Στα όρια της εξάντλησης βρίσκονται πυροσβέστες και σωστικά συνεργεία στον Εβρο , που επί μία εβδομάδα δίνουν άνιση μάχη με τις φλόγες και τους ισχυρούς ανέμους, μετρώντας έως τώρα 19 απανθρακωμένους παράτυπους μετανάστες, δεκάδες κατεστραμμένα σπίτια, αυτοκίνητα, μαντριά, αλλά και εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καμένων δασικών και καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Στις επιχειρήσεις συμμετέχουν και οι Ενοπλες Δυνάμεις, υπό τον συντονισμό του αρχηγού ΓΕΣ.

Οι ισχυροί άνεμοι, που ειδικά στις αρχές της εβδομάδας έφτασαν ακόμα και τα 9 μποφόρ, δεν άφηναν κανένα περιθώριο για οριοθέτηση των ταυτόχρονων μετώπων. Ακριβώς ίδια ήταν και η εικόνα των πυρκαγιών στην Αττική. Ανεμοι εντάσεως 7 μποφόρ οδηγούσαν ανεξέλεγκτες τις φλόγες, που επί δύο ημέρες «κατάπιναν» το ένα σπίτι μετά το άλλο στον Ασπρόπυργο, τη Χασιά και σε έξι ακόμα οικισμούς στους πρόποδες της Πάρνηθας. Ο αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος, Γιάννης Πουρνάρας, μέσα σε λίγες μόνο λέξεις έδωσε την πραγματική διάσταση των όσων βίωναν οι συνάδελφοί του στα μέτωπα: «Στα 32 χρόνια της υπηρεσίας μου δεν έχω ζήσει παρόμοιες, ακραίες συνθήκες». Ομως, τόσο στην Αττική όσο και στον Εβρο, ο… «στρατηγός άνεμος» δεν ευθύνεται για τα μέτωπα των πυρκαγιών, αλλά για πολλές εστίες το ανθρώπινο χέρι.

Οι έρευνες αστυνομικών, πυροσβεστών και ΕΥΠ για τον εντοπισμό εμπρηστών είχαν ως αποτέλεσμα να προσαχθούν δύο άτομα στον Αυλώνα, δύο άτομα στον Ασπρόπυργο και ένας εποχικός δασοπυροσβέστης στην Κεφαλλονιά. Ο μελισσοκόμος του Αυλώνα και ο εποχικός δασοπυροσβέστης συνελήφθησαν, ενώ οι υπόλοιποι τρεις αφέθηκαν ελεύθεροι. Είναι χαρακτηριστικό ότι στον Αυλώνα έγιναν εννέα απόπειρες εμπρησμού σε μία μέρα.

Οπως, άλλωστε, τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, «ο ανθρώπινος παράγοντας φαίνεται ότι έχει παίξει καταλυτικό ρόλο». «Εχουμε πάνω από 140 προσαγωγές, εκ των οποίων οι 79 έχουν μετατραπεί σε συλλήψεις για αδικήματα εμπρησμού, πολλά εκ των οποίων αφορούν εμπρησμό εκ δόλου, που πλέον θεωρείται κακούργημα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτηση του υπουργού Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλη Κικίλια, σε έκτακτη ενημέρωση από το υπουργείο.

«Στους πρόποδες της Πάρνηθας, στην περιοχή του Αυλώνα, από τις 8 το πρωί έγιναν εννέα απόπειρες εμπρησμού. Στις 8.13 στον Αυλώνα έγινε μία απόπειρα εμπρησμού, στις 8.57 στο Συκάμινο δύο απόπειρες, στις 9.47 πάλι στο Συκάμινο τρεις προσπάθειες εμπρησμού, στις 10.51 βόρεια του Αυλώνα μία προσπάθεια και στις 12.02 μ.μ. στους πρόποδες της Πάρνηθας, βόρεια του Αυλώνα, μία προσπάθεια, η οποία πήρε διαστάσεις. Αυτό που συμβαίνει είναι όχι απλώς ανεπίτρεπτο, αλλά αισχρό και εγκληματικό», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κικίλιας, ενώ αμφότεροι τόνισαν πως η κυβέρνηση θα κάνει τα πάντα ώστε οι εμπρηστές να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη.

Δώδεκα εστίες

Ο Εβρος δεν έχει βιώσει ποτέ τέτοια καταστροφή, δηλώνουν ξεκάθαρα στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Το νότιο τμήμα του νομού επλήγη ανεπανόρθωτα από την πύρινη λαίλαπα. Οι φλόγες, αφού περικύκλωσαν αρχικά την Αλεξανδρούπολη, κινήθηκαν νοτιοδυτικότερα και έφτασαν στα όρια της Ροδόπης. Από το πρωί του περασμένου Σαββάτου μέχρι χθες, οι επίσημοι φορείς έκαναν λόγο για περίπου 723.000 καμένα στρέμματα.

