Μια «κινούμενη βόμβα» τεραστίων διαστάσεων άφησε στην κυβέρνηση Μητσοτάκη η κυβέρνηση Τσίπρα. Φτάνει στο 1 δισ. το κόστος των απλήρωτων συντάξεων και στα 2,5 δισ. αυτό των αναδρομικών. Δηλαδή, με το «καλημέρα» 3,5 δισ. Εξέλιξη η οποία πονοκεφαλιάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Να τα δούμε σε πλήρη ανάπτυξη:

Συντάξεις σε εκκρεμότητα:

- 35.492 αιτήσεις από ΙΚΑ και άλλες 7.000 από νομικά πρόσωπα. Εμφανίζονταν ως εκκρεμείς μόνον οι 25.512 αιτήσεις. Κόστος 89,92 εκατ. ευρώ.

- 4.938 αιτήσεις από Ταμεία που μπήκαν από τις ΔΕΚΟ στο ΙΚΑ. Εμφανίζονταν εκκρεμείς 3.610 αιτήσεις. Κόστος 24,86 εκατ. ευρώ. î 22.524 αιτήσεις στον ΟΑΕΕ.

Εμφανίζονταν εκκρεμείς 18.237 αιτήσεις. Κόστος για τις 22.524 αιτήσεις 107,47 εκατ. ευρώ.

-20.102 αιτήσεις ΟΓΑ, αλλά εμφανίζονταν ως εκκρεμείς οι 17.180. Κόστος για τις 20.102 αιτήσεις 47,71 εκατ. ευρώ. î 8.876 αιτήσεις ΕΤΑΑ. Εμφανίζονταν εκκρεμείς οι 7.734. Κόστος για τις 8.876 αιτήσεις 82,56 εκατ. ευρώ.

-2.583 αιτήσεις ΝΑΤ. Εμφανίζονταν ως εκκρεμείς οι 2.240. Κόστος για τις 2.583 αιτήσεις 16,12 εκατ. ευρώ. î 396 αιτήσεις για σύνταξη από το ΕΤΑΠΜΜΕ.

Εμφανίζονταν εκκρεμείς οι 344. Κόστος 4,13 εκατ. ευρώ.

-13.891 αιτήσεις από το Δημόσιο. Δεν εμφανιζόταν καμία εκκρεμότητα. Κόστος 110 εκατ. ευρώ.

- 93.630 από ΕΤΕΑΕΠ. Εμφανίζονταν ως εκκρεμότητα μόνον οι 48.934. Κόστος 190 εκατ. ευρώ.

-22.789 αιτήσεις για Εφάπαξ. Εμφανίζονταν σε καθυστέρηση 20.192 αιτήσεις. Κόστος 241 εκατ. ευρώ.

Στα προβλήματα ακολουθούν:

1. Αναδρομικά: Οσα διεκδικούν οι συνταξιούχοι, κατά τη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου, έχουν σχέση με το δεκάμηνο από την απόφαση του ΣτΕ (Ιούνιος 2015) και τον Νόμο Κατρούγκαλου, που άρχισε να εφαρμόζεται στις 13 Μαΐου 2016. Το κόστος είναι 1,5 δισ. ευρώ για το δεκάµηνο. Αν υπολογιστεί και η κατάργηση των δώρων των συνταξιούχων, τότε το κόστος εκτινάσσεται στα 4 δισ. ευρώ. Εχουμε τρεις περιπτώσεις αναδρομικών: Επιστροφή δώρων, επιστροφή περικοπών και επιστροφή και των δύο περικοπών μαζί. Η χρονική διάρκεια ποικίλλει. Η πρώτη αφορά περίοδο 10 μηνών, η δεύτερη 42 μηνών και η τρίτη τέσσερα χρόνια. Μέσα στο οικονομικό περίβλημα είναι δώρα, μειώσεις του 2012 που κρίθηκαν αντισυνταγµατικές το 2015 από το ΣτΕ, αλλά και η απόφαση του ΣτΕ του 2015, που όριζε σαφείς επιστροφές. Οσοι προσέφυγαν τον Ιούνιο του 2015 στο ΣτΕ δικαιούνται, κατά τη δικηγόρο Ολυμπία Νικολοπούλου, αναδροµικά από το 2013.

