Σύμφωνα με την παράδοση, η Μητέρα του Αγίου Φανουρίου ήταν αμαρτωλή: Ήταν σκληρή και απάνθρωπη με τους φτωχούς και τους συμπεριφερόταν πολύ άσχημα. Ο γιος της προσπάθησε να τη σώσει, αλλά δεν τα κατάφερε. Ο Άγιος παρακάλεσε να μην φτιάχνουν τίποτα για αυτόν, αλλά μόνο για την μνήμη και την ψυχή της μητέρας του.
Αυτός λοιπόν είναι ο λόγος που οι νοικοκυρές φτιάχνουν στις 27 Αυγούστου - ημέρα εορτής του Αγίου - φανουρόπιτες και αφού τις πάνε στην εκκλησία και τις διαβάζει ο ιερέας, τις μοιράζουν στη γειτονιά, με την ευχή να συγχωρεθεί η μάνα του Αγίου «Θεός σχωρεσ’ τη μάνα του Αγίου Φανουρίου».
Ο συμβολισμός
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι μονός αριθμός, 7 ή 9 παραδοσιακά, καθώς λέγεται πως συμβολίζουν τα μυστήρια της εκκλησίας, τις μέρες της δημιουργίας και τα τάγματα των αγγέλων. Στην πιο απλή της εκδοχή η φανουρόπιτα έχει μόνο 7 υλικά, όσα και τα μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Η λατρεία του Αγίου Φανουρίου ξεκίνησε από την Ρόδο όπου και βρέθηκε η εικόνα του και γι' αυτό έγινε ο προστάτης του νησιού. Στη συνέχεια εξαπλώθηκε στα γύρω νησιά και στην Κρήτη, ενώ στη συνέχεια σε όλη την Ελλάδα.
Οι παραλλαγές του εθίμου
Οι πιστοί λένε κατά την παράδοση «Άγιε μου Φανούρη, φανέρωσε μου το… και εγώ θα φτιάξω μια πίτα για την ψυχή της μάνας σου».
Βέβαια, όπως συμβαίνει με όλα τα έθιμα, υπάρχουν παραλλαγές για τη φανουρόπιτα σε όλη την Ελλάδα.
Στην Κρήτη, την Κύπρο, τη Σκιάθο, τη Φλώρινα και άλλες περιοχές, η φανουρόπιτα φτιάχνεται για να βρουν οι ανύπαντρες κόρες γαμπρό.
Άλλοι πιστεύουν ότι φέρνει καλοτυχία και φωτίζει τον δρόμο της ζωής του καθενός.
Λέγεται τέλος ότι ο Άγιος Φανούριος προστατεύει τους αγρότες φανερώνοντας τα κλεμμένα ζώα.
Παραδοσιακή συνταγή για φανουρόπιτα
Υλικά:
250 γρ. βούτυρο
1 κούπα ζάχαρη
1 κούπα χυμό πορτοκαλιού
1 κουταλάκι του γλυκού σόδα
1 κουταλιά της σούπας κανέλα
1/2 κουταλάκι του γλυκού γαρύφαλλο
1/2 κούπα καρύδια σε σκόνη
1/2 κούπα σταφίδες
3 κούπες αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
Εκτέλεση:
Ανακατεύουμε το βούτυρο με τη ζάχαρη για 5 λεπτά στο μίξερ. Προσθέτουμε το γαρύφαλλο και την κανέλα. Έπειτα βάζουμε το πορτοκάλι το οποίο έχουμε αναμείξει με τη σόδα. Ρίχνουμε το κοσκινισμένο αλεύρι.
Στο τέλος προσθέτουμε τις σταφίδες τις οποίες έχουμε αλευρώσει ελαφρώς και τα καρύδια, τα οποία έχουμε κάνει σκόνη.
Βουτυρώνουμε και αλευρώνουμε ένα μικρό ταψί και ρίχνουμε το μείγμα. Ψήνουμε για 40-45 λεπτά σε προθερμασμένο φούρνο στους 180 βαθμούς. Έτοιμη η φανουρόπιτα.
