Όλες τις διαθέσιμες χρηστικές πληροφορίες για τα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ), ακόμη και δεδομένα για τα οποία το ευρύτερο κοινό διατηρεί μία εύλογη άγνοια, η οποία, όμως, δεν πρέπει να χαρακτηρίζει τους ιδίους τους ασθενείς, καταγράφει και μας εξηγεί, σε συνέντευξή του, σήμερα στο parapolitika.gr ο πρόεδρος της Ελληνικής Ομάδας Μελέτης των ΙΦΝΕ (ΕΟΜΙΦΝΕ), Νίκος Βιάζης.

Γιατρέ, υπάρχουν κάποιοι προβλεπτικοί δείκτες, οι οποίοι μπορούν να μας καθοδηγήσουν σχετικά με την ταυτότητα των ασθενών οι οποίοι έχουν τις υψηλότερες πιθανότητες να εμφανίσουν νόσηση από ΙΦΝΕ;

Τα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (ΙΦΝΕ), τα οποία περιλαμβάνουν τη νόσο του Crohn και την Ελκώδη Κολίτιδα, αποτελούν χρόνιες αυτοάνοσες παθήσεις του πεπτικού σωλήνα και προσβάλλουν κυρίως άτομα ηλικίας < 50 ετών, δηλαδή κοινωνικά και επαγγελματικά ενεργούς πολίτες, ενώ τα τελευταία 10-15 έτη έχει παρατηρηθεί μια χαρακτηριστική αύξηση των νέων περιπτώσεων σε παιδιά και εφήβους. Δυστυχώς δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή δείκτες που μπορούν να προβλέψουν ποιοι ασθενείς θα νοσήσουν από ΙΦΝΕ.

Επίσης, υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες αιτίες, οι οποίες οδηγούν σε νόσηση από ΙΦΝΕ; Μιλάμε για κάποια γενετική αιτιολογία;

Η ακριβής αιτιοπαθογένεια των ΙΦΝΕ δεν είναι γνωστή. Η τρέχουσα θεωρία υποστηρίζει ότι για τα νοσήματα αυτά υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση και γίνεται προσπάθεια να σχετιστούν με συγκεκριμένα γονίδια, όμως δυστυχώς ακόμα δεν γνωρίζουμε ποια γονίδια είναι αυτά. Παράλληλα παίζουν ρόλο και περιβαλλοντικοί παράγοντες, δεδομένου ότι τα νοσήματα αυτά εμφανίζονται συχνότερα σε «δυτικού τύπου» κοινωνίες. Η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, περιβαλλοντικοί ρύποι, το κάπνισμα, το έντονο stress, οι συχνές λοιμώξεις και η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών ιδιαίτερα στη βρεφική και πρώιμη παιδική ηλικία έχουν ενοχοποιηθεί ως επιβαρυντικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες για την εμφάνιση των ΙΦΝΕ. Αντίθετα η κατανάλωση φυτικών ινών και ο θηλασμός φαίνεται να δρουν προστατευτικά.

Ποια είναι η συμπτωματολογία στα ΙΦΝΕ; Έχουμε να κάνουμε με κάποιον κοινό πυρήνα συμπτωμάτων ή οι διαφοροποιήσεις ανά σχετικό νόσημα είναι ευρείες;

Το βασικό σύμπτωμα τόσο στην ελκώδη κολίτιδα όσο και στη νόσο του Crohn είναι η εμφάνιση διαρροϊκών κενώσεων, ιδίως με πρόσμιξη αίματος, συχνά σε συνδυασμό με το κοιλιακό άλγος. Παράλληλα μπορεί να υπάρχει πυρετός ή και συμπτώματα από άλλα συστήματα όπως το μυοσκελετικό ή το δέρμα. Είναι οι λεγόμενες εξω-εντερικές εκδηλώσεις, που πολλές φορές συνυπάρχουν με τα συμπτώματα από το πεπτικό. Επίσης, μπορεί να υπάρχει αναιμία, χαμηλός σίδηρος ή άλλες ελλείψεις σε βιταμίνες ή άλλα θρεπτικά συστατικά.

