ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Το 10% των οφειλετών της εφορίας χρωστούν κάτω από 1 ευρώ
Όσο κι αν είναι απίστευτο, είναι όμως αληθινό: ένας στους 10 οφειλέτες της εφορίας χρωστά από 0,01 έως 0,99 ευρώ! Συνολικά 367.253 φορολογούμενοι συμπεριλαμβάνονται μεταξύ των πολιτών και των επιχειρήσεων που έχουν καταγραφεί στο Taxis ως οφειλέτες του Δημοσίου επειδή δεν έχουν τακτοποιήσει υποχρεώσεις μικρότερες του 1 ευρώ. Το εντυπωσιακό αυτό φαινόμενο αναδεικνύει ειδικό κεφάλαιο στη χθεσινή έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ) για το Β΄ τρίμηνο του 2019.
Παράλληλα, διαπιστώνει ότι μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μόλις 196 νέοι μεγαλοοφειλέτες που προστέθηκαν στη λίστα εκείνων που χρωστούν πάνω από 1.000.000 ευρώ ήταν αρκετοί για να φουσκώσουν οι συνολικές οφειλές της συγκεκριμένης κατηγορίας φορολογουμένων κατά σχεδόν 1,9 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την έκθεση, που επεξεργάστηκε στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ο συνολικός αριθμός των οφειλετών της εφορίας έφθασε το Β΄ τρίμηνο της φετινής χρονιάς τους 3.750.195 (+22.779 σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018, -189.903 σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2019). Εξ αυτών, 367.253 ή ποσοστό 9,79% έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη μικρότερα από 1 ευρώ. Σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018, ο συνολικός αριθμός των οφειλετών αυξήθηκε κατά 22.779, ενώ ο αριθμός όσων χρωστούν λιγότερα από 1 ευρώ έχει αυξηθεί κατά 13.206.
Το γεγονός ότι τόσο μεγάλος αριθμός φορολογουμένων συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των οφειλετών της εφορίας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, διότι η εντύπωση που επικρατεί είναι ότι τόσο χαμηλού ύψους ποσά δεν βεβαιώνονται και δεν αναζητούνται από τη φορολογική διοίκηση. Ωστόσο, αυτό ισχύει για ποσά που βεβαιώνονται πρωτογενώς μετά την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ. Όπως εξηγούν έμπειροι φοροτεχνικοί, τα μικρά ποσά οφειλών προκύπτουν από λανθασμένες πληρωμές που πραγματοποίησαν οι φορολογούμενοι χωρίς ενδεχομένως να το έχουν καν αντιληφθεί.
Για παράδειγμα, φορολογούμενος με συνολική οφειλή 667,21 ευρώ για τον περυσινό ΕΝΦΙΑ πλήρωσε στην 5η και τελευταία μηνιαία δόση 133,44 ευρώ, όπως και στις προηγούμενες τέσσερις δόσεις, παραβλέποντας ότι η 5η δόση ανερχόταν στα 133,45 ευρώ. Έτσι, άφησε απλήρωτο 1 λεπτό. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που άφησαν σε εκκρεμότητα λίγα λεπτά του ευρώ από τις υποχρεώσεις τους προς την εφορία, επειδή πλήρωσαν σε μηχάνημα τράπεζας και τα μηχανήματα δεν δέχονται κέρματα αξίας μικρότερης των 10 λεπτών.
Διευκρινίζεται, πάντως, ότι οι μικροοφειλές αυτές δεν εμποδίζουν τους οφειλέτες να εκδώσουν αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, καθώς το πιστοποιητικό δεν χορηγείται μόνο εφόσον υπάρχουν ληξιπρόθεσμα χρέη άνω των 30 ευρώ.
Η συνολική εικόνα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς την εφορία
Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού αποτυπώνει λεπτομερώς τη συνολική εικόνα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη φορολογική διοίκηση το Β΄ τρίμηνο του 2019. Σύμφωνα με αυτή:
Tο συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών έφθασε τα 104,1 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένο κατά 2,8 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018.
Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2019 διαπιστώνεται, όμως, μείωση κατά 204,3 εκατ. ευρώ. Εάν αφαιρεθούν οι οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, το «βουνό» των ληξιπρόθεσμων χρεών προς την εφορία διαμορφώνεται στα 85,6 δισ. ευρώ (στοιχεία 1ης/7/2019) και είναι υψηλότερο κατά 119,1 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο της περυσινής χρονιάς, αλλά χαμηλότερο κατά 470 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το Α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Ο ρυθμός δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων χρεών μειώθηκε σημαντικά. Τα νέα χρέη ήταν 3,6 δισ. ευρώ την περίοδο 1/12/2018-31/5/2019, σημειώνοντας μείωση κατά 1,6 δισ. ευρώ συγκριτικά με το διάστημα 1/12/2017-31/5/2018.
