ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
«Χρυσές» συντάξεις: Το νέο πλαφόν και ποιους αφορά
Κανένας συνταξιούχος δεν πρόκειται να λάβει καθαρά «στο χέρι», και πριν από την επιβολή φόρου εισοδήματος, περισσότερα από 3.725,11 ευρώ στο τέλος του μήνα, μετά το πλαφόν στις κύριες συντάξεις ή στο άθροισμα αυτών, ενώ όσοι ελάμβαναν υψηλότερες «χρυσές» συντάξεις θα κληθούν τώρα να επιστρέψουν το υπερβάλλον ποσό με μηναία παρακράτηση 20% των αποδοχών τους.
Το υπουργείο Εργασίας προχώρησε στην έκδοση της εγκυκλίου με την οποία ενεργοποιείται στην πράξη η τροπολογία η οποία ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή καθιερώνοντας μηνιαίο πλαφόν 4.608 ευρώ. Το πλαφόν αυτό όμως αφορά τις μεικτές αποδοχές, πριν από την επιβολή Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχου.
Με την επιβολή της εισφοράς οι καθαρές προ φόρων αποδοχές περιορίζονται σε 3.725,11 ευρώ και στη συνέχεια έρχεται και η παρακράτηση φόρου εισοδήματος να περιορίσει περαιτέρω τις αποδοχές.
Η εγκύκλιος ορίζει ως ανώτατο όριο στο συνολικό ακαθάριστο ποσό κάθε μηνιαίας κύριας σύνταξης ή περισσοτέρων της μίας συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ το ακαθάριστο ποσό που αντιστοιχεί στο δωδεκαπλάσιο της πλήρους εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε είκοσι χρόνια ασφάλισης. Ετσι με τον πολλαπλασιασμό των 384 ευρώ της κύριας εθνικής σύνταξης επί δώδεκα προκύπτει το μεικτό πλαφόν των 4.608 ευρώ.
Οπως ορίζει η εγκύκλιος, επί του ακαθάριστου ποσού των 4.608,00 ευρώ εφαρμόζεται αρχικώς η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ, όπου αυτή επιβάλλεται. Ετσι, το αρχικό ποσό περιορίζεται κατά 645,12 ευρώ στα 3.962,88 ευρώ.
Στη συνέχεια στο εναπομείναν ποσό της σύνταξης μετά την αφαίρεση της ΕΑΣ παρακρατείται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης ύψους 6% και τα 3.962,88 ευρώ (με συντελεστή 6%) περιορίζονται στα 3.725,11 ευρώ.
Εξυπακούεται, αναφέρεται στην εγκύκλιο, ότι για συγκεκριμένες κατηγορίες συνταξιούχων που με βάση διατάξεις νόμων έχουν εξαιρεθεί από την ΕΑΣ η εξαίρεση εξακολουθεί υφιστάμενη και επί του νέου ανωτάτου ορίου σύνταξης. Το ίδιο συμβαίνει και εφόσον υφίσταται εξαίρεση από την κράτηση για υγειονομική περίθαλψη.
Σε κάθε περίπτωση εφαρμογής του ανωτάτου ορίου σύνταξης ή συντάξεων το καθαρό ποσό που καταβάλλεται στον συνταξιούχο προκύπτει μετά τον υπολογισμό των νόμιμων κρατήσεων, όπως αυτές κάθε φορά ισχύουν.
Ετσι σε περίπτωση αυξομείωσης του ύψους των νομίμων κρατήσεων μεταβάλλεται και το καταβαλλόμενο καθαρό ποσό.
Ποιους αφορά
Το πλαφόν εφαρμόζεται και επί των συντάξεων που έχουν χορηγηθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 (12-5-2016) ή ανατρέχουν στην ανωτέρω ημερομηνία ενώ ποσά συντάξεων που έχουν ήδη απονεμηθεί ή επανυπολογισθεί μετά την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου και υπερβαίνουν το προαναφερόμενο ανώτατο όριο προσαρμόζονται στο νέο οριζόμενο ως άνω ποσό από την ημερομηνία έναρξης καταβολής ή επανυπολογισμού τους.
