ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Η συγκλονιστική µαρτυρία Έλληνα παλαιστινιακής καταγωγής που δραπέτευσε από τη Γάζα στην "Α": Το πρωί βλέπεις νεκρούς παντού
Briefing
Ο Έλληνας παλαιστινιακής καταγωγής Αλέξανδρος Φαγιάντ χάρη στη βοήθεια του υπουργείου Εξωτερικών κατάφερε να επιστρέψει στην Ελλάδα από τη Γάζα - Μιλά στην «Απογευµατινή» της Κυριακής και αποκαλύπτει ποια είναι η εικόνα που δεν θα ξεχάσει ποτέ
Γεννήθηκε και µεγάλωσε στη Γάζα έως τα 19 του χρόνια. Εκτοτε ζει στην Αθήνα και λόγω της παλαιστινιακής καταγωγής του επισκέπτεται κάθε δεκατέσσερις ηµέρες την περιοχή, καθώς εκεί βρίσκεται η οικογένειά του. Ο λόγος για τον Αλέξανδρο Φαγιάντ. Ο πόλεµος τον βρήκε στην κόλαση της Γάζας. Χάρη στη βοήθεια του υπουργείου Εξωτερικών κατάφερε να επιστρέψει στην Ελλάδα. Μιλώντας στην «Απογευµατινή» της Κυριακής, ο κ. Φαγιάντ αποκαλύπτει ποια είναι η εικόνα που δεν θα ξεχάσει ποτέ, πώς επιβίωσε χωρίς νερό και φαγητό, περιµένοντας για ώρες έξω από φούρνους για λίγο ψωµί, και πώς τελικά δραπέτευσε από τον εφιάλτη.
Τι θυµάστε από το πρωί της 7ης Οκτωβρίου;
Με πήρε τηλέφωνο ο αδερφός µου στις έξι το πρωί και µου είπε: «Μάζεψέ τα και έλα στην Ελλάδα. Ξέσπασε πόλεµος». Στη Λωρίδα της Γάζας υπήρχε τόση ηρεµία, τόση ησυχία. Ολα έγιναν ξαφνικά. Κοιτάζοντας από το παράθυρο, έβλεπα κόσµο να τρέχει, παιδιά... αριστερά - δεξιά. Αεροπλάνα. Βοµβαρδίζανε, βλέπαµε ρουκέτες από επάνω. Χάος...
Περιµένατε ότι το Ισραήλ θα απαντούσε µε χερσαία επίθεση αυτής της έντασης;
Περίµενα ότι θα υπάρξει µια δυνατή αντίδραση. Παλιά, γίνονταν και δυο-τρεις φορές τον χρόνο ανταλλαγή πυρών ή εντάσεις µεταξύ των δύο πλευρών, αλλά συνήθως διαρκούσαν δέκα ηµέρες. Μετά αναλάµβαναν οι διαµεσολαβητές και τελείωνε. Αλλά ξέραµε ότι αυτό ήταν διαφορετικό. Γιατί το χτύπηµα ήταν πιο δυνατό.
Φοβηθήκατε;
Βεβαίως και φοβηθήκαµε. Πρώτ’ απ’ όλα δεν υπάρχει ασφαλές µέρος για να κρυφτεί κάποιος στη Γάζα. Τόσο καιρό ήµουν εγκλωβισµένος. ∆εν υπάρχουν καταφύγια στη Γάζα. Ακόµα και στο σπίτι να θες να κρυφτείς, κάποια στιγµή αυτό µπορεί να βοµβαρδιστεί και να σκοτωθείς. Σε πλατείες το ίδιο, σε νοσοκοµεία, σε εκκλησίες. Σε µια εκκλησία, όπου πήγαν τριακόσια άτοµα να κρυφτούν, έπεσε ένας πύραυλος και σκοτώθηκαν τόσοι. Η κατάσταση πλέον είναι πέρα για πέρα τραγική.
Οι συγγενείς σας παραµένουν στη Γάζα;
Οι γονείς µου παραµένουν. Εφυγαν µόνο όσοι είχαν διπλή υπηκοότητα, ξένα διαβατήρια.
