Ένα γραφειοκρατικός...χάος οδηγήσε στην τραγωδία της 23ης Ιουλίου 2018 με την φονική φωτιά στο Μάτι να στερεί τη ζωή σε 100 ανθρώπους!


Οι εισαγγελείς Ηλίας Ζαγοραίους, Ν. Φιστόπουλος και Κ. Σπυρόπουλος αναφέρουν στην εισαγγελική τους διάταξη, έκτασης 293 σελίδων, ένα προς ένα τα σοβαρά λάθη, τις ενέργειες, τις αρρυθμίες και τις δυσλειτουργίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, του Πυροσβεστικού Σώματος, της ΕΛΑΣ, της Περιφέρειας και των Δήμων που ευθύνονται για την τραγωδία.

“Τα φαινόμενα δυσλειτουργίας εντοπίζονται κυρίως σε δράσεις συντονισμού, επικοινωνίας και συνεργασίας των εμπλεκομένων δυνάμεων πολιτικής προστασίας, καθώς και σε λάθη ενέργειες και παραλείψεις κατά τις δράσεις ετοιμότητας, κινητοποίησης και αντιμετώπισης και γενικά της διαχείρισης της κατάστασης” επισημαίνουν οι εισαγγελείς.

Όσο αφορά την ευθύνη για την έναρξη της πυρκαγιάς οι εισαγγελείς την απόδίδουν στον στον 65χρόνο κάτοικο Πεντέλης, επισημαίνοντας πως η έναρξή της εντοπίζεται πέντε ώρες πριν την τραγωδία καθώς ο 65χρονος δεν έριξε αρκετό νερό να σβήσει την πυρκαγιά

Απομάκρυνση πολιτών

Για το θέμα της απομάκρυνσης των κατοίκων, που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, οι εισαγγελείς τονίζουν πως "η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής... δηλαδή το μέτρο αυτό εφαρμόζεται σε περιπτώσεις που στις περιοχές που αναμένεται να πληγούν ο κίνδυνος παραμονής των πολιτών σε οικισμούς ειναι μεγαλύτερος σε σχέση με τον κίνδυνο μετακίνησης...".

Οι εισαγγελικοί λειτουργοί επισημαίνουν οτι " μόνος αρμόδιος για την εισήγηση του μέτρου της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης των πολιτών ειναι ο εκάστοτε επικεφαλής αξιωματικός του πυροσβεστικού σώματος".

 Ευθύνες Πυροσβεστικής

Μία σειρά από ευθύνες της Πυροσβετικής Υπηρεσίας επισημαίνουν οι εισαγγελείς στη διάταξη τους.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν “από το περιεχόμενο των επικοινωνιών επιβεβαιώνεται η απόλυτη έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού των πυροσβεστικών δυνάμεων, οι οποίες φαίνεται να λειτουργούσαν εντελώς συμπτωματικά και χωρίς κάποιο έστω στοιχειώδη σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της συγκεκριμένης πυρκαγιάς. Μάλιστα είναι τέτοιος βαρύτητας και βαθμού η έλλειψη οργάνωσης, που ακόμη κι αν δεν υπήρχε η συγκεκριμένη πυρκαγιά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που αναλύθηκαν προηγούμενα και την κατέστησαν στην εξέλιξη της καταστροφική, είναι βέβαιο, ότι ίδια κατάσταση θα επικρατούσε και σε πιο απλά συμβάντα.

-Καταχώρησαν ψευδή στοιχεία κίνησης οχημάτων : «καταχωρήσεις των οχημάτων, που εμφανίζονται στο φάκελο του περιστατικού όπως εμφανίστηκαν από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων δεν είναι αληθής και δεν αποτυπώνουν την πραγματική κατάσταση σχετικά με τα οχήματα και τους χρόνους που αυτά προσήλθαν Και επιχείρησαν κατάσβεση».

Επισημαίνουν:

Οι πυροσβεστικές δυνάμεις έριξαν το βάρος στην Καλλιτεχνούπολη και τους ξέφυγε η φωτιά βορειανατολικά προς Νέο Βουτζά

-Στο σημείο πήγαν ελάχιστα οχήματα: «Ελάχιστα οχήματα επιχείρησαν εισερχόμενα στην καιόμενη περιοχής στον Μάτι- Κόκκινο Λιμανάκι», αναφέρουν και προσθέτουν πως υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση των πυροσβεστικών να πάνε στο σημείο λόγω απόστασης που βρίσκονταν. Το χειρότερο όλων είναι πως μόνο τρία από τα 7 που πήγαν είχαν επιχειρησιακή δυνατότητα (μπορούσαν) να σβήσουν:

«Από τα πρώτα συνολικά επτά οχήματα, που κατέφθασαν στο σημείο έναρξης από ώρα 16.55 έως 17.06 μόνο τα τρία εξ’αυτών είχαν κατασβεστική ικανότητα».