Μια τεράστια οικολογική καταστροφή, που συνδυάζεται με τουλάχιστον 50 καμένα σπίτια, αυτοκίνητα, δεκάδες μαντριά και αποθήκες επαγγελματιών και γεωργοκτηνοτρόφων . Στις 6 το πρωί του Σαββάτου 19 Αυγούστου ξέσπασε η πρώτη εστία πυρκαγιάς, έξω από το χωριό Μελία, και συγκεκριμένα στη θέση Αμυγδαλιά, της δημοτικής ενότητας Φερών. Μέχρι να φτάσουν τα πρώτα οχήματα στο σημείο, η φωτιά είχε λάβει τεράστιες διαστάσεις. Σχεδόν ένα τέταρτο αργότερα ακολούθησε και δεύτερη ειδοποίηση στην Πυροσβεστική για νέα εστία, λίγα χιλιόμετρα παρακάτω, και αυτή ήταν η αρχή του τέλους. Μέχρι τις 8 το πρωί ξέσπασαν συνολικά 12 εστίες πυρκαγιών, όλες σε μια νοητή ευθεία από τις Φέρες με κατεύθυνση την Αλεξανδρούπολη. Ανοιχτές παραμένουν οι έρευνες και οι ανακρίσεις για το ενδεχόμενο δολιοφθοράς με την εμπλοκή «πυρήνων» κατευθυνόμενων από ξένες μυστικές υπηρεσίες. Οι πυροσβεστικές δυνάμεις του νομού τέθηκαν λίγο μετά τις 8.30 το πρωί σε συναγερμό.

Την πρώτη μέρα οι πυροσβέστες που επιχειρούσαν ήταν 180 και τις υπόλοιπες ξεπερνούσαν τους 200 ημερησίως, με τη συνδρομή επτά αεροπλάνων, που επιχειρούσαν στα διάσπαρτα μέτωπα. Το προσωπικό έφτασε πραγματικά στα όριά του, δίνοντας μάχη επί επτά ημέρες τόσο στον οικιστικό ιστό όσο κυρίως σε δύσβατες δασικές εκτάσεις, με ανύπαρκτους δασικούς δρόμους και παρθένα πευκόφυτα δάση. Οπως το Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς. Εκεί όπου στις αρχές της εβδομάδας βρέθηκε ένας απανθρακωμένος άνδρας, μετανάστης. Μία μέρα αργότερα, το μεσημέρι της Τρίτης, εντοπίστηκαν επιπλέον 18 μετανάστες, όλοι άνδρες, μεταξύ των οποίων και δύο παιδιά, απανθρακωμένοι σε δασική έκταση κοντά στον Αβαντα, ενώ χθες ένας ακόμα.

«Μάχη»

Μιλώντας στα «Π» ο αντιπεριφερειάρχης Εβρου, Δημήτρης Πέτροβιτς, χαρακτήρισε «πρωτοφανή» την κατάσταση που βιώνει ο νομός εδώ και επτά ημέρες: «Δεν έχει συμβεί κάτι τέτοιο κατά το παρελθόν στον νομό μας. Είναι ένας στρατηγικής σημασίας νομός της Ελλάδος και όλα οδηγούν στο συμπέρασμα πως πιθανόν μιλάμε για εμπρησμό. Πυροσβέστες, υπάλληλοι της περιφέρειας και απλοί κάτοικοι από την πρώτη στιγμή έδωσαν πρωτοφανή μάχη για την κατάσβεση των απανωτών μετώπων, αλλά και για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών. Δυστυχώς όμως οι άνεμοι ήταν τέτοιοι, που δεν μας βοήθησαν καθόλου».

Ρωτήσαμε τον κ. Πέτροβιτς για τις καταστροφές στις περιουσίες πολιτών και επαγγελματιών: «Οι ζημιές είναι ανυπολόγιστες. Κτηνοτροφία, γεωργία, μελισσοκομία, ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν υποστεί πρωτοφανή ζημιά. Ομως είμαστε εδώ ως περιφέρεια για να τους βοηθήσουμε. Η ανεπανόρθωτη καταστροφή είναι στον δασικό πλούτο του νομού. Το Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς έχει πληγεί σε τεράστιο βαθμό. Ηταν ένα παρθένο πευκοδάσος με πλούσια ζωή άγριων πτηνών, με αποτέλεσμα η φωτιά να βρει ξερή καύσιμη ύλη, που διόγκωνε το κύμα της φωτιάς».

