Αρκετά ήταν τα μοιραία λάθη πουοδήγησαν στην σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη, με απολογισμό τους 57 νεκρούς.  Το λάθος του μηχανοδηγού  δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Το παραδέχθηκε και ο ίδιος. Η αλλαγή που δεν έγινε ποτέ στο κλειδί «118 Α» της σιδηροδρομικής γραμμής Λάρισας – Κατερίνης είχε αποτέλεσμα η επιβατική αμαξοστοιχία να μπει στην λάθος διαδρομή.

Ωστόσο, σύμφωνα και με το ρεπορτάζ του Mega, σωρεία λαθών, όμως, και διαχρονικές αμέλειες θα μπορούσαν να έχουν αποτρέψει την τραγωδία. Αρκεί να δούλευαν οι δικλίδες ασφαλείας που προβλέπεται να διορθώνουν τα ανθρώπινα λάθη.

«Άμα δούλευε η σηματοδότηση και το ETCS στο δίκτυο το ατύχημα θα είχε αποφευχθεί 100%, ακόμα και λάθος να έκανε ο σταθμάρχης και να έστελνε το ένα τρένο πάνω στο άλλο. Άμα η σηματοδότηση και το ETCS ήταν σε λειτουργία, τα τρένα θα είχαν σταματήσει εγκαίρως και σε απόσταση ασφαλείας άνω των δύο χιλιομέτρων», δήλωσε στο MEGA ο Χρήστος Κατσιούλης, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής ΕTCS ΕΡΓΟΣΕ.

Οι δικλίδες ασφαλείας

Οι δικλίδες ασφαλείας δεν λειτούργησαν ποτέ γιατί στην Ελλάδα δεν εφαρμόστηκε ποτέ ένα αυτόματο εθνικό σύστημα προστασίας των σιδηροδρομικών μεταφορών. Το ΕΤCS. Πρόκειται για το σύστημα τηλεματικής, το οποίο παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη θέση των συρμών στο σιδηροδρομικό δίκτυο και παρέχει συστήματα αυτόματης πέδησης. Ένα σύστημα που, σύμφωνα με τους ειδικούς, θα είχε προλάβει την μοιραία σύγκρουση και θα είχε σώσει δεκάδες ζωές.

«Πάντα όταν γίνεται ένα σιδηροδρομικό ατύχημα αυτοί που την πληρώνουν είναι οι "μπροστινοί". Χάσαμε τέσσερεις συναδέλφους μηχανοδηγούς γιατί δεν υπάρχουν μέτρα ασφαλείας. Ο σταθμάρχης έκανε ένα λάθος. Το αναγνώρισε ο ίδιος. Φαινόταν από την αρχή ότι είναι ανθρώπινο λάθος, αλλά δεν πρέπει να υπάρχει μια δικλείδα ασφαλείας να το καλύψει;», αναρωτήθηκε μιλώντας στο Mega ο Νίκος Τσουρίδης, συνταξιούχος μηχανικός. Xωρίς αυτά τα συστήματα ασφαλείας, τα τρένα στην Ελλάδα μετατρέπονται σε τυφλά επιτρέποντας στα ανθρώπινα λάθη να πρωταγωνιστούν. Το σύστημα ασφαλείας έχει προβλέψει να λειτουργεί ακόμη και στην περίπτωση που και οι δύο μηχανοδηγοί χάσουν τις αισθήσεις τους και τα τρένα μείνουν ακυβέρνητα.

Ο γενικός γραμματέας ομοσπονδίας συνταξιούχων σιδηροδρομικών εξήγησε στο Mega πως λειτουργούσε παλιότερα το σύστημα. Την ίδια ώρα εργαζόμενος της ΣΤΑ.ΣΥ αποκάλυψε την ύπαρξη συστήματος που παρακολουθεί τα τρένα στο μετρό, σαν αυτό που θα έπρεπε δηλαδή να υπάρχει και στις αμαξοστοιχίες.

Οι συμβάσεις του 2014

Στις 26 Σεπτεμβρίου του 2014 υπογράφηκε η βασική σύμβαση για το έργο «Ανάταξης του συστήματος σηματοδότησης – τηλεδιοίκησης και αντικατάσταση 70 αλλαγών τροχιάς σε εντοπισμένα τμήματα του άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη» με χρόνο παράδοσης τα δύο χρόνια. Από τότε, η αμαρτωλή σύμβαση 717 πήρε εφτά παρατάσεις. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που ο πρόεδρος της επιτροπής του έργου αποφάσισε να παραιτηθεί. «Εγώ γιατί παραιτήθηκα; Με κάλεσαν στην αίθουσα διοικητικού συμβουλίου και μου χωθήκανε όλοι. Εγώ ήμουν πρόεδρος του ΕΤCS. Nα στείλουμε επιστολή τον Μάρτιο στην ευρωπαϊκή ένωση ότι τον Οκτώβριο του 22 το ETCS θα δουλέψει σε όλο τον άξονα. Και λέμε παιδιά δεν μπορούμε να λέμε ψέματα. Αποκλείεται να δουλέψει και όντως δεν έχει δουλέψει. Εγώ εκεί διαφώνησα, να μην λέμε ψέματα στην Ε.Ε. και να κοροϊδεύουμε τον κόσμο», συμπλήρωσε ο Χρήστος Κατσιούλης.

Οι καταγγελίες των εργαζομένων

Μόλις είκοσι ημέρες πριν από την θανατηφόρα σύγκρουση μία επιστολή βόμβα της Δημοκρατικής ενωτικής συνδικαλιστικής κίνησης Σιδηροδρόμων προειδοποιούσε για τα ελλιπή μέτρα ασφάλειας στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες.

«Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις. Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό», αναφέρεται στην επιστολή.

«Δεν γίνεται μετά από τόσες δεκαετίες που υποτίθεται θα έπρεπε να έχουν ξεκινήσει και να έχουν ολοκληρώσει όλες αυτές οι αναγκαίες υποδομές στην γραμμή και συνολικά στην λειτουργία να μην έχουν ολοκληρωθεί ακόμη. Συγγνώμη, τις συμβάσεις με όλους αυτούς τους εργολάβους που αφήσαν ημιτελή αυτά τα έργα και δεν έχουν δοθεί στην σιδηροδρομική κυκλοφορία, ποιος τις συνάπτει; Οι εργαζόμενοι;» δήλωσε ο Ηλίας Τρευλός, μέλος Δ.Σ. ομοσπονδίας σιδηροδρομικών.

Πάντως, ο νέος υπουργός Μεταφορών Γιώργος Γεραπετρίτης ανακοίνωσε την σύσταση διακομματικής επιτροπής για την διερεύνηση των αιτιών της τραγωδίας.