Η ψήφιση όμως του Νόμου Κατρούγκαλου έβαλε φρένο. Η άποψη του υπουργείου Εργασίας είναι ότι «για την περίοδο μετά το 2016 η κυβέρνηση συµµορφώθηκε µε την απόφαση του ΣτΕ μέσω του επανυπολογισμού όλων των παλαιών συντάξεων».

Δηλαδή, «όσοι κατέφυγαν για δικαίωση στη ∆ικαιοσύνη µετά τον Ιούνιο του 2015 δεν δικαιούνται ποσά για την περίοδο 2013- 2015 για λόγους δηµοσίου συµφέροντος». Τα ποσά των αναδρομικών από την εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων για τις συντάξεις του Δημοσίου φτάνουν τις 11.470 ευρώ, ενώ μαζί με τις άλλες παράνομες μειώσεις το σύνολο των αναδρομικών φτάνει μέχρι και τις 16.210 ευρώ.

Η απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αναγνωρίζει αναδρομικά τριετίας σε 500.000 συνταξιούχους του Δημοσίου από την εισφορά αλληλεγγύης που έπρεπε να καταργηθεί από το 2017, γιατί κρίθηκε αντισυνταγματική. Τα αναδρομικά, σύμφωνα με την απόφαση, πρέπει να δοθούν σε βάθος τριετίας. Η απόφαση αναμένεται να μεταβιβαστεί στην Ολομέλεια.

2. Επικουρικές. Πλέον δημιουργείται νέο πεδίο. Κατά τον υφυπουργό Ν. Μηταράκη, «θα αφορά όσους ενταχθούν στην αγορά εργασίας μετά την 1η Ιανουαρίου 2021. Δηλαδή, θα αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο της επαγγελματικής ασφάλισης, το οποίο πρακτικά παραμένει παγωμένο από το 2002 με τον Νόμο Ρέππα. Εδώ δεν θίγεται, κατά τον πρωθυπουργό, κανένας παλαιός συνταξιούχος.

Πάμε δηλαδή στη μετατροπή του συστήματος σε κεφαλαιοποιητικό από σύστημα νοητής κεφαλαιοποίησης, που είναι σήμερα. Να τονιστεί ότι τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης στην Ευρώπη διαχωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: α) Σε συστήματα καθορισμένων ασφαλιστικών παροχών, β) σε συστήματα καθορισμένων ασφαλιστικών εισφορών και γ) υβριδικά, δηλαδή, καθορισμένης παροχής και συστημάτων καθορισμένης εισφοράς.

3. Νέο σύστημα εισφορών. Στην περίπτωση αυτή, έχουμε σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες σε βάθος τετραετίας, από το 2020. Η μείωση των εισφορών είναι ισόποση κατά 1,25% για τα έτη από το 2020 έως το 2023. Οι κρατήσεις υπέρ του ΕΦΚΑ θα πέσουν στο 18,75% το 2020, στο 17,5% το 2021, στο 16,25% το 2022 και στο 15% το 2023.

Ερχεται νέο, δικαιότερο πλαίσιο στις εισφορές, με:

α. Αποσύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών από τη φορολογία. Οι εισφορές θα υπολογίζονται και θα εισπράττονται ανεξάρτητα από το δηλωθέν φορολογητέο εισόδημα.

β. Μείωση του ανώτατου πλαφόν που ισχύει σήμερα για το ασφαλιστέο εισόδημα και θέσπιση ενός χαμηλότερου ανώτατου ορίου.

γ. Κατάργηση της ρύθμισης με την οποία οι εισφορές του προηγούμενου έτους συνυπολογίζονται στο εισφοροδοτηθέν εισόδημα της επόμενης χρονιάς.

δ. Εκπτωση των ασφαλιστικών εισφορών από το εισόδημα, ώστε να υπολογίζονται στη συνέχεια οι εισφορές της επόμενης χρονιάς. Τώρα οι εισφορές υπολογίζονται στο 100% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος, συν τις πληρωμένες καταβλητέες εισφορές του προηγούμενου έτους.