Τα μηνύματα του «112» ηχούσαν αδιάκοπα στις περιοχές τις οποίες πλησίαζαν απειλητικά οι φλόγες. Μεταξύ αυτών, τα χωριά Μοναστήρι, Δορίσκος, οι οικισμοί Αμφιτρίτης, Μαΐστρου και Αβαντα. Οπως σημείωναν οι αστυνομικοί που είχαν αναλάβει τις εκκενώσεις, οι κάτοικοι πραγματικά σώθηκαν, αφού οι φλόγες περνούσαν σαν να μην υπάρχει καμία αντιπυρική ζώνη στα χωριά και κατέστρεφαν τα πάντα.

Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που αναδεικνύουν τα λάθη που πιθανόν να έχουν γίνει στη Δυτική Αττική και οδήγησαν στην καταστροφική πυρκαγιά. Από την πρώτη ημέρα της αντιπυρικής περιόδου, δηλαδή την 1η Μαΐου 2023 μέ χρι και το πρωί της Δευτέρας 21 Αυγούστου, μόνο στον Ασπρόπυργο είχαν εκδηλωθεί 472 πυρκαγιές. Αυτό αποκάλυψε ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, Γιάννης Αρτοποιός, θέτοντας συγκεκριμένα δεδομένα για την καταστροφή που συντελέστηκε στη Δυτική Αττική, όπου κάηκαν τουλάχιστον 30 σπίτια, οκτώ αποθήκες και εγκαταστάσεις logistics, 11 αυτοκίνητα και τουλάχιστον 20 μαντριά με ζώα. Η μεγάλη φωτιά που ξεκίνησε από τον Ασπρόπυργο και επεκτάθηκε στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Αττικής, απειλώντας τον δρυμό της Πάρνηθας, είχε αφετηρία ένα οικόπεδο όπου καίγονταν καλώδια και λάστιχα.

Οι δράστες (Ρομά) ήθελαν να βγάλουν τον χαλκό για να τον πουλήσουν σε «σκραπατζίδικα». Σχεδόν το σύνολο των 472 πυρκαγιών του Ασπροπύργου είχε την ίδια αιτία πρόκλησης πυρκαγιάς. Σύμφωνα με τις καταγραφές της Πυροσβεστικής, λίγο μετά τις 8.30 το πρωί της Τρίτης, μισή ώρα αργότερα και στις 9.15 ξέσπασαν τρεις πυρκαγιές στις περιοχές Λάκκα Κατσαρή, Αμμουδιές και Νέα Ζωή Ασπροπύργου. Λιγότερο από τρεις ώρες αργότερα και ενώ οι διαθέσιμες δυνάμεις της Π.Υ. είχαν σταλεί στον Ασπρόπυργο, όπου καίγονταν αποθήκες και επιχειρήσεις στη Βιομηχανική Ζώνη, ξέσπασε ακόμα μία εστία στη Μονή Κλειστών.

Ανυπολόγιστες είναι οι ζημιές στη Χασιά, όπου παραμένει άγνωστος ο αριθμός των καμένων σπιτιών. Προβληματισμός όμως επικρατεί για την καταστροφή στους πρόποδες του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας. Του μοναδικού ανέπαφου, μέχρι σήμερα, «πνεύμονα ζωής» της Αττικής. Τι κι αν υπήρχαν σχέδια επί χάρτου για την αντιμετώπιση τέτοιας κατάστασης. Στην πράξη αποδείχθηκε πως η έλλειψη δασικών δρόμων στον εθνικό δρυμό ευθύνεται, ανάμεσα σε άλλα, για την καταστροφή μέρους του πυκνού πευκοδάσους.

Δεν είναι τυχαίο

Μιλώντας στα «Π», ο δήμαρχος Ασπροπύργου, Νικόλαος Μελετίου, τόνισε πως «το πρωτοφανές είναι ότι ξέσπασαν σχεδόν ταυτόχρονα τέσσερις μεγάλες πυρκαγιές στην ευρύτερη περιοχή του Ασπροπύργου. Πρέπει να σας πω ότι δεν πρόκειται για κάτι τυχαίο, έχουμε ενδείξεις τι συνέβη. Τα συνεργεία του δήμου έχουν ξεκινήσει τις καταγραφές των ζημιών. Δυστυχώς, πέρα από τις καταστροφές περιουσιών, καταστράφηκε το υπόλοιπο δάσος που είχαμε στον δήμο. Η φωτιά της Φυλής κατέκαψε ό,τι είχε απομείνει από τις προηγούμενες φωτιές». 

Δημοσιεύτηκε στα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ στις 28/8