Και στα ΙΦΝΕ παίζει καίριο ρόλο η έγκαιρη διάγνωση και η παρακολούθηση από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο;

Στη διάγνωση των νοσημάτων αυτών κεντρικό ρόλο έχει ο Γαστρεντερολόγος αφού η εξέταση εκλογής είναι η κολονοσκόπηση με την λήψη βιοψιών για επιβεβαίωση της διάγνωσης, συνεπικουρούμενα από εργαστηριακές, απεικονιστικές και συμπληρωματικές ενδοσκοπικές εξετάσεις, όπως η γαστροσκόπηση και η χρήση ασύρματης ενδοσκοπικής κάψουλας. Η έγκαιρη διάγνωση είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την καλή πορεία του ασθενούς, δεδομένου ότι θα επιτρέψει την άμεση χορήγηση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής. Για το λόγο και δεδομένου ότι, όπως είπαμε προηγουμένως, δεν υπάρχουν προβλεπτικοί δείκτες για την εμφάνιση των νοσημάτων αυτών είναι πολύ σημαντικό κάθε ασθενής να απευθύνεται άμεσα στο γαστρεντερολόγο εφόσον εμφανίζει αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου του.

Ο θεραπευτικός στόχος για μακροχρόνια ύφεση των συμπτωμάτων, γιατρέ, πόσο εφικτός είναι στη σύγχρονη δυτική καθημερινότητα;

Είναι ένας απόλυτα εφικτός στόχος, δεδομένου ότι έχουμε πλέον στη διάθεση μας πολλές και καλές θεραπευτικές επιλογές, δηλαδή φάρμακα που πετυχαίνουν τόσο την ύφεση των συμπτωμάτων, όσο και την επούλωση του εντερικού βλεννογόνου. Οι βιολογικοί παράγοντες, τα φάρμακα που κυρίως χρησιμοποιούμε σήμερα, έχουν φέρει μια επανάσταση στη θεραπεία και έχουν αλλάξει τη φυσική πορεία των νοσημάτων αυτών. Σαν αποτέλεσμα οι ασθενείς μας να μπορούν να σπουδάζουν, να εργάζονται, να κάνουν οικογένεια, να ταξιδεύουν και γενικά να ζουν μια φυσιολογική ζωή. Προϋπόθεση είναι να συνεργάζονται στενά με το γαστρεντερολόγο τους και να συνεχίζουν να λαμβάνουν τα φάρμακα τους ακόμα και στις περιόδους που η νόσος τους είναι σε ύφεση.

Θα μπορούσαμε να πούμε, γιατρέ, ότι υπάρχει θέμα ανάπτυξης επιπλοκών στο δρόμο για την μακροχρόνια ύφεση των συμπτωμάτων των ΙΦΝΕ;

Επιπλοκές πάντα μπορεί να υπάρξουν σε χρόνια νοσήματα, όπως οι ΙΦΝΕ, και κάποιοι ασθενείς μπορεί να χρειαστεί να χειρουργηθούν γιατί για παράδειγμα δεν θα ανταποκρίνονται στη θεραπεία ή γιατί θα εμφανίσουν ένα απόστημα ή κάποια άλλη επιπλοκή. Και σε αυτή την περίπτωση όμως η χειρουργική επέμβαση θα λύσει το πρόβλημα και στη συνέχεια η κατάλληλη θεραπεία θα επιφέρει και πάλι την ύφεση της νόσου στον ασθενή.

Σχετικά με την ΕΟΜΙΦΝΕ:

Η Ελληνική Ομάδα Μελέτης Ιδιοπαθών Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου (ΕΟΜΙΦΝΕ) είναι ένα ιατρικό σωματείο αποτελούμενο από επιστήμονες υγείας που ασχολούνται με τα Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου (Ελκώδης Κολίτιδα & Νόσος του Crohn). Το έργο της ΕΟΜΙΦΝΕ εκτείνεται πέρα από την παροχή βασικών ιατρικών υπηρεσιών, καθώς ασχολείται επίσης με την πρόληψη ασθενειών, τη διεξαγωγή ιατρικών εξετάσεων και ενημερώσεων για την υγεία. Ιδρύθηκε το 2001 και έχει πραγματοποιήσει ποικίλες δράσεις που έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην υγεία και την ευημερία της κοινότητας, όπως η χρηματοδότηση ερευνητικών πρωτοκόλλων, η οργάνωση ενημερωτικών δραστηριοτήτων, η υποστήριξη των ασθενών και η παρέμβαση στα θεσμικά όργανα για θέματα που αφορούν τα ΙΦΝΕ. Αυτές οι δράσεις αποτελούν μόνο μερικά παραδείγματα του πολύπλοκου έργου που επιτελεί η ΕΟΜΙΦΝΕ για την προαγωγή της υγείας και της φροντίδας στην κοινότητα. Ανακαλύψτε περισσότερα στο https://eomifne.gr/.

Με την ευγενική υποστήριξη της Janssen Ελλάδος.