Πώς γυρίσατε; Μέσω Αιγύπτου;
Ναι, µέσω του περάσµατος της Ράφα. Μας βοήθησε πάρα πολύ το ελληνικό προξενείο στα Ιεροσόλυµα και η ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο. Φυσικά µέσω του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Αυτοί οι άνθρωποι κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να µας βγάλουν από εκεί. Ηµασταν σε συνεχή επικοινωνία µαζί τους. Εγώ έφυγα µε αυτοκίνητο. Κατάφερα και βρήκα βενζίνη, πράγµα πολύ δύσκολο, γιατί δεν υπάρχει πουθενά. Βρήκα επτά µε οκτώ λίτρα και µου έφτασαν µέχρι τα σύνορα. Μετά περπάτησα λίγο κι έφτασα. Ηταν πάρα πολύ δύσκολο.
Οταν αγκαλιάσατε τους συγγενείς σας, προτού ξεκινήσετε το ταξίδι της επιστροφής, τι σκεφτήκατε; Φοβηθήκατε ότι µπορεί να ήταν η τελευταία φορά που τους βλέπατε;
Ακριβώς αυτό. Πραγµατικά αυτή η αίσθηση ακόµα και τώρα υπάρχει. Φοβάµαι ότι ανά πάσα στιγµή θα ακούσω άσχηµα νέα. Γιατί δεν υπάρχει ασφάλεια. Οι γονείς µου είναι τώρα στο κέντρο της Λωρίδας της Γάζας. Η ένταση επικεντρώνεται στο βόρειο µέρος, στην πόλη της Γάζας. Βέβαια γίνονται βοµβαρδισµοί µέρα-νύχτα και στα άλλα µέρη. Αλλά κάποια στιγµή νοµίζω ότι η ένταση θα µεταφερθεί εκεί. Θα είναι πολύ δύσκολα.
Εχετε νέα τους;
Με δυσκολία, γιατί κόβονται οι επικοινωνίες. Το θέµα είναι ότι υπάρχει και έλλειψη νερού, έλλειψη φαγητού, δεν υπάρχουν φάρµακα. Ούτε ρεύµα. Περιµένουν ώρες για φαγητό. Το έχω ζήσει κι εγώ αυτό.
∆ηλαδή, τι έχετε ζήσει;
Καθόµασταν ώρες µπροστά από έναν φούρνο, µήπως και καταφέρουµε στο τέλος να πάρουµε ένα κοµµάτι ψωµί. Εγώ µε τον ανιψιό µου είχαµε δώσει το όνοµά µας µια ηµέρα πριν, για να µας γράψουν σε µια λίστα, και πήγαµε την άλλη ηµέρα στις δέκα το πρωί και περιµέναµε µέχρι τις δύο το µεσηµέρι. Πήραµε επτά κοµµάτια αραβικές πίτες για σαράντα άτοµα. Καµιά φορά ψάχναµε για ξεραµένο ψωµί και βάζαµε λίγο νερό επάνω για να µαλακώσει και να το φάµε. Κουβαλάνε αλµυρό νερό από τη θάλασσα για να πλυθούν. Το φαντάζεστε;
Ποια είναι η πιο σοκαριστική εικόνα που είδατε και δεν θα ξεχάσετε;
Αν σας πω τι είδαν τα µάτια µου, δεν θα το πιστέψετε. Οι βοµβαρδισµοί εντείνονται το βράδυ. Χωρίς φως και χωρίς επικοινωνίες, τα ασθενοφόρα δεν µπορούν να φτάσουν. ∆εν µπορεί κάποιος να τα καλέσει. Το πρωί, λοιπόν, βλέπεις νεκρούς παντού. Τραυµατίες να έχουν καταλήξει. Είδα έναν άνθρωπο του οποίου είχαν βοµβαρδίσει το σπίτι κι έψαχνε να βρει τους νεκρούς. ∆ιασκορπισµένα ανθρώπινα µέλη... Τα έβαζε σε σακούλα για να πάει να τα θάψει. Είναι πόλεµος. Εχουν σκοτωθεί πάνω από τρεισήµισι χιλιάδες παιδιά. Πάνω από τέσσερις χιλιάδες γυναίκες. Πάντως, αυτοί που δεν θα πεθάνουν από βοµβαρδισµούς, θα πεθάνουν από αρρώστιες. Γιατί είναι πολλοί κάτω από τα ερείπια και γιατί δεν υπάρχει νερό. Αυτό το νερό που πίνουν δεν είναι καθαρό.
