Την επιχείρηση ανάσυρσης των νεκρών από το σεισμό στην Τουρκία τα ξημερώματα της Δευτέρας τελείωσε στις περιοχές του Χατάι και του Γκαζιάντεπ η ελληνική ΕΜΑΚ, που από την Τρίτη βρίσκεται στη γείτονα χώρα προκειμένου να συνεισφέρει ό,τι μπορεί. Στην Τουρκία έφτασαν 88 διεθνείς ομάδες από άλλες χώρες και 58 άνθρωποι είχαν ανασυρθεί ζωντανοί, ως και την Τετάρτη, από τα ερείπια, πέντε εκ των οποίων έβγαλαν Έλληνες πυροσβέστες. 

Τα νούμερα αυτά ανέφερε, με βάση τα στοιχεία που αναρτώνται στην ειδική πλατφόρμα των δεδομένων με την πορεία των επιχειρήσεων στην Τουρκία, ο προϊστάμενος του Κλάδου Επιχειρήσεων Πυροσβεστικού Σώματος, υποστράτηγος Αθανάσιος Μπαλάφας, στο πλαίσιο ενημέρωσης που έκανε την Πέμπτη στο κτίριο της Πολιτικής Προστασίας στο Μαρούσι για τα πεπραγμένα της ελληνικής αποστολής έρευνας και διάσωσης.

«Η αποστολή μας είναι να σώσουμε ανθρώπους»

«Δεν είμαστε ήρωες. Είμαστε επαγγελματίες που η αποστολή μας είναι να σώσουμε ανθρώπους» δήλωσε ο κ. Μπαλάφας, σχολιάζοντας την έκταση που έχουν πάρει οι ενέργειες και οι διασώσεις της ελληνικής αποστολής στην Τουρκία. Βέβαια, πρόκειται για ανθρώπους και αυτό σχολίασε για τις δυνατές συναισθηματικές στιγμές που νιώθουν οι πυροσβέστες.

Απαντώντας σε ερώτηση αν ο διασώστης δένεται με το θύμα, με αφορμή τη σκηνή που έκανε τον γύρο του κόσμου με τον Έλληνα πυροσβέστη να κλαίει την πρώτη μέρα, όταν διαπίστωσαν ότι μικρή Φατμέ είδαν ότι ήταν νεκρή, αλλά έσωσαν την επτάχρονη αδελφή της, ο κ. Μπαλάφας είπε: «Είναι αναπόφευκτο να μη δεθείς. Προσπαθείς να το κάνεις ακολουθώντας τεχνικές και συγκεντρώνεσαι στα μικρά πράγματα που πρέπει να κάνεις στο πλαίσιο της επιχείρησης. Αλλά ο άνθρωπος είναι πρώτα από όλα και πάνω από όλα πρόσωπο. Και ειδικά όταν έχεις πρόσωπο, ήχο και άγγιγμα είναι αδύνατο να το αποφύγεις. Απλώς, μαθαίνεις να το διαχειρίζεσαι. Αυτό είναι το δύσκολο κομμάτι, και όλο αυτό σωρευτικά μπορεί να σε κάνει να σπάσεις. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί διασώστες σε όλο τον κόσμο κάποια στιγμή σταματάνε αυτή τη δουλειά, γιατί δεν αντέχουν. Τα πρωτογενή θύματα μιας καταστροφής είναι τα ίδια τα θύματα, οι διασώστες και όσοι παρευρίσκονται εκεί».


«Όταν νιώθεις τον πόνο του άλλου, είσαι άνθρωπος»


Ο στρατηγός αποκάλυψε επίσης ότι στην αποστολή, εκτός από το μηχανικό Κώστα Νίκα, που είναι γιος του πυροσβέστη που έβγαλε από τα ερείπια το μικρό Ανδρέα, μετά το σεισμό στο Αίγιο το 1995, ακόμα ένας πυροσβέστης, ο Κώστας Αθανασόπουλος, που εμφανίστηκε κλαμμένος μετά την τιτάνια προσπάθεια στην Τουρκία, συνεχίζει το κληροδότημα του πατέρα του και είναι κι αυτός πατέρας ενός παιδιού 5 μηνών, κάτι που δεν θα μπορούσε να τον αφήσει ασυγκίνητο μπροστά σε αυτή την τραγωδία.

Ο αρχηγός του σώματος, αντιστράτηγος Γεώργιος Πουρναράς, ευχαρίστησε και δήλωσε περήφανος για τους επιχειρούντες. Επιπλέον, χρησιμοποίησε μια φράση του Νίκου Καζαντζάκη για να συνοψίσει τη φιλοσοφία των συναδέλφων του: «Όταν νιώθεις πόνο, είσαι ζωντανός. Όταν νιώθεις τον πόνο του άλλου, είσαι άνθρωπος».

Όσον αφορά στο επιχειρησιακό κομμάτι και στις δράσεις της ελληνικής αποστολής στην Τουρκία, ο κ. Μπαλάφας είπε ότι από σήμερα το πρωί, σε συνεννόηση και με τις άλλες ξένες αποστολές που επιχειρούν στην ίδια περιοχή, μετακινήθηκαν σε άλλον τομέα, καθώς ολοκλήρωσαν τη δουλειά τους στο συγκεκριμένο κομμάτι, όπου όμως συνεχίζουν άλλες ομάδες.

