Ἐκκλησίας καί ἐπιστήμης βοήθησε, συνέβαλε καί συμβάλλει τά μέγιστα στήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας. Ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ μαζί μέ τά ἐπιστημονικά ἐπιτεύγματα προστατεύουν τό δῶρο τῆς ζωῆς, ἐνισχύουν τήν πίστη τῶν ἀνθρώπων, ἐπεκτείνουν τήν εἰρήνη ἀπό ἀτομικό σέ κοινωνικό γεγονός. Καί εἶναι ἀνάγκη ὅλοι οἱ χριστιανοί Ἡγέτες νά δώσουμε ἀπό κοινοῦ αὐτή τήν μαρτυρία πού χρειάζεται τώρα ἡ οἰκουμένη. Πολύ σωστά, ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος ἐπεσήμανε ὅτι ἐκ τῆς ἐνσκηψάσης πανδημίας δέν ἀπειλεῖται ἡ πίστη, ἀλλά ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Ἐμεῖς ἔχουμε χρέος νά ἀποσαφηνίζουμε αὐτή τήν οὐσιαστική διάκριση καί νά βοηθοῦμε τούς ἀνθρώπους νά παύσουν νά φοβοῦνται.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα στήν φιλόξενη Ἑλλάδα μας, στήν χώρα πού γνωρίζει καλά τήν ἀρετή καί συνάμα τήν ἀρχοντιά τῆς φιλοξενίας. Ἄλλωστε, πολλές Ἑλληνίδες μητέρες περιέθαλψαν καί στίς ἡμέρες μας πολλούς πρόσφυγες ἀδελφούς μας σέ ὁλόκληρη τήν Ἑλλάδα. Σέ αὐτές, ἡ χριστιανική διδασκαλία τῆς ἀγάπης πέρασε στήν ἐφαρμογή, στήν πράξη, ἔγινε βίωμα. Δέν ἔμεινε στά λόγια. Αὐτές οἱ μητέρες συνεχίζουν νά μᾶς διδάσκουν μέ ὅ,τι ὀμορφότερο ἔχει καί μπορεῖ νά δώσει ἡ ἀνθρώπινη ψυχή. Μέ τήν φιλαλληλία, τήν ἀγάπη, τήν ἀποδοχή, τήν κατανόηση, τήν ἀνιδιοτέλεια. Πραγματικά, χαίρομαι γιά τήν εὐαισθησία σας στό προσφυγικό καί μεταναστευτικό ζήτημα. Ἀναγνωρίζω τήν μεγάλη προσφορά σας στήν ἐνσωμάτωση καί ὑποδοχή τόσων προσφύγων κατά τά τελευταῖα ἔτη. Ὅμως αἰσθάνομαι ταὐτοχρόνως τήν ἀνάγκη νά ἐπισημάνω μαζί μέ Σᾶς ὅτι ὀφείλουμε νά κρούσουμε τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου μπροστά στήν μεγάλη αὐτή πρόκληση. Ἐάν ἡ παγκόσμια κοινότητα, οἱ ἡγέτες τῶν ἰσχυρῶν κρατῶν, οἱ διεθνεῖς ὀργανισμοί δέν λάβουν τολμηρές ἀποφάσεις, ἡ συνεχῶς ἀπειλούμενη παρουσία τῶν ἀπροστάτευτων προσφύγων γυναικῶν καί τῶν παιδιῶν θά συνεχίζεται αὐξανόμενη παγκοσμίως. Τά αὐτονόητα δικαιώματα στήν παιδεία, τήν θρησκευτική ἐλευθερία, τήν ἰσότητα, θά συνεχίσουν νά ὑποσκάπτονται.
