Έχουν περάσει σχεδόν δέκα χρόνια από τότε που εξελέγη Αρχιεπίσκοπος ο κ. Ιερώνυμος. Ολα αυτά τα χρόνια μοιραία αναδείχθηκαν πρόσωπα μέσα από την Ιεραρχία, τα οποία παίζουν και θα συνεχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην Εκκλησία. Για πολλούς, είναι αυτοί οι οποίοι θα διεκδικήσουν τον θρόνο, μόλις προκύψει θέμα. Οι ίδιοι ουδέποτε έχουν προβάλει τον εαυτό τους, ούτε έχουν μιλήσει ποτέ για διαδοχή, αν και βεβαίως γνωρίζουν ότι θα «κληθούν» να παίξουν σημαντικό ρόλο. Από την πρώτη στιγμή της εκλογής του στη θέση του προκαθημένου της Ελλαδικής Εκκλησίας, ο κ. Ιερώνυμος είχε θέσει ως στόχο να υλοποιήσει μία σειρά από συγκεκριμένες θέσεις, η ικανοποίηση των οποίων, όπως λένε οι καλά γνωρίζοντες τα εκκλησιαστικά δρώμενα, θα οδηγούσε στην οικειοθελή αποχώρησή του από τον αρχιεπισκοπικό θρόνο.

Αρκετοί εκκλησιαστικοί παράγοντες, μάλιστα, εκτιμούν στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους ότι η συμφωνία που επεξεργάστηκε με τον πρωθυπουργό, Αλ. Τσίπρα, περιλαμβάνει αρκετές από αυτές, με αποτέλεσμα να «ανοίγει» για τα επόμενα χρόνια ο δρόμος της διαδοχής του, αν και στη Μονή Πετράκη δεν φαίνεται να συζητούν τέτοια σενάρια.

Ο κ. Ιερώνυμος, πάντως, από το 2010 είχε δηλώσει στην εκπομπή «Πρωταγωνιστές» του Σταύρου Θεοδωράκη, στο Mega: «Θα ήθελα κάποια στιγμή που θα καταλάβω πως ό,τι ήταν να δώσω το έδωσα και δεν μπορώ και, αν ο Θεός μου δώσει χρόνο, να αποσυρθώ σε έναν χώρο που έχω, που έχει μία μεγάλη βιβλιοθήκη, να καθίσω να τελειώσω αυτό που ξεκίνησα στα 28 μου και δεν το διεκπεραίωσα».

Τις εν λόγω θέσεις υπενθύμισε και τον περασμένο Φεβρουάριο σε ομιλία του για τη συμπλήρωση των 10 ετών από την εκλογή του στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών. «Σας ομιλώ μέσα από την καρδιά μου και σας διαβεβαιώ ξεκάθαρα ότι η προσκόλληση ή και η εξάρτηση σε καρέκλες εξουσίας δεν κατέστη ποτέ αυτοσκοπός της ταπεινότητάς μου», ανέφερε με νόημα.

Οπως ήταν φυσικό, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών επανέφεραν στους κόλπους της Εκκλησίας της Ελλάδος τη «διαδοχολογία». Από τα μέχρι τώρα στοιχεία, στις μελλοντικές προεκλογικές συζητήσεις αναμένεται να εμπλακούν τουλάχιστον έντεκα αρχιερείς. Από αυτούς θα ξεχωρίσουν τέσσερις, οι οποίοι θα πορευθούν έως το τέλος.

Μεταξύ αυτών οι οποίοι θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη διαδοχή, με αλφαβητική σειρά αναμένεται να είναι οι μητροπολίτες Νέας Ιωνίας Γαβριήλ, Σύρου Δωρόθεος, Δημητριάδος Ιγνάτιος και Μεσσηνίας Χρυσόστομος. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει εκπλήξεις και να προβλέψει τις συμμαχίες που θα εξελιχθούν στο μέλλον.

Παράλληλα, πολλοί είναι εκείνοι οι ιεράρχες οι οποίοι θα διαμορφώσουν τα τελικά αποτελέσματα, καθώς η κρίση τους αναμένεται να επηρεάσει πολλούς. Για παράδειγμα, ο μητροπολίτης Ξάνθης Παντελεήμων, ο Μυτιλήνης Ευστάθιος, ο Καρυστίας Σεραφείμ, όπως και ο Σπάρτης Ευστάθιος, αν και δεν είναι άνθρωποι του παρασκηνίου, θα παίξουν σημαντικό ρόλο στη διαδοχή.

Σημαντικότατο ρόλο θα παίξει ο μητροπολίτης Καισαριανής Δανιήλ, ο οποίος έχει ισχυρές φιλίες εντός και εκτός Ιεραρχίας και έχει καταφέρει να κερδίσει συμπάθειες, για την ευθύτητα και τον δυναμισμό με τον οποίο χειρίζεται ο ίδιος τα σύγχρονα προβλήματα που απασχολούν την Εκκλησία και την Πολιτεία. Ακόμη ουδείς γνωρίζει τις προθέσεις του, καθώς αρνείται να αναφερθεί στο θέμα, γιατί ο ίδιος είχε την αρνητική εμπειρία να ζήσει τη διαδοχολογία την περίοδο που ο μακαριστός Χριστόδουλος δοκιμαζόταν εξαιτίας των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε.

