Περισσότερους από χίλιους νεκρούς και 200.000 άστεγους είχε αφήσει ο καταστροφικός σεισμός των 6,1 βαθμών που συγκλόνισε πριν από 55 χρόνια τα Σκόπια.

Η πόλη καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς: σπίτια αλλά και δημόσια κτίρια όπως νοσοκομεία και σχολεία. Τα Σκόπια έπρεπε να ξαναχτιστούν. Και το ειδικό ταμείο που σύστησαν τα Ηνωμένα Έθνη ανέθεσε την ανοικοδόμηση στο γραφείο Δοξιάδη και σε ομάδα επιστημόνων επικεφαλής της οποίας ήταν ο πολιτικός μηχανικός Περικλής Παπαματθαίου.

Αυτή η ελληνική συμβολή είναι λόγος για τον οποίο στις εκδηλώσεις μνήμης στα Σκόπια για τα 55 χρόνια από εκείνο το τραγικό γεγονός ανάμεσα στους καλεσμένους του δημάρχου Πέτρε Σιλέγκοφ είναι και ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης.

Στην ομάδα, όπως υπενθύμιζε πρόσφατη έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, συμμετείχαν ακόμη οι Αλέξανδρος Κολλάρος, Παύλος Νινιός, Διονύσης Αλιφέρης, Γιάννης Φραντζεσκάκης και Χριστόφορος Ανδρίτσος, αλλά πλήθος ακόμη ειδικών.

Τα Σκόπια ανοικοδομήθηκαν βάσει ενός σχεδίου το οποίο εκπονήθηκε αφού καταγράφηκε το μέγεθος της καταστροφής. Οι δυσκολίες και τα προβλήματα που έπρεπε να λυθούν δεν ήταν λίγα. Εκτός από τις κατοικίες που έπρεπε να κτιστούν, έπρεπε να εκπονηθούν μελέτες για τη σιδηροδρομική σύνδεση της πόλης αλλά και την ηλεκτροδότησή της.

«Ο δήμαρχος είπε ότι θα αναπτυχθεί η πόλη με ταχύτατο ρυθμό και είναι πολύ αισιόδοξος (…) στοιχείο που θίξαμε ήταν πώς θα αναπτυχθεί η πόλη δυναμικά (…) επιτροπή των ειδικών συμβούλευσε λόγω εδαφικών αιτιών να πάμε προς τα νοτιοανατολικά» γράφει σε επιστολή με ημερομηνία 15 Απριλίου 1964 ο αρχιτέκτονας Αλέξανδρος Κολλάρος.

Ο τοπικός Τύπος υποδέχθηκε το σχέδιο με θέρμη: «Τα Σκόπια θα γίνουν η πιο όμορφη πόλη στον κόσμο» έγραφε η εφημερίδα «Nova Makedonija» στο φύλλο της 22 Μαρτίου 1965. Εναν χρόνο αργότερα, τη σκυτάλη θα έπαιρνε ο Κένζο Τάνγκε, ιάπωνας αρχιτέκτονας που έχει βραβευθεί με το βραβείο Pritzker, γνωστό και ως Νομπέλ της Αρχιτεκτονικής. Μπολιάζοντας την ιαπωνική παράδοση με μοντέρνα στοιχεία, ο Τάνγκε υλοποίησε μεγάλα έργα σε πέντε ηπείρους.

Αλλά και το γραφείο Δοξιάδη δεν ήταν λιγότερο δραστήριο - από τον οικισμό Άσπρα Σπίτια της Βοιωτίας έως το Ισλαμαμπάντ, πρωτεύουσα του Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, την Τέμα στην Γκάνα της Αφρικής και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και φυσικά στα Σκόπια που οφείλουν στον μεγάλο πολεοδόμο και αρχιτέκτονα ένα σημαντικό μέρος της οικιστικής τους φυσιογνωμίας.

πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