Το βράδυ µπορείτε να κοιµηθείτε;
Με τίποτα. Σωµατικά είµαι εδώ, αλλά το µυαλό και η καρδιά µου είναι εκεί. ∆ιότι εκεί είναι οι δικοί µου, γιατί ξέρω ότι µπορεί να µην τους ξαναδώ. Αν συνεχιστεί αυτό, θα σκοτωθούν πολλοί.
Μπορούµε να κλείσουµε µε µια ευχή;
Εύχοµαι να σταµατήσει τώρα ο πόλεµος. Ειρήνη παντού. Γιατί η ανθρώπινη ζωή έχει αξία. Είτε των δικών µας είτε των άλλων. Με κατανόηση όλα γίνονται. Μια ανθρώπινη ζωή που χάνεται δεν ξαναγυρνά.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
Τι θυµάστε από το πρωί της 7ης Οκτωβρίου;
Με πήρε τηλέφωνο ο αδερφός µου στις έξι το πρωί και µου είπε: «Μάζεψέ τα και έλα στην Ελλάδα. Ξέσπασε πόλεµος». Στη Λωρίδα της Γάζας υπήρχε τόση ηρεµία, τόση ησυχία. Ολα έγιναν ξαφνικά. Κοιτάζοντας από το παράθυρο, έβλεπα κόσµο να τρέχει, παιδιά... αριστερά - δεξιά. Αεροπλάνα. Βοµβαρδίζανε, βλέπαµε ρουκέτες από επάνω. Χάος...
Περιµένατε ότι το Ισραήλ θα απαντούσε µε χερσαία επίθεση αυτής της έντασης;
Περίµενα ότι θα υπάρξει µια δυνατή αντίδραση. Παλιά, γίνονταν και δυο-τρεις φορές τον χρόνο ανταλλαγή πυρών ή εντάσεις µεταξύ των δύο πλευρών, αλλά συνήθως διαρκούσαν δέκα ηµέρες. Μετά αναλάµβαναν οι διαµεσολαβητές και τελείωνε. Αλλά ξέραµε ότι αυτό ήταν διαφορετικό. Γιατί το χτύπηµα ήταν πιο δυνατό.
Φοβηθήκατε;
Βεβαίως και φοβηθήκαµε. Πρώτ’ απ’ όλα δεν υπάρχει ασφαλές µέρος για να κρυφτεί κάποιος στη Γάζα. Τόσο καιρό ήµουν εγκλωβισµένος. ∆εν υπάρχουν καταφύγια στη Γάζα. Ακόµα και στο σπίτι να θες να κρυφτείς, κάποια στιγµή αυτό µπορεί να βοµβαρδιστεί και να σκοτωθείς. Σε πλατείες το ίδιο, σε νοσοκοµεία, σε εκκλησίες. Σε µια εκκλησία, όπου πήγαν τριακόσια άτοµα να κρυφτούν, έπεσε ένας πύραυλος και σκοτώθηκαν τόσοι. Η κατάσταση πλέον είναι πέρα για πέρα τραγική.
Οι συγγενείς σας παραµένουν στη Γάζα;
Οι γονείς µου παραµένουν. Εφυγαν µόνο όσοι είχαν διπλή υπηκοότητα, ξένα διαβατήρια.
Πώς γυρίσατε; Μέσω Αιγύπτου;
Ναι, µέσω του περάσµατος της Ράφα. Μας βοήθησε πάρα πολύ το ελληνικό προξενείο στα Ιεροσόλυµα και η ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο. Φυσικά µέσω του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Αυτοί οι άνθρωποι κατέβαλαν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να µας βγάλουν από εκεί. Ηµασταν σε συνεχή επικοινωνία µαζί τους. Εγώ έφυγα µε αυτοκίνητο. Κατάφερα και βρήκα βενζίνη, πράγµα πολύ δύσκολο, γιατί δεν υπάρχει πουθενά. Βρήκα επτά µε οκτώ λίτρα και µου έφτασαν µέχρι τα σύνορα. Μετά περπάτησα λίγο κι έφτασα. Ηταν πάρα πολύ δύσκολο.