Οι συνολικές εισπράξεις και διαγραφές ανήλθαν στα 3,7 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 69 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο του 2018 λόγω της αύξησης των διαγραφών κατά 436,6 εκατ. ευρώ. Εντούτοις, οι συνολικές εισπράξεις έναντι ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι το τέλος του Β΄ τριμήνου του 2019 ήταν μειωμένες κατά 367,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Η υστέρηση ερμηνεύεται σε μεγάλο βαθμό αφενός από τη μείωση των εισπράξεων έναντι του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, το οποίο συρρικνώθηκε σημαντικά κατά το τρέχον έτος, και αφετέρου από την ενίσχυση των εισπράξεων του 2018 έναντι παλαιού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, λόγω σχετικά μεγάλης (ακραίας) τιμής είσπραξης.
Η κατανομή των οφειλετών ανά εύρος οφειλής διαμορφώνεται ως εξής:
Παράλληλα, διαπιστώνει ότι μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα μόλις 196 νέοι μεγαλοοφειλέτες που προστέθηκαν στη λίστα εκείνων που χρωστούν πάνω από 1.000.000 ευρώ ήταν αρκετοί για να φουσκώσουν οι συνολικές οφειλές της συγκεκριμένης κατηγορίας φορολογουμένων κατά σχεδόν 1,9 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την έκθεση, που επεξεργάστηκε στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), ο συνολικός αριθμός των οφειλετών της εφορίας έφθασε το Β΄ τρίμηνο της φετινής χρονιάς τους 3.750.195 (+22.779 σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018, -189.903 σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2019). Εξ αυτών, 367.253 ή ποσοστό 9,79% έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη μικρότερα από 1 ευρώ. Σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018, ο συνολικός αριθμός των οφειλετών αυξήθηκε κατά 22.779, ενώ ο αριθμός όσων χρωστούν λιγότερα από 1 ευρώ έχει αυξηθεί κατά 13.206.
Πώς προέκυψαν οι μικροοφειλές
Το γεγονός ότι τόσο μεγάλος αριθμός φορολογουμένων συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των οφειλετών της εφορίας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, διότι η εντύπωση που επικρατεί είναι ότι τόσο χαμηλού ύψους ποσά δεν βεβαιώνονται και δεν αναζητούνται από τη φορολογική διοίκηση. Ωστόσο, αυτό ισχύει για ποσά που βεβαιώνονται πρωτογενώς μετά την υποβολή δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ. Όπως εξηγούν έμπειροι φοροτεχνικοί, τα μικρά ποσά οφειλών προκύπτουν από λανθασμένες πληρωμές που πραγματοποίησαν οι φορολογούμενοι χωρίς ενδεχομένως να το έχουν καν αντιληφθεί.
Για παράδειγμα, φορολογούμενος με συνολική οφειλή 667,21 ευρώ για τον περυσινό ΕΝΦΙΑ πλήρωσε στην 5η και τελευταία μηνιαία δόση 133,44 ευρώ, όπως και στις προηγούμενες τέσσερις δόσεις, παραβλέποντας ότι η 5η δόση ανερχόταν στα 133,45 ευρώ. Έτσι, άφησε απλήρωτο 1 λεπτό. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις φορολογουμένων που άφησαν σε εκκρεμότητα λίγα λεπτά του ευρώ από τις υποχρεώσεις τους προς την εφορία, επειδή πλήρωσαν σε μηχάνημα τράπεζας και τα μηχανήματα δεν δέχονται κέρματα αξίας μικρότερης των 10 λεπτών.
Διευκρινίζεται, πάντως, ότι οι μικροοφειλές αυτές δεν εμποδίζουν τους οφειλέτες να εκδώσουν αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, καθώς το πιστοποιητικό δεν χορηγείται μόνο εφόσον υπάρχουν ληξιπρόθεσμα χρέη άνω των 30 ευρώ.