Πάντως, παρά το γεγονός ότι δεν συντρέχουν λόγοι, στο εσωτερικό της Ιεραρχίας ήδη έχουν συγκροτηθεί ομάδες, οι οποίες τείνουν να παγιωθούν και να διαμορφώσουν τη νέα πραγματικότητα, όποτε προκύψει ανάγκη. 

Ετσι, εάν αύριο ο κ. Ιερώνυμος παραιτούνταν του θρόνου, τον πρώτο λόγο στην εκλογή -ανεξαρτήτως αν το επιθυµούσε ή όχι- θα είχε ο µητροπολίτης Σπάρτης Ευστάθιος, ο οποίος ήταν συνυποψήφιος του νυν Αρχιεπισκόπου το 2008. Ο κ. Ευστάθιος είναι ίσως το µοναδικό πρόσωπο το οποίο ενώνει την Ιεραρχία και του οποίου ο λόγος έχει βαρύνουσα σηµασία.

Οι µητροπολίτες οι οποίοι θα παίξουν ρόλο στο µέλλον, κατά αλφαβητική σειρά, είναι οι Αλεξανδρουπόλεως Ανθιµος, Νέας Ιωνίας Γαβριήλ, Σύρου ∆ωρόθεος, Υδρας Εφραίµ, ∆ηµητριάδος Ιγνάτιος, Ναυπάκτου Ιερόθεος, Ιωαννίνων Μάξιµος, Μεσογαίας Νικόλαος, Πειραιώς Σεραφείµ, Μεσσηνίας Χρυσόστοµος, και Πατρών Χρυσόστοµος.