Μαζί ὀφείλουμε νά κινητοποιήσουμε τούς βράχους, τά τείχη καί τήν ἀδιαλλαξία τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς. Ἀρκετά πιά μέ τά ὄμορφα λόγια. Οἱ συνάνθρωποί μας στό Ἀφγανιστάν δέν μποροῦν νά ἀντέξουν αὐτές τίς δοκιμασίες. Θά ἀναγκασθοῦν νά φύγουν καί δυστυχῶς νά ἐργαλειοποιηθοῦν ἀπό Κράτη, ὅπως συστηματικά γίνεται ἀπό τήν γειτονική μας χώρα Τουρκία. Ἀναγκαζόμενοι νά βροῦν ἀσφαλεῖς χώρους, πιθανόν νά ὁδηγηθοῦν σέ συγκρούσεις, πολιτικές ἤ θρησκευτικές. Χρέος μας λοιπόν ἀποτελεῖ νά σταματήσουμε τήν μεταναστευτική ροή ἐν τῇ γενέσει της. Τώρα! Δέν ὑπάρχει ἄλλος χρόνος! Τό χρωστᾶμε στά παιδιά μας καί στίς ἐπερχόμενες γενεές. Ἄλλωστε, τό προσφυγικό εἶναι περίπλοκο ζήτημα. Πέραν τῶν οἰκονομικῶν, κοινωνικῶν καί πολιτικῶν ἀνισοτήτων, ἐνέχει ἐπίσης ὀντολογικές προεκτάσεις. Ἀπορρέει ἀπό τήν ἀνισότητα πού βιώνεται, ὅταν τό ἀνόμοιο δέν βρίσκεται ἐντός σχέσεως. Καί αὐτό, ὡς χριστιανούς καί θεολόγους, μᾶς ἀπασχολεῖ ἰδιαιτέρως. Σᾶς ὑποδεχόμεθα σέ μία ἐξίσου κρίσιμη στιγμή γιά ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη καί γιά τό μέλλον τῶν παιδιῶν μας. Ἡ πρόσφατη συμφωνία γιά τήν μείωση τῶν ρίπων τοῦ ἄνθρακα στήν Γλασκώβη ἀπογοήτευσε τό μεγαλύτερο μέρος τῶν ἀνθρώπων. Στό περιβάλλον ὅμως δέν χωροῦν συμβιβασμοί. Τό μεγάλο αὐτό δῶρο τοῦ Θεοῦ ἀπειλεῖται καί ἄν δέν ἀναλάβουμε τολμηρές πρωτοβουλίες, τό ζοφερό μέλλον εἶναι μπροστά μας. Σᾶς καλῶ νά καταδικάσουμε μαζί τήν μυωπική αὐτή πολιτική τῶν ἡγετῶν-κρατῶν, ἰσχυρῶν στήν παραγωγή ἐνέργειας. Δέν ἀρκεῖ νά προβάλλεται μόνον ὁ πλοῦτος, τό κέρδος καί οἱ εὔκολες λύσεις. Δέν ἀρκεῖ νά χρησιμοποιοῦμε ρηχά ἐπιχειρήματα γιά δῆθεν ἀπαιτούμενο χρόνο προσαρμογῆς. Τό ὀφείλουμε στά παιδιά μας. Μοιραζόμαστε, ἄλλωστε, τά ἴδια σχεδόν ἡλικιακά χρόνια καί γνωρίζουμε πολύ καλά τήν ἀγωνία γιά τό αὔριο. Ζοῦμε καί ζήσαμε τήν ζωή μας, ἔχοντας ἀπολαύσει τίς ὀμορφιές τοῦ Θεοῦ στήν φύση καί στό περιβάλλον. Τί γίνεται ὅμως μέ τίς νεώτερες γενεές; Εἶμαι βέβαιος πώς κρούω σέ ἀνοικτές θύρες καί γι’ αὐτό σᾶς παρακαλῶ νά ἀναλάβουμε ἀπό κοινοῦ δράσεις πρός αὐτή τήν κατεύθυνση.
