Στα τέλη Μαρτίου τοποθετείται η επαναλειτουργία των σιδηροδρόμων μετά την πολύνεκρη τραγωδία στα Τέμπη, με βάση όσα ανακοίνωσε στη συνέντευξη Τύπου της περασμένης Τετάρτης ο υπουργός Επικρατείας και πλέον Υποδομών και Μεταφορών, Γιώργος Γεραπετρίτης . Και μάλιστα, με την προϋπόθεση της μείωσης του μεταφορικού έργου (λιγότερα δρομολόγια κ.λπ.), προκειμένου να εξασφαλιστεί επαρκής αριθμός σταθμαρχών και πλήρης τήρηση των μέτρων ασφαλείας. Ήδη, στην ιστοσελίδα της ΤΡΑΙΝΟΣΕ πλέον δεν διατίθενται εισιτήρια για ημερομηνία πριν από την Πρωταπριλιά. Στη νέα αυτή συνθήκη μετά το ολέθριο σιδηροδρομικό δυστύχημα καλείται -συνεπώς- να προσαρμοστεί και η εμπορική (εισαγωγική και εξαγωγική) δραστηριότητα της χώρας, που προφανώς επηρεάζεται άμεσα από την -προσωρινή έστω- διακοπή λειτουργίας ενός ολόκληρου κλάδου του συστήματος μεταφορών της χώρας.

Επιβάρυνση

Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι μέσω του δικτύου του ΟΣΕ διακινείται κατά μέσο όρο ημερησίως φορτίο που αναλογεί σε 30 φορτηγά οχήματα στο τμήμα Αθήνα-Θεσσαλονίκη και άλλα 30 φορτηγά στην αντίστροφη διαδρομή, Θεσσαλονίκη-Αθήνα. Τα εμπορεύματα αυτά, πλέον, θα διακινούνται οδικώς και, όπως είναι γνωστό, οι διεθνείς μεταφορές επιβαρύνονται κατά 30%, όταν χρησιμοποιούν το οδικό αντί του σιδηροδρομικού δικτύου.

Αναφορικά με τη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων μέσω των γραμμών του ΟΣΕ, το 2022 σημειώθηκε αύξηση κατά 2,2% σε σχέση με το 2021 (από 461.000 TEUs σε 471.000 TEUs), εκ των οποίων 8.000 TEUs μεταφέρθηκαν σιδηροδρομικώς μεταξύ Θεσσαλονίκης και Σόφιας Βουλγαρίας (σ.σ. στην ορολογία των logistics, 1 TEU -twentyfoot equivalent unit- αντιστοιχεί στη μεταφορική ικανότητα ενός κοντέινερ μήκους 20 ποδών ή 6 μέτρων, το οποίο διεθνώς νοείται ως βάρος 24 τόνων). Κατά την ίδια περίοδο, οι ποσότητες συμβατικού φορτίου που διακινήθηκαν από τον ΟΛΘ προς τη Βουλγαρία αυξήθηκαν σημαντικά κατά 13,3%, από 3,741 εκατ. τόνους σε 4,236 εκατ. τόνους αντίστοιχα, αύξηση οφειλόμενη κυρίως σε διακίνηση νικελίου και κάρβουνου. Ενδεικτικά είναι επίσης τα στοιχεία των σιδηροδρομικών δρομολογίων για το 2020, από το Ικόνιο προς το εξωτερικό, τα οποία παρουσίασαν αύξηση κατά 24%, όπως επίσης και προς Ικόνιο από το εξωτερικό καταγράφηκε αύξηση κατά 22%. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της PEARL, το 2021 η εταιρεία δρομολόγησε 1.400 αμαξοστοιχίες, μεταφέροντας 102.700 εμπορευματοκιβώτια, το 2020 1.297 τρένα που μετέφεραν 92.200 εμπορευματοκιβώτια και το 2019 749 τρένα, μεταφέροντας 44.500 κοντέινερ. Η αύξηση του κόστους μεταφοράς εμπορευμάτων θεωρείται δεδομένη. Το αποδεικνύει και η τρέχουσα τιμή μεταφοράς της παλέτας από το λιμάνι του Πειραιά προς τη Θεσσαλονίκη που έχει καθοριστεί σε 50 ευρώ οδικώς και 40 ευρώ σιδηροδρομικώς. Άγνωστες παραμένουν ακόμα οι επιπτώσεις στη μεταφορά περίπου 100.000 εμπορευματοκιβωτίων από το λιμάνι του Πειραιά στους προορισμούς των χωρών της κεντρικής Ευρώπης. Στις νέες επενδύσεις που μελετώνται ή δρομολογούνται από την ΕΡΓΟΣΕ, έχουν τεθεί δύο βασικές προτεραιότητες:

1. Η ολοκλήρωση του εκσυγχρονισμού του βασικού σιδηροδρομικού άξονα Πάτρα-Αθήνα-Θεσσαλονίκη-Ειδομένη / Προμαχώνας (ΠΑΘΕ/Π) και των κλάδων αυτού. Ο άξονας αυτός θα συνδέεται με τα βασικά εμπορευματικά κέντρα, τους κύριους λιμένες της χώρας και τους διεθνείς μεταφορικούς διαδρόμους.
2. Η κατασκευή της ανατολικής σιδηροδρομικής Εγνατίας στο τμήμα Θεσσαλονίκη-Αμφίπολη-Νέα Καρβάλη-Τοξότες και η αναβάθμιση με διπλασιασμό της γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη-Πύθιο-Ορμένιο, με παράλληλη εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης.

Το μέλλον του ΟΣΕ

Στον ετήσιο απολογισμό του ΟΣΕ δημοσιεύεται ο κατάλογος των δρομολογημένων επενδύσεων:
● Αναβάθμιση υφιστάμενης με διπλασιασμό και εγκατάσταση σηματοδότησης-ETCS και ηλεκτροκίνησης της γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη-Ορμένιο, με προϋπολογισμό 1,07 δισ. ευρώ.
● Κατασκευή νέας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη-Τοξότες, με προϋπολογισμό 1,68 δισ. ευρώ.
● Σύνδεση του 6ου προβλήτα λιμένα Θεσσαλονίκης & κατασκευή προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης, με προϋπολογισμό 53,4 εκατ. ευρώ.
● Κατασκευή νέας προαστιακής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα από τον κόμβο Κορωπίου έως το Λαύριο και τον λιμένα Λαυρίου, με προϋπολογισμό 390,5 εκατ. ευρώ.
● Κατασκευή νέας προαστιακής σιδηροδρομικής γραμμής για τη σύνδεση (λιμένα) Ραφήνας με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, με προϋπολογισμό 308,6 εκατ. ευρώ.
● Ολοκλήρωση της νέας διπλής γραμμής Κιάτο-Πάτρα στο τμήμα Ρίο-νέος λιμένας Πατρών με προϋπολογισμό 476,5 εκατ. ευρώ.

*Ντίνα Καραμάνου / Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Απογευματινή στις 13 Μαρτίου 2023