Η συνολική εικόνα των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς την εφορία
Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού αποτυπώνει λεπτομερώς τη συνολική εικόνα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη φορολογική διοίκηση το Β΄ τρίμηνο του 2019. Σύμφωνα με αυτή:
Tο συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών έφθασε τα 104,1 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένο κατά 2,8 δισ. ευρώ σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018.
Σε σχέση με το Α΄ τρίμηνο του 2019 διαπιστώνεται, όμως, μείωση κατά 204,3 εκατ. ευρώ. Εάν αφαιρεθούν οι οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, το «βουνό» των ληξιπρόθεσμων χρεών προς την εφορία διαμορφώνεται στα 85,6 δισ. ευρώ (στοιχεία 1ης/7/2019) και είναι υψηλότερο κατά 119,1 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο της περυσινής χρονιάς, αλλά χαμηλότερο κατά 470 εκατ. ευρώ συγκριτικά με το Α΄ τρίμηνο του τρέχοντος έτους.
Ο ρυθμός δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων χρεών μειώθηκε σημαντικά. Τα νέα χρέη ήταν 3,6 δισ. ευρώ την περίοδο 1/12/2018-31/5/2019, σημειώνοντας μείωση κατά 1,6 δισ. ευρώ συγκριτικά με το διάστημα 1/12/2017-31/5/2018.
Οι συνολικές εισπράξεις και διαγραφές ανήλθαν στα 3,7 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 69 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο του 2018 λόγω της αύξησης των διαγραφών κατά 436,6 εκατ. ευρώ. Εντούτοις, οι συνολικές εισπράξεις έναντι ληξιπρόθεσμων οφειλών μέχρι το τέλος του Β΄ τριμήνου του 2019 ήταν μειωμένες κατά 367,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Η υστέρηση ερμηνεύεται σε μεγάλο βαθμό αφενός από τη μείωση των εισπράξεων έναντι του νέου ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, το οποίο συρρικνώθηκε σημαντικά κατά το τρέχον έτος, και αφετέρου από την ενίσχυση των εισπράξεων του 2018 έναντι παλαιού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, λόγω σχετικά μεγάλης (ακραίας) τιμής είσπραξης.
Η κατανομή των οφειλετών ανά εύρος οφειλής διαμορφώνεται ως εξής:
- 2.036.005 φορολογούμενοι ή 54,29% του συνόλου χρωστούν λιγότερα από 500 ευρώ ο καθένας. Σε σύγκριση με το Β΄ τρίμηνο του 2018 αυξήθηκαν κατά 24.051, αλλά το σύνολο των οφειλών τους περιορίστηκε κατά 3,6 εκατ. ευρώ (από 275,2 εκατ. ευρώ σε 271,6 εκατ. ευρώ).
- 1.421.814 φορολογούμενοι ή 37,91% του συνόλου χρωστούν από 501 έως 10.000 ευρώ ο καθένας. Συγκριτικά με το Β΄ τρίμηνο του 2018 διαπιστώνεται μείωση κατά 14.408, όμως το συνολικό ύψος των χρεών τους αυξήθηκε κατά 23,7 εκατ. ευρώ (από 3,369 δισ. ευρώ σε 3,393 δισ. ευρώ).
- 249.208 φορολογούμενοι ή 6,64% του συνόλου οφείλουν από 10.001 έως 100.000 ευρώ ο καθένας. Εν συγκρίσει με το περυσινό Β΄ τρίμηνο, καταγράφεται αύξηση κατά 10.837. Αυξημένες κατά 328,7 εκατ. ευρώ ήταν και οι συνολικές οφειλές τους (από 6,55 δισ. ευρώ σε 6,879 δισ. ευρώ).
- 35.088 φορολογούμενοι ή 0,93% του συνόλου χρωστούν από 100.001 έως 1.000.000 ευρώ έκαστος και είναι περισσότεροι κατά 2.103 σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο του περασμένου έτους, ενώ οι οφειλές τους είναι διευρυμένες κατά 528,7 εκατ. ευρώ (από 8,999 δισ. ευρώ σε 9,528 δισ. ευρώ).
- 8.080 φορολογούμενοι ή 0,22% των οφειλετών χρωστούν πάνω από 1.000.000 ευρώ ο καθένας. Σε σχέση με το Β΄ τρίμηνο του 2018 προστέθηκαν στην κατηγορία αυτή 196 νέοι οφειλέτες και οι συνολικές οφειλές αυξήθηκαν κατά 1,875 δισ. ευρώ (από 82,164 δισ. ευρώ σε 84,039 δισ. ευρώ).