Από την άλλη, τα εναέρια μέσα δεν λειτούργησαν όπως έπρεπε καθώς όπως τονίζουν οι εισαγγελείς οι επικεφαλής του σχεδιασμού , όλων των φορέων, ουσιαστικά αρκούνταν μόνο να δίνουν την εντολή για να καλυφθούν νομικά και δεν διαπίστωναν αν αυτή ειχε εκτελεστεί: «η όλη διαχείριση των μέσων για την αντιμετώπιση της πυρκαγιάς κυριαρχείται από τη μη επιβεβαίωση της πραγματικής εκτέλεσης των ενεργειών ή επιχειρησιακών σχεδίων όχι μόνο από τους αξιωματικούς του πυροσβεστικού σώματος, αλλά από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς»

Το τραγικό είναι πως τελικά μόνο ένα αεροσκάφος από τα 4 που απογειώθηκαν συμμετείχε στην κατάσβεση στο Μάτι.

Παράλληλα,εντοπίζονται επίσης ευθύνες γιατί η ηγεσία του ΠΣ δεν χρησιμοποίησε δυο από πυροσβεστικά πλοία και την ΕΜΑΚ : «Η συνδρομή των ως άνω πλοίων στην διάσωση ατόμων από τη θάλασσα, με δεδομένα τα ανωτέρω τεχνικά χαρακτηριστικά, αλλά και την μεταφορική ικανότητα τους, θα ήταν πολύ σημαντική και ουσιαστική στη διάσωση ατόμων που κινδύνεψαν και τελικά πνίγηκαν»

Οι εισαγγελείς εντοπίζουν παντελή έλλειψη συντονισμού στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο, ενώ αναφέρουν χαρακτηριστικά πως το 199 παρέπεμπε τις κλήσεις των ανθρώπων που καίγονταν όχι στις πυροσβετικές αλλά στις αναρμόδιες και χωρίς ειδικές γνώσεις αστυνομικές αρχές.Αναφέρουν επισης πως «δεν υπήρξε συνεργασία και συνεννόηση μεταξύ των επιχειρησιακών κέντρων του πυροσβεστικού σώματος και της ελληνικής αστυνομίας. Η σύγχυση δε οφείλεται και στα διαφορετικά μέσα επικοινωνίας , δηλαδή με κινητά, υπηρεσιακά ή προσωπικά, ασύρματους και σταθερά τηλέφωνα

Η αστυνομία

Κατά τους εισαγγελείς η αστυνομία ηταν ενημερωμένη για τους κινδύνους αλλά τελικά βρισκόταν μόνο στα χαρτιά σε επιχειρησιακή ετοιμότητα. Δεν υπήρχε επαρκής αριθμός αστυνομικών . Οπως λένε υπήρχε γραφειοκρατική ετοιμότητα και μονο : «Οι υπεύθυνοι αξιωματικοί της ελληνικής αστυνομίας αρκέστηκαν στην γραμματική διατύπωση των εντολών, οι οποίες δεν προέκυψε ότι εκτελέστηκαν-υλοποιήθηκαν σε πραγματικό επίπεδο....».

Αυτό αποτυπώνεται και στην άτακτη κίνηση οχημάτων από πανικόβλητους κατοίκους και τελικά τη συμφόρηση και τον εγκλωβισμό τους στα στενά στο Μάτι. Χαρακτηρίζουν δε κομβικό λάθος τη μη διακοπή κυκλοφορίας στις κάθετες οδούς στο Μάτι: «Ο μη αποκλεισμός της εισόδου των οχημάτων στο Μάτι από κάθετες οδούς, που διασταυρώνονταν με την λεωφόρο Μαραθώνος καθόλη τη διάρκεια από την εκδήλωση της πυρκαγιάς στην Νταού Πεντέλης, την εξάπλωση της στον οικισμό του Νέου Βουτζά και στη συνέχεια στο Μάτι αποτέλεσε κομβική παράλειψη των αρμοδίων αξιωματικών της ελληνικής αστυνομίας»

Οσο για το Λιμενικό αναφέρουν πως ενώ καιγόταν το Μάτι επέτρεψε να δέσουν δυο επιβατηγά πλοία στη Ραφήνα με αποτέλεσμα να επιβαρυνθεί η κυκλοφορία

Περιφέρεια Αττικής

Για την περιφέρεια Αττικής οι εισαγγελείς αναφέρουν πως δεν τήρησε την υποχρέωση της για συντήρηση και καθαρισμό των περιοχών και τα κείμενα για θέματα αυτοπροστασίας και πρόληψης δασικών πυρκαγιών στην ιστοσελίδα της Περιφέρειας δεν είναι προσβάσιμα σε ηλικιωμένους, πρόσωπα με προβλήματα υγείας ή πρόσωπα χωρίς μόρφωση.

Παράλληλα, τονίζουν για το Συντονιστικό Οργανο Πολιτικής Προστασίας πως πρόκειται για «μια ακόμα τυπική και γραφειοκρατική λειτουργία ενός σημαντικού οργάνου για την οργάνωση του ως άνω συστήματος».

Επίσης, επισημαίνουν πως είναι αυτοτελής υποχρέωση του Περιφερειάρχη ή αντιπεριφερειάρχη σχετικά με την συλλογή πληροφορίων και δεν είναι βάσιμες οι αιτιάσεις περι λανθασμένης ενημέρωσης ενώ ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας ηταν επι χάρτου αλλά όχι στην πράξη προετοιμασμένος