Ἡ Ἐκκλησία τῶν Ἀθηνῶν καί ὅλες της οἱ δομές θά εἶναι στήν διάθεσή μας. Σᾶς ὑποδεχόμεθα, ἀκόμη, σέ μία χρονική συγκυρία πού φαίνεται ὅτι τά γεγονότα ἔχουν ξεπεράσει τούς χριστιανούς Ἡγέτες. Ὁ σύγχρονος πολιτισμός μετακινήθηκε ἀπό τό νόημα πού παραδοσιακά ἔδινε ἡ θρησκεία. Στηρίζεται πλέον στό νόημα πού παράγει μιά νέα, κατ’ οὐσία, θρησκευτικότητα: ἡ ψηφιακή τεχνολογία. Ἡ κατάργηση τῶν ὁρίων τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου, δημιουργοῦν τήν ψευδαίσθηση ὅτι ὁ ἄνθρωπος δέν ἔχει οὔτε ὅρια οὔτε περιορισμούς. Ὅτι ἔχει κατακτήσει ἐπί γῆς τήν ἀθανασία, πού ἐμεῖς μεταθέτουμε στά Ἔσχατα. Εἶναι σχεδόν μαγεμένος ἀπό τήν διευκόλυνση καί τίς δυνατότητες πού τοῦ παρέχει ἡ ψηφιακή ἀνάπτυξη, ὥστε νά μή συνειδητοποιεῖ τήν ἀνελευθερία μέ τήν ὁποία, ἐν τέλει, τόν ὑπονομεύει. Γι’ αὐτό, ὅλο καί περισσότερο ἀναμένει μέ ἀνυπομονησία σχηματίζοντας ἀτελείωτες σειρές, τήν ἑπόμενη θαυματουργική ἐφαρμογή της. Φαίνεται, δυστυχῶς, ὅτι ἡ ἀπομάγευση τοῦ κόσμου, πού εὐαγγελίσθηκε ὁ Διαφωτισμός, ἀποδεικνύεται μιά πλάνη. Σᾶς ὑποδεχόμεθα, ἐπί πλέον, σέ μία ἰδιαιτέρως ἱστορική συγκυρία γιά τήν Πατρίδα μας. Διακόσια (200) ἔτη παρῆλθαν ἀπό τῆς ἐθνικῆς μας παλιγγενεσίας. Ἀπό τούς ἀγῶνες καί τίς θυσίες τῶν ἡρώων μας ἀπέναντι στό σκοτάδι πού ἤθελε νά ἐπιβάλει τότε ὁ ὀθωμανικός ζυγός. Νίκησε ὅμως τό φῶς, ἐπικράτησε ἡ πίστη, ἑδραιώθηκαν οἱ θυσίες καί ἀναδείχθηκε ἐκ νέου τό λίκνο τῆς δημοκρατίας. Ἡ Ὑμετέρα Ἁγιότης, ὡς ὁ σεμνός καί ταὐτοχρόνως δυναμικός Ἡγέτης τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, θεωροῦμε ὅτι κατά τήν ἱστορική αὐτή συγκυρία διαθέτετε τό θάρρος καί τήν εἰλικρίνεια νά ἐξετάσετε τίς ἀστοχίες καί τίς παραλείψεις πατέρων Σας, οἱ ὁποῖοι δέν ἔστερξαν στόν Ἀγῶνα τοῦ λαοῦ μας γιά ἐλευθερία. Δέν εἶναι πρόθεσίς μου νά Σᾶς φέρω σέ δύσκολη θέση. Θεωρῶ ὅμως ὅτι μεταξύ ὅσων θέλουν νά ὀνομάζονται καί νά εἶναι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, ἡ καλύτερη γλῶσσα εἶναι καί παραμένει ἡ εἰλικρίνεια. Μακρυά καί πέρα ἀπό μᾶς ἡ κακῶς ἐννούμενη διπλωματία καί οἱ διπλωματικές διεργασίες. Προσωπικά, τρέφω μεγάλη ἐκτίμηση καί ἀγάπη στό πρόσωπό σας. Ἐξ ἀρχῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς σας πορείας διακονεῖτε τόν ἄνθρωπο μιμούμενος τόν Κύριό μας, ὁ ὁποῖος: «οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι ἀλλά διακονῆσαι» (Μαρκ. ι΄, 45). Γεννηθήκατε, μεγαλώσατε καί διακονήσατε σέ μιά χώρα πού γνώρισε σκληρές περιπέτειες καί μεγάλες ἀνισότητες, οἰκονομικές, ταξικές καί φυλετικές. Ἐπιλέξατε, ὄχι τυχαῖα, νά λάβετε τό ὄνομα τοῦ ἁγίου τῆς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας Φραγκίσκου τῆς Ἀσίζης, γιά τόν ὁποῖον προσφυῶς ἔχετε πεῖ ὅτι «ἔφερε στόν Χριστιανισμό μιά ἰδέα φτώχειας ἐνάντια στήν πολυτέλεια, τήν ὑπερηφάνεια, τή ματαιοδοξία τῶν πολιτικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν δυνάμεων τῆς ἐποχῆς».