Τυχόν επιπλέον διαφορές συντάξεων αναζητούνται ως καλοπίστως εισπραχθείσες και επιστρέφονται με παρακράτηση σε ποσοστό 20% της μηνιαίας καταβαλλόμενης σύνταξης και μέχρι ολοσχερούς εξοφλήσεως.
Μετά την έκδοση της εγκυκλίου αναμένεται να «ξεπαγώσουν» και να υπογραφούν οι οριστικές αποφάσεις απονομής περίπου 2.000 συντάξεων που αφορούν όσους ασφαλίζονταν με τα όσα ίσχυαν πριν από τον ν. 4387/2016, αλλά αιτήθηκαν συνταξιοδότησης μετά τον ν. 4387/2016 και μετά την 01.01.2019. Το παλαιό σύστημα για κάποιες κατηγορίες ασφαλισμένων δεν προέβλεπε ανώτατα όρια εισφορών και δεν προέκυπταν και ανώτατα όρια συντάξεων.
Στο πλαφόν υπάγεται κάθε μηνιαία κύρια σύνταξη ή περισσότερες της μίας συντάξεις λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4387/2016, συμπεριλαμβανομένων και των συντάξεων του πρώην ΟΓΑ, υπό την προϋπόθεση ότι μέρος του χρόνου ασφάλισης διανύθηκε ή ανάγεται έως και 31.12.2016. Επίσης κάθε μηνιαία κύρια σύνταξη ή περισσότερες της μίας συντάξεις του ΕΦΚΑ λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που έχουν χορηγηθεί έως και τις 12.5.2016 ή ανατρέχουν στην ίδια ημερομηνία και που επανυπολογίστηκαν με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν. 4387/2016 όπως ισχύουν.
Ως σύνταξη ή άθροισμα συντάξεων για την εφαρμογή του ανωτάτου ορίου ορίζεται η μεικτή μηνιαία σύνταξη/συντάξεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι κάθε είδους προσαυξήσεις (π.χ. επίδομα τέκνων, προσωπική διαφορά των άρθρων 6 και 94 του ν. 4387/2016).
Τα ποσά των χορηγούμενων από τον ΕΦΚΑ επιδομάτων αναπηρίας, δηλαδή το εξωιδρυματικό επίδομα, το επίδομα απολύτου αναπηρίας και το επίδομα ανικανότητας, εξαιρούνται από την εφαρμογή του πλαφόν και εξακολουθούν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν καθορισθεί πριν από την εφαρμογή του ν. 4623/2019.
Αναδρομικά
Το ανώτατο όριο σύνταξης προκειμένου για συντάξεις που έχουν χορηγηθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 και έχουν υπολογιστεί με βάση τις διατάξεις αυτές εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής τους. Για όσους ελάμβαναν σύνταξη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4387/2016 και των οποίων η σύνταξη επανυπολογίστηκε με βάση τις διατάξεις των άρθρων 14 και 33 του ν. 4387/2016 το ανώτατο όριο της κοινοποιούμενης διάταξης εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής του νέου ποσού που προέκυψε από τον επανυπολογισμό της σύνταξης κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων αυτών, ήτοι την 1.1.2019, καθότι για το προγενέστερο χρονικό διάστημα, δηλαδή μέχρι 31.12.2018, είχε εφαρμογή το άρθρο 13 του ν. 4387/2016 που έθετε συγκεκριμένο πολύ μικρότερο ανώτατο όριο σύνταξης ανάλογα με το αν ελάμβανε ο συνταξιούχος μία ή περισσότερες συντάξεις.
Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις το υπερβάλλον του ανωτάτου ορίου καταβαλλόμενο ποσό μηνιαίας σύνταξης/συντάξεων αναζητείται άτοκα ως καλοπίστως εισπραχθέν και επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν με παρακράτηση του 20% της καταβαλλόμενης σύνταξης μέχρι την ολοσχερή εξόφληση του ποσού.
Το υπουργείο Εργασίας προχώρησε στην έκδοση της εγκυκλίου με την οποία ενεργοποιείται στην πράξη η τροπολογία η οποία ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή καθιερώνοντας μηνιαίο πλαφόν 4.608 ευρώ. Το πλαφόν αυτό όμως αφορά τις μεικτές αποδοχές, πριν από την επιβολή Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχου.
Με την επιβολή της εισφοράς οι καθαρές προ φόρων αποδοχές περιορίζονται σε 3.725,11 ευρώ και στη συνέχεια έρχεται και η παρακράτηση φόρου εισοδήματος να περιορίσει περαιτέρω τις αποδοχές.
Η εγκύκλιος ορίζει ως ανώτατο όριο στο συνολικό ακαθάριστο ποσό κάθε μηνιαίας κύριας σύνταξης ή περισσοτέρων της μίας συντάξεων λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ το ακαθάριστο ποσό που αντιστοιχεί στο δωδεκαπλάσιο της πλήρους εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε είκοσι χρόνια ασφάλισης. Ετσι με τον πολλαπλασιασμό των 384 ευρώ της κύριας εθνικής σύνταξης επί δώδεκα προκύπτει το μεικτό πλαφόν των 4.608 ευρώ.
Οπως ορίζει η εγκύκλιος, επί του ακαθάριστου ποσού των 4.608,00 ευρώ εφαρμόζεται αρχικώς η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ) υπέρ ΑΚΑΓΕ, όπου αυτή επιβάλλεται. Ετσι, το αρχικό ποσό περιορίζεται κατά 645,12 ευρώ στα 3.962,88 ευρώ.
Στη συνέχεια στο εναπομείναν ποσό της σύνταξης μετά την αφαίρεση της ΕΑΣ παρακρατείται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης ύψους 6% και τα 3.962,88 ευρώ (με συντελεστή 6%) περιορίζονται στα 3.725,11 ευρώ.
Εξυπακούεται, αναφέρεται στην εγκύκλιο, ότι για συγκεκριμένες κατηγορίες συνταξιούχων που με βάση διατάξεις νόμων έχουν εξαιρεθεί από την ΕΑΣ η εξαίρεση εξακολουθεί υφιστάμενη και επί του νέου ανωτάτου ορίου σύνταξης. Το ίδιο συμβαίνει και εφόσον υφίσταται εξαίρεση από την κράτηση για υγειονομική περίθαλψη.
Σε κάθε περίπτωση εφαρμογής του ανωτάτου ορίου σύνταξης ή συντάξεων το καθαρό ποσό που καταβάλλεται στον συνταξιούχο προκύπτει μετά τον υπολογισμό των νόμιμων κρατήσεων, όπως αυτές κάθε φορά ισχύουν.
Ετσι σε περίπτωση αυξομείωσης του ύψους των νομίμων κρατήσεων μεταβάλλεται και το καταβαλλόμενο καθαρό ποσό.
Ποιους αφορά
Το πλαφόν εφαρμόζεται και επί των συντάξεων που έχουν χορηγηθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 (12-5-2016) ή ανατρέχουν στην ανωτέρω ημερομηνία ενώ ποσά συντάξεων που έχουν ήδη απονεμηθεί ή επανυπολογισθεί μετά την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου και υπερβαίνουν το προαναφερόμενο ανώτατο όριο προσαρμόζονται στο νέο οριζόμενο ως άνω ποσό από την ημερομηνία έναρξης καταβολής ή επανυπολογισμού τους.
Τυχόν επιπλέον διαφορές συντάξεων αναζητούνται ως καλοπίστως εισπραχθείσες και επιστρέφονται με παρακράτηση σε ποσοστό 20% της μηνιαίας καταβαλλόμενης σύνταξης και μέχρι ολοσχερούς εξοφλήσεως.