Τα πρόσωπα

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ κ.κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ: Ο κ.κ. Σεραφείμ, ο 62χρονος μητροπολίτης Πειραιώς, είναι από τις πλέον ισχυρές προσωπικότητες της Εκκλησίας. Με δυναμικό λόγο όλα αυτά τα χρόνια, δεν διστάζει να τα βάζει με όλους όσοι θέλουν την Ιεραρχία άβουλη. Υπερασπίζεται την Ορθοδοξία με πάθος, προβάλλοντας με σθένος τις απόψεις του. Δεν κρύβεται ποτέ, ενώ έχει αναπτύξει μια ξεχωριστή σχέση με τους κατοίκους του Πειραιά, για τους ασθενέστερους εκ των οποίων κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να απαλύνει τον πόνο τους. Δεν θα μπει σε προεκλογικές συζητήσεις, αλλά σίγουρα θα παίξει ρόλο σε αυτές εκ των πραγμάτων, αφού θεωρείται λόγω του δυναμισμού του σημαντικό πρόσωπο για την Ιεραρχία.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ κ.κ. ΑΝΘΙΜΟΣ: Ο ακρίτας μητροπολίτης, ηλικίας 56 χρόνων, έχει αναδειχθεί σε ισχυρή φωνή στην Ιεραρχία για τις παρεμβάσεις του για την περιοχή. Εχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την ανάδειξη των ζητημάτων που απασχολούν τους κατοίκους του Εβρου. Εχει απόψεις για τον ρόλο της Εκκλησίας και αυτές τυγχάνουν αποδοχής από μία ομάδα Ιεραρχών.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΥΡΟΥ κ.κ. ΔΩΡΟΘΕΟΣ: Είναι από τις προσωπικότητες της Ιεραρχίας που έχουν ξεχωρίσει εδώ και αρκετά χρόνια. Ο κ.κ. Δωρόθεος, στα 65 χρόνια του, θεωρείται άνθρωπος με σημαντικό κοινωνικό έργο και με καλές σχέσεις στο εσωτερικό της Συνόδου. «Συνοδοιπόρους» έχει, αλλά σαφώς και δεν επιθυμεί την εμπλοκή του σε δελφινολογίες. Είναι ιδιαίτερα έμπειρος στα διοικητικά.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΤΡΩΝ κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: Ο 60χρονος ιεράρχης θεωρείται χαμηλών τόνων, αλλά έχει αποδείξει ότι πρόκειται για μια δυναμική προσωπικότητα, με σταθερές θέσεις και δημιουργικό πνεύμα. Δεν έχει μεγάλο κύκλο υποστηρικτών, ωστόσο είναι πολλοί εκείνοι οι ιεράρχες που θα έβλεπαν την υποψηφιότητά του ως μια καλή λύση, που δεν θα προκαλούσε τριβές. Διατηρεί καλές σχέσεις στο περιβάλλον του μακαριστού Χριστόδουλου.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΥΔΡΑΣ κ.κ. ΕΦΡΑΙΜ: Ο εβδομηντάχρονος ιεράρχης δεν είναι από αυτούς που έχουν προβληθεί ανάλογα, αν και συμμετέχει σε πολλές επιτροπές της Συνόδου, με σημαντικό έργο. Θεωρείται ισχυρή προσωπικότητα και είναι κοντά στον Ιερώνυμο.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ κ.κ. ΜΑΞΙΜΟΣ: Ο μητροπολίτης Μάξιμος συγκαταλέγεται στους νέους -χειροτονήθηκε το 2014- μητροπολίτες, που έχουν αναφορά στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο. Το 2011, μάλιστα, με απόφαση του κ. Ιερωνύμου τοποθετήθηκε πρωτοσύγκελος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γερμανία, με αποτέλεσμα να έχει οικοδομήσει σχέσεις με εκπροσώπους της πολιτικής και οικονομικής ελίτ της χώρας.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΕΣOΓΑΙΑΣ κ.κ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ: Για τον 64χρονο μητροπολίτη έχουν γραφτεί πολλά, που αφορούν το υψηλό μορφωτικό του επίπεδο αλλά και τις καλές σχέσεις που έχει με πολιτικούς, ως πνευματικός. Με τις φονικές πυρκαγιές στο Μάτι απέδειξε ότι μπορεί να διαχειριστεί και μεγάλες κρίσεις με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα. Αν και τυγχάνει αποδοχής στην ευρύτερη κοινωνία και στην Ιεραρχία απολαμβάνει τον σεβασμό πολλών, είναι δύσκολο αυτός ο σεβασμός να μεταφραστεί σε ψήφους.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ: Ο 57χρονος μητροπολίτης είναι μία από τις πλέον πληθωρικές προσωπικότητες της Εκκλησίας. Πανεπιστημιακός, με άριστες γνώσεις Θεολογίας, με τις παρεμβάσεις του έχει αποδείξει ότι δεν φοβάται να διατυπώσει τις απόψεις του, να συγκρουστεί ακόμη και με σημαντικά πρόσωπα της πολιτικής, υπερασπιζόμενος τις θέσεις του και τις θέσεις της Εκκλησίας. Εχει ισχυρές φιλίες στην Ιεραρχία, αν και αποφεύγει να μπαίνει σε συζητήσεις διαδοχής. Εχει όραμα για τον ρόλο της Ιεράς Συνόδου, την οποία δεν θέλει ως διακοσμητικό όργανο. Δεν πιστεύει στην απόλυτη εξουσία του μητροπολίτη και πάντα βρίσκει τρόπους να εκφράσει τον σεβασμό του στον κατώτερο Κλήρο.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ κ.κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ: Ο 73χρονος ιεράρχης ήταν πάντα από τα πρόσωπα που είχαν λόγο στην Ιεραρχία. Πολυγραφότατος και με καθαρές θέσεις, έχει καλούς φίλους στην Ιεραρχία γιατί συγκεντρώνει γνώσεις αλλά και εμπειρία σε θεολογικά και μη θέματα. Θα ήθελε να παίξει ρόλο στις επόμενες εκλογές, ωστόσο όλα θα εξαρτηθούν από τον χρόνο, αλλά και από το κατά πόσο οι σημερινοί του υποστηρικτές θα συνεχίζουν να τον στηρίζουν. Πάντως, είτε ως υποψήφιος, είτε όχι, θα παίξει ρόλο στην επόμενη μέρα.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΣ κ.κ. ΙΓΝΑΤΙΟΣ: Ο κ.κ. Ιγνάτιος, 62 χρόνων, ήταν φίλος και συνεργάτης του μακαριστού Χριστόδουλου. Από τότε ξεχώριζε για την εργατικότητά του, για το πλούσιο κοινωνικό έργο, αλλά και τις ξεκάθαρες απόψεις για την Εκκλησία. Αν και διαδέχθηκε τον Χριστόδουλο στη Μητρόπολη Δημητριάδος, πέτυχε να δημιουργήσει ένα σημαντικό περιβάλλον, μέσα στο οποίο ανέδειξε τις συλλογικές και ατομικές δράσεις. Εχει καλές σχέσεις με πολλούς ιεράρχες, όχι μόνο στις τάξεις των λεγόμενων «χριστοδουλικών» αλλά και με άλλους, με τους οποίους διατηρεί άριστες σχέσεις.

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ κ.κ. ΓΑΒΡΙΗΛ: Ο κ.κ. Γαβριήλ, 42 χρόνων, είναι ο πιο νέος της Ιεραρχίας και για πολλούς θεωρείται η διαφορετική φωνή της Εκκλησίας. Εχει κερδίσει τη φιλία πολλών ιεραρχών, αλλά και πολιτικών από όλα τα κόμματα και προσπαθεί να προσφέρει λύσεις σε διάφορα κοινωνικά προβλήματα με σειρά από παρεμβάσεις στη μητρόπολή του. Το νεαρό της ηλικίας του δεν αποτελεί εμπόδιο για να συμμετάσχει στις διαδικασίες εκλογής, όποτε προκύψουν, ίσως όμως κάποιοι μητροπολίτες να το σκεφτούν περισσότερο. Ωστόσο και αυτοί ακόμη εκτιμούν ότι έχει όλα τα προσόντα για να παίξει ρόλο στη μετά Ιερώνυμο εποχή.

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά 17/11/2018