«Πάνω από έξι ώρες για την Αϊρίν»

Στον τομέα που επιχειρούσαν οι Έλληνες μέχρι χθες το βράδυ, παρέμειναν πάνω από δυόμισι μέρες, γεγονός που, όπως τόνισε ο κ. Μπαλάφας, δείχνει το μέγεθος της καταστροφής που έχει συντελεστεί από τον σεισμό.

«Συνήθως τελειώνουμε την έρευνα σε ένα σημείο και πάμε πιο πέρα. Εδώ όμως η κατάσταση ήταν τέτοια που δεν μπορούσαν να σταματήσουν ούτε στιγμή την έρευνα. Μόνο για την ανάσυρση της 20χρονης Αϊρίν, χθες, η ομάδα δούλευε ασταμάτητα πάνω από έξι ώρες και μάλιστα ενώ γίνονταν ισχυροί μετασεισμοί, που δημιουργούσαν μια εξαιρετικά επικίνδυνη κατάσταση».

Ο κλαδάρχης Επιχειρήσεων του ΠΣ τόνισε ότι η ελληνική αποστολή ήταν η πρώτη που έφτασε στην παραπάνω περιοχή το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας, λίγες ώρες μετά την υποβολή του αιτήματος βοήθειας από την Τουρκία προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας. Έστησε ένα πρόχειρο «στρατηγείο» και την άλλη μέρα το πρωί ξεκίνησε τις έρευνες, που είχαν ως αποτέλεσμα τον απεγκλωβισμό πέντε ανθρώπων ζωντανών και πέντε νεκρών.

«Όλη η προσπάθεια εστιάζεται τις πρώτες δύο μέρες, γιατί τότε είναι που προλαβαίνουμε να βγάλουμε πολλούς ζωντανούς. Για τον λόγο αυτό, δυστυχώς, δεν καταναλώνουμε χρόνο για τους νεκρούς, και αυτούς που απομακρύνουμε είναι συνήθως για να ανοίξουμε δρόμο για κάποιον ζωντανό. Πρέπει να διαλέξουμε ανάμεσα σε ζωή και θάνατο, παρά το γεγονός ότι και η παράδοση ενός νεκρού στους ανθρώπους του είναι ιερή πράξη. Αναγκαστικά, υπάρχει μια κλιμάκωση των επιχειρήσεων και ακολουθείται ένα σχετικό πρωτόκολλο. Όσο και να προσπαθούμε, όμως, κανείς δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος από μια τέτοια καταστροφή».

Ο κ. Μπαλάφας υπογράμμισε ότι οι τουρκικές αρχές υποδέχθηκαν με τον καλύτερο τρόπο την ελληνική αποστολή, αλλά επικρατούσε ένα πραγματικό χάος και δεν μπορούσε να λειτουργήσει τίποτα.

Με τη βοήθεια αρχικά του Έλληνα πρέσβη στην Άγκυρα και της προξένου και στη συνέχεια της τουρκικής Πολιτικής Προστασίας, η ελληνική ομάδα προμηθεύθηκε τα καύσιμα που χρειαζόταν για τις μετακινήσεις και τη λειτουργία των μηχανημάτων διάσωσης. Κάποιες στιγμές, όμως, έπρεπε να διαλέξουν αν θα χρησιμοποιούσαν καύσιμα για τις θερμαντικές συσκευές που είχαν στις σκηνές ή θα τα χρησιμοποιούσαν για τα μηχανήματα στις έρευνες. Διάλεξαν το δεύτερο.

«Θα ήθελα να ήμουν εκεί μαζί με αυτά τα παιδιά και να κρυώνω μαζί» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπαλάφας, σημειώνοντας ότι το κρύο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα, πέρα από τους σοβαρούς κινδύνους που κρύβουν οι έρευνες στα κτίρια που έχουν καταρρεύσει.

Η ελληνική αποστολή έχει αυτονομία σε νερό, φαγητό και άλλα είδη πρώτης ανάγκης για μία εβδομάδα, αλλά, αν χρειαστεί, θα μείνουν παραπάνω, με την προμήθεια των απαιτούμενων από το τουρκικό κράτος.

Αυτήν τη στιγμή η ελληνική αποστολή αποτελείται από 36 πυροσβεστικούς υπαλλήλους από την 1η και 2η ΕΜΑΚ της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, οκτώ άτομα του ΕΚΑΒ (τρεις γιατρούς και πέντε παραϊατρικούς), δύο αξιωματικούς- μηχανικούς του ΠΣ και τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ, Ευθύμη Λέκκα.

Στην ίδια περιοχή συνεργάζονται με άλλες 12 ξένες αποστολές, από τις 88 που έχουν φτάσει μέχρι τώρα στην Τουρκία (θα μεταβούν και τέσσερις ακόμα). Οι 12 ομάδες έχουν στήσει ένα κοινό κέντρο συντονισμού που παραδόθηκε από την ελληνική ομάδα στην ολλανδική και θα συνεχίσουν τις έρευνες με αμείωτη ένταση, για όσο χρειαστεί.