Μετά την έκδοση της εγκυκλίου αναμένεται να «ξεπαγώσουν» και να υπογραφούν οι οριστικές αποφάσεις απονομής περίπου 2.000 συντάξεων που αφορούν όσους ασφαλίζονταν με τα όσα ίσχυαν πριν από τον ν. 4387/2016, αλλά αιτήθηκαν συνταξιοδότησης μετά τον ν. 4387/2016 και μετά την 01.01.2019. Το παλαιό σύστημα για κάποιες κατηγορίες ασφαλισμένων δεν προέβλεπε ανώτατα όρια εισφορών και δεν προέκυπταν και ανώτατα όρια συντάξεων.
Στο πλαφόν υπάγεται κάθε μηνιαία κύρια σύνταξη ή περισσότερες της μίας συντάξεις λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που χορηγούνται από τον ΕΦΚΑ κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4387/2016, συμπεριλαμβανομένων και των συντάξεων του πρώην ΟΓΑ, υπό την προϋπόθεση ότι μέρος του χρόνου ασφάλισης διανύθηκε ή ανάγεται έως και 31.12.2016. Επίσης κάθε μηνιαία κύρια σύνταξη ή περισσότερες της μίας συντάξεις του ΕΦΚΑ λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου που έχουν χορηγηθεί έως και τις 12.5.2016 ή ανατρέχουν στην ίδια ημερομηνία και που επανυπολογίστηκαν με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν. 4387/2016 όπως ισχύουν.
Ως σύνταξη ή άθροισμα συντάξεων για την εφαρμογή του ανωτάτου ορίου ορίζεται η μεικτή μηνιαία σύνταξη/συντάξεις στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι κάθε είδους προσαυξήσεις (π.χ. επίδομα τέκνων, προσωπική διαφορά των άρθρων 6 και 94 του ν. 4387/2016).
Τα ποσά των χορηγούμενων από τον ΕΦΚΑ επιδομάτων αναπηρίας, δηλαδή το εξωιδρυματικό επίδομα, το επίδομα απολύτου αναπηρίας και το επίδομα ανικανότητας, εξαιρούνται από την εφαρμογή του πλαφόν και εξακολουθούν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν καθορισθεί πριν από την εφαρμογή του ν. 4623/2019.
Αναδρομικά
Το ανώτατο όριο σύνταξης προκειμένου για συντάξεις που έχουν χορηγηθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 και έχουν υπολογιστεί με βάση τις διατάξεις αυτές εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής τους. Για όσους ελάμβαναν σύνταξη κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4387/2016 και των οποίων η σύνταξη επανυπολογίστηκε με βάση τις διατάξεις των άρθρων 14 και 33 του ν. 4387/2016 το ανώτατο όριο της κοινοποιούμενης διάταξης εφαρμόζεται από την ημερομηνία έναρξης καταβολής του νέου ποσού που προέκυψε από τον επανυπολογισμό της σύνταξης κατ’ εφαρμογήν των διατάξεων αυτών, ήτοι την 1.1.2019, καθότι για το προγενέστερο χρονικό διάστημα, δηλαδή μέχρι 31.12.2018, είχε εφαρμογή το άρθρο 13 του ν. 4387/2016 που έθετε συγκεκριμένο πολύ μικρότερο ανώτατο όριο σύνταξης ανάλογα με το αν ελάμβανε ο συνταξιούχος μία ή περισσότερες συντάξεις.
Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις το υπερβάλλον του ανωτάτου ορίου καταβαλλόμενο ποσό μηνιαίας σύνταξης/συντάξεων αναζητείται άτοκα ως καλοπίστως εισπραχθέν και επιστρέφεται ως αχρεωστήτως καταβληθέν με παρακράτηση του 20% της καταβαλλόμενης σύνταξης μέχρι την ολοσχερή εξόφληση του ποσού.
