Αντίποινα προσπαθεί να εφαρμόσει η Τουρκία για την απελευθέρωση των 8 Τούρκων αξιωματικών που είχαν λάβει πολιτικό άσυλο από τη χώρα μας μετά την απόπειρα πραξικοπήματος στη γείτονα στις 15 Ιουλίου 2016. Όπως ανακοίνωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, «η Τουρκία σταματάει μονομερώς την εφαρμογή της συμφωνίας με την Ελλάδα για την επανεισδοχή των μεταναστών που περνούν παράνομα στην χώρα».


Η συγκεκριμένη συμφωνία συνοπτικά αποτελείται από δυο πυλώνες: Ο πρώτος αφορά το πρωτόκολλο που είχε υπογραφεί το μακρινό πλέον 2002 ανάμεσα στην Τουρκία και τη χώρα μας από τους Γιώργο Παπανδρέου Και Ισμαήλ Τζεμ –υπουργούς Εξωτερικών- τότε.

Το πρωτόκολλο αφορούσε την εφαρμογή του άρθρου 8 της συμφωνίας μεταξύ των δυο χωρών για την καταπολέμηση του εγκλήματος, ιδιαίτερα της τρομοκρατίας, του οργανωμένου εγκλήματος, της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και της παράνομης μετανάστευσης. Όσον αφορά το τελευταίο σημείο της συμφωνίας αυτής, με λίγα λόγια προέβλεπε πως εάν κάποιος μετανάστης εισερχόταν παράνομα από την Τουρκία προς τη χώρα μας, θα επαναπροωθούταν στην Τουρκία ανεξάρτητα από το αν ήταν Τούρκος υπήκοος ή οχι.


Ο δεύτερος πυλώνας είναι η συμφωνία ανάμεσα σε Τουρκία και Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι σε ισχύ από τις 20 Μαρτίου 2016 και προβλέπει πως όλοι οι παρανόμως εισερχόμενοι από την Τουρκία στην Ελλάδα από τις 20 Μαρτίου και εξής θα επιστρέφουν στην Τουρκία. Όσοι φθάνουν σε ελληνικά νησιά θα ταυτοποιούνται διεξοδικά και οι αιτήσεις ασύλου θα εξετάζονται από τις ελληνικές αρχές, με βάση την Οδηγία για τις Διαδικασίες Ασύλου. Τουρκία και Ελλάδα αναλάμβανουν όσες διμερείς διατυπώσεις χρειάζονται και Τούρκοι αξιωματούχοι θα αποκτήσουν παρουσία στα ελληνικά νησιά, ώστε να εγγυηθούν την τήρηση των ανωτέρω.


Επίσης για κάθε Σύρο ο οποίος θα επιστρέφει στην Τουρκία από τα ελληνικά νησιά, ένας άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην ΕΕ, με προτεραιότητα βασισμένη στα Κριτήρια του ΟΗΕ. Αναφέρεται επίσης στη συμφωνία ότι από την πλευρά της ΕΕ, η επανεγκατάσταση θα προχωρήσει, κατά πρώτο λόγο, με την τήρηση των δεσμεύσεων της 22ας Ιουλίου, από όπου παραμένουν ανοικτές 18.000 θέσεις για επανεγκατάσταση. Οποιεσδήποτε περαιτέρω ανάγκες για επανεγκατάσταση θα καλυφθούν μέσω μιας παρόμοιας εθελοντικής ρύθμισης με ανώτατο όριο επιπλέον 54.000 ατόμων.


Σημειώνεται πως νομιμοποιητική βάση για τον δεύτερο πυλώνα αποτελεί το πρωτόκολλο επανεισδοχής που είχε υπογραφεί με τη χώρα μας το 2002.


Η Τουρκία από την άλλη δεσμεύεται να λάβει οποιαδήποτε αναγκαία μέτρα για να αποτρέψει να ανοίξουν νέα μονοπάτια παράνομης μετανάστευσης από την Τουρκία προς την ΕΕ.


Ωστόσο η σημερινή κίνηση του Μεβλούτ Τσαβούσογλου αποτελεί μάλλον άλλο ένα επικοινωνιακό τέχνασμα από την πλευρά των Τούρκων ενόψει των επικείμενων τουρκικών εκλογών στις 24 Ιουνίου καθώς οι δύο παραπάνω πυλώνες ουδέποτε εφαρμόστηκαν από τη γείτονα. Αυτό μπορεί να καταστεί σαφές αν κάποιος ρίξει μια ματιά στους αριθμούς των μεταναστών που επαναπροωθήκαν στην Τουρκία από τη συμφωνίας της με την ΕΕ το 2016 και εφεξής. Οι αριθμοί είναι αποκαρδιωτικοί τόσο για τους μετανάστες που προωθήθηκαν πίσω στην Τουρκία από χώρες της ΕΕ και κατά πολύ περισσότερο για τους μετανάστες που επαναπροωθήθηκαν από τη χώρα μας.

Επαναπροωθήσεις από το 2016


Συνεπώς η σημερινή «απάντηση» του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, απέναντι στην απόφαση της ελληνικής Δικαιοσύνης να αφεθούν ελεύθεροι οι 8 Τούρκοι αξιωματικοί μετά την παρέλευση 18μηνου από τη σύλληψή τους έχει περισσότερο σημειολογικό χαρακτήρα καθώς φαίνεται πως «πάγωσε» κάτι που ήταν ήδη στην κατάψυξη.