Γι’ αὐτό καί ἔχω τήν βεβαιότητα ὅτι ὡς ὁ ρηξικέλευθος Προκαθήμενος τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας γνωρίζετε πώς νά ἀποτινάξετε τά βάρη τοῦ παρελθόντος, καί ἰδίως ὅσα ἀφοροῦν στά γεγονότα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐθνεγερσίας, πού δυστυχῶς ἔχουν πληγώσει τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὀφείλουμε στό αἷμα αὐτῶν τῶν ἡρώων καί τῶν μαρτύρων τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τήν ἀποκατάστασή τους ἀπό Σᾶς μέσα στό ἱστορικό γίγνεσθαι. Ἐμπιστεύομαι ἀπολύτως τήν κρίση, τό πνευματικό μεγαλεῖο καί τήν μεγάλη ἐκκλησιαστική σας ἐμπειρία. Σᾶς ὑποδεχόμεθα, τέλος, Ἁγιώτατε, ἀναγνωρίζοντας στό πρόσωπό σας ἕνα ἱκανό καί ταπεινό ἐργάτη τοῦ μηνύματος τοῦ Εὐαγγελίου γιά τήν ἑνότητά μας στήν κοινή πίστη ἐν Χριστῷ. Ἡ κοινή πορεία τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς μετά τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας κατά τήν πρώτη χιλιετία τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔχει νά μᾶς διδάξει πολλά. Ἐπί πλέον, ἡ δέσμευση ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων κατά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Κρήτης τό 2016, ὑπό τήν καθοδήγηση τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, γιά τήν συνέχιση τοῦ θεολογικοῦ διαλόγου ἀποτελεῖ συστατικό στοιχεῖο τῆς ἀποστολῆς μας.
Ὀφείλουμε τήν ἐξακολούθηση τοῦ διαλόγου ἐν ἀληθείᾳ καί ἀγάπῃ, χωρίς συμβιβασμούς καί μισαλλοδοξίες «ἵνα μή ἐγκοπήν τινα δῶμεν τῷ εὐαγγελίῳ τοῦ Χριστοῦ» (Α΄ Κορ. Θ΄, 12), ἔχοντες ἀσφαλῶς τήν βεβαιότητα ὅτι δέν μᾶς ἐπιτρέπεται νά ἀφήνουμε διῃρημένο τόν ἄρραφο χιτῶνα τοῦ Κυρίου, ἀφοῦ, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, «οὐ μεμέρισται ὁ Χριστός» (Α΄ Κορ. α΄, 13). Ἁγιώτατε, Κατακλείοντας τίς παροῦσες ταπεινές σκέψεις μας, μέ ἀφορμή τήν ἔλευσή Σας κοντά μας, εὐχόμεθα ὁλοψύχως ὁ Πανάγαθος καί Δωρεοδότης Θεός νά Σᾶς χαρίζει ὑγεία ἀκλόνητη, νά Σᾶς φωτίζει στό μεγάλο ἔργο πού ἔχετε ἀναλάβει γιά τήν διακονία τῶν ἀνθρώπων καί τήν ἑνότητα τῶν χριστιανῶν καί νά Σᾶς ἐνισχύει στήν πορεία σας, γιά τήν ἐπίτευξη ὅλων τῶν ἀνωτέρω. Καλῶς ὁρίσατε!