Οταν αγκαλιάσατε τους συγγενείς σας, προτού ξεκινήσετε το ταξίδι της επιστροφής, τι σκεφτήκατε; Φοβηθήκατε ότι µπορεί να ήταν η τελευταία φορά που τους βλέπατε;
Ακριβώς αυτό. Πραγµατικά αυτή η αίσθηση ακόµα και τώρα υπάρχει. Φοβάµαι ότι ανά πάσα στιγµή θα ακούσω άσχηµα νέα. Γιατί δεν υπάρχει ασφάλεια. Οι γονείς µου είναι τώρα στο κέντρο της Λωρίδας της Γάζας. Η ένταση επικεντρώνεται στο βόρειο µέρος, στην πόλη της Γάζας. Βέβαια γίνονται βοµβαρδισµοί µέρα-νύχτα και στα άλλα µέρη. Αλλά κάποια στιγµή νοµίζω ότι η ένταση θα µεταφερθεί εκεί. Θα είναι πολύ δύσκολα.
Εχετε νέα τους;
Με δυσκολία, γιατί κόβονται οι επικοινωνίες. Το θέµα είναι ότι υπάρχει και έλλειψη νερού, έλλειψη φαγητού, δεν υπάρχουν φάρµακα. Ούτε ρεύµα. Περιµένουν ώρες για φαγητό. Το έχω ζήσει κι εγώ αυτό.
∆ηλαδή, τι έχετε ζήσει;
Καθόµασταν ώρες µπροστά από έναν φούρνο, µήπως και καταφέρουµε στο τέλος να πάρουµε ένα κοµµάτι ψωµί. Εγώ µε τον ανιψιό µου είχαµε δώσει το όνοµά µας µια ηµέρα πριν, για να µας γράψουν σε µια λίστα, και πήγαµε την άλλη ηµέρα στις δέκα το πρωί και περιµέναµε µέχρι τις δύο το µεσηµέρι. Πήραµε επτά κοµµάτια αραβικές πίτες για σαράντα άτοµα. Καµιά φορά ψάχναµε για ξεραµένο ψωµί και βάζαµε λίγο νερό επάνω για να µαλακώσει και να το φάµε. Κουβαλάνε αλµυρό νερό από τη θάλασσα για να πλυθούν. Το φαντάζεστε;
Ποια είναι η πιο σοκαριστική εικόνα που είδατε και δεν θα ξεχάσετε;
Αν σας πω τι είδαν τα µάτια µου, δεν θα το πιστέψετε. Οι βοµβαρδισµοί εντείνονται το βράδυ. Χωρίς φως και χωρίς επικοινωνίες, τα ασθενοφόρα δεν µπορούν να φτάσουν. ∆εν µπορεί κάποιος να τα καλέσει. Το πρωί, λοιπόν, βλέπεις νεκρούς παντού. Τραυµατίες να έχουν καταλήξει. Είδα έναν άνθρωπο του οποίου είχαν βοµβαρδίσει το σπίτι κι έψαχνε να βρει τους νεκρούς. ∆ιασκορπισµένα ανθρώπινα µέλη... Τα έβαζε σε σακούλα για να πάει να τα θάψει. Είναι πόλεµος. Εχουν σκοτωθεί πάνω από τρεισήµισι χιλιάδες παιδιά. Πάνω από τέσσερις χιλιάδες γυναίκες. Πάντως, αυτοί που δεν θα πεθάνουν από βοµβαρδισµούς, θα πεθάνουν από αρρώστιες. Γιατί είναι πολλοί κάτω από τα ερείπια και γιατί δεν υπάρχει νερό. Αυτό το νερό που πίνουν δεν είναι καθαρό.
Το βράδυ µπορείτε να κοιµηθείτε;
Με τίποτα. Σωµατικά είµαι εδώ, αλλά το µυαλό και η καρδιά µου είναι εκεί. ∆ιότι εκεί είναι οι δικοί µου, γιατί ξέρω ότι µπορεί να µην τους ξαναδώ. Αν συνεχιστεί αυτό, θα σκοτωθούν πολλοί.
Μπορούµε να κλείσουµε µε µια ευχή;
Εύχοµαι να σταµατήσει τώρα ο πόλεµος. Ειρήνη παντού. Γιατί η ανθρώπινη ζωή έχει αξία. Είτε των δικών µας είτε των άλλων. Με κατανόηση όλα γίνονται. Μια ανθρώπινη ζωή που χάνεται δεν ξαναγυρνά.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής